Ερυθρελάτη
| Ερυθρελάτη | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ερυθρελάτη στο Καρά Ντερέ | ||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||
| Picea abies (Πικέα η ελάτη) (L.) H.Karst. | ||||||||||||
| Συνώνυμα | ||||||||||||
|
Picea excelsa |
Η ερυθρελάτη (επιστημονική ονομασία: Picea abies) είναι ένα είδος αειθαλούς κωνοφόρου δέντρου, ιθαγενούς της Ευρώπης, που αποκαλείται και νορβηγικό έλατο. Ονομάζεται ερυθρελάτη ή κόκκινο έλατο λόγω των κλαδίσκων (νεαρών κλαδιών) που έχουν κοκκινωπή απόχρωση[1].
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έχει ίσιο κορμό, κλαδιά σε σπόνδυλους και πυραμιδοειδή κόμη. Ξεχωρίζει αμέσως από τους κρεμαστούς κυλινδρικούς κώνους της, ενώ οι κώνοι του έλατου είναι όρθιοι, σαν κηροπήγια. Οι βελόνες της μοιάζουν με αυτές της ελάτης, είναι όμως πιο λεπτές με τετραγωνική τομή και πέφτουν εύκολα, αφήνοντας στη θέση τους μικρές προεξοχές, που δίνουν χαρακτηριστικό, τραχύ σχήμα στα κλαδιά. Τα κουκουνάρια είναι στενόμακρα, σαν της ελάτης αλλά πιο μικρά, με μήκος 10 με 15 εκατοστά. Γέρνουν προς τα κάτω και πέφτουν από το δέντρο ολόκληρα, χωρίς να απολεπίζονται, αφού πρώτα αδειάσουν τους σπόρους τους. Φτάνει σε ύψος τα 65 μέτρα.[2] Η οροσειρά της Ροδόπης -και, ειδικά, η ελληνική Ροδόπη- είναι η νοτιότερη περιοχή της Ευρώπης όπου φυτρώνει αυτό το δέντρο, το οποίο βορειότερα σχηματίζει μεγάλα δάση, ως τη Ρωσία και τη Σκανδιναβία.
Γεωγραφική Κατανομή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]_Updated.png)
Η ερυθρελάτη διαθέτει ένα από τα εκτενέστερα εύρη εξάπλωσης ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κωνοφόρα. Απαντά σε μεγάλες εκτάσεις από τη Σκανδιναβία και τη Βαλτική έως τη Ρωσία, σχηματίζοντας ζώνες που φθάνουν μέχρι τα Ουράλια. Το βόρειο όριό της εκτείνεται στον αρκτικό κύκλο, λίγο βορειότερα από το 70° N στη Νορβηγία, ενώ ανατολικά συγχέεται με τη σιβηρική ερυθρελάτη (Picea obovata) λόγω εκτεταμένης υβριδοποίησης και σταδιακής μεταβατικότητας.
Στην κεντρική Ευρώπη αναπτύσσεται κυρίως σε ορεινές μάζες, όπως οι Άλπεις, η Βοημία και τα Καρπάθια. Στη νότια και νοτιοανατολική Ευρώπη το φυσικό της εύρος εκτείνεται από τις δυτικές Άλπεις (Γαλλία–Ελβετία) έως τις Αλβανικές Άλπεις. Η ερυθρελάτη απαντά εκεί σε συνδυασμό με άλλα κωνοφόρα και πλατύφυλλα είδη, συνθέτοντας πολύμορφα ορεινά δάση που χαρακτηρίζουν τη Δυτική Βαλκανική χερσόνησο (Σλοβενία, Κροατία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Σερβία, Κοσσυφοπέδιο, Μαυροβούνιο, Σκόπια, Αλβανία).
Στην ανατολική Βαλκανική, η Βουλγαρία φιλοξενεί το μεγαλύτερο τμήμα της εξάπλωσης, τόσο στην οροσειρά του Αίμου όσο και κυρίως στη Ροδόπη, όπου αναπτύσσονται εκτεταμένα δάση ερυθρελάτης. Το δασικό αυτό σύμπλεγμα εκτείνεται διακρατικά, συνεχίζοντας και στην ελληνική πλευρά των ορέων.
Στην Ελλάδα η ερυθρελάτη περιορίζεται στο βορειοανατολικό άκρο, στα όρη της Ροδόπης, στο βόρειο τμήμα του νομού Δράμας, κατά μήκος των συνόρων με τη Βουλγαρία. Στην περιοχή του Καρά Ντερέ σχηματίζει δάση που θεωρούνται το μεγαλύτερο και αρχαιότερο δασικό σύμπλεγμα της χώρας. Η Ροδόπη, στο νοτιότερο όριο εξάπλωσης της ερυθρελάτης στην Ευρώπη, λειτουργεί και ως καταφύγιο για άλλα ψυχρόβια, ηπειρωτικά είδη που αλλού στην Ελλάδα είναι απόντα ή εξαιρετικά σπάνια, όπως η σημύδα (Betula pendula), η λευκή ελάτη (Abies alba) και το βαλκανικό πεύκο (Pinus peuce)[1].
Το ξύλο της ερυθρελάτης δίνει τη λεγόμενη "σουηδική ξυλεία"[3].
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 1 2 «Picea abies». Βοτανική. http://votaniki.gr/xlorida/eidi/ksilodi-eidi-tis-elladas/picea-abies/. Ανακτήθηκε στις 2018-03-31.
- ↑ «Ερυθρελάτη». mythotopia.eu. Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ Ανατολική Μακεδονία, Θράκη, σελ. 37, Explorer (2002)
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ερυθρελάτη Δασολογικός Σύλλογος Τρικάλων
- Καλλιστώ - Κεντρική Ροδόπη Αρχειοθετήθηκε 2012-02-04 στο Wayback Machine.
- Picea abies[νεκρός σύνδεσμος]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Picea abies στο Wikimedia Commons
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη βοτανική χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |