Γκουτκά

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πωλήτρια δρόμου γκουτκά, Ινδία.

Το Γκουτκά (μαράτι: गुटखा), ή τεμάχιο μασήματος βετέλ, είναι ένα παρασκεύασμα καπνού για μάσημα από θρυμματισμένο καρύδι αρίκα (που ονομάζεται επίσης καρύδι βετέλ), καπνό, κατεχού, κερί παραφίνης, ασβέστιο και γλυκές ή αλμυρές γεύσεις, στην Ινδία, το Πακιστάν και άλλες ασιατικές χώρες, καθώς και στη Νότια Αμερική.[1]

Περιέχει καρκινογόνες ουσίες, θεωρείται υπεύθυνο για τον καρκίνο του στόματος και άλλες σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και ως εκ τούτου υπόκειται στην Ινδία με τους ίδιους περιορισμούς και προειδοποιήσεις με τα τσιγάρα.[1][2][3][4] Το γκουτκά είναι πολύ εθιστικό και γνωστό καρκινογόνο και αποτελεί αντικείμενο πολλών αντιπαραθέσεων στην Ινδία. Πολλά κράτη έχουν επιδιώξει να περιορίσουν την τεράστια δημοτικότητά του, φορολογώντας τις πωλήσεις του γκουτκά σε μεγάλο βαθμό ή απαγορεύοντας το.[5] Το γκουτκά κατασκευάζεται στην υποήπειρο και εξάγεται σε μερικές άλλες χώρες και συχνά διατίθενται στο εμπόριο με το πρόσχημα ενός «ασφαλέστερου» προϊόντος από τα τσιγάρα και τον καπνό.[6] Αναφέρεται ότι έχει τόσο διεγερτική όσο και χαλαρωτική επίδραση. Πωλείται σε ολόκληρη τη Νότια Ασία και σε ορισμένες περιοχές του Ειρηνικού σε μικρά πακέτα/σακουλάκια αλουμινίου και κονσέρβες ατομικού μεγέθους,[7] που κοστίζουν μεταξύ 2 και 10 ρουπιών το καθένα.[8] Καταναλώνεται ευρέως στην Ινδία, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και την περιοχή των Μαντέσι του Νεπάλ. Το γκουτκά καταναλώνεται τοποθετώντας μία πρέζα ανάμεσα στα ούλα και το μάγουλο και πιπιλίζοντας απαλά και μασώντας, παρόμοια με το μάσημα του καπνού.[9]

Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το γκουτκά είναι μια εμπορικά παραγόμενη μορφή άκαπνου καπνού. Οι κατασκευαστές προσθέτουν γλυκές ή αλμυρές γεύσεις, καθιστώντας το πιο ελκυστικό για τις γυναίκες και τους νέους σε ορισμένες περιοχές.[10] Οι συνδυασμοί των συστατικών του γκουτκά ποικίλλουν ανάλογα με τις τοπικές προτιμήσεις. Τα μπαχαρικά μπορεί να περιλαμβάνουν μουστάρδα, κουρκουμά, γλυκάνισο, κάρδαμο, σαφράν και γαρίφαλο.[11] Εκτός από το καρύδι αρίκα, η νικοτίνη, το ασβέστιο, η παραφίνη και το κατεχού, μπορούν να δεθούν με χιλιάδες χημικά.[12] Είναι μια πουδρώδη, κοκκώδη, ανοιχτή καφέ έως λευκή ουσία. Μέσα σε λίγες στιγμές ανάμειξης με το σάλιο, το γκουτκά αρχίζει να διαλύεται και να γίνεται βαθύ κόκκινο. Μπορεί να προσδώσει στον χρήστη του μία «ένταση» κάπως πιο έντονη από αυτή του μασήματος, εισπνοής και καπνίσματος του καπνού. 

Επιδράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κόκκινοι λεκέδες από γκουτκά στους τοίχους λόγω φτυσίματος.

