Ιωάννης Α΄ της Φουά
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Ιωάννης Α΄ της Φουά | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Jean Ier de Foix (Γαλλικά) |
| Γέννηση | 1382[1] |
| Θάνατος | 4 Μαΐου 1436 Μαζέρ |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γαλλία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γαλλικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αριστοκράτης |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ιωάννα της Ναβάρας (1402–1413)[2] Jeanne Ire d'Albret (1422–1433) Joana d'Urgell (από 1435) |
| Τέκνα | Γκαστόν Δ΄ της Φουά Pierre de Foix |
| Γονείς | Αρσαμπώ του Γκραγύ και Ισαβέλλα της Φουά |
| Αδέλφια | Γκαστόν Α΄ των Φουά-Γκραγύ Πιερ ντε Φουά Archambaud de Foix-Navailles Ματθαίος των Φουά-Κομμάνζ |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Πόλεμοι/μάχες | Εκατονταετής Πόλεμος |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | French co-prince of Andorra (1413–1436) count of Foix (1413–1436)[3] |
| Θυρεός | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Ιωάννης Α΄, γαλλ. Jean I (1382 - 4 Μαΐου 1436) από τον Οίκο του Γκραγύ ήταν κόμης της Φουά (1412-36).
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ήταν γιος τού Αρσαμπώ των Γκραγύ υποκόμη τού Καστιγιόν & Γκρουσόν και της Ισαβέλλας των Φουά κόμισσας της Φουά.
Το 1399 υπογράφτηκε η συνθήκη τού Τάρμπες και σύμφωνα με αυτή οι γονείς του έλαβαν την κομητεία της Φουά, αλλά έπρεπε ο Αρσαμπώ να αποκηρύξει τους Άγγλους συμμάχους του και δύο γοί του να σταλούν όμηροι στη Γαλλική Αυλή, για να εξασφαλιστεί η διατήρηση των όρων της συνθήκης. Το 1406 ο Κάρολος ΣΤ΄ της Γαλλίας αναγνώρισε τον Ιωάννη ως κληρονόμο της κομητείας της Φουά. Ο Ιωάννης συμμετείχε σε διάφορες επιχειρήσεις κατά των Άγγλων: την πολιορκία τού Μπορντώ το 1404-05 και της έδρας τού Μπλαγιέ το 1406. Το 1409 συνόδευσε τον Μαρτίνο της Αραγωνίας στην εκστρατεία του στη Σαρδηνία εναντόν των Γενουατών, που έληξε με τη ναυμαχία τού Σανλούρι και επέστρεψε στο Φουά.
Η διαδοχή της Αραγωνίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1410 απεβίωσε ο Μαρτίνος, τελευταίος από τον Οίκο της Βαρκελώνης, χωρίς επιζώντα τέκνα και δύο πρίγκιπες προσπάθησαν να αξιώσουν τη διαδοχή: ο ανιψιός του Φερδινάνδος των Τραστάμαρα και η ανιψιά του Γιολάντα, σύζυγος τού Λουδοβίκος Β΄ των Βαλουά-Ανζού της Νάπολης. Ο πρώτος ήταν γιος της Ελεονώρας και ο δεύτερος ήταν γιος τού Ιωάννη Α΄ της Αραγωνίας· Ελεονώρα και ο Ιωάννης Α΄ της Αραγωνίας ήταν αδέλφια τού Μαρτίνου. Τότε η Βιολάντη, χήρα τού Ιωάννη Α΄ της Αραγωνίας, έγραψε στον Ιωάννη της Φουά το 1411, υποσχόμενη το Ροζάν και το Μαρτορέλ (περιοχές που είχαν κατασχεθεί από τον θείο του Ματθαίο κόμη της Φουά) αν η Γιολάντα διαδεχόταν στον θρόνο τον Μαρτίνο. Έτσι ο Ιωάννης έστειλε στρατό για συνδρομή στον Λουδοβίκο Β΄. Όμως υπερίσχυσε ο Φερδινάνδος Α΄ το 1412 με τον συμβιβασμό τού Κάσπε. Ωστόσο ο Ιωάννης κέρδισε τις απωλεσθείσες περιοχές με τον γάμο του με την Ιωάννα του Ουρζέλ, ανιψιά τού Μαρτίνου.
Πολέμησε με την Αραγωνία εναντίον της Καστίλης. Βοήθησε τον αδελφό του Πέτρο καρδινάλιο της Φουά & Αρλ να συντρίψει εξεγερμένους από την Αραγωνία.
Κόμης της Φουά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1412 διαδέχθηκε τον πατέρα του και έγινε, όπως και εκείνος, συγκυρίαρχος της Φουά μαζί με την Ισαβέλλα. Το 1428 απεβίωσε η μητέρα του και ο Ιωάννης Α΄ έμεινε μόνος κυρίαρχος.
