Καραμανλήδικα (τουρκική διάλεκτος): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ο Dipa1965 μετακίνησε τη σελίδα Καραμανλήδικα (τουρκική διάλεκος) στην Καραμανλήδικα (τουρκική διάλεκτος): ορθογραφία |
κείμενο από το λήμμα Καραμανλήδες |
||
| Γραμμή 2: | Γραμμή 2: | ||
[[Αρχείο:Karamanlidika.jpg|280px|thumb|Καραμανλήδεια γραφή (MAΣAΛAΧ) - Ιντζέσου, [[Καισάρεια]] ([[Τουρκία]])]] |
[[Αρχείο:Karamanlidika.jpg|280px|thumb|Καραμανλήδεια γραφή (MAΣAΛAΧ) - Ιντζέσου, [[Καισάρεια]] ([[Τουρκία]])]] |
||
Τα '''καραμανλήδικα''' είναι [[γραφή]] της [[τουρκικά|τουρκικής γλώσσας]] με [[ελληνικό αλφάβητο|ελληνικούς χαρακτήρες]] (αντί των αραβικών), καθώς και [[διάλεκτος]] της τουρκικής. Τα χρησιμοποιούσαν τουρκόφωνοι ορθόδοξοι χριστιανοί στην [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]], κυρίως στις ανατολικές επαρχίες της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]], οι οποίοι αποκαλούνταν [[Καραμανλήδες]], εξ ου και η ονομασία αυτής της διαλέκτου και γραφής, αλλά και σε ορισμένες άλλες περιοχές, όπως λ.χ. της [[Ρωσική Αυτοκρατορία|Ρωσικής Αυτοκρατορίας]] στη [[Μαύρη Θάλασσα]]. Πρώτη επίσημη εμφάνιση της γραφής αυτής σημειώνεται το |
Τα '''καραμανλήδικα''' είναι [[γραφή]] της [[τουρκικά|τουρκικής γλώσσας]] με [[ελληνικό αλφάβητο|ελληνικούς χαρακτήρες]] (αντί των αραβικών), καθώς και [[διάλεκτος]] της τουρκικής. Τα χρησιμοποιούσαν τουρκόφωνοι ορθόδοξοι χριστιανοί στην [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]], κυρίως στις ανατολικές επαρχίες της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]], οι οποίοι αποκαλούνταν [[Καραμανλήδες]], εξ ου και η ονομασία αυτής της διαλέκτου και γραφής, αλλά και σε ορισμένες άλλες περιοχές, όπως λ.χ. της [[Ρωσική Αυτοκρατορία|Ρωσικής Αυτοκρατορίας]] στη [[Μαύρη Θάλασσα]]. Πρώτη επίσημη εμφάνιση της γραφής αυτής σημειώνεται το 1718 και είχε τόση απήχηση που διατηρήθηκε επί δύο αιώνες. |
||
Λόγω των [[Εξισλαμισμός|εξισλαμισμών]] που σημειώνονταν ως τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα στη Μικρά Ασία, μεγάλο μέρος των Ελλήνων λησμόνησαν τη μητρική τους γλώσσα και χρησιμοποιούσαν την [[Τουρκία|Τουρκική]]. Ένας περιορισμένος αριθμός Ελλήνων που βρισκόταν σε περιοχές μακριά από τα παράλια και από μεγάλα αστικά κέντρα αφομοιώθηκαν μεν γλωσσικά από τον κατακτητή, κατάφεραν όμως να διατηρήσουν τη συνείδηση της [[θρησκεία|θρησκευτικής]] και φυλετικής τους αυτοτέλειας. |
Λόγω των [[Εξισλαμισμός|εξισλαμισμών]] που σημειώνονταν ως τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα στη Μικρά Ασία, μεγάλο μέρος των Ελλήνων λησμόνησαν τη μητρική τους γλώσσα και χρησιμοποιούσαν την [[Τουρκία|Τουρκική]]. Ένας περιορισμένος αριθμός Ελλήνων που βρισκόταν σε περιοχές μακριά από τα παράλια και από μεγάλα αστικά κέντρα αφομοιώθηκαν μεν γλωσσικά από τον κατακτητή, κατάφεραν όμως να διατηρήσουν τη συνείδηση της [[θρησκεία|θρησκευτικής]] και φυλετικής τους αυτοτέλειας. |
||