Η δημιουργική διαφήμιση από καπνοβιομηχανίες και η έλλειψη προσβάσιμων πληροφοριών για το κοινό οδηγεί σε πολλούς χρήστες γκουτκά να αγνοούν τους κινδύνους που μπορεί να προκαλέσει. Συχνά οι χρήστες πιστεύουν ότι το γκουτκά μπορεί να λειτουργήσει ως πεπτικό βοήθημα, να σκοτώσει τα μικρόβια και γενικά να δώσει μια αίσθηση ευεξίας.[13] Στην πραγματικότητα, το 34,4% των καπνιστών έχουν στραφεί στη χρήση άκαπνου καπνού ως τρόπο διακοπής καπνίσματος.[14] Εκτός από τον καρκίνο του κεφαλιού, του στόματος, του λαιμού, του οισοφάγου, άλλων καρκίνων της αεροπεπτικής οδού και της οδοντικής νόσου του καρυδιού αρίκα, το κύριο συστατικό του γκουτκά είναι γνωστό ότι προκαλεί σοβαρές διαταραχές του στοματικού βλεννογόνου.[15] Η στοματική υποδόρια ίνωση είναι μια κακοήθης κατάσταση που εξασθενεί σοβαρά τον οργανισμό και δεν έχει καμία θεραπεία.[16] Το μεταβολικό σύνδρομο, η υπέρταση, ο διαβήτης και η παχυσαρκία έχουν επίσης συνδεθεί με τη χρήση του. Η χρήση από έγκυες γυναίκες αυξάνει τον κίνδυνο χαμηλών ποσοστών γεννήσεων στα νεογνά.[17] Από το 2015 ήταν το τέταρτο πιο κοινό εθιστικό προϊόν παγκοσμίως.[18][19] Το μάσημα του καρυδιού αρίκα έχει ισχυριστεί ότι δημιουργεί μια αίσθηση ευεξίας, ευφορίας, θερμής αίσθησης του σώματος, εφίδρωσης, σιελόρροιας, τρέμουλου, αυξημένης εγρήγορσης, ανοχής στην πείνα και αυξημένης ικανότητας και αντοχής στη δουλειά.[20] Όταν ένα άτομο μασά γκουτκά, το μείγμα εισέρχεται απευθείας στο σύστημα μέσω της στοματικής κοιλότητας, η οποία απορροφά περίπου 28 καρκινογόνες χημικές ουσίες συμπεριλαμβανομένης της νικοτίνης. [21]

Η χρήση άκαπνου καπνού είναι εξαιρετικά εθιστική. Η νικοτίνη στον άκαπνο καπνό απορροφάται ευκολότερα από το κάπνισμα τσιγάρων, κάτι που ενισχύει τον εθισμό σε αυτόν.[22] Το γκουτκά μετατρέπει το σάλιο σε έντονο κόκκινο χρώμα και όταν μασιέται πολύ και αρκετά συχνά λεκιάζει και τα δόντια του χρήστη. Το σάλιο γενικά εκτοξεύεται σε έναν τοίχο ή στο έδαφος, προκαλώντας ένα κόκκινο λεκέ που είναι αρκετά ανθεκτικό στα στοιχεία. Ορισμένοι ιδιοκτήτες κτιρίων έχουν καταφέρει να το καταπολεμήσουν ζωγραφίζοντας τοιχογραφίες θεών στους τοίχους τους, με την ιδέα ότι τα άτομα που μασάνε γκουτκά δεν θα φτύσουν έναν θεό.[23][24][25]

