Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κωνσταντίνος Λουκίτης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κωνσταντίνος Λουκίτης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Κωνσταντίνος Λουκίτης (Ελληνικά)
Γέννηση1280
Θάνατος1340
Τραπεζούντα
Χώρα πολιτογράφησηςΑυτοκρατορία της Τραπεζούντας
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΠρωτονοτάριος
Πρωτοβεστιάριος
ποιητής
λόγιος

Ο Κωνσταντίνος Λουκίτης (περ. 1280[1][2]1340) ή Λυκίτης,[3] ήταν Βυζαντινός λόγιος, μαθηματικός και αστρονόμος από την Κωνσταντινούπολη, και αργότερα αξιωματούχος της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας.[2]

Ο πύργος του ναού της Αγίας Σοφίας στην Τραπεζούντα, όπου ο Λουκίτης διέμενε κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του

Αναφέρεται πως είχε καταγωγή από την Μακεδονία[4] και πως ένας από τους δασκάλους του ήταν ο Θεόδωρος Υρτακηνός.[5] Με την ολοκλήρωση των σπουδών του στην Κωνσταντινούπολη, εγκαταστάθηκε στην Τραπεζούντα όπου και απέκτησε φήμη και μεγάλη αναγνώριση ως μέλος της πνευματικής ελίτ της δυναστείας των Κομνηνών,[6][7][8] κάτι που αντικατοπτρίζεται και από το γεγονός ότι στο ωροσκόπιο της Τραπεζούντας το όνομα του αναφέρθηκε μετά από αυτό του αυτοκράτορα,[2][9] όπου είχε απεκτήσει την εύνοια του Αλεξίου Β´ Μέγα Κομνηνού καθώς και τους τίτλους του πρωτονοτάριου και πρωτοβεστιάριου.

Είναι γνωστό πως διατηρούσε επικοινωνία με τους Ιωάννη Λαζαρόπουλο, Νικηφόρο Γρηγορά,[10][11] σημαντικό όγκο αλληλογραφίας με τον Θεόδωρο Υρτακηνό,[8][12][13][14] καθώς και τον Γρηγόριο Χιονιάδη ο οποίος του κληροδότησε και μέρος της προσωπικής του βιβλιοθήκης,[15][16] και του οποίου θεωρείται ο διάδοχος ως προς τις επιστήμες.[2]

Διέμενε στο μοναστήρι της Αγίας Σοφίας της Τραπεζούντας,[17] όπου και τάφηκε εκεί με τον θάνατο του περί το 1340.

Τα γνωστά γραπτά του έργα αποτελούνται από το Επιτάφιον εις τον εν βασιλεύσιν αοίδιμον εκείνον και τρισμακάριστον κύριον Αλέξιον τον Κομνηνόν που έγραψε για τον Αλέξιο Β’ Μέγα Κομνηνό μετά τον θάνατό του,[18] καθώς και το Εγκώμιον εις τον άγιον μεγαλομάρτυρα του Χριστού Ευγένιον και τους συνάθλους αυτού Κανίδιον, Ουαλεριανόν και Ακύλαν, τους εν Τραπεζούντι μαρτυρήσαντας,[2][19][20][21] ένα εγκώμιο για τον άγιο Ευγένιο όπου περιγράφεται και η πολιορκία της Τραπεζούντας το 1222 από τους Σελτζούκους.[22]

Τα έργα του εξέδωσε τον 19ο αιώνα ο Αθανάσιος Παπαδόπουλος Κεραμέας.[3]