Για τους τουρκόφωνους αυτούς ορθόδοξους -[[Ρωμιοί|Ρωμιούς]] τυπώθηκαν από τις αρχές του 18ου αιώνα και συνεχίσθηκαν να τυπώνονται επί δύο αιώνες [[Βιβλίο|βιβλία]], κυρίως θρησκευτικά, αλλά και ιστορικά δοκίμια, διηγήματα και [[Λεξικό|λεξικά]] σε [[τουρκική γλώσσα]], αλλά με ελληνικούς χαρακτήρες, που μπορούσαν να τα διαβάζουν και να τα κατανοούν. Επίσης και εφημερίδες της [[Κωνσταντινούπολη]]ς, όπως η "Ανάντολου" και η "Άσια" (Ασία) των Κ. Μιχαηλίδη και Ν. Παλαμηκίδη αντίστοιχα, που έπαυσαν όμως να εκδίδονται στις αρχές του [[Α' Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου]]. |
|||
[[Αρχείο:Aesop's tale in Greek-Turkish language from the Mariupol area.jpg|thumb|left|340px|O μύθος του [[Αίσωπος|Αίσωπου]] «Ο ποντικός και ο βάτραχος» σε «ελληνο-τουρκική γλώσσα», όπως δημοσιεύτηκε το 1874, με βάση επιτόπια καταγραφή του Ρώσου καθηγητή Β. Γκριγκόροβιτς στην περιοχή της [[Μαριούπολη]]ς]] |
[[Αρχείο:Aesop's tale in Greek-Turkish language from the Mariupol area.jpg|thumb|left|340px|O μύθος του [[Αίσωπος|Αίσωπου]] «Ο ποντικός και ο βάτραχος» σε «ελληνο-τουρκική γλώσσα», όπως δημοσιεύτηκε το 1874, με βάση επιτόπια καταγραφή του Ρώσου καθηγητή Β. Γκριγκόροβιτς στην περιοχή της [[Μαριούπολη]]ς]] |
||
Η γραφή αυτή ονομάσθηκε "καραμανλήδικη γραφή", την οποία |
Η γραφή αυτή ονομάσθηκε "καραμανλήδικη γραφή", την οποία τελικά αναγνώρισε και το τουρκικό κράτος δίνοντας την έγκριση συγγραφής τουρκοελληνικού λεξικού στον Ι. Χλωρό υπό την από 28 Σαφέρ [[1313]] [[Έτος Εγίρας]]-(1895 μ.Χ.) του τουρκικού Υπουργείου Δημόσιας Εκπαίδευσης.<ref>{{cite book|last=Χλώρος|first=Ι.|title=Λεξικόν Τουρκο-Ελληνικόν|year=1899|location=Κωνσταντινούπολη|url=http://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?filename=%2Fvar%2Fwww%2Fanemi-portal%2Fmetadata%2F3%2F7%2F3%2Fattached-metadata-01-0000111%2F60466_01_w.pdf&rec=%2Fmetadata%2F3%2F7%2F3%2Fmetadata-01-0000111.tkl&do=60466_01_w.pdf&width=1190&height=841&pagestart=1&maxpage=529&lang=el&pageno=1&pagenotop=1&pagenobottom=6}}</ref> |
||
Τα κείμενα που είναι γραμμένα με αυτό τον τρόπο είναι γνωστά και με το όνομα "καραμανλήδικα"<ref>{{cite web |author= Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών |title= Εκδόσεις στην καραμανλίδικη γραφή |url= http://www.kms.org.gr/%CE%A3%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CF%82/%CE%95%CE%BA%CE%B4%CF%8C%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE.aspx |accessdate = 2016-03-12 }}</ref>. Η παραγωγή εκδόσεων στα καραμανλήδικα σταμάτησε το 1925, με την [[Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923|Ανταλλαγή πληθυσμών]]<ref>{{Cite book|title=Cries and Whispers in Karamanlidika Books: Proceedings of the First International Conference on Karamanlidika Studies (Nicosia, 11th-13th September 2008)|first=Evangelia|last=Balta|first2=Matthias|last2=Kappler|publisher=Otto Harrassowitz Verlag|isbn=978-3-447-06185-8|year=|date=2010|location=|page=11|url=https://books.google.gr/books?id=Uaep_pPQLPQC&printsec=frontcover&dq=Karamanlides&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwi2obm5sfPtAhXOwosKHYIWBBgQ6AEwB3oECAcQAg#v=onepage&q=Karamanlides&f=false|quote=}}</ref>. |