Χρήση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η χρήση του γκουτκά και άλλων μορφών καπνού εδραιώνονται πολιτισμικά και η χρήση μπορεί να ξεκινήσει σε νεαρή ηλικία.[26] Η χρήση άκαπνου καπνού είναι πιο συχνή στην Ινδία, όπου ο καρκίνος του στόματος αντιπροσωπεύει το 30 έως 40% των περιπτώσεων καρκίνου.[27] Μόνο στη Βομβάη, οι αναφορές δείχνουν ότι το 40% των μαθητών και το 70% των φοιτητών καταναλώνουν γκουτκά σε τακτική βάση. Το Πακιστάν κατέχει τη δεύτερη θέση στην κατάταξη για κατανάλωση άκαπνου καπνού. Η χρήση του έχει επίσης αναφερθεί στην Ταϊλάνδη, τη Σρι Λάνκα, το Μπαγκλαντές, το Πακιστάν, τη Μαλαισία, την Καμπότζη, την Κίνα, την Ινδονησία και τη Νέα Γουινέα. Οι μετανάστες στο Ηνωμένο Βασίλειο, σε περιοχές της Αφρικής, της Αυστραλίας και της Βόρειας Αμερικής έχουν φέρει μαζί τους τις συνήθειες τους. Το γκουτκά είναι άμεσα διαθέσιμο σε αυτές τις τοποθεσίες, ειδικά σε ασιατικές συνοικιακές αγορές σε μεγάλες κατοικημένες περιοχές.[28] Οι μετανάστες στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου το δημόσιο φτύσιμο δεν είναι τόσο κοινωνικά αποδεκτό, μαθαίνουν να είναι διακριτικοί.[29] Εκείνοι που βρίσκονται στους κατώτερους κοινωνικοοικονομικούς πληθυσμούς διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο, καθώς η πρόσβαση στην εκπαίδευση και τη θεραπεία είναι περιορισμένη.[30] Η εύκολη πρόσβαση και το εξαιρετικά χαμηλό κόστος οδηγούν στον πρώιμο εθισμό και στην επικράτηση της χρήσης γκουτκά.[31][32] Έχουν παρατηρηθεί προκαρκινικές βλάβες σε μικρά παιδιά και συμπτώματα καρκίνου εμφανίζονται συχνά σε ηλικία γυμνασίου ή κολεγίου. Το κάπνισμα δεν επιτρέπεται σε πολλά μέρη και, όταν γίνεται από παιδιά, αποδοκιμάζεται. Αντίθετα, η χρήση του γκουτκά, που είναι αόρατη σε όλους, είναι η μέθοδος επιλογής. Ένα άρθρο της The New York Times ανέφερε ότι το 2002 οι πωλήσεις του γκουτκά και του άκαπνου καπνού παάν, έφτασαν το 1 δισεκατομμύριο δολάρια το χρόνο.[33]

Ινδία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πάνω από το 25% του πληθυσμού της Ινδίας χρησιμοποιούν προϊόντα καπνού, συμπεριλαμβανομένων τσιγάρων και πολλαπλών μορφών άκαπνου καπνού. Η Ινδία έχει τον μεγαλύτερο αριθμό χρηστών άκαπνου καπνού στον κόσμο. Οι φτωχότεροι πληθυσμοί επηρεάζονται σημαντικά λόγω των επιβλαβών συνεπειών από τη χρήση του και του επακόλουθου κόστους της ιατρικής περίθαλψης.[34] Πολλές πολιτείες της Ινδίας προσπάθησαν να περιορίσουν τη χρήση και τη διάδοση του γκουτκά φορολογώντας τις πωλήσεις σε μεγάλο βαθμό ή απαγορεύοντας την.[35] Έχουν απαγορεύσει την πώληση, κατασκευή, διανομή και αποθήκευση του γκουτκά και όλων των παραλλαγών του. Από τον Μάιο του 2013, το γκουτκά απαγορεύεται σε 24 πολιτείες και 3 ενωτικές επικράτειες.[36] Ο ομοσπονδιακός νόμος για την ασφάλεια και κανονισμούς των τροφίμων (Απαγόρευση) 2011 επιτρέπει την απαγόρευση επιβλαβών προϊόντων όπως το γκουτκά για ένα έτος. Αυτό μπορεί να ανανεώνεται ετησίως, με αποτέλεσμα τη μόνιμη απαγόρευση. Η απαγόρευση επιβάλλεται από το κρατικό υπουργείο Υγείας, την κρατική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων και την τοπική αστυνομία.[37] Η επιβολή του νόμου είναι γενικά χαλαρή και πολλά καταστήματα εξακολουθούν να πωλούν γκουτκά, αν και ενδέχεται να μην το έχουν σε κοινή θέα.[38][39][40][41][42] Η επιβολή είναι αυστηρότερη σε ορισμένες περιοχές, όπως η Βομβάη και το Δελχί, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει παράνομη πώληση γκουτκά.[43]

