Δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ
Το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ είναι ένα τηλεοπτικό και κινηματογραφικό είδος, το οποίο περιλαμβάνει δραματοποιημένες αναπαραστάσεις πραγματικών γεγονότων.[1] Περιγράφεται ως ένα υβρίδιο ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας και ως «αναπαράσταση πραγματικού γεγονότος».[2]
Τα ντοκιμαντέρ συνήθως προσπαθούν να μένουν πιστά στα ιστορικά γεγονότα, ενώ επιτρέπουν κάποιο βαθμό ποιητικής άδειας σε λεπτομέρειες, ιδίως όταν υπάρχουν κενά στο ιστορικό αρχείο. Οι διάλογοι μπορεί να περιλαμβάνουν πραγματικά λόγια, όπως έχουν καταγραφεί σε ιστορικά τεκμήρια, ή και όχι. Οι παραγωγοί δραματοποιημένων ντοκιμαντέρεπιλέγουν ενίοτε να κινηματογραφήσουν πραγματικά γεγονότα, ανακατασκευασμένα, στις πραγματικές τοποθεσίες στις οποίες συνέβησαν.
Ένα ντοκιμαντέρ, στο οποίο η ιστορική πιστότητα είναι κυρίαρχο στοιχείο, διακρίνεται γενικά από μια ταινία που απλώς βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, όρος που υποδηλώνει μεγαλύτερο βαθμό ποιητικής άδειας και από τις έννοιες του ιστορικού δράματος και της ιστορικής λογοτεχνίας.
Χαρακτηριστικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το είδος του δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ είναι μια αναπαράσταση πραγματικών ιστορικών γεγονότων.[1] Ωστόσο, δεν υπόσχεται να είναι απόλυτα ακριβές στην ερμηνεία του.[1] Συνδυάζει γεγονότα και μυθοπλασία στην αναπαράστασή του του και η ποιότητά του εξαρτάται από παράγοντες όπως ο προϋπολογισμός και ο χρόνος παραγωγής.[3] Ο σκηνοθέτης Λέσλι Γούντχεντ παρουσιάζει το δίλημμα του δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ ως εξής: [Αντί να ψάχνω να βρω ορισμούς] θεωρώ πολύ πιο χρήσιμο να σκεφτώ τη φόρμα ως ένα φάσμα που κυμαίνεται από τη δημοσιογραφική αναπαράσταση στο δράμα, με άπειρες ενδιάμεσες διαβαθμίσεις. Στις διάφορες μεταλλάξεις του, χρησιμοποιείται από δημοσιογράφους, ντοκιμαντερίστες και ευφάνταστους συγγραφείς. Επομένως, δεν πρέπει να μας εκπλήσσει που έργα τόσο διαφορετικά όπως τα Culloden και Oppenheimer [...] αρνούνται έναν τακτοποιημένο και ολοκληρωμένο ορισμό.[4]
Οι ντοκιμαντερίστες χρησιμοποιούν λογοτεχνικές και αφηγηματικές τεχνικές για να εμπλουτίσουν τις λεπτομέρειες ενός γεγονότος. Συχνά υπάρχει ελευθερία έκφρασης σε κάποια δευτερεύοντα ιστορικά γεγονότα για λόγους ενίσχυσης του δράματος. Τα ντοκιμαντέρ διαφέρουν από την ιστορική μυθοπλασία, στην οποία το ιστορικό σκηνικό είναι ένα απλό πλαίσιο για μια πλοκή που περιλαμβάνει φανταστικούς χαρακτήρες.[1]
Ο πανεπιστημιακός Στίβεν Λίπκιν θεωρεί το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ μια μορφή παράστασης μέσω της ανάμνησης που, με τη σειρά του, διαμορφώνει τη συλλογική μας μνήμη σε σχέση με γεγονότα του παρελθόντος. Είναι ένας τρόπος αναπαράστασης.[5]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η τάση για ενσωμάτωση ιστορικού υλικού σε λογοτεχνικά κείμενα ήταν σταθερό χαρακτηριστικό της δυτικής λογοτεχνίας από τις πρώτες της ημέρες. Η θεωρία της τέχνης του Αριστοτέλη βασίζεται στη χρήση υποτιθέμενων ιστορικών γεγονότων και χαρακτήρων. Ιδιαίτερα μετά την ανάπτυξη της μαζικής παραγωγής σύγχρονης λογοτεχνίας, υπήρξαν είδη που βασίζονταν στην ιστορία ή τα τότε τρέχοντα γεγονότα. Το αγγλικό αναγεννησιακό θέατρο, για παράδειγμα, ανέπτυξε υποείδη ειδικά αφιερωμένα στη δραματοποίηση πρόσφατων δολοφονιών και διαβόητων υποθέσεων μαγείας.
