Πολιτικός μηχανικός

Πολιτικός μηχανικός (αγγλ. civil engineer) είναι o επαγγελματίας μηχανικός ο οποίος ασχολείται με τις τεχνικές όψεις της σχεδίασης και κατασκευής του δομημένου χώρου, εφαρμόζοντας τις αρχές της επιστήμης πολιτικού μηχανικού.

Κύριες δραστηριότητες του πολιτικού μηχανικού είναι ο προγραμματισμός, η μελέτη, η επίβλεψη της κατασκευής, η διαμόρφωση και η συντήρηση κτηρίων, δρόμων, γεφυρών, λιμανιών, φραγμάτων, παράκτιων υποδομών, αερολιμένων, συστημάτων τροφοδοσίας νερού, παροχής καθαρού νερού, υγειονομικής φροντίδας, ορυχείων, εκσκαφών κ.ά. Ασχολείται με προβλήματα στατικής στήριξης, διαχείρισης, κατασκευαστικής μελέτης και συντήρησης μεγάλης κλίμακας τεχνικών συστημάτων, όπως τα ανωτέρω.

Ως γνωστικός κλάδος χωρίζεται σε διάφορες κατηγορίες, όπως τη δομική μηχανική, τη γεωτεχνική μηχανική, τη μηχανική των ρευστών κλπ., ενώ επικαλύπτεται με περιοχές συγγενών αλλά διακριτών επιστημών όπως της αρχιτεκτονικής και της περιβαλλοντικής μηχανικής.

Ονομασία

Ο όρος πολιτικός μηχανικός εισήχθη μετά τους πολέμους του Ναπολέοντα. Μέχρι τότε υπήρχαν μόνο οι μηχανικοί από το σώμα του μηχανικού του στρατού. Το σώμα αυτό υπήρξε εξαιρετικά δραστήριο και επιτυχές και γι' αυτό τον λόγο αποφασίστηκε να μεταφερθεί η τεχνογνωσία και η εμπειρία του στους κλασικούς ακαδημαϊκούς κύκλους. Οι μηχανικοί που αποφοιτούσαν από τα μη στρατιωτικά πανεπιστήμια ονομάστηκαν «πολιτικοί» μηχανικοί (αγγλ. «civil engineer», από την αγγλική μετάφραση civilization mechanics η οποία σημαίνει «μηχανικοί πολιτισμού»), ώστε να διακρίνονται από τους μηχανικούς του στρατού.

Τομείς

Το φάσμα που καλύπτει η επιστήμη του πολιτικού μηχανικού είναι μεγάλο, από την κατασκευή ενός απλού κτηρίου μέχρι τη μελέτη της στατικότητας υπερμεγέθων κατασκευών, αλλά και τη χωροταξία περιοχών μέσω της δημιουργίας σωστού πολεοδομικού προγράμματος, περιβαλλοντικές μελέτες, συντηρήσεις παλαιών κατασκευών κτλ. Οι κυριότερες κατευθύνσεις εξειδίκευσης του Πολιτικού Μηχανικού είναι οι ακόλουθες:

• Μηχανικός Δομικών Έργων
• Μηχανικός Γεωτεχνικών Έργων
• Μηχανικός Υδραυλικών Έργων
• Μηχανικός Θαλάσσιων Έργων
• Μηχανικός Συγκοινωνιακών Έργων (Συγκοινωνιολόγος)

Ιστορικό

Οι πρακτικές στις οποίες δραστηριοποιείται ο πολιτικός μηχανικός είναι από τις παλαιότερες στον κόσμο. Περίπου το 2550 π.Χ., ο Ιμχοτέπ, ο πρώτος τεκμηριωμένος μηχανικός, έχτισε μια διάσημη πυραμίδα του Φαραώ Ζοζέρ που βρέθηκε στη Σακάρα. Οι πρώτοι πολιτικοί μηχανικοί ήταν στην πραγματικότητα στρατιωτικοί μηχανικοί, συνδυάζοντας τις στρατιωτικές και αστικές δεξιότητες. Κατά τη διάρκεια των περιόδων πολέμου οι μηχανικοί κατασκεύαζαν και χρησιμοποίησαν τα όργανα του πολέμου όπως οι καταπέλτες, οι κριοί, οι πύργοι, και οι κεκλιμένες ράμπες ξύλου στην ενίσχυση των επιθέσεων στα οχυρά και τις στρατοπεδεύσεις των εχθρών τους. Κατά τη διάρκεια των περιόδων ειρήνης, περιλήφθηκαν σε πολλές στρατιωτικές και αστικές δραστηριότητες όπως η οικοδόμηση των οχυρώσεων για την υπεράσπιση ενάντια στις περαιτέρω επιθέσεις, τους δρόμους, τις γέφυρες, τα υδραγωγεία, τα κανάλια και τους καθεδρικούς ναούς. Οι τεχνικές κατασκευής και υδραυλικής που χρησιμοποιήθηκαν από τους μεσαιωνικούς μηχανικούς στην Κίνα, την Ιαπωνία, την Ινδία και άλλες περιοχές της Άπω Ανατολής ήταν πολύ πιο περίπλοκες σε σχέση με αυτές των μεσαιωνικών ευρωπαϊκών μηχανικών.

Στη διαμόρφωση της σύγχρονης επιστήμης πολιτικού μηχανικού, συνέβαλαν σημαντικοί επιστήμονες όπως ο Κάρολος Τερζάκι που θεωρείται ο πατέρας της εδαφομηχανικής, ο Θωμάς Τέλφορντ, Βρετανός πολιτικός μηχανικός του 18ου αιώνα ο οποίος υπήρξε θεμελιωτής της στατικής των στερεών μαζών, και διάφοροι άλλοι.

Δείτε επίσης

• Επιστήμη μηχανικού
• Εφαρμοσμένη μηχανική σεισμού