Το 2019, η κυβέρνηση του Δελχί επέκτεινε την απαγόρευση για ένα ακόμη έτος στα γκουτκά, παν μασάλα, αρωματικούς καπνούς, χαρά και παρόμοια προϊόντα που περιέχουν καπνό. Τον Σεπτέμβριο του 2012, η πολιτεία του Δελχί απαγόρευσε τα γκουτκά και παν μασάλα που περιέχουν καπνό και/ή νικοτίνη. Μετά την ειδοποίηση, οι κατασκευαστές του γκουτκά διαχώρισαν τα στοιχεία όπως τον καπνό από το γκουτκά και το παν μασάλα. Δεδομένου ότι ο όρος «τα γκουτκά και παν μασάλα περιέχουν καπνό» χρησιμοποιήθηκε στην ειδοποίηση. Τα στοιχεία όπως ο καπνός κατασκευάστηκαν και πωλήθηκαν σε ξεχωριστούς σάκους μετά την απαγόρευση. Η ειδοποίηση αναθεωρήθηκε τον Μάρτιο του 2015 για να γίνει πιο αυστηρή και απαγόρευσε όλα τα προϊόντα άκαπνου καπνού, συμπεριλαμβανομένης της διπλής συσκευασίας.[44] Στους παραβάτες μπορούν να επιβληθούν πρόστιμα ή να καταδικαστούν σε φυλάκιση.[45] Ο νόμος προβλέπει την επιβολή προστίμων έως και 25.000 ινδικών ρουπιών στην πώληση προϊόντων που είναι επιβλαβή για την υγεία.[46]

Διαφήμιση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όπως το αλκοόλ και τα προϊόντα καπνού, απαγορεύεται η διαφήμιση του γκουτκά. Συχνά, οι καπνοβιομηχανίες διαφημίζουν το γκουτκά ως παν μασάλα, προκειμένου να μειώσουν την απαγόρευση της διαφήμισης προϊόντων καπνού. Οι υποκατάστατες διαφημίσεις χρησιμοποιούν συχνά διαφημίσεις παν μασάλα για την προώθηση προϊόντων γκουτκά με παρόμοιο όνομα και συσκευασία.[47]

Σύμφωνα με τους κανονισμούς για την ασφάλεια και τα πρότυπα τροφίμων (Απαγόρευση και Περιορισμός στις Πωλήσεις), 2011 της Αρχής για την Ασφάλεια και τα Πρότυπα Τροφίμων της Ινδίας, η παραπλανητική διαφήμιση τέτοιων προϊόντων συνεπάγεται πρόστιμο 1.000.000 ρουπιών.[48]

