Γεωγραφία της Ζιμπάμπουε

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τοπογραφικός χάρτης της Ζιμπάμπουε
Πολιτικός χάρτης της Ζιμπάμπουε με το υψηλότερο σημείο της στα ανατολικά

Η Ζιμπάμπουε είναι κράτος της Αφρικής, χωρίς ακτές σε θάλασσα, που βρίσκεται στο Νότιο Ημισφαίριο, μεταξύ του ισημερινού και του Τροπικού του Αιγόκερω.[1] Καλύπτει ένα εκτεταμένο υψίπεδο, που κατηφορίζει προς τα βόρεια προς την κοιλάδα του ποταμού Ζαμβέζη, όπου η χώρα συνορεύει με τη Ζάμπια (μήκος συνόρων 797 km), και παρόμοια προς τα νότια προς την κοιλάδα του Λιμπόπο, όπου η χώρα συνορεύει με τη Νότια Αφρική (μήκος συνόρων 225 km). Η Ζιμπάμπουε συνορεύει επιπλέον με την Μποτσουάνα (μήκος συνόρων 813 km) και τη Μοζαμβίκη (μήκος συνόρων 1.231 km), ενώ εφάπτεται σχεδόν με τη Ναμίμπια στο δυτικότερο άκρο της.[2] Η έκταση της Ζιμπάμπουε είναι 390.757 τετραγωνικά χιλιόμετρα, τριπλάσια από την έκταση της Ελλάδας.

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κλίμα της Ζιμπάμπουε παρουσιάζει αξιοσημείωτη ποικιλία, με τα ανατολικά υψίπεδα να είναι πολύ πιο βροχερά και ψυχρά εξαιτίας του μεγάλου υψομέτρου. Υπάρχει μία ξηρή εποχή του έτους, που περιλαμβάνει μια σύντομη ψυχρή εποχή από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο, οπότε όλη η χώρα δέχεται πολύ μικρή βροχόπτωση. Η εποχή των βροχών διαρκεί συνήθως από τον Νοέμβριο μέχρι τον Μάρτιο. Το σύνολο της χώρας επηρεάζεται από την ενδοτροπική ζώνη σύγκλισης κατά τον Ιανουάριο. Σε χρονιές κατά τις οποίες η επίδραση αυτή είναι μειωμένη, οι βροχοπτώσεις είναι μειωμένες και η πιθανότητα σοβαρής ξηρασίας στη χώρα αυξάνεται, όπως συνέβη το 1983 και το 1992. Η χώρα μπορεί να διαχωρισθεί σε τρεις κλιματικές περιοχές: τη θερμή, τη μέση και την ψυχρή (στα ανατολικά).[3][4]

Διαμόρφωση του εδάφους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεγάλο μέρος της χώρας βρίσκεται σε ένα υψίπεδο με υψηλότερο το κεντρικό μέρος του, το λεγόμενο high veld, τμήμα που αποτελεί τον υδροκρίτη μεταξύ των λεκανών απορροής των ποταμών Ζαμβέζη και Λιμπόπο. Το τμήμα αυτό αποτελεί μέρος ενός πανάρχαιου διαβρωμένου βραχώδους επιπέδου που ονομάζεται «Αφρικανική διαβρωμένη επιφάνεια» και καλύπτει μεγάλες ζώνες της αφρικανικής ηπείρου.[5][6] Αυτή η επιφάνεια αντιστοιχεί στα υψηλότερες ομαλές περιοχές της Ζιμπάμπουε, ενώ απότομες εξάρσεις του εδάφους και μικρές ράχες και υψίπεδα ανάμεσα σε ποτάμια αποτελούν δείγματα μιας «μετα-αφρικανικής», νεότερης επιφάνειας σε χαμηλότερες υψομετρικώς περιοχές, με σποραδικούς θόλους γρανιτικού πετρώματος, μονόλιθους και βραχώδη εξάρματα (τορ), που προεξέχουν σε ομαλά τοπία. Οι κοιλάδες του Λιμπόπο και του κάτω ρου του Ζαμβέζη είναι ευρείες και σχετικώς επίπεδες. Το ανατολικό άκρο του υδροκρίτη είναι μια ορεινή αλυσίδα με κατεύθυνση βορρά-νότου, που αποκαλείται «Ανατολικό Υψίπεδο».[5] Η κεντρική υπερυψωμένη περιοχή έχει ανυψωθεί εξαιτίας ηπειρογενετικών κινήσεων σε γεωλογικώς πρόσφατη εποχή (ανώτερη Πλειόκαινο ή Πλειστόκαινο) αλλάζοντας τον ρου του άνω Ζαμβέζη, ο οποίος κάποτε ήταν παραπόταμος του Λιμπόπο στα ανατολικά.[7][8]

