Κάτιν (ταινία)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κάτιν (ταινία)
ΣκηνοθεσίαΆντζεϊ Βάιντα[1][2][3]
ΠαραγωγήΜίχαου Κφιετσίνσκι
ΣενάριοΆντζεϊ Βάιντα και Βουαντίσουαφ Πασικόφσκι
ΠρωταγωνιστέςΜάγια Οστασέφσκα[1][4], Ντανούτα Στένκα[4], Άρτουρ Ζμιγέφσκι[1], Πάβεου Μαουασίνσκι, Άντζεϊ Χίρα[4][5], Βικτόρια Γκονσιέφσκα, Βουαντίσουαφ Κοβάλσκι, Μάγια Κομορόφσκα, Γιαν Ένγκλερτ, Σεργκέι Γκαρμάς, Στανισουάβα Τσελίνσκα, Μαγκνταλένα Τσιελέτσκα, Κσίστοφ Γκλόμπις και Γιάτσεκ Μπράτσιακ
ΜουσικήΚσίστοφ Πεντερέτσκι
ΦωτογραφίαΠάβεου Έντελμαν
ΜοντάζΜιλένια Φίντλερ
ΕνδυματολόγοςMagdalena Biedrzycka
ΔιανομήVue Movie Distribution
Πρώτη προβολή2007, 17  Σεπτεμβρίου 2007 και 17  Σεπτεμβρίου 2009 (Γερμανία)[6]
Διάρκεια118 λεπτά
ΠροέλευσηΠολωνία
ΓλώσσαΠολωνικά, Γερμανικά και Ρωσικά
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Κάτιν (Katyń) είναι πολωνική ιστορική δραματική ταινία του 2007 για τη Σφαγή του Κάτιν το 1940, σε σκηνοθεσία του βραβευμένου με Τιμητικό Όσκαρ, Άντζεϊ Βάιντα. Βασίζεται στο βιβλίο Post Mortem: The Story of Katyn του Άντζεϊ Μουλάρτσικ. Ήταν υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας στα 80α Βραβεία Όσκαρ.[7]

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γερμανοί αξιωματικοί παρουσιάζουν τα ευρήματά τους σχετικά με το Κάτιν σε αιχμάλωτους αξιωματικούς των Συμμάχων το 1943.

Η Σφαγή του Κάτιν, γνωστή και ως zbrodnia katyńska («έγκλημα στο Κάτιν»), ήταν μια μαζική εκτέλεση Πολωνών αξιωματικών αιχμαλώτων πολέμου και πολιτών, που διέταξαν οι σοβιετικές αρχές το 1940. Η πιο ευρέως αποδεκτή εκτίμηση για τον αριθμό των νεκρών είναι περίπου 22.000. Τα θύματα δολοφονήθηκαν στο δάσος του Κάτιν, στις φυλακές Καλίνιν (Τβερ) και Χάρκοβο, και αλλού. Περίπου 8.000 ήταν αξιωματικοί αιχμάλωτοι πολέμου κατά τη διάρκεια της σοβιετικής εισβολής του 1939 στην Πολωνία, ενώ οι υπόλοιποι ήταν Πολωνοί που φέρονται ότι ήταν «πράκτορες πληροφοριών, χωροφύλακες, κατάσκοποι, σαμποτέρ, γαιοκτήμονες, ιδιοκτήτες εργοστασίων, δικηγόροι, ιερείς και αξιωματούχοι».

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής της Πολωνίας, οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν τη σφαγή για προπαγανδιστικούς σκοπούς κατά των Σοβιετικών. Ωστόσο, μετά τον πόλεμο, όταν η Πολωνία έπεσε υπό σοβιετική επιρροή, η αλήθεια για το γεγονός αποσιωπήθηκε από τις σοβιετικές αρχές, οι οποίες διατήρησαν επίσημη γραμμή σε όλο το Ανατολικό Μπλοκ ότι η σφαγή έγινε από τους Γερμανούς. Με την πτώση του κομμουνισμού στην Πολωνία το 1989, η πρώτη μη κομμουνιστική πολωνική κυβέρνηση αναγνώρισε αμέσως ότι το έγκλημα διαπράχθηκε από τους Σοβιετικούς. Το 1990, ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ αναγνώρισε για πρώτη φορά τη σοβιετική ευθύνη για τη Σφαγή του Κάτιν. Το 1991, ο Μπορίς Γέλτσιν δημοσιοποίησε τα έγγραφα που εξουσιοδοτούσαν τη σφαγή.

