Γερμανο–Τουρκική Συνθήκη Φιλίας
 Οι δύο πλευρές υπογράφουν του συμφώνου | |
| Υπογραφή | 18 Ιουνίου 1941 |
|---|---|
| Τοποθεσία | Άγκυρα |
| Υπογράφοντες | Φραντς φον Πάπεν και Σουκρού Σαράτζογλου |
| Συμβαλλόμενοι | Ναζιστική Γερμανία και Τουρκία |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Γερμανο–Τουρκική Συνθήκη Φιλίας (γερμανικά: Türkisch-Deutscher Freundschaftsvertrag, τουρκικά: Türk-Alman Dostluk Paktı) ήταν σύμφωνο μη επίθεσης που υπεγράφη μεταξύ της Ναζιστικής Γερμανίας και της Τουρκίας στις 18 Ιουνίου 1941 στην Άγκυρα από τον Γερμανό πρέσβη στην Τουρκία, τον Φραντς φον Πάπεν και τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Σουκρού Σαράτζογλου.[1][2] Αυτή άρχισε να ισχύει την ίδια ημέρα.
Το σύμφωνο, το οποίο προοριζόταν να είναι σε ισχύ για μια περίοδο δέκα ετών, κράτησε μόνο μέχρι τις 23 Φεβρουαρίου του 1945, όταν η Τουρκία κήρυξε πόλεμο στη Γερμανία.
Γεωπολιτικό πλαίσιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1939, ο τούρκος πρόεδρος Ισμέτ Ινονού ακολούθησε μια πολιτική ουδετερότητας, προσπαθώντας να αποφύγει την εμπλοκή της στον πόλεμο και ρωτήθηκε για παραδόσεις στρατιωτικού εξοπλισμού και από τις δύο πλευρές.[3] Από την πλευρά της, η Ναζιστική Γερμανία προσπάθησε να σύρει την Τουρκία μακριά από τη Βρετανία, χρησιμοποιώντας διπλωματικές προσπάθειες.[4]
Καθώς η Γερμανία ετοιμάζεται να εισβάλλει στην Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941, τα γερμανικά στρατεύματα έφτασαν στα βουλγαρικά σύνορα, και ζήτησαν την άδεια να περάσουν από το έδαφός της. Την 1η Μαρτίου 1941, η Βουλγαρία υπέγραψε το Τριμερές Σύμφωνο, και έτσι είχε ενταχθεί επίσημα στις δυνάμεις του Άξονα.
Στις 4 Μαρτίου 1941, ο Φραντς φον Πάπεν απέστειλε μια επιστολή από τον Αδόλφο Χίτλερ προς τον Ινονού. Στην επιστολή του, ο Χίτλερ έγραφε ότι δεν είχε αρχίσει πόλεμος και ότι δεν είχε πρόθεση να επιτεθεί στην Τουρκία. Τόνισε ακόμη ότι είχε διατάξει τα στρατεύματά του στη Βουλγαρία να μείνουν μακριά από τα τουρκικά σύνορα για να μην κάνουν ψευδή εντύπωση της παρουσίας τους. Ο Χίλερ προσέφερε σύμφωνο μη επίθεσης με την Τουρκία.
Στις 6 Απριλίου, τα στρατεύματα του Άξονα επιτέθηκαν κατά της Γιουγκοσλαβίας (στην Επιχείριση 25) και της Ελλάδας (στην Επιχείρηση Μαρίτα) μέσω της Βουλγαρίας σε μια προσπάθεια να ασφαλίσει την νότια πλευρά. Η εισβολή στη Γιουγκοσλαβία πραγματοποιήθηκε στις 17 Απριλίου. Με αυτό, η προσάρτηση και κατάληψη της περιοχής των Βαλκανίων από τις δυνάμεις του Άξονα ήταν πλήρης.[5]
Ένα στρατιωτικό πραξικόπημα που ξεκίνησε στις 1 Απριλίου του 1941 από τον Ρασίντ Αλί Αλ-Γκαϋλανί ανέτρεψε το καθεστώς του Ιράκ, το οποίο ήταν συμπαθητικό προς τη Βρετανία. Οι τέσσερις στρατηγοί που ηγήθηκαν της εξέγερσης εργάζονταν στενά με τους Γερμανούς, και η στρατιωτική βοήθεια από τη Γερμανία έγινε αποδεκτή. Ο Χίτλερ ζήτησε από την Τουρκία άδεια να περάσει μέσα από τουρκικό έδαφος για να δώσει στο Ιράκ στρατιωτική βοήθεια. Η τουρκική κυβέρνηση ζήτησε συνοριακές παραχωρήσεις από το Ιράκ σε απάντηση στο γερμανικό αίτημα. Καθώς οι διαπραγματεύσεις λάμβαναν χώρα, οι Βρετανικές δυνάμεις επιτέθηκαν στο Ιράκ. Από τις 18 Απριλίου έως τις 3 Ιουνίου, η Βρετανία αποκατέστησε το καθεστώς του Εμίρη Αμπντούλ-Ιλλάχ, αντιβασιλέας του τετράχρονου Βασιλέα Φαϊσάλ Β΄. Το ζήτημα μεταξύ Τουρκίας και Γερμανίας επιλύθηκε με αυτή την εξέλιξη.
Στις 22 Ιουνίου 1941, μόλις τέσσερις ημέρες μετά την υπογραφή του Γερμανο–Τουρκικού Συμφώνου Μη Επίθεσης, τα γερμανικά στρατεύματα εισέβαλαν στη Σοβιετική Ένωση, στην Επιχείρηση "Μπαρμπαρόσα", παραβιάζοντας το γερμανο-Σοβιετικό Σύμφωνο Μη επίθεσης.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Tageseinträge für 30. 1941» (στα German). chroniknet. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2011.
- ↑ «Nazi-Turkey Pact Reported Ready To Sign». Middlesboro Daily News. 1941-06-18. https://news.google.com/newspapers?id=liJCAAAAIBAJ&sjid=oaoMAAAAIBAJ&pg=5225,2998203&dq=german-turkish-non-aggression-pact&hl=en. Ανακτήθηκε στις 2011-05-15.
- ↑ Solak, Cemil. «Savunma Tarihimizden Trajik Bir Olay» (στα Turkish). arastiralim.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Οκτωβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2011.
- ↑ «Nazi Panzer Spearheads Drive Through British-Greek Defense Line». The Pittsburgh Press. 1941-04-15. https://news.google.com/newspapers?id=DswaAAAAIBAJ&sjid=cEwEAAAAIBAJ&pg=3849,2490247&dq=german-turkish-non-aggression-pact&hl=en. Ανακτήθηκε στις 2011-05-15.
- ↑ «18 Haziran 1941 - Türk - Alman Saldırmazlık Paktı imzalandı» (στα Turkish). Almanak TR. 3 Ιουνίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2011.