Ιππώναξ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Andy4675 (συζήτηση | συνεισφορές)
συμπλήρωση πληροφοριών
Andy4675 (συζήτηση | συνεισφορές)
πρόσθεση πληροφοριών
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{πηγές|13|05|2010}}{{πληροφορίες προσώπου}}
{{πηγές|13|05|2010}}{{πληροφορίες προσώπου}}
Ο '''Ιππώναξ''' (Ἱππώναξ) ήταν [[αρχαία Ελλάδα|αρχαίος Έλληνας]] σατιρικός, [[Ίαμβος|ιαμβικός]] [[ποιητής]] από την [[Έφεσος|Έφεσο]]. Θεωρείται εισηγητής του [[Μετρική (λογοτεχνία)|χωλίαμβου]] (ο οποίος λέγεται και ''σκάζων ίαμβος''), του ιαμβικού τρίμετρου με τον τελευταίο πόδα [[Μετρική (λογοτεχνία)|σπονδείο]] ή [[Μετρική (λογοτεχνία)|τροχαίο]] αντί του συνηθισμένου απλού ιαμβικού πόδα. Με τον τρόπο αυτό δημιούργησε αρρυθμία, που είναι ευνοϊκή για τη δημιουργία σκωπτικής διάθεσης. Συνέθεσε σε ένα είδος [[Ιωνική Διάλεκτος|ιωνικής διαλέκτου]]. Υπήρξε ο εισηγητής της [[Παρωδία|παρωδίας]] (ήταν ένας από τους πρώτους που τη χρησιμοποίησε για να περιγελάσει την επική ποίηση) και τα ποιήματά του συντέλεσαν στην ανάπτυξη της [[Τραγωδία|τραγωδίας]]. Στις σάτιρές του αυτός δεν απέφυγε να περιγελάσει ούτε τους θεούς, ούτε τους ίδιους τους γονείς του. Από τη φτώχεια και την ασχήμια του Ιππώνακτα πηγάζει η ροπή του προς υποθέσεις ταπεινές και η πολύ χαμηλή φρασεολογία του. Η ποίησή του είναι [[Ρεαλισμός|ρεαλιστική]]. Τα θέματά του ο Ιππώναξ αντλεί από τη ζωή. Γι' αυτό αγαπήθηκε από τα λαϊκά στρώματα και είχε μεγάλη απήχηση, ιδιαίτερα κατά τα [[Ελληνιστική Εποχή|ελληνιστικά χρόνια]]. Ο [[Ηρώνδας]] τον πήρε ως πρότυπο για τους μίμους του, ο [[Καλλίμαχος]] επαίνεσε την ποίησή του και ο [[Θεόκριτος]] είπε ότι με χωλούς στίχους ο Ιππώναξ είπε σωστά πράγματα.
Ο '''Ιππώναξ''' (Ἱππώναξ) ήταν [[αρχαία Ελλάδα|αρχαίος Έλληνας]] σατιρικός, [[Ίαμβος|ιαμβικός]] [[ποιητής]] από την [[Έφεσος|Έφεσο]]. Θεωρείται εισηγητής του [[Μετρική (λογοτεχνία)|χωλίαμβου]] (ο οποίος λέγεται και ''σκάζων ίαμβος''), του ιαμβικού τρίμετρου με τον τελευταίο πόδα [[Μετρική (λογοτεχνία)|σπονδείο]] ή [[Μετρική (λογοτεχνία)|τροχαίο]] αντί του συνηθισμένου απλού ιαμβικού πόδα. Με τον τρόπο αυτό δημιούργησε αρρυθμία, που είναι ευνοϊκή για τη δημιουργία σκωπτικής διάθεσης. Συνέθεσε σε ένα είδος [[Ιωνική Διάλεκτος|ιωνικής διαλέκτου]]. Υπήρξε ο εισηγητής της [[Παρωδία|παρωδίας]] (ήταν ένας από τους πρώτους που τη χρησιμοποίησε για να περιγελάσει την επική ποίηση) και τα ποιήματά του συντέλεσαν στην ανάπτυξη της [[Τραγωδία|τραγωδίας]]. Στις σάτιρές του αυτός δεν απέφυγε να περιγελάσει ούτε τους θεούς, ούτε τους ίδιους τους γονείς του. Από τη φτώχεια και την ασχήμια του Ιππώνακτα πηγάζει η ροπή του προς υποθέσεις ταπεινές και η πολύ χαμηλή φρασεολογία του. Η ποίησή του είναι [[Ρεαλισμός|ρεαλιστική]]. Τα θέματά του ο Ιππώναξ αντλεί από τη ζωή. Γι' αυτό αγαπήθηκε από τα λαϊκά στρώματα και είχε μεγάλη απήχηση, ιδιαίτερα κατά τα [[Ελληνιστική Εποχή|ελληνιστικά χρόνια]]. Ο [[:fr:Athénagoras_d'Éphèse|Ηρώνδας]] τον πήρε ως πρότυπο για τους μίμους του, ο [[Καλλίμαχος]] επαίνεσε την ποίησή του και ο [[Θεόκριτος]] είπε ότι με χωλούς στίχους ο Ιππώναξ είπε σωστά πράγματα.


