Μαρίγια Σιμάνσκα
| Μαρίγια Σιμάνσκα | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 23 Απριλίου 1922 Νταουγκάβπιλς |
| Θάνατος | 10 Ιουλίου 1995 Ρίγα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Λετονία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Λετονίας |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | χημικός εφευρέτρια[1] |
| Περίοδος ακμής | 1948 |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | Πολωνικός Εσωτερικός Στρατός |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Σταυρός του Πολωνικού Εσωτερικού Στρατού Σταυρός του Άουσβιτς Αξιωματικός του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[2] |
Η Μαρίγια Σιμάνσκα (λετονικά: Marija Šimanska, πολωνικά: Maria Szymańska, 1922–1995) ήταν πολωνικής καταγωγής Λετονή χημικός. Ήταν από τους πιο παραγωγικούς επιστήμονες της Λετονίας στην εποχή της και τιμήθηκε με πολλά μετάλλια και βραβεία.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Μαρίγια Σιμάνσκα γεννήθηκε στις 23 Απριλίου 1922 στο Ντάουγκαβπιλς της Λετονίας από πολωνούς γονείς. Τέλειωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στα πολωνικά το 1940 στο Γυμνάσιο του Ντάουγκαβπιλς και γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο της Λετονίας. Μετά από ένα εξάμηνο στη φαρμακευτική σχολή, εγκατέλειψε τη Ρίγα και επέστρεψε στο Ντάουγκαβπιλς για να ενταχθεί στην πολωνική αντίσταση.[3] Τον Φεβρουάριο του 1943, συνελήφθη και στάλθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Στούτχοφ.[4] Μετά το τέλος του πολέμου το 1945, επέστρεψε στη σχολή της και πήρε πτυχίο χημείας το 1948. Έπιασε δουλειά στο Ινστιτούτο Δασικών Προβλημάτων και ταυτόχρονα εργαζόταν για το διδακτορικό της, το οποίο έλαβε το 1952, οπότε έγινε η πρώτη σοβιετική γυναίκα με διδακτορικό στη χημεία.[3]
Μεταξύ 1957 και 1975 διετέλεσε αναπληρώτρια διευθύντρια στο Ινστιτούτο Οργανικής Σύνθεσης, στο οποίο ίδρυσε το εργαστήριο καταλυτικής σύνθεσης,[5] όπου μελέτησε τις ετεροκυκλικές ενώσεις και τις καταλυτικές μετατροπές. Ανέπτυξε πολλούς νέους καταλύτες, αναλυτικά αντιδραστήρια και ιατρικές διαδικασίες. Δημοσίευσε πάνω από 450 επιστημονικά άρθρα και 56 εφευρέσεις και ήταν μία από τους πιο παραγωγικούς επιστήμονες της Λετονίας.[3] Διετέλεσε επίσης συντάκτρια του περιοδικού Latvijas Ķīmijas Žurnāls (Λετονικό Περιοδικό Χημείας)[5] της Λετονικής Ακαδημίας Επιστημών καθώς και του περιοδικού Latvijas Farmaceitu Žurnāls (Λετονικό Περιοδικό Φαρμακευτικής). Η Σιμάνσκα ήταν πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρίας Λετονών Φαρμακοποιών από το 1978 έως το 1994.[3]
Κατά τη διάρκεια της καριέρας της το έργο της αναγνωρίστηκε, και πήρε μεταξύ άλλων, το Κρατικό Βραβείο της Λετονικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας, το μετάλλιο Νταβίντ Χιερόνιμους Γκρίντελ, το μετάλλιο Σόλομονς Χίλερς, και το μετάλλιο Άρβιντς Κάλνινς. Το 1992 έγινε πρόεδρος της Λετονικής Ένωσης Πολωνών και την ίδια χρονιά[3] έγινε επίτιμο μέλος της Λετονικής Ακαδημίας Επιστημών[6] Μετά θάνατον της απονεμήθηκε το βραβείο και το δίπλωμα Γκούσταβ Βάναγκς για την έρευνά της στις Μη παραδοσιακές μεθόδους καταλυτικής χημείας των ετεροκυκλικών ενώσεων.[3]
Πέθανε στις Ιουλίου του 1995 στη Ρίγα και τάφηκε στο καθολικό κοιμητήριο του Ντάουγκαβπιλς.[3]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 «Marija Šimanska» (στα Λετονικά). Daugavpils, Latvia: Latgales Centrālā bibliotēka. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ Caune 2004, σελ. 145.
- ↑ 5,0 5,1 Stradiņš & Grosvalds 1994, σελ. 42.
- ↑ Silin̦š 2003, σελ. 356.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Caune, Andris (2004). Totalitarian occupation regimes in Latvia in 1940-1964: research of the Commission of the Historians of Latvia, 2003 (στα Λετονικά). Latvijas Vēstures institūta apgāds. ISBN 978-9984-601-56-4.
- Silin̦š, Leonids (2003). Latvieši Štuthofas koncentrācijas nometnē: 1942 - 1945 (στα Λετονικά). Fonds Latvijas Vēsture. ISBN 978-9984-643-46-5.
- Stradiņš, Jānis· Grosvalds, Ilgars (1994). Nauka polska a Łotwa, w: Kultura polska na Łotwie (στα Πολωνικά). Riga, Latvia: Ambasada RP w Rydze.