Ηλεκτρόνιο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ηλεκτρόνια)
Ηλεκτρόνιο
Τα πειράματα με σωλήνα Crookes δείχνουν τη σωματιδιακή φύση των ηλεκτρονίων. Σε αυτήν την εικόνα φαίνεται ένας στόχος σε σχήμα σταυρού Μάλτας να βάλλεται από ηλεκτρόνια και να προβάλλεται στην εμπρόσθια όψη του σωλήνα.[1]
ΣύνθεσηΣτοιχειώδες σωμάτιο[2]
ΣτατιστικήΦερμιονική
ΓενιάΠρώτη
ΑλληλεπιδράσειςΒαρυτική, ηλεκτρομαγνητική και ασθενής πυρηνική δύναμη
Σύμβολοe-, β-
ΑντισωματίδιοΠοζιτρόνιο
Προβλέφθηκε θεωρητικάRichard Laming (1838–1851),[3]
G. Johnstone Stoney (1874) και άλλους.[4][5]
ΑνακαλύφθηκεΤζόζεφ Τζον Τόμσον[6] (1897)
Αναλλοίωτη μάζα9.10938291(40) × 10-31 kg[7]
5.4857990946(22) × 10-4 u[7]
0.510998928(11) MeV/c2[7]
Μέσος χρόνος ζωής> 6.6 × 1028 έτη[8]
Ηλεκτρικό φορτίο-1 e
-1.602176565(35) × 10-19 Cb[7]
-4.80320451(10) × 10-10 esu
Μαγνητική ροπή−1.00115965218076(27) μB[7]
Σπιν½

Το ηλεκτρόνιο είναι ένα από τα θεμελιώδη υποατομικά σωματίδια της ύλης, το οποίο φέρει αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο. Είναι λεπτόνιο με σπιν 1/2 και μάζα 1,836 × 103 φορές μικρότερη από το πρωτόνιο.

Τα ηλεκτρόνια μαζί με τους ατομικούς πυρήνες σχηματίζουν τα άτομα. Τα ηλεκτρόνια μπορεί να θεωρηθεί πως περιστρέφονται ταχύτατα γύρω από τον πυρήνα των ατόμων σε συγκεκριμένες, ομοεστιακές και μη συμπίπτουσες ενεργειακές τροχιές, τις στιβάδες, όπως περιστρέφονται οι πλανήτες σε ένα ηλιακό σύστημα. Ο εκάστοτε αριθμός και η διάταξη των ηλεκτρονίων στις ατομικές ενεργειακές στιβάδες καθορίζουν τις χημικές ιδιότητες των στοιχείων, ενώ η παγίδευσή τους σε τροχιές γύρω από πυρήνες και γειτονικών ατόμων, σε επιτρεπόμενες στιβάδες, δημιουργεί τους χημικούς δεσμούς.

Σήμερα δεν θεωρείται πως τα ηλεκτρόνια περιφέρονται πραγματικά στις τροχιές που καθορίζουν ενεργειακά οι στιβάδες αλλά πως βρίσκονται σε θέσεις που δεν είναι δυνατό να είναι απόλυτα γνωστές και έχουν σχήμα νέφους πιθανοτήτων. Ακόμα και στην περίπτωση που έχουμε ένα ηλεκτρόνιο γύρω από ένα πρωτόνιο, (δηλαδή σε ένα άτομο υδρογόνου), το ηλεκτρόνιο περιγράφεται ως ένα νέφος πιθανοτήτων γύρω από τον πυρήνα που είναι πιο πυκνό κοντά στην απόσταση της στιβάδας που του αναλογεί ενεργειακά.

Η ροή ηλεκτρονίων μέσω αγωγού δημιουργεί το ηλεκτρικό ρεύμα.

Ιδιότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ηλεκτρόνιο έχει το μικρότερο, ελεύθερο στη φύση, γνωστό ηλεκτρικό φορτίο: 2,803 × 10 −10 ηλεκτροστατικές μονάδες, ή 1,602 × 10−19 κουλόμπ. Η μάζα του είναι 9,1094 × 10−31 χιλιόγραμμα. Αν το ηλεκτρόνιο θεωρηθεί σφαίρα η λεγόμενη κλασικιστική ακτίνα του σύμφωνα με τη σχετικιστική φυσική και αγνοώντας τις κβαντομηχανικές επιδράσεις ισούται με [9], αν και πειράματα της κβαντομηχανικής έδειξαν ότι η πραγματική ενδεχόμενη ακτίνα του αν θεωρηθεί μπάλα είναι πολύ μικρότερη, της τάξης μεγέθους των .

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο όρος «ηλεκτρόνιο» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1891 από τον Τζορτζ Τζονστόουν Στόνι, ο οποίος τον παρήγαγε από τον όρο «ηλεκτρική δύναμη» που είχε ορίσει περίπου 300 χρόνια πριν ο Γουίλιαμ Γκίλμπερτ. Ο Γκίλμπερτ μελέτησε τον στατικό ηλεκτρισμό χρησιμοποιώντας ήλεκτρο, απ' όπου και όρισε τη σχετική δύναμη.

Το ηλεκτρόνιο ανακαλύφθηκε πειραματικά το 1894 από τον Τζόζεφ Τζον Τόμσον στο εργαστήριο Κάβεντις του Κέμπριτζ, μετρώντας το λόγο φορτίου/μάζας του ηλεκτρονίου. Τα αποτελέσματα της έρευνάς του παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στο Βασιλικό Ινστιτούτο της Μεγάλης Βρετανίας την Παρασκευή 30 Απριλίου του 1897. Για την ανακάλυψή του αυτή, ο Τόμσον βραβεύτηκε με το Νόμπελ Φυσικής το 1906.

Το 1909, ο Ρόμπερτ Μίλικαν μέτρησε το φορτίο του ηλεκτρονίου με το πείραμα των σταγονιδίων λαδιού και έδειξε ότι το ηλεκτρικό φορτίο είναι κβαντωμένο, δηλαδή εμφανίζεται στη φύση σε διακριτές ποσότητες.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα Dahl1997.
  2. Eichten, E.J.; Peskin, M.E.; Peskin, M. (1983). «New Tests for Quark and Lepton Substructure». Physical Review Letters 50 (11): 811–814. doi:10.1103/PhysRevLett.50.811. Bibcode1983PhRvL..50..811E. 
  3. Farrar, W.V. (1969). «Richard Laming and the Coal-Gas Industry, with His Views on the Structure of Matter». Annals of Science 25 (3): 243–254. doi:10.1080/00033796900200141. 
  4. Arabatzis, T. (2006). Representing Electrons: A Biographical Approach to Theoretical Entities. University of Chicago Press. σελίδες 70–74. ISBN 0-226-02421-0. 
  5. Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα buchwald1.
  6. Thomson, J.J. (1897). «Cathode Rays». Philosophical Magazine 44 (269): 293. doi:10.1080/14786449708621070. http://web.lemoyne.edu/~GIUNTA/thomson1897.html. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 P.J. Mohr, B.N. Taylor, and D.B. Newell (2011), "The 2010 CODATA Recommended Values of the Fundamental Physical Constants" (Web Version 6.0). This database was developed by J. Baker, M. Douma, and S. Kotochigova. Available: http://physics.nist.gov/constants [Thursday, 02-Jun-2011 21:00:12 EDT]. National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg, MD 20899.
  8. Agostini M. et al. (Borexino Coll.) (2015). «Test of Electric Charge Conservation with Borexino». Physical Review Letters 115 (23): 231802. doi:10.1103/PhysRevLett.115.231802. PMID 26684111. Bibcode2015PhRvL.115w1802A. http://link.aps.org/doi/10.1103/PhysRevLett.115.231802. 
  9. Κωνσταντίνος Θ. Δέρβος· Παναγιώτα Βασιλείου (2009). «1.2.1 Δομή». Εισαγωγή στα υλικά Σημειώσεις. Αθήνα: Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. σελ. 14.  Στο βιβλίο αναφέρεται ότι η τάξη μεγέθους του ηλεκτρονίου είναι 10-15m.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]