Καρδινάλιος Υπουργός Εξωτερικών

Καρδινάλιος Υπουργός Εξωτερικών της Αγίας Έδρας Segretario di Stato della Santa Sede
Διακριτικά του Βατικανού
Σημαία του Βατικανού
Κάτοχος Πιέτρο Παρολίν από 15 Οκτωβρίου 2013
Προσφώνηση	Ο Σεβασμιότατος
Έδρα	Πόλη του Βατικανού, Βατικανό
Διορισμός από	Πάπας
Διάρκεια θητείας	Ανάλογη με την θητεία του Πάπα
Αρχικός κάτοχος	Γκιρολάμο Νταντίνι
Δημιουργία	20 Νοεμβρίου 1551

Ο Υπουργός Εξωτερικών της Αυτού Αγιότητάς του (ιταλικά: Segretario di Stato di Sua Santità), κοινώς γνωστός ως ο Καρδινάλιος Υπουργός Εξωτερικών, προεδρεύει της Γραμματείας Εξωτερικών της Αγίας Έδρας, που είναι το παλαιότερο και σημαντικότερο δικαστάριο της Ρωμαϊκής Κουρίας. Η Γραμματεία του Κράτους εκτελεί όλες τις πολιτικές και διπλωματικές λειτουργίες της Αγίας Έδρας και της Πόλης του Βατικανού. Ο Υπουργός Εξωτερικών περιγράφεται μερικές φορές ως ο πρωθυπουργός της Αγίας Έδρας, παρόλο που ο ονομαστικός αρχηγός της κυβέρνησης της Πόλης του Βατικανού είναι ο Πρόεδρος της Ποντιφικής Επιτροπής για το κράτος της Πόλης του Βατικανού.

Υπουργός Εξωτερικών είναι σήμερα ο Καρδινάλιος Πιέτρο Παρολίν.

Αρμοδιότητες

Ο Καρδινάλιος Υπουργός Εξωτερικών διορίζεται από τον Πάπα και υπηρετεί ως ένας από τους κύριους συμβούλους του. Ως ένα από τα ανώτερα αξιώματα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ο υπουργός απαιτείται να είναι καρδινάλιος. Εάν το αξίωμα είναι κενό, ένας μη-καρδινάλιος μπορεί να υπηρετήσει ως προσωρινός υπουργός εξωτερικών, ασκώντας τις εξουσίες του Υπουργού Εξωτερικών έως ότου βρεθεί ο κατάλληλος αντικαταστάτης ή ο Υπουργός αναδειχθεί καρδινάλιος σε μια επόμενη συνεδρία.

Η θητεία του Καρδινάλιου Υπουργού Εξωτερικών λήγει όταν ο Πάπας που τον διόρισε πεθάνει ή αποχωρήσει από το αξίωμα. Κατά τη διάρκεια της περιόδου sede vacante, ο πρώην γραμματέας ενεργεί ως μέλος επιτροπής με το Camerlengo της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας και τον πρώην Πρόεδρο της Ποντιφικής Επιτροπής για το κράτος της Πόλης του Βατικανού, η οποία ασκεί ορισμένα από τα καθήκοντα του αρχηγού του κράτους Πόλη του Βατικανού έως ότου εκλεγεί νέος Πάπας. Μόλις επιλεγεί ο νέος Πάπας, ο ρόλος του πρώην γραμματέα στην επιτροπή λήγει επίσης, αν και μπορεί να διοριστεί εκ νέου ως Υπουργός Εξωτερικών.

Ιστορικό

Το αξίωμα εντοπίζει τις ρίζες του σε εκείνη του Secretarius intimus, που δημιουργήθηκε από τον Πάπα Λέοντα τον δέκατο στις αρχές του 16ου αιώνα για να χειρίζεται την αλληλογραφία με τις διπλωματικές αποστολές της Αγίας Έδρας, οι οποίες μόλις άρχιζαν να γίνονται μόνιμες αποστολές αντί για αποστολές που αποστέλλονταν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Σε αυτό το στάδιο ο υπουργός ήταν ένας αρκετά μικρής σημασίας αξιωματούχος, με επικεφαλής στη διοίκηση του Βατικανού τον cardinal-nephew, ο έμπιστος άνθρωπος του Πάπα που συνήθως είχε παρθεί από την οικογένειά του.

Η απερισκεψία του Πάπα Ιούλιου Γ' να εμπιστευθεί το αξίωμα του cardinal-nephew στον υποτιθέμενο εραστή του Innocenzo Ciocchi Del Monte, έναν έφηβο, ουσιαστικά αναλφάβητο αχινό τον οποίο είχε υιοθετήσει ο αδελφός του λίγα χρόνια νωρίτερα, οδήγησε σε αναβάθμιση της δουλειάς του Γραμματέα. O υφιστάμενος έπρεπε να αναλάβει καθήκοντα για τα οποία ο cardinal-nephew ήταν ακατάλληλος. Την εποχή του Πάπα Ιννοκέντιου του Δέκατου ο Υπουργός Εξωτερικών ήταν πάντα ο ίδιος Καρδινάλιος, και ο Πάπας Ιννοκέντιος ο Δωδέκατος κατήργησε το αξίωμα του cardinal-nephew το 1692. Από τότε ο Υπουργός Εξωτερικών ήταν ο σημαντικότερος από τους αξιωματούχους της Αγίας Έδρας.