Ωστόσο, το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ ως ξεχωριστή κατηγορία ανήκει στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα. Ο Λουί ντε Ροσμόν, δημιουργός του The March of Time, έγινε παραγωγός στην 20th Century Fox το 1943.[6] Εκεί έφερε την αισθητική των εφημερίδων στις ταινίες, γυρίζοντας μια σειρά ταινιών βασισμένων σε πραγματικά γεγονότα και χρησιμοποιώντας ένα ρεαλιστικό στυλ που έγινε γνωστό ως ημιντοκιμαντέρ.[7] Οι ταινίες (Για λίγη αγάπη, Το μεγάλο κατηγορώ, Οδός Μαντλέν, αριθμός 13) μιμήθηκαν[6] το στιλ, που σύντομα χρησιμοποιούνταν ακόμη και για εντελώς φανταστικές ιστορίες, όπως η Γυμνή πόλη.[8][9] Ίσως το πιο σημαντικό ημιντοκιμαντέρ ήταν Ο δολοφόνος της νύχτας (1948), που βασιζόταν σε πραγματική υπόθεση.[10][11] Ο Τζακ Γουέμπ, που είχε έναν δεύτερο ρόλο στην ταινία, συνδεόταν με φιλία με τον σύμβουλο της αστυνομίας της πόλης του Λος Άντζελες, Μάρτι Γουίν. Αυτή η ταινία και η σχέση του με τον Γουίν ενέπνευσαν τον Γουέμπ να γυρίσει το Dragnet,[12] ένα από τα πιο διάσημα δραματοποιημένα ντοκιμαντέρ στην ιστορία.
Ο όρος "δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ" (docudrama) επινοήθηκε το 1957 από τον Φίλιπ Λιούις (1904-1979), από το Νιου Τζέρσεϊ, πρώην ηθοποιό που έγινε συγγραφέας.[13][14]
Η επιρροή της δημοσιογραφίας επηρέασε αρκετούς συγγραφείς στο να αντιμετωπίζουν με λογοτεχνικές τεχνικές υλικό που θα μπορούσε παλαιότερα να είχε προσεγγιστεί με καθαρά δημοσιογραφικό τρόπο. Τόσο ο Τρούμαν Καπότε όσο και ο Νόρμαν Μέιλερ επηρεάστηκαν από αυτό αυτήν την τάση και το Εν ψυχρώ του Καπότε είναι αναμφισβήτητα το πιο διάσημο παράδειγμα του είδους.[15]
Αμερικανική τηλεόραση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μερικά παραδείγματα δραματοποιημένων ντοκιμαντέρ στην αμερικανική τηλεόραση είναι τα Brian's Song (1971) και Ρίζες (1977). Το Brian's Song είναι η βιογραφία του Μπράιαν Πίκολο, ενός ποδοσφαιριστή των Chicago Bears που πέθανε σε νεαρή ηλικία μετά από μάχη με τον καρκίνο, ενώ οι Ρίζες απεικονίζουν τη ζωή ενός σκλάβου και της οικογένειάς του στις ΗΠΑ.[1]
Παραδείγματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- The March of Time (1935–51)
- Πατρίδα (1942)
- 13 εγκλήματα ζητούν ένοχο (1956)
- Η αεροναυμαχία του Γκουανταλκανάλ (1960)
- Τα απόρρητα της Νυρεμβέργης (1961)
- Η πιο μεγάλη μέρα του πολέμου (1962)
- Εν ψυχρώ (1967)
- Η εποποιία του Περλ Χάρμπορ (1970)
- Ο στραγγαλιστής της οδού Ρίλιγκτον (1971)
- Αντίο, θείε Τομ (1971)
- Έντβαρντ Μουνκ (1974)
- Οι πύραυλοι του Οκτώβρη (1974)
- Η δοκιμή (1974)
- Οκτώ παίκτες έξω (1988)
- Quiz Show (1994)
- Απόλλων 13 (1995)
- Δεκατρείς μέρες (2000)
- Ματωμένη Κυριακή (2002)
- Η ιστορία της καμήλας που δάκρυσε (2003)
- Αγγίζοντας το κενό (2003)
- Πτήση 93 (2006)
- Το μεγάλο σορτάρισμα (2015)[16]
- Spotlight: Όλα στο φως (2015)[17]
- Μια αμερικάνικη ληστεία (2018)
- 1968 (2018)
- Οι τελευταίοι τσάροι (2019)
- Μικρό θλιμμένο κορίτσι (2023)[18]
- Tetris (2023)[19]
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Docudrama». The Museums of Broadcast Communications. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2012.
