Επτά Αδελφές (καρτέλ πετρελαίου)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σε παγκόσμιο επίπεδο, το καθαρό εισόδημα της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου έφτασε τα 4 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2022.[1]

Οι Επτά Αδελφές (αγγλικά: Seven Sisters‎‎) ήταν ένας κοινός όρος για τις επτά πολυεθνικές εταιρείες πετρελαίου της « Ιρανικής Κοινοπραξίας» ένα ολιγοπώλιο ή καρτέλ, το οποίο κυριάρχησε στην παγκόσμια βιομηχανία πετρελαίου από τα μέσα της δεκαετίας του 1940 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1970.

Με αναφορά στις μυθολογικές Πλειάδες, τις επτά κόρες του Άτλαντα, η χρήση των επιχειρήσεων διαδόθηκε στη δεκαετία του 1950 από τον επιχειρηματία Ενρίκο Ματέι, τον τότε επικεφαλής της ιταλικής κρατικής εταιρείας πετρελαίου Eni.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία ξεκινά από τις επτά εταιρείες πετρελαίου που σχημάτισαν το καρτέλ «Κοινοπραξία για το Ιράν» και κυριάρχησαν στην παγκόσμια βιομηχανία πετρελαίου από τα μέσα της δεκαετίας του 1940 έως τη δεκαετία του 1970.[2][3]

Το καρτέλ πετρελαίου αποτελούνταν από τις εξής εταιρείες:

  1. Anglo-Iranian Oil Company (η σημερινή BP)
  2. Gulf Oil (αργότερα τμήμα της Chevron)
  3. Royal Dutch Shell
  4. Standard Oil Company of California (η μετέπειτα Chevron)
  5. Standard Oil Company of New Jersey (η μετέπειτα Exxon, σημερινό τμήμα της ExxonMobil)
  6. Standard Oil Company of New York (η μετέπειτα Mobil, επίσης σημερινό τμήμα της ExxonMobil)
  7. Texaco σημερινό τμήμα της ChevronTexaco

Μέχρι τη δεκαετία του 1930, οι Επτά αδελφές κυριαρχούσαν στην παραγωγή πετρελαίου στον κόσμο. [4] Οι εταιρείες κατείχαν σχεδόν όλα τα δικαιώματα για το πετρέλαιο στο Ιράν, το Ιράκ, τη Σαουδική Αραβία και τον Περσικό Κόλπο. [4]Οι εταιρείες ίδρυσαν εταιρείες κοινής ιδιοκτησίας (όπως η Ιρακινή Εταιρεία Πετρελαίου) για να διευκολύνουν τη συνεργασία και να αποτρέψουν τις απάτες μεταξύ τους. [4] Οι εταιρείες προσπάθησαν να περιορίσουν την προσφορά πετρελαίου ελέγχοντας την ταχύτητα με την οποία αναπτύσσονταν τα κοιτάσματα πετρελαίου. Από τη δεκαετία του 1920 έως τη δεκαετία του 1940, είχαν συμφωνίες να μην παράγουν πετρέλαιο στη Μέση Ανατολή, εκτός εάν ήταν σε συντονισμό μεταξύ τους. [4] Μετά τη δεκαετία του 1940, οι εταιρείες συνέχισαν να συνεργάζονται. [4] Η ανακάλυψη τεράστιων κοιτασμάτων πετρελαίου στη Σαουδική Αραβία απείλησε να καταστρέψει το καρτέλ, καθώς ο έλεγχος των κοιτασμάτων πετρελαίου από δύο εταιρείες θα μπορούσε να υπονομεύσει τα υπάρχοντα συστήματα διαχείρισης του εφοδιασμού. [4] Ωστόσο, η παραγωγή πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας τελικά ελέγχονταν από κοινού από τις τέσσερις από τις επτά αδελφές, καθιστώντας έτσι ευκολότερο τη διατήρηση του συντονισμού μεταξύ των Επτά αδελφών.[4]

Σύμφωνα με τον Τζεφ Κόλγκαν, οι Επτά αδελφές αντιμετώπισαν δύο μεγάλα προβλήματα. Το πρώτο περιστράφηκε γύρω από τον συντονισμό των δραστηριοτήτων των εταιρειών, ώστε οι τιμές του πετρελαίου να διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα.Το δεύτερο περιστράφηκε γύρω από τη συνεργασία με τις κυβερνήσεις των περιοχών που περιείχαν τα αποθέματα πετρελαίου καθώς οι εταιρείες προσπάθησαν να ελαχιστοποιήσουν τους φόρους και τα δικαιώματα που καταβάλλονταν στις κυβερνήσεις. Όσον αφορά τις συναλλαγές με τις κυβερνήσεις υποδοχής, οι Επτά αδελφές επωφελήθηκαν από την προθυμία των βρετανικών και αμερικανικών κυβερνήσεων να πιέσουν και να εξαναγκάσουν τις κυβερνήσεις υποδοχής. [4]Οι εταιρείες πετρελαίου επιβράδυναν επίσης την παραγωγή όταν οι φόροι και τα δικαιώματα αυξήθηκαν από μια κυβέρνηση υποδοχής ενώ αύξησαν την παραγωγή σε άλλες περιοχές με χαμηλότερους φόρους και δικαιώματα, πιέζοντας έτσι τις κυβερνήσεις υποδοχής να διατηρήσουν χαμηλούς φόρους και δικαιώματα.[4]