Κατά το [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινό]] [[Σούδα (λεξικό)|Λεξικό του Σούδα]] είναι ο γιός του Πυθέα και της Πρωτίδος. Όπως μαρτυρεί ο [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος]] ([[Φυσική Ιστορία (Πλίνιος)|"Φυσική Ιστορία"]] XXXVI 4), ο Ιππώναξ, "ο οποίος, όπως είναι γνωστό, έζησε κατά την 60η [[Αρχαίοι ολυμπιακοί αγώνες|Ολυμπιάδα]]" (δηλ. στο διάστημα 540 - 536 π. Χ.) ήταν σύγχρονος των [[Γλυπτική|γλυπτών]] [[Βούπαλος|Βούπαλου]] και [[Άθηνις|Αθήνιδος]]. Το [[540 π.Χ.]] εξορίστηκε από την [[Έφεσος|Έφεσο]] από τους τυράννους [[Αθηναγόρας ο Εφέσιος|Αθηναγόρα]] και Κωμά, και εγκαταστάθηκε στις [[Κλαζομενές]] όπου έζησε φτωχικά μέχρι το τέλος της ζωής του. Εκεί έγινε περίγελος από τους γλύπτες [[Βούπαλος|Βούπαλο]] (Οράτιος, "Epod." vi. 14) και [[Αθήνις|Αθήνι]] από τη [[Χίος|Χίο]], οι οποίοι τον έφτιαξαν μικροκαμωμένο, αδύνατο και άσχημο σε [[άγαλμα]], σαν μια αστεία γελοιογραφία (το [[Σούδα (λεξικό)|Λεξικό του Σούδα]] μιλάει για πολλά προσβλητικά [[Άγαλμα|αγάλματα]] που αυτοί είχαν φτιάξει στον Ιππώνακτα). Τότε αυτός έγραψε σατιρικά ποιητικά κείμενα ([[Ίαμβος|ιάμβους]]) γι'αυτούς τους [[Γλυπτική|γλύπτες]], τα οποία τους οδήγησαν στην αγχόνη. Και εδώ όπως και στην περίπτωση του [[Αρχίλοχος|Αρχιλόχου]], φαίνεται ότι οι παραδόσεις υπερβάλλουν. Πάντως δείχνουν την πειστική δύναμη και των δύο [[Ποιητής|ποιητών]]. Όπως φαίνεται από τους στίχους του Ιππώνακτα, η αντιπάθεια που του έδειξε ο [[Βούπαλος]] οφειλόταν στην ερωτική αντιζηλία του για την κατάκτηση της [[Αρήτη|Αρήτης]].
Κατά το [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινό]] [[Σούδα (λεξικό)|Λεξικό του Σούδα]] είναι ο γιός του Πυθέα και της Πρωτίδος. Όπως μαρτυρεί ο [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος]] ([[Φυσική Ιστορία (Πλίνιος)|"Φυσική Ιστορία"]] XXXVI 4 (4, 5)), ο Ιππώναξ, "ο οποίος, όπως είναι γνωστό, έζησε κατά την 60η [[Αρχαίοι ολυμπιακοί αγώνες|Ολυμπιάδα]]" (δηλ. στο διάστημα 540 - 536 π. Χ.) ήταν σύγχρονος των [[Γλυπτική|γλυπτών]] [[Βούπαλος|Βούπαλου]] και [[Άθηνις|Αθήνιδος]]. Το [[540 π.Χ.]] εξορίστηκε από την [[Έφεσος|Έφεσο]] από τους τυράννους [[Αθηναγόρας ο Εφέσιος|Αθηναγόρα]] και Κωμά, και εγκαταστάθηκε στις [[Κλαζομενές]] όπου έζησε φτωχικά μέχρι το τέλος της ζωής του. Εκεί έγινε περίγελος από τους γλύπτες [[Βούπαλος|Βούπαλο]] (Οράτιος, "Epod." vi. 14) και [[Αθήνις|Αθήνι]] από τη [[Χίος|Χίο]], οι οποίοι τον έφτιαξαν μικροκαμωμένο, αδύνατο και άσχημο (καθώς κατά τον [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος|Πλίνιο τον Πρεσβύτερο]] ήταν εμφανισιακά άσχημος) σε ένα (κατά τον [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος|Πλίνιο τον Πρεσβύτερο]]) [[άγαλμα]], σαν μια αστεία γελοιογραφία (αν και το [[Σούδα (λεξικό)|Λεξικό του Σούδα]] μιλάει για πολλά προσβλητικά [[Άγαλμα|αγάλματα]] που αυτοί είχαν φτιάξει στον Ιππώνακτα), και το εξέθεσαν δημόσια για να τον περιγελάσουν. Τότε αυτός (όπως μας πληροφορεί πάλι ο [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος]]), γεμάτος οργή, εξαπέλυσε όλη τη σάτιρα των [[Ίαμβος|ιάμβων]] του σε αυτούς τους [[Γλυπτική|γλύπτες]], οι οποίοι, "όπως πιστεύουν ορισμένοι" (λέει ο [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος]]), τους οδήγησαν στην αγχόνη. Ωστόσο ο ίδιος ο [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος]] μας λέει, ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει, διότι οι δύο αυτοί γλύπτες συνέχισαν να δημιουργούν και μετά από αυτό το περιστατικό, και αριθμεί τα έργα τους που δημιούργησαν τότε σε κοντινά νησιά. Και εδώ όπως και στην περίπτωση του [[Αρχίλοχος|Αρχιλόχου]], φαίνεται ότι οι παραδόσεις υπερβάλλουν. Πάντως δείχνουν την πειστική δύναμη και των δύο [[Ποιητής|ποιητών]]. Όπως φαίνεται από τους στίχους του Ιππώνακτα, η αντιπάθεια που του έδειξε ο [[Βούπαλος]] οφειλόταν στην ερωτική αντιζηλία του για την κατάκτηση της [[Αρήτη|Αρήτης]].


