Ζντζίσουαφ Μπεκσίνσκι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ζντζίσουαφ Μπεκσίνσκι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Zdzisław Beksiński (Πολωνικά)
Γέννηση24  Φεβρουαρίου 1929[1][2][3]
Σάνοκ
Θάνατος21  Φεβρουαρίου 2005[1][3][4]
Βαρσοβία[5]
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία[5]
Τόπος ταφήςCentral Cemetery in Sanok
ΚατοικίαΣάνοκ (έως 1977)[6]
Βαρσοβία (1977–2005)[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[7][8][9]
ΣπουδέςΣχολή Αρχιτεκτονικής, του Πολυτεχνείου της Κρακοβίας (1947–1952)
Queen Sophia Gymnasium in Sanok (έως 1947)[5]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταζωγράφος[10]
φωτογράφος[10]
γλύπτης[10]
αρχιτέκτονας[10]
καλλιτέχνης γραφικών τεχνών[10]
ΕργοδότηςAutosan (1959 – Δεκαετία του 1970)
Οικογένεια
ΣύζυγοςZofia Beksińska (έως 1998)[5]
ΤέκναΤόμας Μπεκσίνσκι
ΓονείςΣτανισλάβ Μπεκσίνσκι
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΔιοικητής του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (1  Μαρτίου 2005)
Μετάλλιο της 150ης επετείου της φωτογραφίας[6]
Ιστότοπος
www.beksinski.com.pl
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ζντζίσουαφ Μπεκσίνσκι (πολωνικά: Zdzisław Beksiński) (24 Φεβρουαρίου 1929 – 21 Φεβρουαρίου 2005) ήταν Πολωνός ζωγράφος, φωτογράφος και γλύπτης, με ειδίκευση στον τομέα του δυστοπικού υπερρεαλισμού.

Ο Μπεκσίνσκι δημιουργούσε τους πίνακες και τα σχέδιά του με αυτό που αποκαλούσε είτε μπαρόκ είτε γοτθικό τρόπο. Οι δημιουργίες του έγιναν κυρίως σε δύο περιόδους. Η πρώτη περίοδος εργασίας θεωρείται γενικά ότι περιέχει εξπρεσιονιστικό χρώμα, με έντονο στυλ «ουτοπικού ρεαλισμού» και υπερρεαλιστική αρχιτεκτονική, σαν σενάριο καταστροφής. Η δεύτερη περίοδος περιείχε πιο αφηρημένο ύφος, με κύρια χαρακτηριστικά τον φορμαλισμό.

Ο Μπεκσίνσκι μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου στο διαμέρισμά του στη Βαρσοβία τον Φεβρουάριο του 2005, από έναν 19χρονο γνωστό του από το Βοουόμιν, σύμφωνα με πληροφορίες επειδή αρνήθηκε να του δανείσει χρήματα.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πίνακας χωρίς τίτλο (1958)

Ο Μπεκσίνσκι γεννήθηκε στο Σάνοκ, στη νότια Πολωνία. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Πολυτεχνείο της Κρακοβίας το 1947, ολοκληρώνοντας τις σπουδές του το 1952.[11] Επέστρεψε στο Σάνοκ το 1955, όπου εργάστηκε ως επόπτης εργοταξίου, αλλά διαπίστωσε ότι δεν του άρεσε. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, είχε ενδιαφέρον για τη φωτογραφία μοντάζ, τη γλυπτική και τη ζωγραφική. Όταν πρωτοξεκίνησε τη γλυπτική, χρησιμοποιούσε συχνά τα υλικά του εργοταξίου του για τις δημιουργίες του. Η πρώιμη φωτογραφία του ήταν ο πρόδρομος των μεταγενέστερων πίνακών του, που συχνά απεικόνιζαν ιδιόμορφες ρυτίδες, ερημικά τοπία και πρόσωπα νεκρής φύσης σε τραχιές επιφάνειες. Οι πίνακές του συχνά απεικονίζουν άγχος, όπως σκισμένα πρόσωπα κούκλας ή πρόσωπα που έχουν διαγραφεί ή σκοτωθεί από επιδέσμους που τυλίγονται γύρω από το πορτρέτο. Η κύρια εστίασή του ήταν στην αφηρημένη ζωγραφική, αν και φαίνεται ότι τα έργα του στη δεκαετία του 1960 ήταν εμπνευσμένα από τον υπερρεαλισμό.

Ελαιογραφία του 1984

Ο Μπεκσίνσκι δεν είχε επίσημη εκπαίδευση ως καλλιτέχνης. Ήταν απόφοιτος της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πολυτεχνείου της Κρακοβίας, λαμβάνοντας MSc το 1952. Οι πίνακές του δημιουργήθηκαν κυρίως χρησιμοποιώντας λαδομπογιά σε πάνελ από σκληρό χαρτόνι που ετοίμασε ο ίδιος, αν και πειραματίστηκε και με ακρυλικά χρώματα. Αποστρεφόταν τη σιωπή. Ο Μπεκσίνσκι άκουγε κλασική μουσική ενώ ζωγράφιζε.[12]

Μια έκθεση με τα έργα του Μπεκσίνσκι που διοργάνωσε ο Γιάνους Μπογκούτσκι στη Βαρσοβία το 1964 ήταν η πρώτη του μεγάλη επιτυχία.[13][14]