- ↑ Ogunleye, Foluke (2005). «Television Docudrama as Alternative Records of History». History in Africa 32: 479–484. doi:. ISSN 0361-5413. https://www.jstor.org/stable/20065757.
- ↑ Hoffer & Nelson 1978, σελ. 21.
- ↑ Rosenthal 1999, σελ. xv.
- ↑ Lipkin 2011.
- ↑ 6,0 6,1 Aitken, επιμ. (2013). The Concise Routledge Encyclopedia of the Documentary Film. Routledge. σελίδες 767–768. ISBN 9781136512063.
- ↑ Schauer, Bradley (2017). Escape Velocity: American Science Fiction Film, 1950–1982. Wesleyan University Press. σελ. 42. ISBN 9780819576606.
- ↑ Krutnik, Frank, επιμ. (2007). "Un-American" Hollywood: Politics and Film in the Blacklist Era (Illustrated έκδοση). Rutgers University Press. σελ. 143. ISBN 9780813541983.
- ↑ Spicer, Andrew (2018). Film Noir. Routledge. σελ. 57. ISBN 9781317875031.
- ↑ Krutnik, Frank (2006). In a Lonely Street: Film Noir, Genre, Masculinity. Routledge. σελ. 206. ISBN 9781134973187.
- ↑ Sanders, Steven· Skoble, Aeon J. (2021). The Philosophy of TV Noir. University Press of Kentucky. σελ. 55. ISBN 9780813181561.
- ↑ Nickerson, Catherine Ross (2010). The Cambridge Companion to American Crime Fiction. Cambridge University Press. σελ. 102. ISBN 9780521136068.
- ↑ «Philip C. Lewis, 75, dramatist, writer for various media». The Bergen Record. 5 September 1979. https://www.newspapers.com/clip/76045979/obituary-for-philip-c-lewis-aged-75/. Ανακτήθηκε στις 25 June 2022.
- ↑ «Philip C. Lewis, Writer For Film, Radio and TV». The New York Times. 6 September 1979. https://www.nytimes.com/1979/09/06/archives/philip-c-lewis-writer-for-film-radio-and-tv.html. Ανακτήθηκε στις 25 June 2022.
- ↑ Siegle 1984.
- ↑ "The Big Short (2015) - Adam McKay | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie".
- ↑ "Spotlight (2015) - Tom McCarthy | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie".
- ↑ Hunter, Allan (21 May 2023). "'Little Girl Blue': Cannes Review". Screen Daily. Archived from the original on 22 May 2023. Retrieved 2 August 2023.
- ↑ Cary Darling (2023-04-03). "Review: Apple TV+'s 'Tetris' is a heady docudrama about the creation of a classic video game". Houston Chronicle.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Hoffer, Tom W.; Nelson, Richard Alan (Spring 1978). «Docudrama on American TV». Journal of the University Film Association 30 (2): 21–27. http://www.jstor.org/stable/20687422.
- Lipkin, Steven N. (2011). Docudrama Performs the Past: Arenas of Argument in Films based on True Stories. Cambridge Scholars Publishing. ISBN 9781443827874.
- Rosenthal, Alan (1999). Why Docudrama?: Fact-Fiction on Film and TV. Carbondale & Edwardsville: Southern Illinois Press. ISBN 978-0-8093-2186-5.
- Siegle, Robert (1984). «Capote's Hand-Carved Coffins and the Nonfiction Novel». Contemporary Literature 25 (4): 437–451. doi:.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Docudrama: η πραγματική (του) ιστορία του Çiçek Coşkun
- Docudrama στο BookRags