Θεωνάς

Θεωνάς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	16ος αιώνας; Κουρνέλα Λέσβου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μοναχός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	μητροπολίτης
	δεδομένα

Ο άγιος Θεωνάς (Κουρνέλα Πλωμαρίου Λέσβου^[1] - Γαλάτιστα ;) ήταν Έλληνας λόγιος του 16ου αιώνα.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην Κουρνέλα Πλωμαρίου Λέσβου. Έγινε μαθητής του οσιομάρτυρα Ιακώβου, κατά σύσταση του οποίου διορίστηκε το 1520 ηγούμενος στην μονή της Αιτωλοακαρνανίας στην Τρεκεβίστη^[2]. Μετά το μαρτυρικό τέλος του οσιομάρτυρα, ο Θεωνάς και οι υπόλοιποι μαθητές αναχώρησαν από την Τρεκεβίστη και ήλθαν στο Άγιο Όρος, όπου κατοίκησαν κοντά σε ένα μετόχιο της Μονής Σίμωνος Πέτρας. Από εκεί πήγε στην Γαλάτιστα Χαλκιδικής, όπου βρήκε μια μικρή παλαιά μονή, τη Μονή Αγίας Αναστασίας Φαρμακολύτριας, την οποία ανακαίνισε και εκεί κατοίκησε μαζί με τους συμμαθητές του. Μέσα σε λίγο διάστημα συγκεντρώθηκαν εκεί περί τους εκατό μοναχούς, που τον εξέλεξαν ηγούμενο.

Αργότερα ο Θεωνάς έγινε μαθητής του Θεοφάνη Ελεάβουλου και προχειρίστηκε αρχιεπίσκοπος Παροναξίας. Το 1560 ονομάστηκε πατριαρχικός έξαρχος. Ύστερα έγινε μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, και ως τούτος υπογράφει το 1565 την καθαίρεση του Πατριάρχη Ιωάσαφ. Κατά το Νέο Μαρτυρολόγιο μετά θάνατον ο Θεωνάς καταλέγεται στην χορεία των αγίων.

Ο Δωρόθεος Μονεμβασίας στον Χρονογράφο καταλέγει τον Θεωνά μεταξύ των θαυμαστών μαθητών του Θεοφάνη. Ο Δημήτριος ο Θεσσαλονικεύς γράφοντας το 1560 προς τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως αποκαλεί τον Θεωνά «άνδρα σοφό, και ταληθές κρίναι δυνάμεον».

Συγγράμματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έγραψε επιστολή που δημοσιεύτηκε από τον Κρούσιο στην Τουρκογραικία.
Έγραψε επίσης το προοίμνιο στις διδαχές του Ραρτούρου που τυπώθηκε το 1560 στη Βενετία