Υπάρχουν τώρα μερικά νεκροταφεία Πολωνών αξιωματικών κοντά στα σημεία των σφαγών, αλλά πολλά γεγονότα του συμβάντος παραμένουν άγνωστα μέχρι σήμερα και πολλοί τάφοι των Πολωνών αιχμαλώτων πολέμου ανατολικά του ποταμού Μπουκ είναι είτε ακόμη χωρίς σημάδια είτε σε ερειπωμένη κατάσταση.

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα γερμανικής κατασκευής λεωφορείο μεταγωγής κρατουμένων που χρησιμοποιήθηκε από το ΛΚΕΥ για τη μεταφορά κρατουμένων. Το λεωφορείο ανακατασκευάστηκε για τους σκοπούς της ταινίας.

Τα γεγονότα του Κάτιν μεταδίδονται μέσα από τα μάτια των γυναικών, των μητέρων, των συζύγων και των κορών των θυμάτων που εκτελέστηκαν με εντολή του Στάλιν από το Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων (ΛΚΕΥ) το 1940.

Ο Άντζεϊ (Άρτουρ Ζμιγέφσκι) είναι ένας νεαρός Πολωνός στρατηγός στο 8ο Σύνταγμα Ιππικού του Πρίγκιπα Γιούζεφ Πονιατόφσκι, ο οποίος κρατά ένα λεπτομερές ημερολόγιο. Τον Σεπτέμβριο του 1939, μετά τη σοβιετική εισβολή στην Ανατολική Πολωνία, πιάνεται αιχμάλωτος από τον Κόκκινο Στρατό, ο οποίος χωρίζει τους αξιωματικούς από τους στρατιώτες, στους οποίους επιτρέπεται να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, ενώ οι αξιωματικοί κρατούνται. Η σύζυγός του, Άννα (Μάγια Οστασέφσκα) και η κόρη του, Βερονίκα, με το ψευδώνυμο "Nika" (Βικτόρια Γκοσιέφσκα), τον βρίσκουν λίγο πριν απελαθεί στην ΕΣΣΔ. Έχοντας την ευκαιρία να δραπετεύσει, αρνείται με βάση τον όρκο πίστης του στον Πολωνικό Στρατό.

Βοηθούμενη από έναν συμπαθή Σοβιετικό αξιωματικό, η Άννα καταφέρνει να επιστρέψει στο σπίτι της οικογένειας στην Κρακοβία με την κόρη της. Εκεί, οι Γερμανοί πραγματοποιούν την Επιχείρηση Κράκαου (Sonderaktion Krakau), κλείνοντας το Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο και εκτοπίζοντας καθηγητές σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο πατέρας του Άντζεϊ είναι ένας από τους καθηγητές που απελάθηκαν. Αργότερα, η γυναίκα του λαμβάνει ένα μήνυμα ότι πέθανε σε ένα στρατόπεδο το 1941.

Σε ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου, ο Άντζεϊ κρατείται για λίγο και συνεχίζει να κρατά ημερολόγιο. Καταγράφει προσεκτικά τα ονόματα όλων των συναδέλφων του αξιωματικών που απομακρύνθηκαν από το στρατόπεδο και τις ημερομηνίες κατά τις οποίες ελήφθησαν. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ο Άντζεϊ υποφέρει σαφώς από τη χαμηλή θερμοκρασία και ο συνάδελφός του, Γέζι (Άντζεϊ Χίρα) του δανείζει ένα επιπλέον πουλόβερ. Καθώς συμβαίνει, το πουλόβερ έχει γραμμένο το όνομα του Γέζι. Τέλος, ο Άντζεϊ απομακρύνεται από το στρατόπεδο, ενώ ο Γέζι μένει πίσω.