Τα κείμενα που είναι γραμμένα με αυτό τον τρόπο είναι γνωστά και με το όνομα "καραμανλήδικα"<ref>{{cite web |author= Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών |title= Εκδόσεις στην καραμανλίδικη γραφή |url= http://www.kms.org.gr/%CE%A3%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CF%82/%CE%95%CE%BA%CE%B4%CF%8C%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE.aspx |accessdate = 2016-03-12 }}</ref>. Η παραγωγή εκδόσεων στα καραμανλήδικα σταμάτησε το 1925, με την [[Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923|Ανταλλαγή πληθυσμών]]<ref>{{Cite book|title=Cries and Whispers in Karamanlidika Books: Proceedings of the First International Conference on Karamanlidika Studies (Nicosia, 11th-13th September 2008)|first=Evangelia|last=Balta|first2=Matthias|last2=Kappler|publisher=Otto Harrassowitz Verlag|isbn=978-3-447-06185-8|year=|date=2010|location=|page=11|url=https://books.google.gr/books?id=Uaep_pPQLPQC&printsec=frontcover&dq=Karamanlides&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwi2obm5sfPtAhXOwosKHYIWBBgQ6AEwB3oECAcQAg#v=onepage&q=Karamanlides&f=false|quote=}}</ref>. |
||
Το πρώτο γνωστό έντυπο καραμανλήδικο κείμενο εκδόθηκε το 1718 και το τελευταίο το 1929, ενώ στα καραμανλήδικα γράφτηκε ένα από τα πρώτα μυθιστορήματα σε τουρκική γλώσσα, το 1871-72, από τον δάσκαλο και δημοσιογράφο [[Ευαγγελινός Μισαηλίδης|Ευαγγελινό Μισαηλίδη]]<ref name=":02">{{Cite book|title=Language and National Identity in Greece, 1766-1976|first=Peter|last=Mackridge|publisher=OUP Oxford|isbn=978-0-19-959905-9|year=|date=2010|location=|page=64|url=https://books.google.gr/books?id=MZcCA4hkwscC&lpg=PP1&dq=Karamanlides&hl=el&pg=PA64#v=onepage&q&f=false|quote=}}</ref>. |
|||
Τα παλαιότερα καραμανλήδικα κείμενα ήταν θρησκευτικού περιεχομένου ενώ από το τέλος του 18ου αι. τυπώνονται και κείμενα ιστορικά, γεωγραφικά, διδακτικά κ.ά. Αυτά τυπώνονταν σε τυπογραφεία της Κωνσταντινούπολης, Αθηνών, Βενετίας, Σμύρνης κ.ά. Πολύ σημαντικό ρόλο στη διάδοση της καραμανλήδικης γραφής έπαιξε ο Ευαγγελινός Μισαηλίδης ο οποίος το 1851 άρχισε να εκδίδει στην Κωνσταντινούπολη την εφημερίδα ''Ανατολή (Αναντολού)'', σε καραμανλήδικη γραφή.<ref>[http://www.imxa.gr/collections/code/emuseum.asp?style=Browse¤trecord=1&newvalues=1&newpage=collections Η συλλογή "Καραμανλίδικα", Ινστιτούτο Μελετών Χερσονήσου του Αίμου.]</ref> |
|||
== Παραπομπές == |
== Παραπομπές == |
||
Έκδοση από την 18:21, 23 Ιανουαρίου 2021
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Τα καραμανλήδικα είναι γραφή της τουρκικής γλώσσας με ελληνικούς χαρακτήρες (αντί των αραβικών), καθώς και διάλεκτος της τουρκικής. Τα χρησιμοποιούσαν τουρκόφωνοι ορθόδοξοι χριστιανοί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, κυρίως στις ανατολικές επαρχίες της Μικράς Ασίας, οι οποίοι αποκαλούνταν Καραμανλήδες, εξ ου και η ονομασία αυτής της διαλέκτου και γραφής, αλλά και σε ορισμένες άλλες περιοχές, όπως λ.χ. της Ρωσικής Αυτοκρατορίας στη Μαύρη Θάλασσα. Πρώτη επίσημη εμφάνιση της γραφής αυτής σημειώνεται το 1718 και είχε τόση απήχηση που διατηρήθηκε επί δύο αιώνες.