Από την ποίησή του σώζονται λίγα αποσπάσματα. Τα αποσπάσματα του Ιππώνακτα που σώζονταν τον 19ο αιώνα εκδόθηκαν από τον Bergk στο "Poetae Lyrici Graeci" (4th ed. 1878). Οι ανασκαφές στην [[Οξύρρυγχος (πόλις)|Οξύρρυγχο]] ανέδειξαν [[Πάπυροι της Οξυρρύγχου|παπυρικά χειρόγραφα]] με νέα αποσπάσματα έργων του.
Από την ποίησή του σώζονται λίγα αποσπάσματα. Τα αποσπάσματα του Ιππώνακτα που σώζονταν τον 19ο αιώνα εκδόθηκαν από τον Bergk στο "Poetae Lyrici Graeci" (4th ed. 1878). Οι ανασκαφές στην [[Οξύρρυγχος (πόλις)|Οξύρρυγχο]] ανέδειξαν [[Πάπυροι της Οξυρρύγχου|παπυρικά χειρόγραφα]] με νέα αποσπάσματα έργων του.
Γραμμή 9: Γραμμή 9:
{{βικιθήκη}}
{{βικιθήκη}}


- Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, "Φυσική Ιστορία" XXXVI 4: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Plin.+Nat.+36&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0137
- Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, "Φυσική Ιστορία" XXXVI 4 (4, 5): http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Plin.+Nat.+36&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0137


- Harry Thurston Peck, "Harpers Dictionary of Classical Antiquities" (1898), άρθρο Hippōnax: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0062:id=hipponax-harpers
- Harry Thurston Peck, "Harpers Dictionary of Classical Antiquities" (1898), άρθρο Hippōnax: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0062:id=hipponax-harpers

Έκδοση από την 15:54, 20 Μαρτίου 2018

Ιππώναξ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση6ος αιώνας π.Χ.
Έφεσος
Θάνατος6ος αιώνας π.Χ.
Κλαζομενές
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςαρχαία ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιητής
Περίοδος ακμής540 π.Χ.[1] - 537 π.Χ.[1]

