Μεγάλο Πνεύμα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Έκκληση προς το Μεγάλο Πνεύμα, έξω από το Μουσείο Καλών Τεχνών στη Βοστώνη

Το Μεγάλο Πνεύμα είναι η έννοια μιας ζωτικής δύναμης, ενός Υπέρτατου Όντος ή θεότητας, γνωστού πιο συγκεκριμένα ως Wakan Tanka στη γλώσσα Λακότα,[1]  Gitche Manitou στις γλώσσες Αλγκόνκιαν, και με άλλα, συγκεκριμένα ονόματα σε μια σειρά από πολιτισμούς των Ιθαγενών της Αμερικής και των Πρώτων Εθνών. Ενώ η έννοια είναι κοινή σε έναν αριθμό αυτόχθονων πολιτισμών στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, δεν μοιράζονται όλοι οι πολιτισμοί ή δεν ερμηνεύεται απαραίτητα με τον ίδιο τρόπο. Σύμφωνα με τον Λακότα ακτιβιστή Ράσελ Μινς, μια πιο σημασιολογικά ακριβής μετάφραση του Wakan Tanka είναι το Μεγάλο Μυστήριο.[2]

Λόγω των αντιληπτών ομοιοτήτων μεταξύ του Μεγάλου Πνεύματος και της χριστιανικής αντίληψης του Θεού, οι αποικιακοί Ευρωπαίοι ιεραπόστολοι χρησιμοποιούσαν συχνά τέτοιες υπάρχουσες πεποιθήσεις ως μέσο εισαγωγής των αυτόχθονων Αμερικανών στον Χριστιανισμό και ενθάρρυνσης του προσηλυτισμού.[3]

Εννοιολόγηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μεγάλο Πνεύμα έχει κατά καιρούς θεωρηθεί ως μια «ανθρωπόμορφη ουράνια θεότητα»,[4] ένας θεός της δημιουργίας, της ιστορίας και της αιωνιότητας,[5] που ενδιαφέρεται επίσης προσωπικά για τις παγκόσμιες υποθέσεις και μπορεί να επεμβαίνει τακτικά στις ζωές των ανθρώπων.[4]

Πολλά άτομα θεωρούνται ότι ήταν «ομιλητές» του Μεγάλου Πνεύματος, άτομα που πιστεύεται ότι χρησιμεύουν ως επίγειος μεσολαβητής υπεύθυνος για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων και του υπερφυσικού γενικότερα. Ένας τέτοιος ομιλητής θεωρείται γενικά ότι έχει υποχρέωση να διατηρήσει τις πνευματικές παραδόσεις της αντίστοιχης καταγωγής του.[5] Το Μεγάλο Πνεύμα αναζητείται από πνευματικούς ηγέτες για καθοδήγηση από άτομα καθώς και από κοινότητες γενικότερα.[6]

Ενώ η πίστη σε μια οντότητα ή οντότητες γνωστές ως το Μεγάλο Πνεύμα υπάρχει σε πολλούς αυτόχθονες Αμερικανούς λαούς, μεμονωμένες φυλές συχνά επιδεικνύουν διαφορετικούς βαθμούς πολιτισμικής απόκλισης. Ως εκ τούτου, μια ποικιλία από ιστορίες, παραβολές, μύθους και μηνύματα που παρουσιάζουν διαφορετικά, μερικές φορές αντιφατικά θέματα και στοιχεία πλοκής έχουν αποδοθεί στην ίδια φιγούρα από διαφορετικούς κατά τα άλλα πολιτισμούς.

Γουάκαν Τάνκα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Wakȟáŋ Tȟáŋka (Γουάκαν Τάνκα) μπορεί να ερμηνευθεί ως η δύναμη ή η ιερότητα που βρίσκεται σε όλα, που μοιάζει με κάποιες ανιμιστικές και πανθεϊστικές πεποιθήσεις. Αυτός ο όρος περιγράφει κάθε πλάσμα και αντικείμενο ως wakȟáŋ (ιερό) ή με όψεις που είναι wakȟáŋ.[7] Το στοιχείο Tanka ή Tȟáŋka αντιστοιχεί στο «Σπαυδαίο» ή «Μεγάλο».[8]

