Μετάβαση στο περιεχόμενο

Νεφέλωμα Λιμνοθάλασσας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: Sky map 18h 03m 37s, −24° 23′ 12″

Νεφέλωμα της Λιμνοθάλασσας
Το Νεφέλωμα Λιμνοθάλασσας (Μ8)
ΕίδοςΔιάχυτο νεφέλωμα εκπομπής
ΑστερισμόςΤοξότης
Συντεταγμένες
(εποχή 2000.0):
α= 18h 03m 41,26s δ= -24° 22' 48,6
Φαινόμενο μέγεθος6,0
Φαινόμενες διαστάσεις90 × 40
Απόσταση από τη Γη5.200 έτη φωτός

Το Νεφέλωμα Λιμνοθάλασσας, γνωστό και ως Μ8 (Μεσιέ 8) ή NGC 6523, είναι διάχυτο νεφέλωμα που βρίσκεται στον αστερισμό Τοξότη και είναι ορατό με γυμνό μάτι σε απολύτως σκοτεινό ουρανό υπό καλές συνθήκες ορατότητας.

Το νεφέλωμα ανακαλύφτηκε το 1654 από τον Ιταλό αστρονόμο Τζοβάνι Μπατίστα Οντιέρνα[1][2] και ενσωματώθηκε στον κατάλογο του Μεσιέ το 1764. Ο Τζον Χέρσελ ανακάλυψε ότι η λαμπρότερη κεντρική περιοχή του νεφελώματος είχε μορφή κλεψύδρας και για το λόγο αυτό έχει ονομαστεί Hourglass Nebula (Νεφέλωμα Κλεψύδρας, δεν πρέπει να συγχέεται με το πλανητικό νεφέλωμα MyCn 18, που ονομάζεται επίσης Νεφέλωμα Κλεψύδρας). Αυτή η περιοχή παρατηρήθηκε με το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ (Hubble) το 1997 και θεωρείται χώρος σχηματισμού αστέρων (αστρογένεσης). Το 1890, η Ιρλανδέζα αστρονόμος Agnes Mary Clerk έδωσε στο Μ8 την ονομασία «νεφέλωμα της Λιμνοθάλασσας».

Το Νεφέλωμα Λιμνοθάλασσας αποτελεί ένα τεράστιο νέφος ιονισμένου υδρογόνου και κονιορτού (σκόνης), το οποίο φωτίζεται έντονα από το φως ενός γαλάζιου υπεργίγαντα, του αστέρα 9 Τοξότη. Το νεφέλωμα εκτιμάται ότι απέχει 4.000 - 6.000 έτη φωτός από τη Γη, το πιθανότερο 5.200 έτη φωτός. Στον ουρανό της Γης, εκτείνεται σε 90' επί 40', το οποίο μεταφράζεται σε μια πραγματική διάσταση 110 επί 50 έτη φωτός, γεγονός που του προσδίδει φαινόμενη διάμετρο τρεις φορές μεγαλύτερη από αυτήν της Πανσελήνου. Το νεφέλωμα, όπως πολλά διάχυτα νεφελώματα, περιλαμβάνει μέσα του ένα ωραίο ανοικτό σμήνος, το NGC 6530, που αποτελείται από πολύ θερμούς και νέους αστέρες φασματικού τύπου Ο και Β με ηλικία μόνο 2 εκατομμυρίων ετών.[3] Η περιοχή της κλεψύδρας, το Hourglass Nebula, που φωτίζεται έντονα από το φως του αστέρα Herschel 36, πιστεύεται ότι είναι χώρος αστρογένεσης.

Παρατηρώντας το Μ8

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ερασιτεχνική λήψη του Νεφελώματος της λιμνοθάλασσας το 2002.

Λόγω του φαινόμενου οπτικού του μεγέθους (6,0), το νεφέλωμα είναι ένα από τα δύο μόνο νεφελώματα σχηματισμού αστεριών που είναι αμυδρά ορατά στο μάτι από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη. Όταν παρατηρείται με κιάλια, εμφανίζεται ως ένα ξεχωριστό έμπλαστρο που μοιάζει με σύννεφο με έναν καθορισμένο πυρήνα. Οι πολύ σημαντικές του διαστάσεις επιβάλλουν προσοχή στη μεγέθυνση που χρησιμοποιούμε για τις παρατηρήσεις μας. Εάν έχουμε κατοπτρικό ή διοπτρικό τηλεσκόπιο, είναι σκόπιμο να χρησιμοποιήσουμε το προσοφθάλμιο φακό με τη μεγαλύτερη εστιακή απόσταση (20 χιλιοστών για παράδειγμα). Η χρήση φίλτρου UHC, πολύ αποτελεσματικού για νεφέλωμα τέτοιου τύπου, μας δίνει τη δυνατότητα να παρατηρήσουμε το νεφέλωμα με περισσότερη λεπτομέρεια.

  1. Vowler, Faith· Bolles, Dana (12 Σεπτεμβρίου 2024). «Messier 8». NASA Science (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2025. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2025. M8 was discovered in 1654 
  2. Kronberg, Guy McArthur, Hartmut Frommert, Christine. «Messier Object 8». messier.seds.org. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2018. 
  3. N. F. H. Tothill· Marc Gagné· B. Stecklum· M. A. Kenworthy (2008). «The Lagoon Nebula and its Vicinity». Στο: Bo Reipurth, επιμ. Handbook of Star-Forming Regions: Volume 2 The Southern Sky. Astronomical Society of the Pacific. σελ. 53. ISBN 978-1-58381-671-4. 
  • König, Michael & Binnewies, Stefan (2023): Bildatlas der Sternhaufen & Nebel, Stuttgart: Kosmos, S. 146.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]