Θανάσης Θ. Παπαδόπουλος

Θανάσης Θ. Παπαδόπουλος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Θανάσης Παπαδόπουλος (Ελληνικά)
Γέννηση	1921 Ραιδεστός
Θάνατος	1985
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Ελληνικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Σπουδές	Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	διδάσκων πανεπιστημίου
Εργοδότης	Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης

Ο Θανάσης Θ. Παπαδόπουλος (1921-1985) γεννήθηκε στη Ραιδεστό της Ανατολικής Θράκης και μεγάλωσε σε συνθήκες φτώχειας και προσφυγιάς. Την αγάπη για τη μάθηση την καλλιέργησε από τον δάσκαλο πατέρα του Θεόδωρο. Παρά τα τεράστια εμπόδια της εποχής, σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή της Θεσσαλονίκης, έχοντας έντονη πολιτική και πολιτιστική δράση, αποφοίτησε το 1945 και την ίδια χρονιά βρέθηκε για μεταπτυχιακό στο Παρίσι με τη γνωστή υποτροφία του Γαλλικού Ινστιτούτου, που έδωσε φτερά σε πολλούς προοδευτικούς επιστήμονες. Στη Σορβόννη του απονεμήθηκε ο τίτλος του διδάκτορα της φιλοσοφίας με την εκπόνηση της διατριβής με θέμα "Ο Σοφιστής του Πλάτωνα".

Το ενδιαφέρον του για τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα τον ώθησε να αφήσει τη Γαλλία και να αναχωρήσει για την Ανατολική Ευρώπη, ώστε από εκεί να υποστηρίξει τους αριστερούς της Ελλάδας. Αρχικά πήγε στη Βουδαπέστη και το 1953 εγκαταστάθηκε στο Βουκουρέστι. Στο Βουκουρέστι εντατικοποίησε τις έρευνες, το μεταφραστικό και συγγραφικό του έργο σε ελληνικά, γαλλικά και ρουμανικά. Συμμετείχε στην ελληνική έκδοση των έργων του Μαρξ και του Λένιν, έγινε συνεργάτης του Ινστιτούτου Φιλοσοφίας της Ρουμανικής Ακαδημίας, ερεύνησε την ιστορία της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, καθώς και το πλούσιο ρουμανικό αρχείο σχετικά με το Βυζάντιο και την τουρκοκρατία. Καρποί του ερευνητικού του έργου ήταν το βιβλίο Η φιλοσοφία του Ηράκλειτου (1966), η πρώτη έκδοση του Δημόκριτου (1969), μια μελέτη για άγνωστο έργο του νεοπλατωνικού φιλοσόφου Ηλιού (1969), το ανέκδοτο έργο Προοίμιον εις Λογικήν του Θεόφιλου Κορυδαλέα (1970), μια άγνωστη μέχρι τότε πραγματεία του Ιγνατίου Χορτασμένου (1970) κ.ά.

Το 1970 έφυγε για πάντα από το κομμουνιστικό μπλοκ και μετεγκαταστάθηκε στη Σουηδία. Εκεί ανέλαβε τη θέση καθηγητή Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, ενώ ταυτόχρονα υποστήριζε τις αντιδικτατορικές οργανώσεις του εξωτερικού. Το 1971 εξέδωσε την πρώτη μετάφραση στη δημοτική των Θεοφράστου χαρακτήρων. Εκείνη την περίοδο επιδόθηκε παράλληλα στο διαφωτισμό των Ελλήνων της ξενιτιάς με πλήθος διαλέξεων για θέματα γλώσσας, ιστορίας και φιλοσοφίας. Ως αποτέλεσμα αυτής της έντονης δράσης, ο Μανόλης Αναγνωστάκης και άλλοι τον αποκαλούσαν «Δάσκαλο» των ξενιτεμένων Ελλήνων. Το 1978 εξέδωσε το βιβλίο Ιδεολογία και φιλοσοφία της δημοκρατίας στην αρχαία Ελλάδα και το 1983 το βιβλίο Οι φιλοσοφικές και κοινωνικοπολιτικές αντιλήψεις του Βενιαμίν Λέσβιου. Την τελευταία χρονιά της ζωής του κυκλοφόρησε Η νεοελληνική φιλοσοφία από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα.

Το έργο του Θανάση Θ. Παπαδόπουλου προάγει σήμερα το Ίδρυμα Θανάση Παπαδόπουλου, που εδρεύει στη Στοκχόλμη.

Βιβλιογραφία

• Μανόλης Αναγνωστάκης, Βακάλιος Θανάσης, Θανάσης Παπαδόπουλος – Ο Δάσκαλος, Εκδόσεις Επίκεντρο, Ίδρυμα Θανάση Παπαδόπουλου, Αθήνα 2015, ISBN 9789604585922
• Γιάννης Κρητικός, "Η μεγάλη προσφορά στην ελληνική φιλοσοφική γραμματεία του Θανάση Παπαδόπουλου" (ανακτήθηκε στις 18/7/2018)
• Τάσος Βουρνάς, "Το πιο τίμιο, τη μορφή του…" (ανακτήθηκε στις 18/7/2018)
• Θανάσης Μητσόπουλος, "Ο αγωνιστής, ο στοχαστής, ο άνθρωπος" (ανακτήθηκε στις 18/7/2018)
• Μαρία Ψαρούδη, "Θανάσης Παπαδόπουλος, Ιδεολογία και Φιλοσοφία της Δημοκρατίας στην Αρχαία Ελλάδα" Γραφίδα: Περιοδικό Πολιτιστικής Ύλης (ανακτήθηκε στις 18/7/2018)