  1. Rosenqvist, J.O., The Hagiographical dossier of St. Eugenios of Trebizond in Codex Athos Dionysiou 154: a critical with introduction, translation, commentary and indexes (Studia Byzantina Upsaliensia 5, Upsala 1996), σελ. 23
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «Κωνσταντίνος Λουκίτης - Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού (αποθηκευμένη έκδοση Google)». 
  3. 3,0 3,1 «Λουκίτης ή Λυκίτης, Κωνσταντίνος - Academic Dictionaries and Encyclopedias - enacademic.com». 
  4. Vogel, M., Gardthausen, V., Die griechischen Schreiber des Mittelalters und der Rennaissance (Leipzig 1909), σελ. 246
  5. Constantinides, C.N., Higher Education in Byzantium in the Thirteenth and Early Fourteenth Centuries (1204-ca. 1310) (Nicosia 1982), σελ. 93
  6. Jan Olof Rosenquvist, "Byzantine Trebizond, A Provincial Literary Landscape," Byzantino-Nordica 2004: Papers Presented at the International Symposium of Byzantine Studies Held on 7-11 May 2004 in Tartu, Estonia, ed. Ivo Volt, Janika Päll (Tartu: University Press, 2005), σελ. 39-41
  7. Lazaropoulos, Synopsis, ll. 1626-1629; translated in Rosenqvist, Hagiographic Dossier, σελ. 337 "a great man in word and deed."
  8. 8,0 8,1 Fatouros, G., “Zur Chronologie der Briefe des Theodoros Hyrtakenos”, Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 43 (1993), σελ. 221-231
  9. Mercier, R., An Almanac for Trebizond for the year 1336, Corpus des Astronomes Byzantins VII (Louvain-la-Neuve 1994), σελ. 15, 23-24
  10. Guilland, R., Correspondance de Nicéphore Grégoras (Paris 1927), επ. 66, σελ. 101-102
  11. Χρύσανθος, Μητροπολίτης Τραπεζούντος, «Η εκκλησία Τραπεζούντος», Αρχείον Πόντου 4-5 (1933), σελ. 33
  12. La Porte-du Theil F.J.G. (επιμ.), “Opuscules et letters anecdotes de Théodôre l’Hyrtacènien”, Notices et extraits des manuscripts de la Bibliothéque Nationale 5 (1798), σελ. 709-744, 6 (1800), σελ. 1-48
  13. Karpozilos, A., “The Correspondence of Theodoros Hyrtakenos”, Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 40 (1990), σελ. 281-282, 292
  14. Constandinidis, C.N., Higher Education in Byzantium in the Thirteenth and Early Fourteenth Centuries (1204-ca. 1310) (Nicosia 1982), σελ. 93, 95, 109- 110, 142
  15. «Biographical Encyclopedia of Astronomers, Thomas Hockey, Katherine Bracher, Marvin Bolt, Virginia Trimble, JoAnn Palmeri, Richard Jarrell, Jordan D. Marché, F. Jamil Ragep, Springer Science & Business Media, 18 Sep 2007, σελ. 229». 
  16. Vogel, M., Gardthausen, V., Die griechischen Schreiber des Mittelalters und der Rennaissance (Leipzig 1909), σελ. 246
  17. «Amid Trebizond's concrete towers, Turning the clock back on the Black Sea, John Scott, June 29, 2013 - cornucopia.net». 
  18. William Miller, Trebizond: The last Greek Empire of the Byzantine Era: 1204-1461, 1926 (Chicago: Argonaut, 1969), σελ. 41
  19. Papadopoulos-Kerameus, A. (επιμ.), στο Fontes Historiae Imperii Trapezunti (St. Petersburg 1897), σελ. 1-32
  20. «The Hagiographic Dossier of St Eugenios of Trebizond in Codex Athous Dionysiou 154 - Rosenqvist, Jan Olof - Uppsala: Acta Universitatis Upsaliensis, 1996 - ISSN 0283-1244». 
  21. «Religious Origins of Nations?: The Christian Communities of the Middle East - R. B. ter Haar Romeny - BRILL, 2010, σελ. 162». 
  22. Encomium ll. 846-861; translated by Rosenqvist, Hagiographic Dossier, σελ. 165

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Χρύσανθος Φιλιππίδης, μητροπολίτης Τραπεζούντος, "Η Εκκλησία Τραπεζούντος", Αρχείον Πόντου, 4/5, 1933, 1-1070
  • Οικονομίδης Ν., "Σημείωμα περί των επιστολών του Γρηγορίου Χιονιάδου", Αρχείον Πόντου, 20 , 1955, 40-44
  • Παπαδόπουλος Ι., "Γρηγορίου Χιονιάδου του Αστρονόμου Επιστολαί", Επιστημονική Επετηρίς Φιλοσοφικής Θεσσαλονίκης, 1 ,1927, 151-206
  • Λουκίτης Κωνσταντίνος, Εγκώμιον εις τον άγιον μεγαλομάρτυρα του Χριστού Ευγένιον και τους συνάθλους αυτού Κανίδιον, Ουαλεριανόν και Ακύλαν, τους εν Τραπεζούντι μαρτυρήσαντας, Papadopoulos-Kerameus, Α. (επιμ.), Fontes Historiae Imperii Trapezunti, St. Petersburg 1897
  • Λουκίτης Κωνσταντίνος, Κωνσταντίνου του πρωτονοταρίου και πρωτοβεστιαρίου του Λουκίτου επιτάφιον εις τον εν βασιλεύσιν αοίδιμον εκείνον και τρισμακάριστον κύριον Αλέξιον τον Κομνηνόν, Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Α., Ανάλεκτα Ιεροσολυμιτικής Σταχυολογίας Ι, St. Petersburg 1891
  • Νικηφόρος Γρηγοράς, Επιστολαί, Leone, P.A.M. (επιμ.), Nicephori Gregorae Epistulae, I- ΙI, Matino 1982
  • Λαμπάκης Σ., Σαββίδης Α., Γενική Βιβλιογραφία περί του βυζαντινού Πόντου και του κράτους των Κομνηνών της Τραπεζούντας, Αθήνα 1992
  • Λαμπάκης Σ., "Μακεδονική δυναστεία και Μεγαλοκομνηνοί. Σχόλια σχετικά με τα ιστορικά στοιχεία στα «Θαύματα του αγίου Ευγενίου του Ιωάννη-Ιωσήφ Λαζαρόπουλου»", Σύμμεικτα, 8, 1989, 319-334