Γιώργης Ξυλούρης

Γιώργης Ξυλούρης
Γέννηση	25 Σεπτεμβρίου 1965 (1965-09-25) Ανώγεια Μυλοποτάμου Ρεθύμνου
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Ιδιότητα	τραγουδιστής, συνθέτης και τραγουδοποιός
Γονείς	Ψαραντώνης
Συγγενείς	Νίκος Ξυλούρης (θείος)
Όργανα	Λαούτο και φωνή
Σχετικά πολυμέσα

Ο Γιώργος Ξυλούρης γεννήθηκε στα Ανώγεια, ένα χωριό της Κρήτης με μεγάλη μουσική παράδοση και μεγάλωσε στους κόλπους της γνωστής μουσικής οικογένειας των Ξυλούρηδων. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, με τη μουσική διαρκώς παρούσα, ο Γιώργος στράφηκε, όπως ήταν φυσικό σ' αυτήν, αρχίζοντας να παίζει μαντολίνο και συνεχίζοντας με τη λύρα και το λαούτο, που τελικά θα γίνει και το κυρίως όργανο έκφρασής του.

Δέχτηκε την καθοδήγηση του πατέρα του, «Ψαραντώνη», ενος πρωτοπόρου λυράρη και συνθέτη της Κρητικής μουσικής, τον οποίο ο Γιωργης συνόδεψε για πολλά χρόνια και ακόμη συνοδεύει. Πολύ πρώιμα μέσα από απαιτητικές και βαθιά ανθρώπινες εμπειρίες στη μουσική του καριέρα, ο Γιώργος βίωσε κατ' ουσίαν τη νέα διάσταση που δημιουργούσε στη κρητική μουσική ο πατέρας του. Από 11 χρονών ήδη τον συνοδεύει εντατικά σε πολύ διαφορετικούς χώρους. Από τα νυχτερινά κέντρα που εμφανιζόταν τότε ο πατέρας του στο Ηράκλειο, στις κοινωνικές εκδηλώσεις, αλλά και τα φεστιβάλ και τις συναυλίες σε όλη την Ελλάδα, την Ευρώπη αλλά και περαιτέρω στο εξωτερικό.

Η διαδρομή αυτή, από τα θέατρα και τα μέγαρα μουσικής του κόσμου στα λαϊκά γλέντια, όντας δίπλα στο Ψαραντώνη, με τις πλούσιες δυναμικές της μουσικής του προσωπικότητας, διαμόρφωσε την ταυτότητα του Γιώργου και τον ωρίμασε μουσικά. Αυτό τον έμαθε να μετουσιώνει με προσωπικό και ενεργό τρόπο την παράδοση και να παίρνει θέση σαν άνθρωπος μεσα στην κοινωνία, όπου μεγάλωσε και γαλουχήθηκε.