Το 1943, ο πληθυσμός της Κρακοβίας ενημερώνεται από τις γερμανικές αρχές κατοχής για τη σφαγή στο Κάτιν. Αξιοποιώντας το σοβιετικό έγκλημα, η ναζιστική προπαγάνδα δημοσιεύει καταλόγους με τα ονόματα των θυμάτων που εκτάφηκαν από ομαδικούς τάφους πίσω από τα προελαύνοντα γερμανικά στρατεύματα. Το όνομα του Άντζεϊ δεν βρίσκεται στον κατάλογο, δίνοντας ελπίδες στη γυναίκα και την κόρη του.

Μετά τον πόλεμο, ο Γέζι, ο οποίος επέζησε, κατατάχθηκε στον Πολωνικό Λαϊκό Στρατό (ΠΛΣ), ο οποίος βρίσκεται υπό τον πλήρη έλεγχο του φιλοσοβιετικού Πολωνικού Κόμματος Ενωμένων Εργατών. Αισθάνεται προσωπική πίστη στους φίλους του, αγαπά τη χώρα του και έχει συμπάθεια για όσους έχουν υποφέρει. Επισκέπτεται την Άννα και την κόρη της για να τους πει ότι ο Άντζεϊ είναι νεκρός. Προφανώς, όταν καταρτίστηκε ο κατάλογος με τα ονόματα των θυμάτων, ο Άντζεϊ αναγνωρίστηκε εσφαλμένα ως Γέζι με βάση το όνομα στο πουλόβερ που είχε δανείσει ο Γέζι στον Άντζεϊ. Ήταν ο Άντζεϊ που σκοτώθηκε, όχι ο Γέζι. Απογοητευμένος που τώρα αναγκάζεται να αναγνωρίσει ένα ψέμα και να υπηρετήσει όσους σκότωσαν τους συντρόφους του στο Κάτιν, ο Γέζι αυτοκτονεί.

Τα στοιχεία της σοβιετικής ευθύνης για τη σφαγή στο Κάτιν αποκρύπτονται προσεκτικά από τις αρχές. Ωστόσο, λίγοι τολμηροί άνθρωποι που εργάζονται με τα αποτελέσματα των θυμάτων τελικά παραδίδουν το ημερολόγιο του Άντζεϊ στη χήρα του, Άννα. Το ημερολόγιο δείχνει ξεκάθαρα την ημερομηνία το 1940 όταν πρέπει να σκοτώθηκε, από την απουσία καταχωρήσεων τις επόμενες ημέρες. Η ημερομηνία της σφαγής είναι κρίσιμη για την ανάθεση της ευθύνης: αν συνέβαινε το 1940, η ΕΣΣΔ έλεγχε την επικράτεια, ενώ στα μέσα του 1941 οι Γερμανοί την ανέλαβαν.

Η ταινία τελειώνει με μια αναπαράσταση τμημάτων της σφαγής, καθώς αρκετοί από τους κύριους χαρακτήρες εκτελούνται μαζί με άλλους στρατιώτες.

Η ταινία περιλαμβάνει αποσπάσματα από γερμανικές ειδησεογραφικές ταινίες που παρουσιάζουν τη σφαγή του Κάτιν ως σοβιετικό έγκλημα και αποσπάσματα από σοβιετικές εφημερίδες που παρουσιάζουν τη σφαγή ως γερμανικό έγκλημα.

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στις 3 Οκτωβρίου 2006 και ολοκληρώθηκαν στις 9 Ιανουαρίου 2007. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 17 Σεπτεμβρίου 2007, την επέτειο της σοβιετικής εισβολής στην Πολωνία το 1939.