Σύμφωνα με το StraitsResearch, η αγορά παν μασάλα της Ινδίας αναμένεται να φθάσει τα 10.365 εκατομμύρια δολάρια έως το 2026. Η αγορά παν μασάλα της Ινδίας καθοδηγείται από τη σημαντική μετάβαση των καταναλωτών από προϊόντα καπνού σε παν μασάλα, επιθετική διαφήμιση και βολική συσκευασία και την ανάκληση της απαγόρευσης των προϊόντων παν μασάλα από την πολιτεία Μαχαράστρα.[49]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 «CPAA: Quit Smoking Campaign, Anti Tobacco & Quit Smoking Campaign». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2015. 
  2. Ananth, Venkar (1 Απριλίου 2015). «Thank you for smoking: A brief history of tobacco warning labels». Live Mint. https://www.livemint.com/Politics/ZNFwGtWis70q2eYpUl9l1L/Thank-you-for-smoking-A-brief-history-of-tobacco-warning-la.html. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2018. 
  3. «NCI Dictionary of Cancer Terms». National Cancer Institute (στα Αγγλικά). National Institutes of Health. 2 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2019. 
  4. Niaz, Kamal; Maqbool, Faheem; Khan, Fazlullah; Bahadar, Haji; Ismail Hassan, Fatima; Abdollahi, Mohammad (9 Μαρτίου 2017). «Smokeless tobacco (paan and gutkha) consumption, prevalence, and contribution to oral cancer». Epidemiology and Health (Us National Library of Medicine, National Institutes of Health) 39: e2017009. doi:10.4178/epih.e2017009. PMID 28292008. 
  5. «MP becomes 1st state to ban Gutka products containing tobacco». Hindustan Times. 4 Απριλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2013. 
  6. Mohan, Priya; Lando, Harry A; Panneer, Sigamani (1 Ιανουαρίου 2018). «Assessment of Tobacco Consumption and Control in India» (στα αγγλικά). Indian Journal of Clinical Medicine (Sage Journals) 9: 1179916118759289. doi:10.1177/1179916118759289. 
  7. «CDC - Fact Sheet - Betel Quid with Tobacco (Gutka) - Smoking & Tobacco Use». Smoking and Tobacco Use. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2015. 
  8. Shaukat, Mohammed. «Tobacco control in India - achievements and remaining challenges» (PDF). WHO. Ministry of health and family welfare. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2018. 
  9. «CDC - Fact Sheet - Betel Quid with Tobacco (Gutka) - Smoking & Tobacco Use». Smoking and Tobacco Use. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2015. 
  10. «The truth about smokeless tobacco use | Know the truth | TFI». www.emro.who.int. World Health Organization, Eastern Mediterranean Regional Office. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2019. 
  11. «CDC - Fact Sheet - Betel Quid with Tobacco (Gutka) - Smoking & Tobacco Use». Smoking and Tobacco Use. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2015. 
  12. Banerji, Annie (6 Σεπτεμβρίου 2012). «India "gutka" chewing tobacco habit a tough nut to crack». Reuters (στα Αγγλικά). Thomson Reuters. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2019. 
  13. Niaz, Kamal; Maqbool, Faheem; Khan, Fazlullah; Bahadar, Haji; Ismail Hassan, Fatima; Abdollahi, Mohammad (9 Μαρτίου 2017). «Smokeless tobacco (paan and gutkha) consumption, prevalence, and contribution to oral cancer». Epidemiology and Health (US National Library of Medicine, National Institutes of Health) 39: e2017009. doi:10.4178/epih.e2017009. PMID 28292008. 
  14. Mohan, Priya; Lando, Harry A; Panneer, Sigamani (1 Ιανουαρίου 2018). «Assessment of Tobacco Consumption and Control in India» (στα αγγλικά). Indian Journal of Clinical Medicine (Sage Journals) 9: 1179916118759289. doi:10.1177/1179916118759289. 
  15. Shah, Gunjan; Chaturvedi, Pankaj; Vaishampayan, Sagar (2012). «Arecanut as an emerging etiology of oral cancers in India». Indian Journal of Medical and Paediatric Oncology (Indian Society of Medical and Paediatric Oncology : Official Journal of Indian Society of Medical & Paediatric Oncology) 33 (2): 71–79. doi:10.4103/0971-5851.99726. PMID 22988348. 
  16. «The truth about smokeless tobacco use | Know the truth | TFI». www.emro.who.int. World Health Organization, Eastern Mediterranean Regional Office. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2019. 
  17. «CDC - Fact Sheet - Betel Quid with Tobacco (Gutka) - Smoking & Tobacco Use». Smoking and Tobacco Use. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2015. 
  18. Wu, Fen; Parvez, Faruque; Islam, Tariqul; Ahmed, Alauddin; Rakibuz-Zaman, Muhammad; Hasan, Rabiul; Argos, Maria; Levy, Diane και άλλοι. (25 Ιουνίου 2015). «Betel quid use and mortality in Bangladesh: a cohort study». Bulletin of the World Health Organization (World Health Organization) 93 (10): 684–692. doi:10.2471/blt.14.149484. PMID 26600610. 
