Κτήριο της Εθνοσυνέλευσης της Δημοκρατίας της Σερβίας

House of the National Assembly of the Republic of Serbia
	Народна скупштина Србије
Είδος	κτήριο της βουλής
Αρχιτεκτονική	ακαδημαϊσμός και baroque revival
Γεωγραφικές συντεταγμένες	44°48′42″N 20°27′57″E
Διοικητική υπαγωγή	Στάρι Γκραντ και Βελιγράδι
Χώρα	Σερβία
Αρχιτέκτονας	Κονσταντίν Γιοβάνοβιτς και Nikolay Krasnov
Χρηματοδότης	Βασίλειο της Σερβίας
Προστασία	προστατευόμενο πολιτισμικό μνημείο
	parlament.rs
	Πολυμέσα και Πολυμέσα
	δεδομένα (π)

Το Κτήριο της Εθνοσυνέλευσης της Δημοκρατίας της Σερβίας (σερβ.: Дом Народне μεкупштине Републике Србије, λατ.: Dom Narodne skupštine Republike Srbije) είναι η έδρα της Εθνοσυνέλευσης της Σερβίας. Το κτήριο βρίσκεται στην πλατεία Nikola Pašić στο κέντρο του Βελιγραδίου και αποτελεί ορόσημο και τουριστικό αξιοθέατο. Από την ολοκλήρωσή του το 1936 έως το 2006 ήταν η έδρα του Κοινοβουλίου της Γιουγκοσλαβίας και του Κοινοβουλίου της Σερβίας και του Μαυροβουνίου. Από το 2006 είναι έδρα της Εθνοσυνέλευσης της Σερβίας.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο βασιλιάς Πέτρος Α' έχτισε τη Βουλή των Αντιπροσώπων του Βασιλείου της Σερβίας κοντά στην θέση ενός μεγάλου τζαμιού του Μπατάλ. Τα πρώτα σχέδια για τη μελλοντική Βουλή των Αντιπροσώπων εκπονήθηκαν από τον αρχιτέκτονα Κονσταντίν Γιοβάνοβιτς το 1891, ο οποίος σχεδίασε και το κτήριο της Εθνοσυνέλευσης της Βουλγαρίας. Τα σχέδιά του αναθεωρήθηκαν ελαφρώς λόγω του νέου πολιτειακού συντάγματος που επέβαλε διθάλαμο (αντί για μονοθάλαμο) νομοθετικό σώμα. Ο αρχιτέκτονας Γιόβαν Ίλκιτς κέρδισε έναν διαγωνισμό σχεδιασμού του 1901, τηρώντας το βασικό σχέδιο του Γιοβάνοβιτς. Ο θεμέλιος λίθος της Βουλής των Αντιπροσώπων τέθηκε σε δημόσια τελετή το 1907 από τον βασιλιά Πέτρο Α΄ παρουσία άλλων μελών της βασιλικής οικογένειας και ανώτερων αξιωματούχων. Η κατασκευή διήρκεσε μέχρι το 1936, διακοπτόμενη από τους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μεγάλη Ύφεση. Η πρώτη συνεδρίαση στη νέα Βουλή πραγματοποιήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 1936.^[1]

Το κτήριο εμβαδού 13.800 m2 (149.000 τετραγωνικά πόδια) είναι σχεδιασμένο σε νεομπαρόκ στυλ. Το εσωτερικό του, που ολοκληρώθηκε το 1938, σχεδιάστηκε από τον Ρώσο αρχιτέκτονα Νικολάι Κράσνοφ. Ο Krasnov σχεδίασε κάθε λεπτομέρεια: πολυελαίους, φωτιστικά, χειρολαβές, παράθυρα και έπιπλα. Τα σχέδιά του ήταν ζωγραφισμένα με ακουαρέλα, αντί για ένα κλασικό τεχνικό σχέδιο με μολύβι και χάρακα. Οι νομοθέτες δεν είχαν πολύ χρόνο να απολαύσουν τη νεόκτιστη Βουλή των Αντιπροσώπων. Μετά την εισβολή στη Γιουγκοσλαβία το 1941 και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η Βουλή των Αντιπροσώπων στέγασε τη γερμανική ανώτατη διοίκηση για τη νοτιοανατολική Ευρώπη. Το κτήριο υπέστη ζημιές κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων της 5ης Οκτωβρίου 2000 και εμφανίζεται στο τραπεζογραμμάτιο των 5.000 RSD. Το κτήριο του κοινοβουλίου παρουσιάστηκε στην ταινία του 2011, Κοριολανός.^[2]

Εξωτερικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κτήριο σχεδιάστηκε αρχικά από τον αρχιτέκτονα Κωνσταντίν Γιοβάνοβιτς το 1891, αλλά οι οικονομικοί περιορισμοί εμπόδισαν την κατασκευή του εκείνη την εποχή. Ένας νέος σχεδιασμός προτάθηκε από τον Γιόβαν Ίλκιτς το 1901 μετά από μια συνταγματική τροποποίηση και τη δημιουργία ενός διθάλαμου κοινοβουλίου.^[1]

Μετά τον σχηματισμό του Βασιλείου των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων το 1918, το κοινοβούλιο αυξήθηκε και το αρχικό σχέδιο (υπό κατασκευή) κρίθηκε ανεπαρκές. Ένα τροποποιημένο σχέδιο έγινε από τον γιο του Ίλκιτς, Πάβλε, το 1920 και η κατασκευή συνεχίστηκε μέχρι την ολοκλήρωσή της το 1936.^[1] Το 1939 τοποθετήθηκε μπροστά από το κτήριο ένα γλυπτό του Τόμα Ροσάντιτς, Igrali se konji vrani (Παιχνίδι με μαύρα άλογα).

Εσωτερικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το εσωτερικό του κτηρίου σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Nikolai Krasnov σε ακαδημαϊκό παραδοσιακό στυλ. Με έκταση περίπου 13.400 m2 (144.000 τετραγωνικά πόδια), έχει τέσσερις ορόφους: υπόγειο, ισόγειο, πρώτος όροφος και σοφίτα, με ημιώροφο κάτω από το υπόγειο, μεταξύ του υπογείου και του ισογείου και μεταξύ του ισογείου και του πρώτου ορόφου. Το κτήριο διαθέτει 100 γραφεία, μεγάλες και μικρές αίθουσες και τέσσερις αίθουσες επιτροπών. Η βιβλιοθήκη 165 τετραγωνικών μέτρων, στον πρώτο όροφο, περιέχει πάνω από 60.000 βιβλία.^[3]^[4] Το κτήριο είναι διακοσμημένο με 23 τοιχογραφίες και μια σειρά από πίνακες ζωγραφικής, γλυπτά και άλλα έργα τέχνης.^[5]

Κατά τη διάρκεια των ταραχών της 5ης Οκτωβρίου του 2000, 91 έργα τέχνης εκλάπησαν από την Εθνοσυνέλευση. Τριάντα πέντε έχουν βρεθεί, αλλά 56 εξακολουθούν να αγνοούνται.^[4]

Κατασκευή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κατασκευή άρχισε στις 27 Αυγούστου 1907, όταν ο θεμέλιος λίθος του κτήριο τέθηκε παρουσία του Πέτρου Α΄ της Σερβίας, του Γεωργίου, πρίγκιπα διαδόχου της Σερβίας, των μελών του κοινοβουλίου και του διπλωματικού σώματος. Ο χάρτης του, που σφραγίστηκε στον ακρογωνιαίο λίθο κατά τη διάρκεια της τελετής, έφερε τα ονόματα του βασιλιά, του μητροπολίτη και του αρχιτέκτονα Γιόβαν Ίλκιτς. Η κατασκευή επιβλέφθηκε από τον εργολάβο του Βελιγραδίου Vasa Tešić. Καθυστέρησε μέχρι το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, με μόνο τον πρώτο όροφο να έχει ολοκληρωθεί. Η κατασκευή επηρεάστηκε από τον σχηματισμό του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας, ο οποίος επέβαλε την τροποποίηση του έργου. Μετά τον θάνατο του Ίλκιτς το 1917, ο γιος του, ο αρχιτέκτονας του Υπουργείου Κατασκευών Pavle Ilkić, ηγήθηκε του έργου. Στα καθήκοντά του περιλαμβάνονταν η πραγματοποίηση των απαιτούμενων αλλαγών και η ολοκλήρωση του αρχικού σχεδίου. Η κατασκευή συνεχίστηκε από το 1920 έως το 1926, οπότε και διακόπηκε και πάλι. Η απόφαση για την επόμενη φάση ελήφθη μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου Α΄ της Γιουγκοσλαβίας το 1934, οπότε ανάδοχος έγινε ο αρχιτέκτονας του Υπουργείου Κατασκευών Νικολάι Κράσνοφ (1864-1939). Τα 30 χρόνια εμπειρίας του Κράσνοφ στον σχεδιασμό δημόσιων κτηρίων (που του χάρισε τους τίτλους του αρχιτέκτονα της ρωσικής αυτοκρατορικής αυλής και του «ακαδημαϊκού της αρχιτεκτονικής») οδήγησαν στην πρόσκλησή του να εργαστεί σε σημαντικά κτήρια της σερβικής πρωτεύουσας, και παρείχε λεπτομέρειες για το εσωτερικό. Η Εθνοσυνέλευση εγκαινιάστηκε στις 18 Οκτωβρίου 1936 παρουσία του Πέτρου Β΄ της Γιουγκοσλαβίας, μετά από 29 χρόνια κατασκευής. Η πρώτη κυβερνητική συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε δύο ημέρες αργότερα, και μέχρι το τέλος του έτους το κτήριο είχε ολοκληρωθεί πλήρως.

