Κάστρο Γαρδικίου (Κέρκυρα)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 39°28′34″N 19°53′22″E / 39.47611°N 19.88944°E / 39.47611; 19.88944

Κάστρο Γαρδικίου
Χάρτης
Είδοςκάστρο
Αρχιτεκτονικήβυζαντινή αρχιτεκτονική
Γεωγραφικές συντεταγμένες39°28′36″N 19°53′6″E
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Νότιας Κέρκυρας
ΤοποθεσίαΆγιος Ματθαίος Κέρκυρας
ΧώραΕλλάδα
Προστασίααρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα
Commons page Πολυμέσα

Το Κάστρο Γαρδικίου είναι βυζαντινό κάστρο του 13ου αιώνα στη νοτιοδυτική ακτή της Κέρκυρας και το μόνο μεσαιωνικό φρούριο που σώζεται στο νότιο τμήμα του νησιού.[1][2] Χτίστηκε από έναν ηγεμόνα του Δεσποτάτου της Ηπείρου,[3] και ήταν ένα από τα τρία κάστρα που οχύρωναν το νησί πριν από την Ενετική εποχή (1401–1797). Τα τρία κάστρα σχημάτιζαν αμυντικό τρίγωνο, με το Γαρδίκι να φυλάει τα νότια του νησιού, το Κάστρο Κασσιόπης τα βορειοανατολικά και το Αγγελόκαστρο τα βορειοδυτικά[4]

Προέλευση και τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λεπτομέρεια ενός από τους πύργους του κάστρου

Το κάστρο χρονολογείται από τον 13ο αιώνα και βρίσκεται σε ένα χαμηλό λόφο κοντά στο χωριό Άγιος Ματθαίος που βρίσκεται σε μεγαλύτερο υψόμετρο.[5][6] Ο ηγεμόνας που είναι υπεύθυνος για την κατασκευή του κάστρου δεν είναι γνωστός, αλλά υποτίθεται ότι χτίστηκε είτε από τον Μιχαήλ Α΄ Κομνηνό Δούκα είτε από τον γιο του Μιχαήλ Β΄ Κομνηνό Δούκα, ηγεμόνες του Δεσποτάτου της Ηπείρου .[6] Αμέσως νότια του κάστρου βρίσκεται η λίμνη Κορησσία, η οποία χωρίζεται από τη θάλασσα με μια στενή λωρίδα γης.[7][8]

Η είσοδος στο κάστρο

Λείψανα από την άνω παλαιολιθική εποχή, που χρονολογούνται από το 20.000 π.Χ., όταν η Κέρκυρα ήταν ακόμα ενωμένη με την ηπειρωτική περιοχή της Ηπείρου, βρέθηκαν στη θέση του κάστρου στο βραχώδες καταφύγιο της Γκράβας Γαρδικίου, συμπεριλαμβανομένων λίθινων εργαλείων κυνηγών-συλλεκτών και οστών ζώων,[9] που έκτοτε αφαιρέθηκαν και εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κέρκυρας .[3][10]

Η θέση του Γαρδικίου στη στενή νοτιοδυτική πλευρά της Κέρκυρας παρείχε προστασία στα χωράφια και τις νότιες πεδιάδες της Κέρκυρας και σε συνδυασμό με το Κάστρο Κασσιόπης στη βορειοανατολική ακτή του νησιού και το Βυζαντινό Αγγελόκαστρο που προστατεύει τη βορειοδυτική ακτή της Κέρκυρας, σχημάτισε τριγωνική αμυντική γραμμή που προστάτευε την Κέρκυρα κατά την προ Βενετική εποχή.[3][4][11]

Αρχιτεκτονική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα τείχη του Κάστρου Γαρδίκι σχηματίζουν οκτάγωνο και η δομή διαθέτει οκτώ ισχυρούς πύργους διακοσμημένους με σειρές κεραμιδιών. Υπάρχουν στοιχεία από μια αρχαία κατασκευή που έχει ενσωματωθεί στην κατασκευή του κάστρου. Η αρχαία κατασκευή ήταν πιθανότατα ένα σιντριβάνι.[1][5][6]

Οι οκτώ πύργοι έχουν τετράγωνο σχήμα και το περίγραμμα της οκταγωνικής δομής είναι σχεδόν ελλειπτικό. Στην κορυφή του νότιου πύργου υπάρχουν ίχνη παρεκκλησίου με υπολείμματα θρησκευτικών τοιχογραφιών πορτραίτων αγίων.[1][3] Αν και σε κακή κατάσταση, οι πύργοι εξακολουθούν να διατηρούνται σε όλο τους το ύψος.[1] Η είσοδος του κάστρου σώζεται αλλά το εσωτερικό του βρίσκεται σε ερειπιώδη κατάσταση.[7][8]