Ο Μπεκσίνσκι ανέλαβε τη ζωγραφική με πάθος, δουλεύοντας έντονα ακούγοντας κλασική μουσική. Σύντομα έγινε η κορυφαία μορφή της σύγχρονης πολωνικής τέχνης. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ο Μπεκσίνσκι εισήλθε σε αυτό που ο ίδιος αποκαλούσε τη «φανταστική περίοδο» του, η οποία διήρκεσε στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Αυτή είναι η πιο γνωστή περίοδος του, κατά την οποία δημιούργησε ανησυχητικές εικόνες, δείχνοντας ένα ζοφερό, υπερρεαλιστικό περιβάλλον με λεπτομερείς σκηνές θανάτου, φθοράς, τοπία γεμάτα σκελετούς, παραμορφωμένες φιγούρες και ερήμους. Αυτά τα λεπτομερή έργα ζωγραφίστηκαν με την ακρίβεια σήμα κατατεθέν του. Εκείνη την εποχή, ο Μπεκσίνσκι ισχυρίστηκε, «Θέλω να ζωγραφίζω με τέτοιο τρόπο σαν να φωτογραφίζω όνειρα».[15]

Ύστερη ζωή και θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σύζυγος του Μπεκσίνσκι , Ζόφια, πέθανε το 1998. Ένα χρόνο αργότερα, την Παραμονή Χριστουγέννων του 1999, ο γιος του, Τόμας (δημοφιλής ραδιοφωνικός παρουσιαστής, μουσικός δημοσιογράφος και μεταφραστής ταινιών), αυτοκτόνησε από υπερβολική δόση ναρκωτικών. Ο Μπεκσίνσκι ανακάλυψε το σώμα του γιου του. Μη μπορώντας να συμβιβαστεί με τον θάνατο του γιου του, κράτησε καρφιτσωμένο στον τοίχο του έναν φάκελο «Για τον Τόμεκ σε περίπτωση που κλωτσήσω τον κουβά».

Το οικογενειακό θησαυροφυλάκιο των Μπεκσίνσκι στο Σάνοκ

Στις 21 Φεβρουαρίου 2005, ο Μπεκσίνσκι βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά του στη Βαρσοβία με 17 τραύματα από μαχαίρι στο σώμα του. Δύο από τα τραύματα διαπιστώθηκε ότι ήταν θανατηφόρα. Ο Ρόμπερτ Κούπιετς, ο έφηβος γιος του επί μακρόν επιστάτη του, και ένας φίλος του συνελήφθησαν λίγο μετά το έγκλημα. Στις 9 Νοεμβρίου 2006, ο Ρόμπερτ Κούπιετς καταδικάστηκε σε 25 χρόνια φυλάκιση και ο συνεργός του, Γούκας Κούπιετς, σε 5 χρόνια από το δικαστήριο της Βαρσοβίας. Πριν από το θάνατό του, ο Μπεκσίνσκι είχε αρνηθεί να δανείσει στον Ρόμπερτ Κούπιετς μερικές εκατοντάδες ζλότι (περίπου 100 δολάρια ΗΠΑ).[16]

Προσωπικότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αν και η τέχνη του Μπεκσίνσκι ήταν συχνά ζοφερή, ο ίδιος ήταν γνωστός ως ένα ευχάριστο άτομο που απολάμβανε τη συζήτηση και είχε έντονη αίσθηση του χιούμορ. Ήταν σεμνός και κάπως ντροπαλός, αποφεύγοντας δημόσιες εκδηλώσεις όπως τα εγκαίνια των δικών του εκθέσεων. Έδωσε τη μουσική ως την κύρια πηγή έμπνευσής του. Ισχυρίστηκε ότι δεν επηρεάστηκε πολύ από τη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο ή το έργο άλλων καλλιτεχνών και σχεδόν ποτέ δεν επισκέφτηκε μουσεία ή εκθέσεις. Ο Μπεκσίνσκι απέφυγε τη συγκεκριμένη ανάλυση του περιεχομένου του έργου του, λέγοντας «Δεν θέλω να πω ή να μεταφέρω τίποτα. Απλώς ζωγραφίζω ό,τι μου έρχεται στο μυαλό».[17] Ήταν ιδιαίτερα περιφρονητικός με όσους αναζητούσαν ή έδιναν απλές απαντήσεις για το τι «σημαίνει» το έργο του.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11994854t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 «Zdzislaw Beksinski». (Αγγλικά) Beksinski, Zdzislaw. 15  Δεκεμβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6fb6tn1. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. (Αγγλικά) Internet Speculative Fiction Database. 225744. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Ανακτήθηκε στις 13  Ιουνίου 2021.
  6. 6,0 6,1 6,2 Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2022.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11994854t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2011658913. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  9. CONOR.SI. 186850659.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/17978. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  11. «Life and work». muzeum.sanok.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2022. 
  12. Gerakiti, Errika (11 Σεπτεμβρίου 2019). «The Dystopian Surrealism of Zdzislaw Beksinski». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2021. 
  13. «Beksiński nieobojętny. 27 prac, które poruszą każdego» (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2022. 
  14. «Beksiński w Warszawie!» (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2022. 
  15. «Moje sny czasem spotykają się ze snami Beksińskiego» (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2022. 
  16. «Painter Zdzislaw Beksinski found stabbed to death». Lincoln Journal Star. The Associated Press. February 21, 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 May 2018. https://web.archive.org/web/20180513001034/http://journalstar.com/news/national/painter-zdzislaw-beksinski-found-stabbed-to-death/article_b60fe425-f592-5c50-a609-eb145cbbe3fc.html. Ανακτήθηκε στις 11 January 2021. 
  17. «Twórczość Zdzisława Beksińskiego» (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2022. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]