Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γεμιστά

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ένα πιάτο γεμιστά

Γεμιστά λέγονται φαγητά πολλών λαών που αποτελούνται συνήθως από λαχανικά και γέμιση με ρύζι (πολλοί τα αποκαλούν "ορφανά") ή κρέας ή μίγμα των δύο ("παντρεμένα"). Μερικές φορές για γέμισμα χρησιμοποιούνται και θαλασσινά, όπως καλαμάρια ή μύδια, ενώ το ρύζι αντικαθίσταται από πληγούρι ή λαχανικά με κιμά. Μαγειρεύονται κυρίως το καλοκαίρι, καθώς εκείνη την εποχή ωριμάζουν τα λαχανικά που χρησιμοποιούνται, και επειδή είναι ελαφρύ φαγητό μπορεί να καταναλωθεί άνετα σε θερμό καιρό, σαν ζεστό ή κρύο πιάτο.

Μερίδα κολοκυθοκορφάδες (γεμιστοί ανθοί από κολοκυθάκια) με γιαούρτι.

Στην Ελληνική κουζίνα τα γεμιστά φτιάχνονται κυρίως από ντομάτες και πιπεριές, ενώ το πιάτο γαρνίρεται με πατάτες ή κολοκυθανθούς. Αρκετές φορές γεμίζονται μελιτζάνες ή κολοκυθάκια, τα οποία σερβίρονται με αυγολέμονο ή γιαούρτι.

Η γέμιση γίνεται συνήθως με ρύζι ή και κιμά, ντομάτα, κρεμμύδι και μαϊντανό, ενώ σε παραλλαγή της Πολίτικης κουζίνας χρησιμοποιούνται κουκουνάρια, σταφίδες και κανέλα αντί για κιμά. Στην Κρήτη παλιότερα συνηθίζονταν τα γεμιστά με πληγούρι. Σε σύγχρονες παραλλαγές χρησιμοποιείται φέτα ή μπέικον.

Γεμιστά γίνονται επίσης αμπελόφυλλα (γιαπράκια), λαχανόφυλλα (σαρμαδάκια) ή μαρουλόφυλλα, φαγητά τα οποία λέγονται και ντολμάδες από το τουρκικό ρήμα dolmak (γεμίζω)[1]. Γνωστά είναι επίσης τα γεμιστά κρεμμύδια με κιμά, ενώ γεμίζονται και κυδώνια με αρνίσιο κρέας και κουκουνάρια[2]. Εκτός από λαχανικά δημοφιλές πιάτο είναι και τα γεμιστά καλαμάρια.

Τα γεμιστά μαγειρεύονται και σε άλλες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, όπως η Τουρκία, ο Λίβανος κ.α.

Παραλλαγές σε διάφορες εθνικές κουζίνες
Γεμιστά μερίδα. (ελληνική κουζίνα)
Γεμιστά μερίδα. (ελληνική κουζίνα)  
Dolma (γεμιστά). (τουρκική κουζίνα)
Dolma (γεμιστά). (τουρκική κουζίνα)  
pimientos rellenos (γεμιστές πιπεριές). (ισπανική κουζίνα)
pimientos rellenos (γεμιστές πιπεριές). (ισπανική κουζίνα)  
Ardei umpluti (γεμιστές πιπεριές). (ρουμανική κουζίνα)
Ardei umpluti (γεμιστές πιπεριές). (ρουμανική κουζίνα)  
Κολοκυθοκορφάδες. (ελληνική κουζίνα)
Κολοκυθοκορφάδες. (ελληνική κουζίνα)  
Μερίδα κολοκυθοκορφάδες. (ελληνική κουζίνα)
Μερίδα κολοκυθοκορφάδες. (ελληνική κουζίνα)  
Γέμισμα φύλλων για ντολμάδες – ή αλλιώς γιαπράκια ή φύλλα (γεμιστά αμπελόφυλλα). (ελληνική κουζίνα)
Γέμισμα φύλλων για ντολμάδες – ή αλλιώς γιαπράκια ή φύλλα (γεμιστά αμπελόφυλλα). (ελληνική κουζίνα)  
Ντολμάδες μερίδα. (αρμενική κουζίνα)
Ντολμάδες μερίδα. (αρμενική κουζίνα)  
Μερίδα λαχανοντολμάδες – ή αλλιώς σαρμάδες – με γιαούρτι. (βουλγαρική κουζίνα)
Μερίδα λαχανοντολμάδες – ή αλλιώς σαρμάδες – με γιαούρτι. (βουλγαρική κουζίνα)  
Λαχανοντολμάδες – ή αλλιώς σαρμάδες. (σέρβικη κουζίνα)
Λαχανοντολμάδες – ή αλλιώς σαρμάδες. (σέρβικη κουζίνα)  
  1. John Ayto, The glutton's glossary, Routledge, 1990, σελ. 97
  2. Lisa Bach, Her Fork in the Road, Travelers' Tales, 2001, σελ. 91

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Συνταγές