  19. Javed, Fawad; Chotai, Milisha; Mehmood, Abid; Almas, Khalid (1 Ιουνίου 2010). «Oral mucosal disorders associated with habitual gutka usage: a review». Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology, Oral Radiology, and Endodontology (Oral Surgery, Oral edicine, Oral Pathology, Oral Radiology, and Endodontology) 109 (6): 857–864. doi:10.1016/j.tripleo.2009.12.038. PMID 20382045. 
  20. Shah, Gunjan; Chaturvedi, Pankaj; Vaishampayan, Sagar (2012). «Arecanut as an emerging etiology of oral cancers in India». Indian Journal of Medical and Paediatric Oncology (Indian Society of Medical and Paediatric Oncology : Official Journal of Indian Society of Medical & Paediatric Oncology) 33 (2): 71–79. doi:10.4103/0971-5851.99726. PMID 22988348. 
  21. Niaz, Kamal; Maqbool, Faheem; Khan, Fazlullah; Bahadar, Haji; Ismail Hassan, Fatima; Abdollahi, Mohammad (9 Μαρτίου 2017). «Smokeless tobacco (paan and gutkha) consumption, prevalence, and contribution to oral cancer». Epidemiology and Health (US National Library of Medicine, National Institutes of Health) 39: e2017009. doi:10.4178/epih.e2017009. PMID 28292008. 
  22. «The truth about smokeless tobacco use | Know the truth | TFI». www.emro.who.int. World Health Organization, Eastern Mediterranean Regional Office. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2019. 
  23. Kolhatkar, Sandip (12 Απριλίου 2013). «Do not spit here, for god's sake!». mid-day (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2019. 
  24. Bearak, Max. «Officials in India are really sick and tired of their country's tobacco habit». The Washington Post (στα Αγγλικά). The Washington Post. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2019. 
  25. Bhattasali, Amitabha (23 Νοεμβρίου 2011). «Scheme to save Calcutta's Howrah Bridge from spit». BBC News. https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-india-15837262. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2013. 
  26. Mohan, Priya; Lando, Harry A; Panneer, Sigamani (1 Ιανουαρίου 2018). «Assessment of Tobacco Consumption and Control in India» (στα αγγλικά). Indian Journal of Clinical Medicine (Sage Journals) 9: 1179916118759289. doi:10.1177/1179916118759289. 
  27. ALI, SYED MUMTAZ; QURESHI, REHAN; JAMAL, SYED. Pakistan Oral and Dental Journal. 
  28. Niaz, Kamal; Maqbool, Faheem; Khan, Fazlullah; Bahadar, Haji; Ismail Hassan, Fatima; Abdollahi, Mohammad (9 Μαρτίου 2017). «Smokeless tobacco (paan and gutkha) consumption, prevalence, and contribution to oral cancer». Epidemiology and Health (US National Library of Medicine, National Institute of Health) 39: e2017009. doi:10.4178/epih.e2017009. PMID 28292008. 
  29. Banerjee, Smita C.; Ostroff, Jamie S.; Bari, Sehrish; D’Agostino, Thomas A.; Khera, Mitali; Acharya, Sudha; Gany, Francesca (12 Απριλίου 2013). «Gutka and Tambaku Paan Use Among South Asian Immigrants: A Focus Group Study». Journal of Immigrant and Minority Health 16 (3): 531–539. doi:10.1007/s10903-013-9826-4. PMID 23579964. 
  30. Coelho, Ken Russell (2012). «Challenges of the Oral Cancer Burden in India» (στα αγγλικά). Journal of Cancer Epidemiology 2012: 701932. doi:10.1155/2012/701932. PMID 23093961. 
  31. Balappanavar, Aswini; Mohanty, Vikrant Ranjan; Hussain, Abrar (1 Φεβρουαρίου 2017). «Compliance with Tobacco Promotion and Sale Laws in School Neighbourhoods in India». Asian Pacific Journal of Cancer Prevention (US National Library of Medicine, National Institutes of Health) 18 (2): 563–570. doi:10.22034/APJCP.2017.18.2.563. PMID 28345846. 
  32. A.H.R.. «The nut cracks: Half of all Indian states have banned gutka since Απριλίου. More Μαΐου follow». The Economist. https://www.economist.com/banyan/2012/10/09/the-nut-cracks. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2019. 
  33. Waldman, Amy (13 Αυγούστου 2002). «Sweet but Deadly Addiction Is Seizing the Young in India». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2019. 
  34. Mohan, Priya; Lando, Harry A; Panneer, Sigamani (1 Ιανουαρίου 2018). «Assessment of Tobacco Consumption and Control in India» (στα αγγλικά). Indian Journal of Clinical Medicine (Sage Journals) 9: 1179916118759289. doi:10.1177/1179916118759289. 
  35. «MP becomes 1st state to ban Gutka products containing tobacco». Hindustan Times. 4 Απριλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2013. 