Πριν από τον εκχριστιανισμό των αυτόχθονων Αμερικανών από Ευρωπαίους αποίκους και ιεραποστόλους, οι Λακότα χρησιμοποιούσαν το Wakȟáŋ Tȟáŋka για να αναφερθούν σε μια οργάνωση ή ομάδα ιερών οντοτήτων των οποίων οι τρόποι θεωρούνταν μυστηριώδεις και πέρα από την ανθρώπινη κατανόηση. Ήταν η επεξεργασία αυτών των πεποιθήσεων που προκάλεσε επιστημονική συζήτηση που υποδηλώνει ότι ο όρος «Μεγάλο Μυστήριο» θα μπορούσε να είναι μια πιο ακριβής μετάφραση μιας τέτοιας έννοιας από το «Μεγάλο Πνεύμα».[9] Ο ακτιβιστής Ράσελ Μινς προώθησε επίσης τη μετάφραση «Μεγάλο Μυστήριο» και την άποψη ότι η πνευματικότητα των Λακότα δεν είναι αρχικά μονοθεϊστική.[7]

Ο Αρχηγός Λούθηρος Όρθια Αρκούδα (1868-1939) του Έθνους Λακότα το έθεσε ως εξής:

Από το Wakan Tanka, το Μεγάλο Πνεύμα, ήρθε μια μεγάλη ενοποιητική δύναμη ζωής που έρρεε μέσα και διάμεσα από όλα τα πράγματα - τα λουλούδια των πεδιάδων, οι άνεμοι που φυσούσαν, οι βράχοι, τα δέντρα, τα πουλιά, τα ζώα - και ήταν η ίδια δύναμη που είχε εισπνέει ο πρώτος άνθρωπος. Έτσι όλα τα πράγματα ήταν συγγενικά και συγκεντρώθηκαν από το ίδιο Μεγάλο Μυστήριο.[10]

Μανιτού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Μανιτού

Το Μανιτού, παρόμοιο με το Όρεντα των Ιροκουά, γίνεται αντιληπτό ως η πνευματική και θεμελιώδης δύναμη της ζωής από τους Αλγκόνκιαν. Πιστεύεται από τους ασκούμενους ότι είναι πανταχού παρών, ο οποίος εκδηλώνεται σε όλα τα πράγματα, συμπεριλαμβανομένων των οργανισμών, του περιβάλλοντος και των γεγονότων που προκαλούνται από τον άνθρωπο και με άλλο τρόπο.[11] Οι εκδηλώσεις του Μανιτού πιστεύεται επίσης ότι είναι δυϊστικές και τέτοιες αντίθετες περιπτώσεις είναι γνωστές ως aashaa monetoo (καλό πνεύμα) και otshee monetoo (κακό πνεύμα) αντίστοιχα. Σύμφωνα με το μύθο, όταν δημιουργήθηκε ο κόσμος, το Μεγάλο Πνεύμα, ο Aasha Monetoo, έδωσε τη γη στους αυτόχθονες πληθυσμούς, ιδιαίτερα στους Σαουνί.[12]

Γκίτσι Μανιτού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κουλτούρα των Ανισινάαμπε, που προέρχεται από τους Αμπενάκι και Κρι που μιλούν Αλγκόνκιαν, κληρονόμησε την παράδοση του Μεγάλου Πνεύματος των προκατόχων τους. Το Γκίτσι Μανιτού (μεταγραφή και ως Gichi-manidoo) είναι μια λέξη της γλώσσας Οτζίμπουε, που συνήθως ερμηνεύεται ως Μεγάλο Πνεύμα, ο Δημιουργός όλων των πραγμάτων και ο Δωρητής της Ζωής και μερικές φορές μεταφράζεται ως το «Μεγάλο Μυστήριο». Ιστορικά, οι Ανισινάαμπε πίστευαν σε μια ποικιλία πνευμάτων, των οποίων οι εικόνες τοποθετούνταν κοντά σε πόρτες για προστασία.

Σύμφωνα με την παράδοση των Ανισινάαμπε, το Michilimackinac, που αργότερα ονομάστηκε από τους Ευρωπαίους αποίκους ως Νήσος Μάκινο, στο Μίσιγκαν, ήταν το σπίτι του Γκίτσι Μανιτού και ορισμένες φυλές Ανισινάαμπε έκαναν προσκυνήματα εκεί για τελετουργίες αφιερωμένες στο πνεύμα.[13]