Ο Ιππώναξ (Ἱππώναξ) ήταν αρχαίος Έλληνας σατιρικός, ιαμβικός ποιητής από την Έφεσο. Θεωρείται εισηγητής του χωλίαμβου (ο οποίος λέγεται και σκάζων ίαμβος), του ιαμβικού τρίμετρου με τον τελευταίο πόδα σπονδείο ή τροχαίο αντί του συνηθισμένου απλού ιαμβικού πόδα. Με τον τρόπο αυτό δημιούργησε αρρυθμία, που είναι ευνοϊκή για τη δημιουργία σκωπτικής διάθεσης. Συνέθεσε σε ένα είδος ιωνικής διαλέκτου. Υπήρξε ο εισηγητής της παρωδίας (ήταν ένας από τους πρώτους που τη χρησιμοποίησε για να περιγελάσει την επική ποίηση) και τα ποιήματά του συντέλεσαν στην ανάπτυξη της τραγωδίας. Στις σάτιρές του αυτός δεν απέφυγε να περιγελάσει ούτε τους θεούς, ούτε τους ίδιους τους γονείς του. Από τη φτώχεια και την ασχήμια του Ιππώνακτα πηγάζει η ροπή του προς υποθέσεις ταπεινές και η πολύ χαμηλή φρασεολογία του. Η ποίησή του είναι ρεαλιστική. Τα θέματά του ο Ιππώναξ αντλεί από τη ζωή. Γι' αυτό αγαπήθηκε από τα λαϊκά στρώματα και είχε μεγάλη απήχηση, ιδιαίτερα κατά τα ελληνιστικά χρόνια. Ο Ηρώνδας τον πήρε ως πρότυπο για τους μίμους του, ο Καλλίμαχος επαίνεσε την ποίησή του και ο Θεόκριτος είπε ότι με χωλούς στίχους ο Ιππώναξ είπε σωστά πράγματα.

Κατά το Βυζαντινό Λεξικό του Σούδα είναι ο γιός του Πυθέα και της Πρωτίδος. Όπως μαρτυρεί ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος ("Φυσική Ιστορία" XXXVI 4 (4, 5)), ο Ιππώναξ, "ο οποίος, όπως είναι γνωστό, έζησε κατά την 60η Ολυμπιάδα" (δηλ. στο διάστημα 540 - 536 π. Χ.) ήταν σύγχρονος των γλυπτών Βούπαλου και Αθήνιδος. Το 540 π.Χ. εξορίστηκε από την Έφεσο από τους τυράννους Αθηναγόρα και Κωμά, και εγκαταστάθηκε στις Κλαζομενές όπου έζησε φτωχικά μέχρι το τέλος της ζωής του. Εκεί έγινε περίγελος από τους γλύπτες Βούπαλο (Οράτιος, "Epod." vi. 14) και Αθήνι από τη Χίο, οι οποίοι τον έφτιαξαν μικροκαμωμένο, αδύνατο και άσχημο (καθώς κατά τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο ήταν εμφανισιακά άσχημος) σε ένα (κατά τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο) άγαλμα, σαν μια αστεία γελοιογραφία (αν και το Λεξικό του Σούδα μιλάει για πολλά προσβλητικά αγάλματα που αυτοί είχαν φτιάξει στον Ιππώνακτα), και το εξέθεσαν δημόσια για να τον περιγελάσουν. Τότε αυτός (όπως μας πληροφορεί πάλι ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος), γεμάτος οργή, εξαπέλυσε όλη τη σάτιρα των ιάμβων του σε αυτούς τους γλύπτες, οι οποίοι, "όπως πιστεύουν ορισμένοι" (λέει ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος), τους οδήγησαν στην αγχόνη. Ωστόσο ο ίδιος ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος μας λέει, ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει, διότι οι δύο αυτοί γλύπτες συνέχισαν να δημιουργούν και μετά από αυτό το περιστατικό, και αριθμεί τα έργα τους που δημιούργησαν τότε σε κοντινά νησιά. Και εδώ όπως και στην περίπτωση του Αρχιλόχου, φαίνεται ότι οι παραδόσεις υπερβάλλουν. Πάντως δείχνουν την πειστική δύναμη και των δύο ποιητών. Όπως φαίνεται από τους στίχους του Ιππώνακτα, η αντιπάθεια που του έδειξε ο Βούπαλος οφειλόταν στην ερωτική αντιζηλία του για την κατάκτηση της Αρήτης.

Από την ποίησή του σώζονται λίγα αποσπάσματα. Τα αποσπάσματα του Ιππώνακτα που σώζονταν τον 19ο αιώνα εκδόθηκαν από τον Bergk στο "Poetae Lyrici Graeci" (4th ed. 1878). Οι ανασκαφές στην Οξύρρυγχο ανέδειξαν παπυρικά χειρόγραφα με νέα αποσπάσματα έργων του.

Πηγές

- Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, "Φυσική Ιστορία" XXXVI 4 (4, 5): http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Plin.+Nat.+36&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0137

- Harry Thurston Peck, "Harpers Dictionary of Classical Antiquities" (1898), άρθρο Hippōnax: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0062:id=hipponax-harpers

- Λεξικό του Σούδα, λήμμα Ἱππώναξ: http://www.stoa.org/sol-bin/search.pl?login=guest&enlogin=guest&db=REAL&field=adlerhw_gr&searchstr=iota,588