  36. «Cancer centres urge PM to ban gutka across India». DNA India. 21 Νοεμβρίου 2012. http://www.dnaindia.com/mumbai/report_cancer-centres-urge-pm-to-ban-gutka-across-india_1767377. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2013. 
  37. «Govt to file caveat in HC today on gutka, paan masala ban». The Times of India. 13 Ιουλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-01-26. https://archive.today/20130126085134/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-07-13/mumbai/32662776_1_paan-masala-gutka-magnesium-carbonate. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2013. 
  38. «Why the gutka ban in Maharashtra won't work». 13 Ιουλίου 2012. http://www.firstpost.com/india/why-the-gutka-ban-in-maharashtra-wont-work-376475.html. 
  39. Praveen, M. P. (16 Ιουνίου 2012). «Sale of pan masala thriving». The Hindu (Chennai, India). http://www.thehindu.com/news/cities/Kochi/article3535702.ece. 
  40. «What ban? Gutka still sells». The Times of India. 18 Ιουνίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-01-03. https://archive.today/20130103144240/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-06-18/patna/32298406_1_paan-masala-gutka-tobacco-products. Ανακτήθηκε στις 2020-11-19. 
  41. «Gutka ban not satisfactory, admits minister». The Times of India. 20 Ιανουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-04-11. https://archive.today/20130411034453/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-01-20/patna/36445192_1_tobacco-control-voice-of-tobacco-victims-gutka-ban. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2013. 
  42. «Gutka continues to rustle undercover despite ban». The Times of India. 29 Ιανουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-04-11. https://archive.today/20130411035609/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-01-29/bhubaneswar/36614819_1_ban-gutka-gutka-and-paan-masala-tobacco-products. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2013. 
  43. «Indians want their fix of gutkha & pan masala despite ban». Business Standard. 16 Σεπτεμβρίου 2012. http://www.business-standard.com/india/news/indians-want-their-fixgutkhapan-masala-despite-ban/486544/. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2013. 
  44. Siddharth (Μαΐου 10, 2019). «Fact Check About Ban On Smokeless Tobacco Products In India». The Health. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Αυγούστου 2019. https://web.archive.org/web/20190825183531/https://thehealth.today/fact-check-about-ban-on-smokeless-tobacco-products-in-india/. Ανακτήθηκε στις Σεπτεμβρίου 8, 2019. 
  45. Masand, Pratibha (13 Ιουλίου 2012). «Ban implementation Μαΐου take few weeks». The Times of India. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-01-26. https://archive.today/20130126044336/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-07-13/mumbai/32663143_1_paan-masala-ban-implementation-fda-commissioner-mahesh-zagade. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2013. 
  46. «Himachal bans sale of Gutka, Pan Masala, Masheri & Khaini». Hill Post. 13 Ιουλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2013. 
  47. «Ban surrogate advertisements of tobacco products». 20 Ιουνίου 2012. http://www.deccanherald.com/content/258543/ban-surrogate-advertisements-tobacco-products.html. 
  48. «No relaxation on gutka ban - The Times of India». The Times of India. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-04-11. https://archive.today/20130411034610/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-01-16/bhubaneswar/36373255_1_gutka-and-paan-masala-sale-and-advertisement-anti-tobacco. Ανακτήθηκε στις 2020-11-19. 
  49. «Indian Pan Masala Market Share Analysis». Industry News Wire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-10-20. https://web.archive.org/web/20201020140525/https://industrynewswire.us/what-are-the-key-challenges-to-india-pan-masala-market-growth/136971/. Ανακτήθηκε στις 2020-11-19. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Τζαβέντ Φ., Αλταμάς M., Κλίνγκε Μ., Ένγκστρομ Π.Ε. (2008). Περιοδοντικές παθήσεις και στοματολογικά συμπτώματα στους μασητές γκουτκά με και χωρίς διαβήτη τύπου 2. Acta Odontol Scand ; 66 (5): 268-73.
  • Τζαβέντ Φ., Σοτέ M., Μαχμούντ A., Αλμάς K. Διαταραχές του στοματικού βλεννογόνου που σχετίζονται με τη συνήθη χρήση γκουτκά. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2010; 109: 857-64.
  • Τζαβέντ Φ., Μπέλο Κορέα Φ.Ο., Σοτέ M., Ταπουνί Α.Ρ., Αλμάς K. Συστημικές συνθήκες που σχετίζονται με τη χρήση καρυδιών αρίκα: Μια ανασκόπηση της βιβλιογραφίας. Scand J Δημόσια Υγεία 2010; 38: 838–44.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]