Λόγω των εξισλαμισμών που σημειώνονταν ως τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα στη Μικρά Ασία, μεγάλο μέρος των Ελλήνων λησμόνησαν τη μητρική τους γλώσσα και χρησιμοποιούσαν την Τουρκική. Ένας περιορισμένος αριθμός Ελλήνων που βρισκόταν σε περιοχές μακριά από τα παράλια και από μεγάλα αστικά κέντρα αφομοιώθηκαν μεν γλωσσικά από τον κατακτητή, κατάφεραν όμως να διατηρήσουν τη συνείδηση της θρησκευτικής και φυλετικής τους αυτοτέλειας.
Η γραφή αυτή ονομάσθηκε "καραμανλήδικη γραφή", την οποία τελικά αναγνώρισε και το τουρκικό κράτος δίνοντας την έγκριση συγγραφής τουρκοελληνικού λεξικού στον Ι. Χλωρό υπό την από 28 Σαφέρ 1313 Έτος Εγίρας-(1895 μ.Χ.) του τουρκικού Υπουργείου Δημόσιας Εκπαίδευσης.[1]
Τα κείμενα που είναι γραμμένα με αυτό τον τρόπο είναι γνωστά και με το όνομα "καραμανλήδικα"[2]. Η παραγωγή εκδόσεων στα καραμανλήδικα σταμάτησε το 1925, με την Ανταλλαγή πληθυσμών[3].
Το πρώτο γνωστό έντυπο καραμανλήδικο κείμενο εκδόθηκε το 1718 και το τελευταίο το 1929, ενώ στα καραμανλήδικα γράφτηκε ένα από τα πρώτα μυθιστορήματα σε τουρκική γλώσσα, το 1871-72, από τον δάσκαλο και δημοσιογράφο Ευαγγελινό Μισαηλίδη[4].
Τα παλαιότερα καραμανλήδικα κείμενα ήταν θρησκευτικού περιεχομένου ενώ από το τέλος του 18ου αι. τυπώνονται και κείμενα ιστορικά, γεωγραφικά, διδακτικά κ.ά. Αυτά τυπώνονταν σε τυπογραφεία της Κωνσταντινούπολης, Αθηνών, Βενετίας, Σμύρνης κ.ά. Πολύ σημαντικό ρόλο στη διάδοση της καραμανλήδικης γραφής έπαιξε ο Ευαγγελινός Μισαηλίδης ο οποίος το 1851 άρχισε να εκδίδει στην Κωνσταντινούπολη την εφημερίδα Ανατολή (Αναντολού), σε καραμανλήδικη γραφή.[5]
Παραπομπές
- ↑ Χλώρος, Ι. (1899). Λεξικόν Τουρκο-Ελληνικόν. Κωνσταντινούπολη.
- ↑ Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. «Εκδόσεις στην καραμανλίδικη γραφή». Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2016.
- ↑ Balta, Evangelia· Kappler, Matthias (2010). Cries and Whispers in Karamanlidika Books: Proceedings of the First International Conference on Karamanlidika Studies (Nicosia, 11th-13th September 2008). Otto Harrassowitz Verlag. σελ. 11. ISBN 978-3-447-06185-8.
- ↑ Mackridge, Peter (2010). Language and National Identity in Greece, 1766-1976. OUP Oxford. σελ. 64. ISBN 978-0-19-959905-9.
- ↑ Η συλλογή "Καραμανλίδικα", Ινστιτούτο Μελετών Χερσονήσου του Αίμου.