Επηρεάστηκε επίσης βαθειά από τους δυο θείους του: τον «Ψαρογιάννη» (Γιάννη Ξυλούρη), κορυφαίο λαουτιέρη της εποχής του, καθώς και από τον θρυλικό Νίκο Ξυλούρη («Ψαρονίκο»). Θυμάται ακόμη πολύ ζωντανά σα παιδί τα γλέντια όπου και οι δυό παίζανε στο χωριό και έπειτα τις ιστορικές παραστάσεις του Νίκου στις μπουάτ της Πλάκας τα χρόνια που η δικτατορία στην Ελλάδα έφτανε στο τέλος της. Οι τρεις αυτές οικείες μορφές για το Γιώργη καθόριζαν εκείνη την εποχή την μετέπειτα πορεία της Κρητικής μουσικής και θα αποτελέσουν για αυτόν πυξίδα και παρακαταθήκη. Σε νεαρή ηλικία, δεκαεφτά χρονών, άρχισε να συνεργάζεται με τον Λαβύρινθο, έναν μουσικό οργανισμό που ίδρυσε ο Ross Daly, βασισμένο στη μουσική της Ανατολικής Μεσογείου. Σήμερα συνεχίζει να διδάσκει λαούτο στα πλαίσια του Λαβύρινθου, πραγματοποιώντας σεμινάρια, ηχογραφήσεις και συμμετέχοντας σε παραστάσεις.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 90, έζησε στη Μελβούρνη για οκτώ χρόνια, όπου σχημάτισε το συγκρότημα "Xylouris Ensemble" με μουσικούς από διαφορετικές καταβολές και μαζί δημιούργησαν έναν αυθεντικό ήχο με παραδοσιακές ρίζες. Μαζί ηχογράφησαν πέντε δίσκους και περιόδευσαν σε πολλά φεστιβάλ στην Αυστραλία και την Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου απέκτησαν ένα ενθουσιώδες και ποικιλόμορφο κοινό. Την ίδια περίοδο συμμετείχε και στην τοπική μουσική σκηνή της Μελβούρνης. Συνεργάστηκε και συμμετείχε σε συναυλίες και ηχογραφήσεις με συγκροτήματα όπως οι 'Dirty Three', γεγονός που πολύ αργότερα οδήγησε και στη δημιουργία των Xylouris White.

Το 1997 επιστρέφει στην Κρήτη και συνεργάζεται, εμφανίζεται και ηχογραφεί με γνωστούς μουσικούς αναπτύσσοντας ένα αυθεντικό στυλ με μεγάλο εύρος. Ο ήχος του ταιριάζει σε πολλά πλαίσια και έχει αποτελέσει πρότυπο και έμπνευση για τη νεότερη γενιά Κρητικών λαουτιέρηδων. Συνεργάζεται με δημιουργούς όπως Ross Daly, Γιάννης Αγγελάκας, Νίκος Βελιώτης, Στέλιος Πετράκης, Αχιλλέας Περσίδης και πολλούς άλλους.

Από το 2013 ξεκινά και η συνεργασία του με τον Αυστραλό ντράμερ Jim White στο συγκρότημα Xylouris White, το οποίο έχει κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα πέντε άλμπουμ (Drag City), όλα σε παραγωγή του Guy Picciotto των Fugazi. Έχουν περιοδεύσει εκτενώς σε όλο τον κόσμο λαμβάνοντας μέρος σε φεστιβάλ μουσικής διαφορετικών ειδών (όπως world, τζαζ, ροκ, country). Συμμετέχει στο 'Gravity Hill' του Jem Cohen, μια παράσταση που παρουσιάζει τις ταινίες μικρού μήκους του Jem, και μαζί με τους Jim White, Guy Picciotto, DJ Rupture παίζουν ζωντανά στις προβολές τους.

Έχει περιοδευσει εκτενώς την Αμερική, Ευρώπη και Αυστραλία με το 'Godspeed You! Black Emperor', Marisa Anderson, Emmett Kelly, Bonnie Prince Billy, PJ Harvey, Bill Callahan, Jonathan Richman και πολλούς άλλους. Πρόσφατα παρουσίασε το 'Rameau and the Greeks' με τα παιδιά του, Νίκο, Αντώνη και Απολλωνία Ξυλούρη και το Netherlands Blazers Ensemble που παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και το Concertgebouw του Άμστερνταμ. Παρουσιάζει παράλληλα ένα ζωντανό σόλο πρόγραμμα με τον ηχολήπτη Μάρκο Πινακουλάκη, που ενσωματώνει τη μουσική του εμπειρία, ανεξάρτητη έκφραση και προσωπικό στυλ.

Η μουσική του είναι το soundtrack της ταινίας "A Family Affair", στην οποία η σκηνοθέτης, Αγγελική Αριστομενοπούλου (Anemon, 2015) προσεγγίζει τη ζωή και τη σχέση του Γιώργη με τη μουσική. Έχει συνθέσει μουσική για ταινίες με τον Jim White και μόνος του. Έγραψε και ερμήνευσε μουσική για το δημιουργικό ντοκιμαντέρ της Ευθυμίας Ζυμβραγάκη "Light Falls Vertical" (Gris Medio 2022) που έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του στο IDFA Envision Competition 2022. Συνεργάστηκε με τον Jim White για το σάουντρακ του ντοκιμαντέρ της Rebecca E. Marshal "The Forest in Me" (LUSH film production, σε post production) που σύντομα θα κυκλοφορήσει.

