Πολιτισμός των Μάγια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 3: Γραμμή 3:


{{Μάγια}}
{{Μάγια}}
Οι '''Μάγια''' είναι ιθαγενής λαός της [[Κεντρική Αμερική|Κεντρικής Αμερικής]]. Κατά το παρελθόν καταλάμβανε μια συνεχή έκταση στο νότιο [[Μεξικό]], στη [[Γουατεμάλα]] και στο βόρειο [[Μπελίζ]] και μιλούσαν διάφορες γλώσσες της [[Μάγια γλώσσες|γλωσσικής οικογένειας των Μάγια]]. Οι αρχαιολόγοι και οι ερευνητές των Μάγια διαίρεσαν τις περιοχές που ζούσαν οι λαοί των Μάγια σε 3 ζώνες- βόρεια, κεντρική, νότια. Η γεωγραφική, αυτή, διαίρεση συμπίπτει και με τη γλωσσική διαίρεση.
Οι '''Μάγια''' είναι ιθαγενής λαός της [[Κεντρική Αμερική|Κεντρικής Αμερικής]]. Κατά το παρελθόν καταλάμβανε μία συνεχή έκταση στο νότιο [[Μεξικό]], στη [[Γουατεμάλα]] και στο βόρειο [[Μπελίζ]] και μιλούσαν διάφορες γλώσσες της [[Μάγια γλώσσες|γλωσσικής οικογένειας των Μάγια]]. Οι αρχαιολόγοι και οι ερευνητές των Μάγια διαίρεσαν τις περιοχές που ζούσαν οι λαοί των Μάγια σε 3 ζώνες: βόρεια, κεντρική και νότια. Η γεωγραφική, αυτή, διαίρεση συμπίπτει και με τη γλωσσική διαίρεση.




== Ιστορία ==
== Ιστορία ==
Πριν από την κατάκτηση του Μεξικού από τους [[Ισπανοί|Ισπανούς]] οι Μάγια είχαν αναπτύξει τον λαμπρότερο πολιτισμό του Δυτικού Ημισφαιρίου. Ασκούσαν τη γεωργία, έκτιζαν πέτρινα σπίτια και [[πυραμίδα|πυραμιδοειδείς]] ναούς, κατεργάζονταν το [[χαλκός|χαλκό]] και το [[χρυσός|χρυσό]], γνώριζαν την υφαντουργία και χρησιμοποιούσαν μια μορφή ιερογλυφικής γραφής. Οι ρίζες του πολιτισμού των Μάγια φτάνουν πολύ πίσω στην προϊστορία, πέρα από τα 2000 π.Χ. όπου αντιστοιχεί η Αρχαϊκή περίοδος. Μετά αρχίζει η Προκλασική περίοδος που χρονολογείται από το 2000 π.Χ. μέχρι το 250 μ.Χ. Ακολουθεί η Κλασική περίοδος μέχρι το 1000 μ.Χ. Τέλος από το 1000-1540 χρονολογείται η Μετακλασική περίοδος.
Πριν από την κατάκτηση του Μεξικού από τους [[Ισπανοί|Ισπανούς]], οι Μάγια είχαν αναπτύξει τον λαμπρότερο πολιτισμό του Δυτικού Ημισφαιρίου. Ασκούσαν τη γεωργία, έκτιζαν πέτρινα σπίτια και [[πυραμίδα|πυραμιδοειδείς]] ναούς, κατεργαζόταν τον [[χαλκός|χαλκό]] και τον [[χρυσός|χρυσό]], γνώριζαν την υφαντουργία και χρησιμοποιούσαν μία μορφή ιερογλυφικής γραφής. Οι ρίζες του πολιτισμού των Μάγια φτάνουν πολύ πίσω στην προϊστορία, πέρα από το 2000 π.Χ., όπου αντιστοιχεί η Αρχαϊκή περίοδος. Μετά αρχίζει η Προκλασική περίοδος, που χρονολογείται από το 2000 π.Χ. μέχρι το 250 μ.Χ. Ακολουθεί η Κλασική περίοδος μέχρι το 1000 μ.Χ. Τέλος το διάστημα 1000 - 1540 χρονολογείται η Μετακλασική περίοδος.