Αριθμητικά και άλλα δεδομένα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ακραία σημεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φυσικοί πόροι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το υπέδαφος της Ζιμπάμπουε περιέχει γαιάνθρακα, ορυκτά του χρωμίου, αμίαντο, χρυσό, νικέλιο, [[ Χαλκός|χαλκό]], σιδηρομετάλλευμα, βανάδιο, λίθιο, κασσίτερο, διαμάντια, καθώς και μέταλλα της ομάδας του λευκόχρυσου.

Χρήσεις γης:

  • αρόσιμη γη: 10,49%
  • μόνιμες καλλιέργειες: 0,31%
  • άλλες χρήσεις: 89,20% (2011)
  • αρδευόμενη έκταση: 1.735 km² (2003)
  • ολικοί ανανεώσιμοι υδάτινοι πόροι: 20 km3 (2011)

Περιβάλλον[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φυσικοί κίνδυνοι: Ξηρασίες και, σπανίως, πλημμύρες και σφοδρές θύελλες

Τρέχοντα περιβαλλοντικά προβλήματα: Αποδάσωση, διάβρωση του εδάφους, υποβάθμιση εδαφών, ρύπανση αέρα και υδάτων. Ο πληθυσμός του μαύρου ρινόκερου, κάποτε η μεγαλύτερη συγκέντρωση του είδους σε όλο τον κόσμο, έχει μειωθεί σημαντικά εξαιτίας της λαθροθηρίας. Η εξόρυξη μεταλλευμάτων έχει συσσωρεύσει τοξικά απόβλητα και έχει οδηγήσει σε ρύπανση από βαρέα μέταλλα.[10]

Διεθνείς περιβαλλοντικές συμφωνίες: Η Ζιμπάμπουε έχει υπογράψει τις εξής διεθνείς συμφωνίες: συμφωνία για τη βιοποικιλότητα, την κλιματική αλλαγή, την ερημοποίηση, τα κινδυνεύοντα είδη, και το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ.


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Zimbabwe climate: average weather, temperature, precipitation, when to go, what to pack». www.climatestotravel.com. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2023. 
  2. ↑ «Zimbabwe Maps & Facts». WorldAtlas. 24 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 16 Μαΐου 2023. 
  3. ↑ Nhandara, E.S.· και άλλοι. (1991). GEOGRAPHY TODAY PHYSICAL (στα ENGLISH) (1ST έκδοση). HARARE ZIMBABWE: ZIMBABWE PUBLISHING HOUSE. ISBN 0908300360. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  4. ↑ Ngwazikazana, P (2018). FOCUS ON GEOGRAPHY (1ST έκδοση). HARARE, ZIMBABWE: COLLEGE PRESS. σελίδες PP=16. ISBN 9781779301093. 
  5. ↑ 5,0 5,1 Römer, Wolfgang (2010). «Multiple planation surfaces in basement regions: Implications for the reconstruction of periods of denudation and uplift in southern Zimbabwe». Geomorphology 114 (3): 199-212. doi:10.1016/j.geomorph.2009.07.001. Bibcode: 2010Geomo.114..199R. 
  6. ↑ Burke, Kevin· Gunnell, Yanni (2008). The African Erosion Surface: A Continental-Scale Synthesis of Geomorphology, Tectonics, and Environmental Change over the Past 180 Million Years. The Geological Society of America. ISBN 978-0-8137-1201-7. 
  7. ↑ Moore, A.E. (1999). «A reapprisal of epeirogenic flexure axes in southern Africa». South African Journal of Geology 102 (4): 363-376. 
  8. ↑ Goudie, A.S. (2005). «The drainage of Africa since the Cretaceous». Geomorphology 67 (3-4): 437-456. doi:10.1016/j.geomorph.2004.11.008. Bibcode: 2005Geomo..67..437G. 
  9. ↑ «Mount Inyangani | mountain peak, Zimbabwe | Britannica». www.britannica.com. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2023. 
  10. ↑ Robinson, Deena (9 Ιανουαρίου 2023). «The Biggest Environmental Problems Of 2021». Earth.Org. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2023. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γεωγραφία_της_Ζιμπάμπουε&oldid=10177665"