Οι κυβερνήσεις υποδοχής αντιμετώπισαν μια σειρά από εμπόδια όσον αφορά την εθνικοποίηση της παραγωγής πετρελαίου. Πρώτον, ορισμένες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες δεν είχαν ανεξαρτησία και ελέγχονταν από αυτοκρατορίες. Δεύτερον, οι μεγάλες δυνάμεις είχαν εγκαταστήσει φίλα προσκειμενους αρχηγούς κρατών σε αρκετές πετρελαιοπαραγωγές χώρες, κάνοντας αυτούς τους ηγέτες να βασίζονται στην υποστήριξη των μεγάλων δυνάμεων και να μην είναι πρόθυμοι να τους αναστατώσουν. Τρίτον, ορισμένες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες δεν διέθεταν το κεφάλαιο και την τεχνική τεχνογνωσία για τη διαχείριση της παραγωγής πετρελαίου, καθώς και την απαραίτητη πρόσβαση στις αγορές της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης. Τέταρτον, οι χώρες παραγωγής πετρελαίου φοβήθηκαν ότι θα τιμωρούνταν από τις δυτικές κυβερνήσεις και εταιρείες εάν εθνικοποιούσαν την παραγωγή πετρελαίου (όπως ήταν ο Μοχάμεντ Μοσαντέκ όταν εθνικοποίησε την ιρανική πετρελαϊκή βιομηχανία). [4]

Το 1951, το Ιράν εθνικοποίησε τη βιομηχανία πετρελαίου του, που προηγουμένως ελεγχόταν από την Αγγλο-Ιρανική Εταιρεία Πετρελαίου (την σημερινή BP), και το ιρανικό πετρέλαιο υπέστη διεθνές εμπάργκο. Σε μια προσπάθεια να επαναφέρει την ιρανική παραγωγή πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ πρότεινε τη δημιουργία μιας κοινοπραξίας μεγάλων εταιρειών πετρελαίου, πολλές από τις οποίες ήταν θυγατρικές εταιρείες του αρχικού μονοπωλίου Standard Oil του Τζον Ντ. Ροκφέλερ. [5]

Το 1959, οι Επτά Αδελφές μείωσαν την τιμή του πετρελαίου για τους παραγωγούς της Βενεζουέλας και της Μέσης Ανατολής, γεγονός που προκάλεσε οργή μεταξύ των πετρελαιοπαραγωγών κυβερνήσεων.[6] Αυτό ώθησε τις πετρελαιοπαραγωγικές κυβερνήσεις να κάνουν τα αρχικά βήματα για την ίδρυση του ΟΠΕΚ. Οι Επτά Αδελφές απείλησαν τους ιδρυτές του ΟΠΕΚ ότι θα έχαναν την πρόσβαση στην αγορά εάν προχωρούσαν με τα σχέδιά τους.[6]

Ο επικεφαλής της ιταλικής κρατικής εταιρείας πετρελαίου (Eni), Ενρίκο Ματέι, ζήτησε να γίνει μέλος του καρτέλ, αλλά απορρίφθηκε και έκτοτε διέδωσε την έκφραση "Επτά Αδελφές". [7][8] Ο Βρετανός συγγραφέας Άντονι Σάμσον ανέλαβε τον όρο όταν έγραψε το βιβλίο The Seven Sisters το 1975, για να περιγράψει το καρτέλ πετρελαίου που προσπάθησε να εξαλείψει τους ανταγωνιστές και να διατηρήσει τον έλεγχο των πόρων πετρελαίου στον κόσμο.[9]

Όντας με πολιτική επιρροή, καθετοποιημένες, καλά οργανωμένες και ικανές να διαπραγματεύονται συνεκτικά ως καρτέλ, οι Επτά Αδερφές μπόρεσαν αρχικά να ασκήσουν σημαντική εξουσία στους παραγωγούς πετρελαίου του Τρίτου Κόσμου. Παρά την ισχύ τους στην αγορά, οι Επτά Αδερφές διατήρησαν τις τιμές σταθερές σε μέτρια επίπεδα. [10]Αυτό έγινε για να μην δοθούν κίνητρα στις κυβερνήσεις τόσο των καταναλωτών όσο και των παραγωγών χωρών να επιβάλλουν κανονισμούς στη βιομηχανία πετρελαίου.[10]