== Οικισμοί ==
== Οικισμοί ==
Τα κέντρα των μεγάλων πόλεών τους περιλάμβαναν μια ορθογώνια πλατεία που περιβαλλόταν από τις τρεις ή τέσσερις πλευρές της από τεχνητούς λόφους ή εξέδρες. Πολλές φορές αυτές οι πλατείες ήταν χτισμένες σε τεχνητά επίπεδα αναχώματα. Στην επίπεδη επιφάνεια των ψηλών πυραμίδων χτίζονταν ναοί. Στις πλατείες υπήρχαν και χαμηλές πυραμίδες που χρησίμευαν για βάσεις ανακτόρων με πολλά δωμάτια που ανήκαν, κυρίως, σε [[αριστοκρατία|αριστοκράτες]]. Τα μικρά κέντρα αποτελούνταν από μια πλατεία, τα μεγάλα, όμως, είχαν αρκετές που κάλυπταν τεράστιες εκτάσεις. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των πόλεων ήταν το γήπεδο όπου παίζονταν το πολύ διαδεδομένο παιχνίδι της μπάλας.
Τα κέντρα των μεγάλων πόλεών τους περιλάμβαναν μία ορθογώνια πλατεία, που περιβαλλόταν από τις τρεις ή τέσσερις πλευρές της από τεχνητούς λόφους ή εξέδρες. Πολλές φορές αυτές οι πλατείες ήταν κτισμένες σε τεχνητά, επίπεδα αναχώματα. Στην επίπεδη επιφάνεια των υψηλών πυραμίδων κτιζόταν ναοί. Στις πλατείες υπήρχαν και χαμηλές πυραμίδες, που χρησίμευαν για βάσεις ανακτόρων με πολλά δωμάτια, που ανήκαν κυρίως σε [[αριστοκρατία|αριστοκράτες]]. Τα μικρά κέντρα αποτελούνταν από μία πλατεία, τα μεγάλα όμως είχαν αρκετές, που κάλυπταν τεράστιες εκτάσεις. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των πόλεων ήταν το γήπεδο, όπου παιζόταν το πολύ διαδεδομένο παιχνίδι της μπάλας.


[[Αρχείο:Mayamap.png|μικρογραφία|δεξιά|300px|Η έκταση του πολιτισμού των Μάγια φαίνεται σε αυτόν το χάρτη με κόκκινη γραμμή. Η μαύρη γραμμή δείχνει την συνολική επέκταση των Μεσοαμερικανικών πολιτισμών. Με κύκλο σημειώνονται τοποθεσίες της Κλασσικής περιόδου και με τετράγωνο αυτές της Μετακλασσικής]]
[[Αρχείο:Mayamap.png|μικρογραφία|δεξιά|300px|Η έκταση του πολιτισμού των Μάγια φαίνεται σε αυτόν το χάρτη με κόκκινη γραμμή. Η μαύρη γραμμή δείχνει την συνολική έκταση των Μεσοαμερικανικών πολιτισμών. Με κύκλο σημειώνονται τοποθεσίες της Κλασσικής περιόδου και με τετράγωνο αυτές της Μετακλασσικής]]