Ανήσυχος από τη φύση του, πολυμήχανος και αυθόρμητος μπροστά σε νέες προκλήσεις, ηχογραφεί και ετοιμάζει τώρα το πρώτο του σόλο άλμπουμ, το οποίο αντανακλά τις απαιτητικές και καινοτόμες επιλογές που έχει κάνει όλα αυτά τα χρόνια.

Δισκογραφία/ Συμμετοχές

Με τους Xylouris Ensemble

• Live in Melbourne (2010)
• Antipodes 2, ΣΕΙΣΤΡΟΝ (2003)
• Drakos, HiGloss/Mds (2003)
• Antipodes, HiGloss/Mds (1998)
• Dafni (1996)
• Xylouris Ensemble (1995)

Συμμετοχές

Xylouris White 2015.

• Giorgis Xylouris, Stelios Petrakis, Periklis Papapetropoulos, Si je salue les montagnes (Κι αν χαιρετήξω τα βουνά), Accords Croises (2010)
• Γιάννης & Γιώργος Ξυλούρης, Έμπολο, ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Γιώργης Βρέντζος, Ανωγειανό μου γιασεμί 1, ΑΕΡΑΚΗΣ
• Γιώργης Βρέντζος, Ανωγειανό μου γιασεμί 2, ΑΕΡΑΚΗΣ
• Γιώργης Βρέντζος – Γιώργης Ξυλούρης, Στσ' αυλές του παραδείσου, ΑΕΡΑΚΗΣ
• Ζωντανή ηχογράφηση στο Ξαθέρι, ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Ζωντανή ηχογράφηση στο Ξαθέρι 2, ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Σαν έρθουν μάνα οι φίλοι μου, Νίκος Ξυλούρης/ Ζωντανή ηχογράφηση στο Λυκαβηττό, MBI
• Petrakis S.– Chemirani B., Kismet, ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Στέλιος Πετράκης, Οι δικοί μου φίλοι, ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Στέλιος Πετράκης, Ωρίων, ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Ιris/ Ross Daly, PROTASIS
• Ross Daly, Λευκός Δράκος (White Dragon), ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Αχιλλέας Περσίδης, Νότιος ήχος, UNIVERSAL
• Αχιλλέας Περσίδης/ Νότιος ήχος – Σκιά της θάλασσας/Ross Daly, UNIVERSAL
• Πάρις Περυσινάκης, Τα μονοπάτια τα παλιά, ΜΒΙ
• Βασίλης Ξυλούρης, Ο κόσμος που ονειρεύτηκα, ΚΝΩΣΣΟΣ
• Γιάννης Αγγελάκας & οι Επισκέπτες, Από 'δω και πάνω, MINOS – MBI
• Γιάννης Μαρκογιαννάκης, Εκεί ψηλά..., ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Δημήτρης Σγουρός, Τα σα εκ των σων, ΑΕΡΑΚΗΣ
• Κώστας Ξυλούρης, Με μια φυσά τ' ανέμου, ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Μήτσος & Βασίλης Σταυρακάκης, Στη δίνη των ανέμω, ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Μήτσος Σταυρακάκης, Αμίλητο ποτάμι, ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Μιχάλης & Αντώνης Φραγκιαδάκης, Δεν έχει η αγάπη σύνορα, ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Κλωστράκης Νεκτάριος, Προσευχές, ΦΑΙΣΤΟΣ
• Μιχάλης Ξυδάκης, Ειν' η ζωή μια ν-αστραπή, ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Κατερίνα Παπαδοπούλου, Ανατολή, ανατολή μου, POLYTROPON
• Μαντινάδες Γιαλάφτη Νο2, ΚΝΩΣΣΟΣ
• Μύρων Σκουλάς, Εγώ 'χω δυνατά φτερά, ΚΡΗΤΗ
• Νίκος Σωπασής, Γλέντια και ξεφαντώματα
• Επί γης αλλοτρίας, Παραγωγή: Παύλος Ανδρόνικος & Στέλιος Αδάμ (2011)
• Ξυλούρης Βασίλης, Τα μυστικά της Άνοιξης, ΣΕΙΣΤΡΟΝ (2011)
• Χαΐνηδες, cd1: Αγροτοκτηνοτροφικά, cd2: Μητροπολιτικά, MBI, (2011)
• Γιάννης Μελαμπιανάκης, Στου ορίζοντα την άκρη, Νοτιάς (2011)
• "Σμπώκος Γιώργης (Ατζαρογιώργης) - Ο αητός του Βαρσάμου", Σενάριο/Σκηνοθεσία: Λευτέρης Χαρωνίτης, ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• "Σαν τον αέρα που αναπνέω - Μουσικοί του κόσμου στην Κρήτη", Σκηνοθεσία:Γιώργος Ζέρβας,VOX DOCUMENTARIES, ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΕΡΒΑΣ FILM PRODUCTIONS (ενίσχυση ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ)
• "Ταξιδιάρα ψυχή (μια ταινία για τον Γιάννη Αγγελάκα στα χρόνια της All Together now)", Σκηνοθεσία: Αγγελική Αριστομενοπούλου
• "Το κάλεσμα του βουνού" (Τhe call of the mountain), Σκηνοθεσία: Στέλιος Αποστολόπουλος, Παραγωγή: Rea Apostolides, Yuri Averof, ERT and the Greek Film Center