Το 1968, το αποστολικό σύνταγμα του Πάπα Παύλου του Έκτου, Regimini Ecclesiae Universae, ενίσχυσε περαιτέρω τις εξουσίες του Υπουργού, τοποθετώντας τον πάνω από όλα τα άλλα τμήματα της Ρωμαϊκής Κουρίας. Το 1973 ο Παύλος διεύρυνε περαιτέρω το Υπουργείο καταργώντας το αρχαίο αξίωμα του Καγκελαρίου της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας και συγχωνεύοντας τις λειτουργίες του σε εκείνες του Καρδινάλιου Υπουργού Εξωτερικών.

Κατάλογος καρδιναλίων υπουργών εξωτερικών του Βατικανού (1644-σήμερα)

1. Τζιοβάνι Γιακόμο Πανσιρόλι (1644-1651)
2. Φάμπιο Τσίγκι (1651-1655)
3. Τζούλιο Ροσπιγκλιόσι (1655-1667)
4. Ντέκιο Ατζολίνι (1667-1669)
5. Φεντερίκο Μπορομέο (1669-1673)
6. Φρανσίσκο Νέρλι (1673-1676)
7. Αλντεράνο Κίμπο (1676-1689)
8. Τζιαμπατίστα Ρουμπίνι (1689-1691)
9. Φαμπρίτσιο Σπάντα (1691-1700)
10. Φαμπρίτσιο Παολούτσι
11. Τζιόρτζιο Σπινόλα
12. Φαμπρίτσιο Παολούτσι
13. Νικόλο Μαρία Λερκάρι
14. Αντόνιο Μπαντσιέρι
15. Τζζιουζέπε Φιράο ο πρεσβύτερος
16. Σίλβιο Βαλέντι Γκονζάκα
17. Αλμπέρικο Αρκίντο
18. Λουντοβίκο Μαρία Τοριγκιάνι
19. Λάζαρο Οπίτσιο Παραβιτσίνι
20. Ιγκνάτσιο Μπονκομπάνι Λουντοβίσι
21. Φρανσέσκο Σαβέριο ντε Σελάντα
22. Ιγκνάτσιο Μπούσκα
23. Τζιουζέπε Ντόρια Παμπφίλι
24. Ερκόλε Κονσάλβι
25. Φίλιπο Κασόνι
26. Τζούλιο Γκαμπριέλι ο νεότερος
27. Ερκόλε Κονσάλβι
28. Τζούλιο Μαρία ντελα Σομάγκλια
29. Τομάσο Μπερνέτι
30. Τζιουζέπε Αλμπάνι
31. Τομάσο Μπερνέτι
32. Λουίτζι Λαμπουρσίνι
33. Τομάσο Πασκάλε Γκίσι
34. Γκαμπριέλε Φερέτι
35. Τζιουζέπε Μποφόντι
36. Τζακόμο Αντονέλι
37. Αντόνια Φρανσέσκο Οριόλι
38. Τζιοβάνι Σόλια Σερόνι
39. Τζακόμο Αντονέλι
40. Τζιοβάνι Σιμεόνι

Αρ.	Πορτρέτο	Ονοματεπώνυμο	Θητεία		Πάπας
			Έναρξη	Τέλος
45		Ράφαελ Ζουλουέτα	12 Νοεμβρίου 1903	20 Αυγούστου 1914	Πίος Ι΄
46		Ντομένικο Φεράτα	4 Σεπτεμβρίου 1914	10 Οκτωβρίου 1914	Βενέδικτος ΙΕ΄
47		Πιετρο Γκασπάρι	13 Οκτωβρίου 1914	7 Φεβρουαρίου 1930
48		Εβγκένιο Πατσέλι	9 Φεβρουαρίου 1930	10 Φεβρουαρίου 1939	Πίος ΙΑ΄
49		Λουίτζι Μαγκλιόνε	10 Μαρτίου 1939	22 Αυγούστου 1944	Πίος ΙΒ΄
Αξίωμα κενό
50		Ντομένικο Ταρντίνι	15 Δεκεμβρίου 1958	30 Ιουλίου 1961	Ιωάννης ΚΓ΄
51		Αμλέτο Κικογκνάνι	12 Αυγούστου 1961	30 Απριλίου 1969
52		Ζαν-Μαρί Βιλότ	2 Μαΐου 1969	9 Μαρτίου 1979	Παύλος ΣΤ΄
53		Αγκοστίνο Κατσαρόλι	1 Ιουλίου 1979	1 Δεκεμβρίου 1990	Ιωάννης Παύλος Β΄
54		Άντζελο Σοντάνο	1 Ιουλίου 1991	15 Σεπτεμβρίου 2006
55		Ταρκίσιο Μπερτόνε	15 Σεπτεμβρίου 2006	15 Οκτωβρίου 2013	Βενέδικτος ΙΣΤ΄
56		Πιέτρο Παρολίν	15 Οκτωβρίου 2013	Σημερινός κάτοχος	Φραγκίσκος