Άλλα ονόματα Ανισινάαμπε για μια τέτοια φιγούρα, που ενσωματώθηκαν μέσω της διαδικασίας του συγκρητισμού, είναι Gizhe-manidoo (Σεβάσμιος Μανιτού), Wenizhishid-manidoo (Δίκαιος Μανιτού) και Gichi-ojichaag (Μεγάλο Πνεύμα). Ενώ το Gichi-manidoo και το Gichi-ojichaag σημαίνουν και τα δύο «Μεγάλο Πνεύμα», το Gichi-manidoo έφερε την ιδέα της μεγαλύτερης πνευματικής συνδεσιμότητας ενώ το Gichi-ojichaag έφερε την ιδέα της σύνδεσης της ατομικής ψυχής με το Gichi-manidoo. Κατά συνέπεια, οι Χριστιανοί ιεραπόστολοι χρησιμοποιούσαν συχνά τον όρο Gichi-ojichaag για να αναφερθούν στη χριστιανική ιδέα του Αγίου Πνεύματος.

Σύγχρονη θρησκευτική σημασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σύγχρονη πίστη στο Μεγάλο Πνεύμα συνδέεται γενικά με την Εκκλησία των Ιθαγενών της Αμερικής.[14] Το δόγμα σχετικά με το μεγάλο πνεύμα σε αυτή τη σύγχρονη παράδοση είναι αρκετά ποικίλο και γενικά προσλαμβάνει χριστιανικές ιδέες ενός μονοθεϊστικού Θεού μαζί με ανιμιστικές αντιλήψεις.[15][16] Ο αριθμός των ακολούθων αυτών των σύγχρονων πεποιθήσεων στο Μεγάλο Πνεύμα είναι άγνωστος, αλλά είναι πιθανό ότι ξεπερνούν το ένα τέταρτο του εκατομμυρίου ανθρώπων.[14]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ostler, Jeffry. The Plains Sioux and U.S. Colonialism from Lewis and Clark to Wounded Knee. Cambridge University Press, July 5, 2004. (ISBN 0521605903), σελ. 26.
  2. Means, Robert. Where White Men Fear to Tread: The Autobiography of Russell Means. Macmillan, 1995. (ISBN 0312147619) σελ. 241.
  3. References: Schoolcraft, Henry R. The Myth of Hiawatha and other oral Legends, Mythologic and Allegoric of the North American Indians. J.B. Lippincott & Co. 1856. Brehm, Victoria. Star Songs and Water Spirits, a Great Lakes Reader. Ladyslipper Press. 2011.
  4. 4,0 4,1 Cave, Alfred A. Prophets of the Great Spirit: Native American Revitalization Movements in Eastern North America. Lincoln: U of Nebraska, 2006. Google Books. 2006. σελ. 3.
  5. 5,0 5,1 Cave, Alfred A. Prophets of the Great Spirit: Native American Revitalization Movements in Eastern North America. Λίνκολν: Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα, 2006. Google Books. 2006. Web.
  6. «The Great Spirit». www.phy.duke.edu. Πανεπιστήμιο Ντιουκ. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2016. 
  7. 7,0 7,1 Rice, Julian (1998). Before the great spirit: the many faces of Sioux spirituality. University of New Mexico Press. ISBN 0-8263-1868-1. 
  8. «Great». New Lakota Dictionary Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2019. 
  9. Helen Wheeler Bassett, Frederick Starr. The International Folk-lore Congress of the World's Columbian Exposition, Σικάγο, Ιούλιο, 1893. Charles H. Sergel Company, 1898. p221-226
  10. Nerburn, Kent The Wisdom of the Native Americans. MJF Books, 1999. (ISBN 9781567319934) pg 15.
  11. Bragdon, Kathleen J. (2001). The Columbia Guide to American Indians of the Northeast. Νέα Υόρκη: Columbia University Press. σελ. 18. ISBN 9780231114523. 
  12. The Life of Tecumseh. 
  13. The Americas: International Dictionary of Historic Places The Americas: International Dictionary of Historic Places; editors:Trudy Ring, Noelle Watson and Paul Schellinger. Routledge, Taylor & Francis; 1996; σελ. 349.]
  14. 14,0 14,1 «Native American Church | North American religion | Britannica». www.britannica.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2022. 
  15. Hartz, Paula (2009). Native American religions. Chelsea House Publishers. ISBN 978-1-60413-111-6. 
  16. Garrett, Michael Tlanusta; Wilbur, Michael P. (October 1999). «Does the Worm Live in the Ground? Reflections on Native American Spirituality» (στα αγγλικά). Journal of Multicultural Counseling and Development 27 (4): 193–206. doi:10.1002/j.2161-1912.1999.tb00335.x. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/j.2161-1912.1999.tb00335.x.