== Ανάπτυξη ==
== Ανάπτυξη ==
Τα αρχαιολογικά μνημεία που διασώθηκαν μέχρι τις μέρες μας, μας επιτρέπουν να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι ο πολιτισμός τους έφτανε στο επίπεδο των περισσότερο γνωστών πολιτισμών της αρχαιότητας, της [[Αρχαία Ελλάδα|Ελλάδας]], [[Αρχαία Αίγυπτος|Αιγύπτου]], Ινδίας κ.ά. Ανάπτυξαν σημαντικά την [[αρχιτεκτονική]] τους, δείγματα της οποίας έχουμε αρκετά. Έφτιαξαν πυραμίδες, ναούς, άλλα κτίρια που στολίστηκαν με αξιοθαύμαστα κομψά σχέδια, γλυπτά και ζωγραφιστά, ενώ στα μαθηματικά χρησιμοποιούσαν το [[εικοσαδικό σύστημα αρίθμησης]]. Ανάμεσα στα άλλα επιτεύγματα τους οι Μάγια είχαν γνώση της έννοιας του [[μηδέν|αριθμού 0]]<ref>Diehl, Richard (2004). ''The Olmecs: America's First Civilization''. London: Thames & Hudson. ISBN 0-500-02119-8. OCLC 56746987, σελ. 186</ref>, αν και είναι πιθανό να πήραν την γνώση αυτή από τους [[Ολμέκοι|Ολμέκους]].
Τα αρχαιολογικά μνημεία που διασώθηκαν μέχρι τις ημέρες μας, μας επιτρέπουν να βγάλουμε το συμπέρασμα, ότι ο πολιτισμός τους έφτανε στο επίπεδο των περισσότερο γνωστών πολιτισμών της αρχαιότητας, της [[Αρχαία Ελλάδα|Ελλάδας]], [[Αρχαία Αίγυπτος|Αιγύπτου]], Ινδίας κ.ά. Ανάπτυξαν σημαντικά την [[αρχιτεκτονική]] τους, δείγματα της οποίας έχουμε αρκετά. Έφτιαξαν πυραμίδες, ναούς, άλλα κτίρια που στολίστηκαν με αξιοθαύμαστα κομψά σχέδια, γλυπτά και ζωγραφιστά, ενώ στα μαθηματικά χρησιμοποιούσαν το [[εικοσαδικό σύστημα αρίθμησης]]. Ανάμεσα στα άλλα επιτεύγματά τους οι Μάγια είχαν γνώση της έννοιας του [[μηδέν|αριθμού 0]]<ref>Diehl, Richard (2004). ''The Olmecs: America's First Civilization''. London: Thames & Hudson. ISBN 0-500-02119-8. OCLC 56746987, σελ. 186</ref>, αν και είναι πιθανό να πήραν την γνώση αυτή από τους [[Ολμέκοι|Ολμέκους]].


== Εικόνες ==
== Εικόνες ==
Γραμμή 31: Γραμμή 31:


== Βιβλιογραφία ==
== Βιβλιογραφία ==
[[Κατελής Βίγκλας]], «Η ισπανική κατάκτηση των βασιλείων των Μάγια. Η υποδούλωση της Κεντρικής Αμερικής», ''Στρατιωτική Ιστορία'', τεύχ. 210, Ιούλιος 2014, 36-47.
* [[Κατελής Βίγκλας]], «Η ισπανική κατάκτηση των βασιλείων των Μάγια. Η υποδούλωση της Κεντρικής Αμερικής», ''Στρατιωτική Ιστορία'', τεύχ. 210, Ιούλιος 2014, 36-47.
* [[Κατελής Βίγκλας]], «Η Έννοια Και Οι Πρακτικές Του Ιερού Των Μάγια», [http://www.societyforethnology.gr/el/ethnologyonline ''Ethnologhia On Line E-Journal of the Greek Society for Ethnology'',] τομ. 8, Ιούλιος 2017, 1-23.

[[Κατελής Βίγκλας]], «Η Έννοια Και Οι Πρακτικές Του Ιερού Των Μάγια», [http://www.societyforethnology.gr/el/ethnologyonline ''Ethnologhia On Line E-Journal of the Greek Society for Ethnology'',] τομ. 8, Ιούλιος 2017, 1-23.


{{commonscat|Maya}}
{{commonscat|Maya}}

{{Προκολομβιανοί πολιτισμοί της Αμερικής}}
{{Προκολομβιανοί πολιτισμοί της Αμερικής}}

{{Authority control}}
{{Authority control}}



Έκδοση από την 19:40, 17 Δεκεμβρίου 2018


Τμήμα μιας σειράς λημμάτων
Κορυφή στήλης της Κουιρίγκουα
Πολιτισμός των Μάγια

Οι Μάγια είναι ιθαγενής λαός της Κεντρικής Αμερικής. Κατά το παρελθόν καταλάμβανε μία συνεχή έκταση στο νότιο Μεξικό, στη Γουατεμάλα και στο βόρειο Μπελίζ και μιλούσαν διάφορες γλώσσες της γλωσσικής οικογένειας των Μάγια. Οι αρχαιολόγοι και οι ερευνητές των Μάγια διαίρεσαν τις περιοχές που ζούσαν οι λαοί των Μάγια σε 3 ζώνες: βόρεια, κεντρική και νότια. Η γεωγραφική, αυτή, διαίρεση συμπίπτει και με τη γλωσσική διαίρεση.