Με τον Ψαραντώνη

• Σαϊτέματα
• Αναστορήματα, MINOS - ΕΜΙ
• Εκτός Εαυτού, ΣΕΙΡΙΟΣ
• Από φλόγες η Κρήτη ζωσμένη, PANIVAR
• Να κάμω θέλω ταραχή, ΩΔΗ
• Οι ρίζες μου (Ψαραντώνης)
• 30 χρόνια Ψαραντώνης, ΑΕΡΑΚΗΣ
• Crete (Ψαραντώνης)
• Παλιό κρασί είναι η σκέψη μου, LYRA
• The son of Psiloritis, World Network - WDR
• Από Καρδιάς, LYRA
• Νογώ, LYRA
• Ιδαίον Άνδρον, LYRA
• Να 'χεν η θάλασσα βουνά, All Together Now
• Ψαραντώνης στα πρώτα του τραγούδια (3 cd), MINOS
• Αντάρτες των βουνών, NETWORK
• Ψαραντώνης - Μαρκογιάννης, Όταν σε βλέπω τραγουδώ, ΣΕΙΣΤΡΟΝ

Συλλογές

• Η μουσική της Κρήτης, Με τρεις χορδές κι ένα δοξάρι, ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Τσαμπούνες του Αιγαίου – Ποιμένες αγραυλούντες στην Γέργερη, Δήμος Ρούβα, ΣΕΙΣΤΡΟΝ
• Της Κρήτης τα πολύτιμα, MBI
• Της Κρήτης τα πολύτιμα 2, LYRA
• Της Κρήτης τα πολύτιμα 3, LYRA
• Ταξίδι στη μουσική και τα τραγούδια της Κρήτης, Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Ηρακλείου
• Χαιρετισμός από την Κρήτη, Παγκρητική Ομοσπονδία Ευρώπης - Περιφέρεια Κρήτης

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Συνέντευξη στο NeosCosmos.com "Aγάπη και Βάσανο".
• Επίσημη ιστοσελίδα των "Xylouris Ensemble."
• Article at NeosCosmos.com entitled "Lute master returns"(Αγγλικά)