Αρχιτεκτονική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο κεντρικό ριζίτικο του κτηρίου δεσπόζει μια στοά με τριγωνικό τύμπανο, πάνω από την οποία βρίσκεται ένας τρούλος με φανάρι στην κορυφή. Ο εξωτερικός σχεδιασμός του (με ρουστίκ πράσινη πέτρα από το Ripanj για το υπόγειο), καθώς και το σχήμα των παραθύρων και των παραστάδων που εκτείνονται στα δύο κεντρικά επίπεδα και καταλήγουν σε γείσο οροφής με κιγκλίδωμα, υποδηλώνουν νεοαναγεννησιακά και νεομπαρόκ πρότυπα. Οι εραλδικές και γλυπτικές διακοσμήσεις του αρχικού σχεδίου δεν εκτελέστηκαν. Τα μόνα πλαστικά στολίδια είναι μενταγιόν με εικόνες του Περικλή, της Αθηνάς, του Δημοσθένη και του Κικέρωνα, του γλύπτη Đorđe Jovanović, στα πλευρικά ριζίτικα. Ένα γλυπτό πάνω από τις πύλες ενός αγγέλου με πυρσό και κλαδί ελιάς σχεδιάστηκε από τον γλύπτη Petar Palavičini. Μια περίφραξη του 1937 με διακοσμητικά καντήλια και δύο φυλάκια με στυλιζαρισμένα φανάρια στην κορυφή σχεδιάστηκε από τον Krasnov- η περίφραξη έμεινε μέχρι το 1956, όταν αφαιρέθηκε για την πλατεία Μαρξ και Ένγκελς (σημερινή πλατεία Nikola Pašić). Το 1939 εγκαταστάθηκε κοντά στα σκαλιά ένα γλυπτό συγκρότημα του Toma Rosandić, το Black Horses Playing (Μαύρα άλογα που παίζουν).

Ο εσωτερικός σχεδιασμός περιλαμβάνει μεγάλες και μικρές αίθουσες και αίθουσες συνεδριάσεων, έναν κεντρικό προθάλαμο που στεγάζεται από θόλο, πολύχρωμους τοίχους με κίονες, παραστάδες, κόγχες και λότζια και μαρμάρινο δάπεδο. Η αίθουσα συνελεύσεων, που είχε σχεδιαστεί για να χωράει 200 άτομα, επεκτάθηκε για να φιλοξενήσει 400 άτομα.

Τα σχέδια επίπλων του Krasnov αντικατοπτρίζουν τα σύγχρονα γούστα του Βελιγραδίου. Οι τοίχοι της Συνέλευσης κοσμούνται με είκοσι τοιχογραφίες, που φιλοτεχνήθηκαν κατά τη διάρκεια του 1937 από διακεκριμένους Γιουγκοσλάβους καλλιτέχνες. Λόγω της αρχιτεκτονικής, πολιτιστικής, ιστορικής και καλλιτεχνικής του αξίας, το κτήριο της Εθνοσυνέλευσης ανακηρύχθηκε πολιτιστικό μνημείο το 1984.

Προηγούμενο κτήριο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν από το 2006, η Εθνοσυνέλευση της Σερβίας συνεδρίαζε σε άλλο κτήριο του Κοινοβουλίου στην οδό Kralja Milana, ενώ το σημερινό κτήριο χρησιμοποιούνταν από την Ομοσπονδιακή Συνέλευση της Γιουγκοσλαβίας. Το κτήριο του κοινοβουλίου εξακολουθεί να χρησιμοποιείται από την εθνοσυνέλευση για γραφεία και διοίκηση.

Ο σχεδιασμός του κτηρίου αυτού ολοκληρώθηκε το 1948 και η κατασκευή του ολοκληρώθηκε στα τέλη του 1953. Σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα E. Azriel και κατασκευάστηκε από το Ινστιτούτο Κατασκευών της Σερβίας. Το κτήριο ήταν γνωστό ως Κτήριο Γραφείων της Προεδρίας της Κυβέρνησης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Σερβίας στην οδό Στρατάρχη Τίτο (αργότερα μετονομάστηκε σε οδό Kralja Milana). Η πρώτη σύνοδος της Εθνοσυνέλευσης στο κτήριο πραγματοποιήθηκε στις 20 Μαρτίου 1954- από το 1945 έως το 1954, οι σύνοδοι της Εθνοσυνέλευσης διεξάγονταν στο Σπίτι της Εθνοσυνέλευσης στην πλατεία Nikola Pašić.^[3]