Ιστορία

Πριν από την κατάκτηση του Μεξικού από τους Ισπανούς, οι Μάγια είχαν αναπτύξει τον λαμπρότερο πολιτισμό του Δυτικού Ημισφαιρίου. Ασκούσαν τη γεωργία, έκτιζαν πέτρινα σπίτια και πυραμιδοειδείς ναούς, κατεργαζόταν τον χαλκό και τον χρυσό, γνώριζαν την υφαντουργία και χρησιμοποιούσαν μία μορφή ιερογλυφικής γραφής. Οι ρίζες του πολιτισμού των Μάγια φτάνουν πολύ πίσω στην προϊστορία, πέρα από το 2000 π.Χ., όπου αντιστοιχεί η Αρχαϊκή περίοδος. Μετά αρχίζει η Προκλασική περίοδος, που χρονολογείται από το 2000 π.Χ. μέχρι το 250 μ.Χ. Ακολουθεί η Κλασική περίοδος μέχρι το 1000 μ.Χ. Τέλος το διάστημα 1000 - 1540 χρονολογείται η Μετακλασική περίοδος.

Οικισμοί

Τα κέντρα των μεγάλων πόλεών τους περιλάμβαναν μία ορθογώνια πλατεία, που περιβαλλόταν από τις τρεις ή τέσσερις πλευρές της από τεχνητούς λόφους ή εξέδρες. Πολλές φορές αυτές οι πλατείες ήταν κτισμένες σε τεχνητά, επίπεδα αναχώματα. Στην επίπεδη επιφάνεια των υψηλών πυραμίδων κτιζόταν ναοί. Στις πλατείες υπήρχαν και χαμηλές πυραμίδες, που χρησίμευαν για βάσεις ανακτόρων με πολλά δωμάτια, που ανήκαν κυρίως σε αριστοκράτες. Τα μικρά κέντρα αποτελούνταν από μία πλατεία, τα μεγάλα όμως είχαν αρκετές, που κάλυπταν τεράστιες εκτάσεις. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των πόλεων ήταν το γήπεδο, όπου παιζόταν το πολύ διαδεδομένο παιχνίδι της μπάλας.

Η έκταση του πολιτισμού των Μάγια φαίνεται σε αυτόν το χάρτη με κόκκινη γραμμή. Η μαύρη γραμμή δείχνει την συνολική έκταση των Μεσοαμερικανικών πολιτισμών. Με κύκλο σημειώνονται τοποθεσίες της Κλασσικής περιόδου και με τετράγωνο αυτές της Μετακλασσικής

Ανάπτυξη

Τα αρχαιολογικά μνημεία που διασώθηκαν μέχρι τις ημέρες μας, μας επιτρέπουν να βγάλουμε το συμπέρασμα, ότι ο πολιτισμός τους έφτανε στο επίπεδο των περισσότερο γνωστών πολιτισμών της αρχαιότητας, της Ελλάδας, Αιγύπτου, Ινδίας κ.ά. Ανάπτυξαν σημαντικά την αρχιτεκτονική τους, δείγματα της οποίας έχουμε αρκετά. Έφτιαξαν πυραμίδες, ναούς, άλλα κτίρια που στολίστηκαν με αξιοθαύμαστα κομψά σχέδια, γλυπτά και ζωγραφιστά, ενώ στα μαθηματικά χρησιμοποιούσαν το εικοσαδικό σύστημα αρίθμησης. Ανάμεσα στα άλλα επιτεύγματά τους οι Μάγια είχαν γνώση της έννοιας του αριθμού 0[1], αν και είναι πιθανό να πήραν την γνώση αυτή από τους Ολμέκους.

Εικόνες

Παραπομπές

  1. Diehl, Richard (2004). The Olmecs: America's First Civilization. London: Thames & Hudson. ISBN 0-500-02119-8. OCLC 56746987, σελ. 186

Βιβλιογραφία