Γρατιανός (σφετεριστής)
| Γρατιανός (σφετεριστής) | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Gratianus (Λατινικά) |
| Γέννηση | 4ος αιώνας |
| Θάνατος | 407 Ρωμαϊκή Βρετανία |
| Συνθήκες θανάτου | ανθρωποκτονία |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Ρώμη |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μονάρχης |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Ρωμαίος αυτοκράτορας |
Ο Γρατιανός, λατιν.: Gratianus [1], (απεβ π. Φεβρουάριος 407) [2] ήταν Ρωμαίος σφετεριστής στη Ρωμαϊκή Βρετανία από το 406-407.
Σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά τη δολοφονία τού σφετεριστή Μάρκου, ο Γρατιανός αναγνωρίστηκε ως αυτοκράτορας από τον στρατό στη Βρετανία στα τέλη του 406, πιθανότατα γύρω στον Οκτώβριο. [3] Το υπόβαθρό του, όπως καταγράφηκε από τον Oρόσιο, ήταν ότι ήταν Ρωμαιο-Βρετανός και ένας από την αριστοκρατία των πόλεων, [4] πιθανώς αρχηγός γένους (curialis). [5] Η ανάδειξη ενός μη στρατιωτικού αξιωματούχου στον στρατό υποδηλώνει ότι υπήρχαν ζητήματα, που ο στρατός θεώρησε ότι θα τα χειριζόταν καλύτερα ένας πολιτικός αξιωματούχος, όπως η αμοιβή ή ίσως διαφωνίες μεταξύ τού κόμη Βρετανίας (comes Britanniarum), τού κόμη Σαξωνικών ακτών (comes Litoris Saxonici) και τoύ δούκα Βρετανίας (Dux Britanniarum). [6] [note 1] [7]
Ο σφετερισμός τού Γρατιανού συνέπεσε με μία τεράστια βαρβαρική εισβολή, που είχε εισχωρήσει στη Γαλατία: την τελευταία ημέρα του Δεκεμβρίου 406, ένας στρατός από Βανδάλους, Αλανούς και Σουέβους είχε διασχίσει τον παγωμένο Ρήνο. [8] Κατά το 407 εξαπλώθηκαν σε όλη τη βόρεια Γαλατία προς τη Βουλώνη και ο Ζώσιμος έγραψε ότι τα στρατεύματα στη Βρετανία φοβούνταν μία εισβολή στην Μάγχη. [9]
Ο ιστορικός Τζ.Μπ.Μπιούρυ υπέθεσε ότι ήταν ο Στιλίχων, ο μάγιστρος τού στρατού τού Αυτοκράτορα Ονώριου, που υποκίνησε τη βάρβαρη εισβολή στη Γαλατία, [10] καθώς ανησυχούσε για τους Βρετανούς σφετεριστές, αλλά δεν μπόρεσε να κινηθεί εναντίον τους λόγω των δραστηριοτήτων τού Ραδαγαίσου και Aλάριχου Α΄. Η εισβολή λοιπόν είχε σκοπό να αποσπάσει την προσοχή τού βρετανικού στρατού. [11] Αυτή η υπόθεση έχει απορριφθεί από σύγχρονους ιστορικούς όπως ο Τόμας Μπερνς, ο οποίος υποστηρίζει ότι ο Στιλίχων βασιζόταν στον Γαλατικό στρατό για να αντιμετωπίσει την εξέγερση. Μόνο με τις βαριές απώλειες που υπέστησαν οι Γαλατικοί στρατοί στον απόηχο της εισβολής των Βανδάλων, ο Στιλίχων έπρεπε να επανεκτιμήσει την απάντησή του στη βρετανική εξέγερση. [12]
Καθώς οι ειδήσεις διέσχιζαν τη Βρετανία για την εισβολή των βαρβάρων και την ταχεία προσέγγισή τους προς τη Βουλώνη (το κύριο λιμάνι από το οποίο θα προέρχονταν οι προμήθειες και τα στρατεύματα με προορισμό τη Βρετανία), ο στρατός αναστατώθηκε. [13] Εικάζεται ότι ο στρατός ήθελε να περάσει στη Γαλατία και να σταματήσει τους βαρβάρους, αλλά ο Γρατιανός τους διέταξε να παραμείνουν. [14] Δυσαρεστημένα με αυτό, τα στρατεύματα τον σκότωσαν μετά από βασιλεία τεσσάρων μηνών [15] και γύρω στις αρχές Φεβρουαρίου επέλεξαν για αρχηγό τον Φλ. Κλ. Κωνσταντίνο. [16]
Ο Τζέφρεϋ τού Μόνμαουθ περιγράφει έναν παρόμοιο χαρακτήρα, που ονομάζεται Gracianus Municeps, ο οποίος είναι πιθανώς η ίδια μορφή. [17]
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Anthony Birley disagreed with the assumption that Gratian held a civilian position, arguing that Orosius only meant that he was a native of Britain, and that Gratian was therefore still one of the higher officers of the British army, either a Comes or a Dux.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Jones, pg. 518
- ↑ Birley, pg. 458
- ↑ Birley, pg. 458
- ↑ Orosius, 7:40:4
- ↑ Burns, pg. 209
- ↑ Burns, pg. 209
- ↑ Birley, pg. 457
- ↑ Bury, pg. 138
- ↑ Zosimus, 6:3:1
- ↑ Bury, pg. 138
- ↑ Bury, pg. 139
- ↑ Burns, pg. 210
- ↑ Burns, pgs. 210-211
- ↑ Stevens, C., Marcus, Gratian and Constantine, Athenaeum, 35 (1957), pp. 320-322
- ↑ Zosimus, 6:2:1
- ↑ Birley, pg. 458; Jones, pg. 519
- ↑ Monmouth, Historia Regum Britanniae, 6:1
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρωταρχικές πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Zώσιμος, "Ιστορία Νέα", Βιβλίο 6 Historia Nova
- Oρόσιος, Historiae adversum Paganos, 7.40
Δευτερεύουσες πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Birley, Anthony R., The Roman Government of Britain, Oxford University Press, 2005,(ISBN 0-19-925237-8)
- Burns, Thomas Samuel, Barbarians Within the Gates of Rome: A Study of Roman Military Policy and the Barbarians, Ca. 375-425 AD, Indiana University Press, 1994,(ISBN 0-25-331288-4)
- Jones, Arnold Hugh Martin, John Robert Martindale, John Morris, The Prosopography of the Later Roman Empire, τόμος 2, Cambridge University Press, 1992,(ISBN 0-521-20159-4)
- Bury, JB, A History of the Later Roman Empire from Arcadius to Irene, Vol. Ι (1889)