Πετρελαϊκή κρίση του 1973[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν από την πετρελαϊκή κρίση του 1973, οι Επτά Αδελφές ήλεγχαν περίπου το 85% των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου .[11] Στη δεκαετία του 1970, πολλές χώρες με μεγάλα αποθέματα εθνικοποίησαν τις συμμετοχές όλων των μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών. Έκτοτε, η κυριαρχία του κλάδου έχει μετατοπιστεί στο καρτέλ του ΟΠΕΚ και στις κρατικές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου σε οικονομίες αναδυόμενων αγορών , όπως η Saudi Aramco, η Gazprom (Ρωσία), η China National Petroleum Corporation (Κίνα), η National Iranian Oil Company (Ιράν), η PDVSA (Βενεζουέλα) η Petrobras (Βραζιλία) και η Petronas (Μαλαισία). Το 2007, οι Financial Times αποκαλούσαν αυτές τις «νέες επτά αδελφές». [12][13] Σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων PFC Energy, μέχρι το 2012 μόνο το 7% των παγκόσμιων γνωστών αποθεμάτων πετρελαίου βρισκόταν σε χώρες που επέτρεπαν σε ιδιωτικές διεθνείς εταιρείες. Το 65% ήταν στα χέρια κρατικών εταιρειών.[14][15][16]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «World Energy Investment 2023» (PDF). IEA.org. International Energy Agency. Μαΐου 2023. σελ. 61. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2023. 
  2. ↑ The new Seven Sisters: oil and gas giants dwarf western rivals Αρχειοθετήθηκε 19 August 2007 στο Wayback Machine., by Carola Hoyos, Financial Times. 11 March 2007
  3. ↑ «Business: The Seven Sisters Still Rule». Time. 11 September 1978. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-04-13. https://web.archive.org/web/20090413085702/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,946053-1,00.html. Ανακτήθηκε στις 24 October 2010. 
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 Colgan, Jeff D. (2021). Partial Hegemony: Oil Politics and International Order (στα Αγγλικά). Oxford University Press. σελίδες 61–66. ISBN 978-0-19-754640-6. 
  5. ↑ Beltrame, Stefano (2009). Mossadeq: L'Iran, il petrolio, gli Stati Uniti e le radici della Rivoluzione Islamica. Rubbettino. ISBN 978-88-498-2533-6. 
  6. ↑ 6,0 6,1 Colgan, Jeff D. (2021). Partial Hegemony: Oil Politics and International Order (στα Αγγλικά). Oxford University Press. σελίδες 70–72. ISBN 978-0-19-754640-6. 
  7. ↑ Hoyos, Carola (11 March 2007). «The new Seven Sisters: oil and gas giants dwarf western rivals». Financial Times. http://www.ft.com/cms/s/471ae1b8-d001-11db-94cb-000b5df10621.html. Ανακτήθηκε στις 20 October 2013. 
  8. ↑ «Italy: Two-Timing the Seven Sisters». Time. 14 June 1963. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 February 2008. https://web.archive.org/web/20080213223741/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,874858,00.html. Ανακτήθηκε στις 23 April 2017. 
  9. ↑ Sampson, Anthony (1975). The Seven Sisters: The Great Oil Companies and the World They ShapedΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή. New York: Viking Press. ISBN 0-553-20449-1. 
  10. ↑ 10,0 10,1 McFarland, Victor; Colgan, Jeff D. (2022). «Oil and power: the effectiveness of state threats on markets». Review of International Political Economy 30 (2): 487–510. doi:10.1080/09692290.2021.2014931. ISSN 0969-2290. https://doi.org/10.1080/09692290.2021.2014931. 
  11. ↑ Mann, Ian (24 January 2010). «Shaky industry that runs the world». The Times (South Africa). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 January 2010. https://web.archive.org/web/20100127022854/http://www.timeslive.co.za/opinion/columnists/article272352.ece. Ανακτήθηκε στις 12 April 2016. 
  12. ↑ Hoyos, Carola (11 March 2007). «The new Seven Sisters: oil and gas giants dwarf western rivals». Financial Times. http://www.ft.com/cms/s/471ae1b8-d001-11db-94cb-000b5df10621.html. Ανακτήθηκε στις 20 October 2013. 
  13. ↑ Vardi, Nicholas (28 Μαρτίου 2007). «The New Seven Sisters: Today's Most Powerful Energy Companies». Seeking Alpha. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2016. 
  14. ↑ Allen, David (26 April 2012). «Why Should Bahamas Be In 7% Oil Minority?». The Tribune. http://www.tribune242.com/news/2012/apr/26/why-should-bahamas-be-in-7-oil-minority/. Ανακτήθηκε στις 23 April 2017. 
  15. ↑ Katakey, Rakteem (26 January 2017). «Oil Supermajors' Debt From the Crude Collapse May Have Peaked». Bloomberg News. https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-01-26/big-oil-debt-tops-out-as-cost-cuts-combine-with-rally-in-prices. Ανακτήθηκε στις 22 April 2017. 
  16. ↑ «Slick Deal?». NewsHour with Jim Lehrer. 1 December 1998. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 December 2020. https://web.archive.org/web/20201217051137/https://www.pbs.org/newshour/bb/business/july-dec98/oil_12-1.html. Ανακτήθηκε στις 20 August 2007. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Επτά_Αδελφές_(καρτέλ_πετρελαίου)&oldid=10319086"