Μεσιέ 5

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: Sky map 15h 18m 33.75s, 02° 04′ 57.7″

Μεσιέ 5
Το Μεσιέ 5 από το ΔΤΧ
Credit: ΝΑΣΑ/ STScI/WikiSky
Παρατηρησιακά δεδομένα (εποχή J2000)
ΤάξηV
ΑστερισμόςΌφις
Ορθή αναφορά15h 18m 33.75s[1]
Απόκλιση+02° 04′ 57.7″[1]
Απόσταση24.500 έτη φωτός (7.500 pc)
Φαινόμενο μέγεθος (V)5,6
Φαινόμενες διαστάσεις (V)23’
Φυσικά χαρακτηριστικά
Ακτίνα80 έτη φωτός
Εκτιμώμενη ηλικία13 x 109 έτη
Άλλοι προσδιορισμοίNGC 5904[1]
Δείτε επίσης: Σφαιρωτό σμήνος, Κατάλογος σφαιρωτών σμηνών

Το Μεσιέ 5 (γνωστό και ως M5 και NGC 5904) είναι σφαιρωτό σμήνος σε απόσταση περίπου 24.500 ετών φωτός στον αστερισμό Όφι. Δεν πρέπει συγχέεται με το πολύ αμυδρότερο και μακρινότερο σφαιρωτό σμήνος Πάλομαρ 5, το οποίο βρίσκεται σε αυτή την περιοχή του ουρανού.

Το Μεσιέ 5 είναι ορατό με γυμνό μάτι σε εξαιρετικές συνθήκες κοντά στον αστέρα 5 Όφεως σαν αχνό άστρο. Με κιάλια ή με μικρό τηλεσκόπιο αναγνωρίζεται ως μη αστρικό αντικείμενο.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μεσιέ 5 ανακαλύφθηκε από τον Γκότφρηντ Κιρχ το 1702, καθώς παρατηρούσε έναν κομήτη. Ο Σαρλ Μεσιέ το ανεκάλυψε ανεξάρτητα τον Μάιο του 1764. Ο Ουίλιαμ Χέρσελ ήταν ο πρώτος που μπόρεσε να το αναλύσει σε αστέρες το 1791. Ανέφερε ότι ο πυρήνας είναι πολύ πυκνός και δεν μπορούσε να τον αναλύσει.

Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μεσιέ 5 από τον Robert J. Vanderbei

Το Μεσιέ 5 έχει διάμετρο περίπου 165 έτη φωτός, δηλαδή είναι ένα από τα μεγαλύτερα σφαιρωτά σμήνη, και αποτελείται από εκατό ως πεντακόσιες χιλιάδες αστέρες. Η βαρυτική σφαίρα επιρροής του πέρα από την οποία τα άστρα απομακρύνονται από το σμήνος έχει διάμετρο περίπου 400 έτη φωτός. Έχει ηλικία περίπου 13 δισεκατομμύρια έτη, άρα είναι ένα από τα αρχαιότερα σμήνη στο Γαλαξία. Έχει ένα χαρακτηριστικό επιμηκυμένο σχήμα. Κάποιοι παρατηρητές λένε ότι μοιάζει με αράχνη. Έχει ένα συμπιεσμένο πυρήνα με διάμετρο περίπου 6 έτη φωτός και η μισή μάζα του είναι συγκεντρωμένη σε μία σφαίρα με διάμετρο περίπου 15 έτη φωτός.

Αξιοπρόσεκτα μέλη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο Μεσιέ 5 έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 105 μεταβλητοί αστέρες, εκ’ των οποίων 97 είναι παλλόμενοι μεταβλητοί τύπου RR Lyrae. Ο λαμπρότερος και ευκολότερος να παρατηρηθεί μεταβλητός έχει φαινόμενο μέγεθος που διαφέρει μεταξύ 10,6 και 12,1 και περίοδο 26,5 μέρες.

Επιπλέον, ένας νάνος καινοφανής αστέρας (νόβα) έχει παρατηρηθεί στο Μ5. Δύο ακόμη νόβα έχουν παρατηρηθεί στο Μεσιέ 30 και NGC 6712.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

NGC 5806, NGC 5811, NGC 5813, NGC 5814, NGC 5831, NGC 5838, NGC 5839, NGC 5845, NGC 5846, NGC 5846A, NGC 5848, NGC 5850, NGC 5854, NGC 5864, NGC 5865, NGC 5869 και NGC 5887, γαλαξίες κοντά στο Μ5, αρκετοί εκ’ των οποίων ανήκουν στην ομάδα NGC 5846

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 «SIMBAD Astronomical Database». Results for NGC 5904. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2006. 

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]