Το Κάστρο Γαρδικίου θεωρείται ένα από τα πιο επιβλητικά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα στα Επτάνησα,[12] μαζί με το Αγγελόκαστρο, το Κάστρο Κασσιόπης και τα δύο Ενετικά Φρούρια της Κέρκυρας, την Ακρόπολη και το Νέο Φρούριο.[12]

Ιστορικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κερκυραίος ευγενής Αντρέα Μαρμόρα,[13] ο πρώτος ιστορικός της Κέρκυρας στους μεσαιωνικούς χρόνους, στο βιβλίο του 1672 Della Historia di Corfù αναφέρει ότι οι δεσπότες της Ηπείρου στόλισαν την πόλη της Κέρκυρας με «τα πιο ευγενή κτίρια» και έχτισαν άμυνες σε άλλα μέρη της νησί, συμπεριλαμβανομένων των φρουρίων Γαρδίκι και Αγγελόκαστρο μεταξύ άλλων σημαντικών τοποθεσιών.[14][15][16]

Αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Stamatopoulos, Nondas (1993). Old Corfu: history and culture (3 έκδοση). N. Stamatopoulos. σελ. 166. The Byzantine Fortress at Gardiki The only remaining ancient fortification in the southern part of the island is the ruined fortress of Gardiki on the lower... 
  2. DK Publishing (1 Μαΐου 2012). Top 10 Corfu & the Ionian Islands. DK Publishing. σελ. 80. ISBN 978-0-7566-9434-0. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Nick Edwards (2003). The Rough Guide to Corfu. Rough Guides. σελ. 223. ISBN 978-1-84353-038-1. On the other side of Mount Ayios Matheos. 2 km by road, is Gardiki Pirgos, the ruins of a thirteenth century castle built in this unlikely lowland setting by the despots of Epirus. 
  4. 4,0 4,1 Dēmētrēs Philippidēs (1983). Greek Traditional Architecture: Eastern Aegean, Sporades-Ionian Islands. 1. Melissa. σελ. 222. 
  5. 5,0 5,1 A. B. Tataki (Director of Research of the National Hellenic Research Foundation) (1983). Corfu: History, Monuments, Museums. Ekdotike Athenon S.A. σελ. 68. 
  6. 6,0 6,1 6,2 John Freely (28 Απριλίου 2008). The Ionian Islands: Corfu, Cephalonia, Ithaka and Beyond. I. B. Tauris, Limited. σελ. 82. ISBN 978-1-84511-696-5. 
  7. 7,0 7,1 Korina Miller (15 Σεπτεμβρίου 2010). Greek Islands. Lonely Planet. σελ. 446. ISBN 978-1-74220-343-0. 
  8. 8,0 8,1 Lonely Planet· Korina Miller (1 Μαρτίου 2012). Lonely Planet Greece. Lonely Planet. σελ. 657. ISBN 978-1-74321-014-7. 
  9. Kate Armstrong· Michael Clark (2008). Greek Islands. Lonely Planet. σελ. 458. ISBN 978-1-74104-314-3. 
  10. Marc Dubin (17 Ιουνίου 2013). DK Eyewitness Travel Guide: The Greek Islands: The Greek Islands. DK Publishing. σελ. 82. ISBN 978-1-4654-1360-4. 
  11. «The Old Town of Corfu Nomination for inclusion on the World Heritage List STATE PARTY Greece STATE, PROVINCE OR REGION Greece, lonian Islands Region, Corfu Prefecture NAME OF PROPERTY The Old Town of Corfu» (PDF). UNESCO. σελ. 29. One thing is certain, however. The area under plough outside the walls increased, since the village communities multiplied across the entire island (if we are to judge from the Byzantine castles that have survived) in order to protect the fields. They are castles such as Kassiopi, Angelokastro and Gardiki and, of course, the Old Fortress which was the medieval town itself. 
  12. 12,0 12,1 Martin Young (1977). Corfu and the Other Ionian Islands. Cape. σελ. 108. ISBN 978-0-224-01307-9. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2013. 
  13. Essays on the Latin Orient. CUP Archive. 1921. σελ. 212. Andrea Marmora, a member of a noble family still extant in Corfu, published in Italian ... 
  14. Andrea Marmora, Della Historia di Corfù, 1672, Libro 4, p. 210 "Adorno egli di nobilissimi edificii la Città; fabbricò in posto, molto atto alla difesa, il castel S. Angelo; fortificò Gardichio e altri luoghi importanti sù l'Isola..."
  15. Miller, William (1908). The Latins in the Levant: A History of Frankish Greece (1204–1566). E. P. Dutton. σελ. 514. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2013. The oldest historian of Corfu may be exaggerating when he says that the Despots of Epiros adorned the city with most noble buildings 
  16. William Miller. «The Latins in the Levant». Web archive. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Gardiki Castle στο Wikimedia Commons