Θεωρίες της υπεραξίας


Άνταμ Σμιθ (1723-1790)- Ρικάρντο (1772-1823)

Ο Ρικάρντο ταυτίζει την αξία του προϊόντος με μόνη την εργασία καθεαυτήν, δηλαδή μόνο με τον κόπο, τον χρόνο και την ικανό-τητα του εργάτη που παράγει το προϊόν κι έτσι ως μέτρο αξίας η εργασία καθεαυτήν εξασφαλίζει ένα ολικό σύστημα ισοδυναμιών, ενώ ο Άνταμ Σμιθ είχε διακρίνει την ανταλ-λακτική από την χρηστική αξία ενός προϊ-όντος· η ανταλλακτική αξία που έχει το διαμάντι ή ο χρυσός δεν είναι ανάλογη με τη χρηστική (πραγματική) τους αξία. Το μέτρο για τον καθορισμό της αξίας δεν είναι η ίδια εργασία, αλλά οι νόμοι της προσφοράς και ζήτησης που επιφέρουν μείωση ή αύξηση των ημερομισθίων.

Χρήστος Γιανναράς «Το πραγματικό και το φαντασιώδες στην Πολιτική Οικονομία»,
σ. 62, εκδ. Δόμος, 2006 ISBN 960-7217-14-4

Η υπεραξία (αγγλ. surplus value) είναι βασική έννοια της μαρξιστικής οικονομικής θεωρίας, σύμφωνα με την οποία υπεραξία (Mehrwert)^α[›] είναι η διαφορά μεταξύ της αξίας που δημιουργούν οι εργαζόμενοι στην καπιταλιστική οικονομία και των μισθών με τους οποίους αμείβονται και οι οποίοι είναι πάντα χαμηλότεροι από αυτήν.

Ο Μαρξ για την υπεραξία

Κατά το Μαρξ, υπεραξία (αγγλ. surplus value ή surplus product, γερμ. Mehrwert) είναι το μέρος της αξίας που δημιουργείται από την εργασία των μισθωτών εργατών (πνευματική ή χειρωνακτική), αλλά δεν πληρώνεται από τον καπιταλιστή. Η υπεραξία δηλαδή είναι μια κοινωνική σχέση που δεν αναγνωρίζουν οι αστοί οικονομολόγοι και δημιουργείται μόνο στην παραγωγή αλλά εκδηλώνεται στη σφαίρα της κυκλοφορίας.

"Ο φετιχικός χαρακτήρας του καπιταλιστικού κέρδους προκύπτει και από το γεγονός ότι η αρχική μορφή με την οποία συναντώνται το κεφάλαιο και η μισθωτή εργασία στην αγορά εργασίας, μεταμφιέζεται και η ίδια η υπεραξία δεν εμφανίζεται σαν προϊόν της ιδιοποιημένης απλήρωτης μισθωτής εργασίας, αλλά σαν περίσσευμα της τιμής πωλησης του εμπορεύματος, πάνω από την τιμή κόστους του. Γι' αυτό η τιμή κόστους του εμπορεύματος στην προκειμένη περίπτωση παρουσιάζεται εύκολα σαν να είναι η πραγματική του αξία, έτσι, που "... το κέρδος παρουσιάζεται σαν περίσσευμα της τιμής πώλησης των εμπορευμάτων πάνω από την ενυπάρχουσα σε αυτά αξία"^[1]

Μαθηματικοί και στατιστικοί τύποι

Διατυπώθηκαν πολλοί μαθηματικοί τύποι και μια πλειάδα στατιστικών συντεταγμένων για τον ακριβή προσδιορισμό της υπεραξίας μεταξύ των οποίων και ο παρακάτω σε απλή μορφή:

c+L=W

όπου:

C είναι το σταθερό κεφάλαιο των υλικών που χρησιμοποιούνται σε μια περίοδο συν το αποσβενόμενο τμήμα των εργαλείων και των παραγομένων προϊόντων που χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία. (Μια περίοδος είναι συνήθως μια ημέρα, μια εβδομάδα, ένα έτος, ή ένας μόνο κύκλος εργασιών που σημαίνει το χρόνο που απαιτείται για να ολοκληρωθεί μια παρτίδα του καφέ (για παράδειγμα).
L είναι η ποσότητα του χρόνου εργασίας (μέσος όρος ικανότητας και παραγωγικότητας) που εκτελείται στην παραγωγή των τελικών προϊόντων κατά τη διάρκεια της περιόδου.
W είναι η αξία του προϊόντος της περιόδου (προέρχεται από τη γερμανική λέξη για την αξία: Wert)

Παραπομπές

↑ Μαρξ, Κάρολος (1979). Το Κεφάλαιο τόμος 3. Αθήνα: Συγχρονη Εποχή. σελ. 64. ISBN [[Special:BookSources/978-960-224-015-1</|978-960-224-015-1</]] Check |isbn= value: invalid character (βοήθεια).

Πηγές

Ρόμπερτ Χεϊλμπρόνερ, Οι φιλόσοφοι του οικονομικού κόσμου «Το αμείλικτο Σύστημα του Καρλ Μαρξ» σσ. 187-232, εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ, 2001 ISBN 960-218-190-7

Eξωτερικές συνδέσεις

Marxists Internet Archive

Αυτό το λήμμα σχετικά με την Οικονομική Επιστήμη χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

[1] Μαρξ, Κάρολος (1979). Το Κεφάλαιο τόμος 3. Αθήνα: Συγχρονη Εποχή. σελ. 64. ISBN [[Special:BookSources/978-960-224-015-1</|978-960-224-015-1</]] Check |isbn= value: invalid character (βοήθεια).

[1]