Γιατρός (παραδοσιακό τραγούδι)
Το δημοτικό τραγούδι Γιατρός ή Δεν μπορώ μανούλα μ' είναι Ηπειρώτικο τραγούδι, που συνοδεύει τον χορό Γιατρός.[1] Ο χορός πήρε το όνομά του από τα λόγια του τραγουδιού. Χορεύεται από άντρες και γυναίκες σε έντεκα κινήσεις εκ των οποίων οι έξι είναι του συρτού. Το τραγούδι έχει ερμηνευτεί μεταξύ άλλων από την Ελευθερία Αρβανιτάκη.[2][3][4][5]
Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το τραγούδι και ο ομώνυμος χορός, ονομάζονταν παλαιότερα επίσης ως (το) "Ελμπασάν", ενώ ο "Γιατρός"[6] και το "Δεν μπορώ μανούλα μ'" είναι μεταγενέστερες ονομασίες, με τις οποίες έγιναν γνωστά μετά τη δεκαετία του 1960, όταν στην μελωδία, που υπήρχε με στίχους από παλιά ηπειρώτικα μοιρολόγια προστέθηκαν και νέα λόγια. Η παλιά μελωδία υπάρχει καταγεγραμμένη επίσης και σε δίσκους των 78 στροφών και λέγεται "Ελμπασάν",[7] από την ομώνυμη πόλη Ελμπασάν (ελληνικά: Νεόκαστρον) της σημερινής κεντρικής Αλβανίας.
Ερμηνείες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το τραγούδι έχει ερμηνευτεί από αρκετούς καλλιτέχνες:
- Ελευθερία Αρβανιτάκη[2]
- Αλέκος Κιτσάκης[8][9]
- Αντώνης Κυρίτσης, 1995[10]
- Ελένη Βιτάλη, 1981 [11]
- Ελληνικοί χοροί - Δόρα Στράτου 028, 1979[12]
Στίχοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| ||||
Δεν μπορώ μανούλα μ’, δεν μπορώ,
αχ συρε να φέρεις το γιατρό.
Αχ συρε να φέρεις το γιατρό,
μην πεθάνω η δόλια και χαθώ.
Αγάπησα μανα μ’ αγάπησα,
πικρά η μαύρη το μετάνιωσα.
Πικρά η μαύρη το μετάνιωσα,
αχ μανούλα μου δε σ’ άκουσα.
Ζήλεψα μανα μ’ την ομορφιά,
τώρα είμαι άρρωστη βαριά.
Τώρα είμαι άρρωστη βαριά,
θα πεθάνω η δόλια κι είμαι νια.
Σώπα τσούπρα μ’ και μην κλαις εσύ,
θα φέρω το γιατρό ταχιά πρωί.
Θα φέρω το γιατρό ταχιά πρωί,
να σου γιάνει κόρη μ’ την πληγή.[4]
Ως έκφραση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο αρχικός στίχος του τραγουδιού «Δεν μπορώ μανούλα μ'» έχει χρησιμοποιηθεί ως τίτλος άρθρων σε εφημερίδες ή μπλογκ[13][14]
Δείτε ακόμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Οι χοροί της Ηπείρου: "Ο γιατρός"[νεκρός σύνδεσμος], από την ιστοσελίδα: www.ipirosparadosi.gr, "Ήπειρος - Η παράδοσή μας"
- ↑ 2,0 2,1 «Discography -Outside the program-Ο γιατρός». Ελευθερία Αρβανιτάκη. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2016.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Διον. Κ. Παρούτσας. «Οι ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί κατά περιοχές: Ήπειρος-Γιατρός». Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2016.
- ↑ 4,0 4,1 «Δεν μπορώ μανούλα μ ( Γιατρός )». stixoi.info. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2016.
- ↑ Γιατρός , Χορός στην Ηπειρο με το ομώνυμο τραγούδι, Πανδέκτης του Ελληνικού Χορού, Θέατρο ελληνικών χορών "Δόρα Στράτου".
- ↑ «Λοιποί χοροί». www.preveza.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2016.
- ↑ Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο Μέλπως Μερλιέ. «Ο γιατρός (Ελληνικοί χοροί - Δόρα Στράτου 028 - LP 123)». www.mla.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2016.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Αλεκος Κιτσάκης, Δεν μπορώ μανούλα'μ, youtube
- ↑ ΑΛΕΚΟΣ ΚΙΤΣΑΚΗΣ ΤΟ ΑΗΔΟΝΙ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ Αρχειοθετήθηκε 2017-02-10 στο Wayback Machine., GENERAL MUSIC
- ↑ Αντώνης Κυρίτσης, Τα Ηπειρώτικα, 1995
- ↑ Τα Δημοτικά Της Ελένης Βιτάλη, PETERS INTERNATIONAL, 1981 Ελένη Βιτάλη – Τα Δημοτικά Της Ελένης Βιτάλη, Β5 Δεν Μπορώ Μανούλα Μ' (Ηπειρώτικο - Πωγωνήσιο)
- ↑ Ελληνικοί χοροί - Δόρα Στράτου 028[νεκρός σύνδεσμος], ΙΒΝ: DS 128 - 131, 1979, Ηπειρώτικα τραγούδια με τον Μενέλαο Παππά (δεύτερος δίσκος)., Σειρά: Ελληνικοί χοροί - Δόρα Στράτου
- ↑ Δεν μπορώ μανούλα μ'..., Ριζοσπάστης, 7 Φλεβάρη 2002, ανακτήθηκε στις 26/3/2016
- ↑ Δε μπορώ μανούλα μ', δε μπορώ, αχ σύρε να φέρεις το γιατρό, parakato.gr, 2016/02, ανακτήθηκε στις 26/3/2016