Το 11402 νυμφεύτηκε για πρώτη φορά με την Ιωάννα των Εβρέ, πρώτο τέκνο τού Καρόλου Γ΄ της Ναβάρρας, η οποία δύο μήνες μετά τον γάμο αναγνωρίστηκε διάδοχος της Ναβάρρας. Δεν απέκτησαν απογόνους και η Ιωάννα των Εβρέ απεβίωσε το 1413.
Κατά τον Εκατονταετή Πόλεμο ο Ιωάννης άλλαζε συμμαχία, μεταξύ των Άγγλων και των Γάλλων, κυρίως για προσωπικό του όφελος. Ακολουθούσε τη μεριά, που τού υποσχόταν περισσότερο πολιτικό και οικονομικό όφελος τη στιγμή εκείνη. Ως κυρίαρχος τού πριγκιπάτου στα Πυρηναία, κράτησε ουδέτερη στάση στον πόλεμο, όπως φαίνεται από τη φράση του "ούτε Άγγλοι, ούτε Γάλλοι".
Ο Ιωάννης έγινε κόμης τού Μπιγκόρ το 1415 με συμφωνία τού Βερνάρδου Δ΄ κόμη τού Αρμανιάκ. Ο τίτλος τελικά αναγνωρίστηκε από τον βασιλιά της Γαλλίας με επιστολή του το 1425, που καθόριζε οριστικά τη νέα θέση τού Ιωάννη. Ο βασιλιάς της Γαλλίας τον όρισε κυβερνήτη τού Δελφινάτου το 1416. Το 1425 ορίστηκε κυβερνήτης τού Λανγκεντόκ και έλαβε από τον βασιλιά τον τίτλο τού υποκόμη τού Λωτρέκ. Επίσης αγόρασε το Βισκουντσύ τού Βιλλεμύρ.
Αν και ο Ιωάννης πήρε το μέρος των Γάλλων την εποχή αυτή, δεν έλαβε μέρος στη μάχη τού Αζινκούρ, όπου ο Γαλλικός στρατός συνετρίβη από τις Αγγλικές δυνάμεις, τις οποίες καθοδηγούσε ο Ερρίκος Ε΄ της Αγγλίας. Ο Αρσαμπώ, αδελφός τού Ιωάννη, σκοτώθηκε στη μάχη. Ο Ιωάννης απεβίωσε το 1446 και τον διαδέχθηκε ο γιος του Γκαστόν Δ΄.
Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Νυμφεύτηκε πρώτα το 1402 την Ιωάννα των Εβρέ, κόρη τού Καρόλου Γ΄ της Ναβάρρας· δεν απέκτησαν απογόνους.
Το 1422 ο Ιωάννης Α΄ έκανε δεύτερο γάμο και νυμφεύτηκε την Ιωάννα ντ' Αλμπρέ, κόρη τού Καρόλου Α΄ κόμη τού Ντρε και είχε τέκνα:
- Γκαστόν Δ΄ 1422-1472, κόμης της Φουά.
- Πέτρος απεβ. 1454, υποκόμης τού Λωτρέκ.
Όταν απεβίωσε η Ιωάννα ντ' Αλμπρέ, ο Ιωάννης νυμφεύτηκε για τρίτη φορά, με την Ιωάννα τού Οίκου Βαρκελώνης, κόρη τού Ιακώβου Β΄ κόμη τού Ουρζέλ.
Από εκτός γάμου σχέσεις είχε φυσικά τέκνα:
- (νόθη) Ισαβέλλα απεβ. 1486, παντρεύτηκε τον Μπερνάρ βαρόνο ντε Κάουνα.
- Βερνάρδος (νόθος), κύριος τού Ζερντερές, νυμφεύτηκε την Πραξέντε ντε Καραμανύ.
- Ιωάννης (νόθος), βαρόνος τού Μιοσέν και σενεσάλης τού Μπεάν.
- Πέτρος (νόθος), ηγούμενος τού Σαιν-Κρουά στο Μπορντώ.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 (Αγγλικά) CERL Thesaurus. Consortium of European Research Libraries. cnp02064726.
- ↑ p11327.htm#i113267. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2020.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Biu, Hélène (2002). "Du panégyrique à l'histoire : l'archiviste Michel de Bernis, chroniqueur des comtes de Foix (1445)". Bibliothèque de l'École des chartes (in French).
- Lewis, P.S. (1985). "Le Dragon de Mauvezin et Jean I Comte de Foix (1412-36)". Essays in Later Medieval French History (in French). The Hambledon Press.
- Sumption, Jonathan (2016). Cursed Kings: The Hundred Years War IV. Faber & Faber.
- Woodacre, Elena (2013). The Queens Regnant of Navarre: Succession, Politics, and Partnership, 1274-1512. Palgrave Macmillan.
|