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κριτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Κάτιν έχει βαθμολογία έγκρισης 91% στον ιστότοπο συγκέντρωσης κριτικών Rotten Tomatoes, με βάση 68 κριτικές και μέση βαθμολογία 7,28/10. Η κριτική συναίνεση του ιστότοπου δηλώνει: «Διασκευασμένο αριστοτεχνικά από ένα έμπειρο σκηνοθετικό χέρι, το Κάτιν είναι μια ισχυρή, προσωπική απεικόνιση της τραγωδίας του πολέμου».[8] Έχει επίσης βαθμολογία 81 στα 100 στο Metacritic, με βάση 17 κριτικούς, υποδεικνύοντας «καθολική αναγνώριση».[9]

Διαμάχη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπήρξε διαμάχη σχετικά με την πολιτική γύρω από την ταινία. Σύμφωνα με τις σημειώσεις παραγωγής του Βάιντα, η ταινία έγινε υπό την τιμητική αιγίδα του Προέδρου Λεχ Κατσίνσκι, ενός συντηρητικού πολιτικού. Υπήρξε κάποια διαμάχη στην Πολωνία για το πώς οι τότε πολωνικές αρχές προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν την ταινία κατά την προεκλογική εκστρατεία.[10]

Στις 18 Σεπτεμβρίου 2007, η Rossiyskaya Gazeta, η επίσημη εφημερίδα της Κυβέρνησης της Ρωσίας, δημοσίευσε ένα σύντομο σχόλιο του Αλεξάντερ Σάμποφ που ισχυριζόταν ότι η ευρέως αποδεκτή εκδοχή της τραγωδίας βασίζεται σε ένα μόνο αμφίβολο αντίγραφο ενός εγγράφου που σχετίζεται με τη σφαγή, και ως εκ τούτου τα στοιχεία για τη σοβιετική ευθύνη θα ήταν αναξιόπιστα.[11] Αυτό προκάλεσε άμεση ανταπόκριση από τα πολωνικά μέσα ενημέρωσης. Ως ανταπόκριση, την επόμενη μέρα, η Gazeta Wyborcza τόνισε την επίσημη παραδοχή από τη Σοβιετική Ένωση της ευθύνης του ΛΚΕΥ και αναδημοσίευσε τα σχετικά έγγραφα.[12]

Τον Απρίλιο του 2009, οι αρχές της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας απαγόρευσαν τη διανομή της ταινίας στη χώρα λόγω της αντικομμουνιστικής ιδεολογίας της. Ωστόσο, τα εισαγόμενα αντίγραφα είναι ευρέως διαθέσιμα.[13] Παρόμοιες προσπάθειες έγιναν σε άλλες κομμουνιστικές χώρες όπως το Βιετνάμ και το Λάος, αλλά δεν υπάρχει περιορισμός για την παρακολούθηση της ταινίας σε HD σε υπολογιστή.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 stopklatka.pl/film/katyn. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2016.
  2. ↑ www.imdb.com/title/tt0879843/. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2016.
  3. ↑ www.commeaucinema.com/critiques/katyn,100659. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2016.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 www.imdb.com/title/tt0879843/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2016.
  5. ↑ www.filmaffinity.com/es/film120942.html. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2016.
  6. ↑ www.zweitausendeins.de/filmlexikon/?sucheNach=titel&wert=532630.
  7. ↑ Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών (2008-01-22). 80th Academy Awards Nominations Announced. Δελτίο τύπου.
  8. ↑ «Katyn (2007)». 
  9. ↑ «Katyn». 
  10. ↑ «Ballots and Box Office: Did Poland's President Exploit Katyn Tragedy?». 
  11. ↑ Александр Сабов. Земля для Катыни. Комментарий. Rossiyskaya gazeta 206 (#4469), 18 Σεπτεμβρίου 2007.
  12. ↑ Βοϊτσιεχόφσκι, Μάρτσιν. Niebieski ołówek Stalina. Gazeta Wyborcza, 24 Σεπτεμβρίου 2007.
  13. ↑ "Katyń" Wajdy na indeksie w Chinach. Władze: Nie zgadza się z naszą ideologią gazeta.pl, 2009-04-28 (πολωνικά)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κάτιν_(ταινία)&oldid=9971054"