Βόλφγκανγκ Κέλερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βόλφγκανγκ Κέλερ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Wolfgang Köhler (Γερμανικά)
Γέννηση21  Ιανουαρίου 1887[1][2][3]
Τάλιν[4][5]
Θάνατος11  Ιουνίου 1967[1][6][2]
Ένφιλντ
Χώρα πολιτογράφησηςΓερμανία
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[7][2]
Εκπαίδευσηδιδακτορικό δίπλωμα
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Βόννης
Πανεπιστήμιο Χούμπολτ (έως 1909)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταψυχολόγος
διδάσκων πανεπιστημίου
φιλόσοφος[8]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν
Πανεπιστήμιο Χούμπολτ[9]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρόεδρος της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας (1959)[10]
Βραβεύσειςβραβείο Διακεκριμένης Επιστημονικής Συνεισφοράς στην Ψυχολογία της Αμερικάνικης Ομοσπονδίας Ψυχολογίας (1956)[11]
μετάλλιο Βίλχελμ Βουντ (1962)[12]
Howard Crosby Warren Medal (1947)[13]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Βόλφγκανγκ Κέλερ (γερμ. Wolfgang Köhler, 21 Ιανουαρίου 1887 – 11 Ιουνίου 1967) ήταν Γερμανός ψυχολόγος με ειδίκευση στη φαινομενολογική ψυχολογία, που, όπως και οι Μαξ Βερτχάιμερ και Κουρτ Κόφκα, συνεισέφερε στη δημιουργία της ψυχολογίας Gestalt.

Κατά τη διάρκεια του ναζιστικού καθεστώτος στη Γερμανία, ο Κέλερ διαμαρτυρήθηκε κατά της απολύσεως των Εβραίων καθηγητών απλό τα πανεπιστήμια, καθώς και κατά της απαιτήσεως να χαιρετούν ναζιστικά οι καθηγητές στην αρχή των παραδόσεών τους. Το 1935 μετανάστευσε στις ΗΠΑ, όπου τού είχε προσφερθεί καθηγητική θέση από το Κολέγιο Σουόρθμορ στην Πενσυλβάνια. Δίδαξε και ερεύνησε εκεί επί μία εικοσαετία. Μια επισκόπηση του 2002 κατέταξε τον Κέλερ ως τον 50ό πιο αναφερόμενο σε ερευνητικές δημοσιεύσεις ψυχολόγο του 20ού αιώνα.[14]

Οικογένεια και σπουδές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κέλερ γεννήθηκε στο Ρέβαλ, το σημερινό Τάλιν της Εσθονίας, το οποίο τότε υπαγόταν στο Κυβερνείο Εσθονίας της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Η οικογένειά του ανήκε στη γερμανική μειονότητα και λίγο μετά τη γέννηση του Βόλφγκανγκ μετεγκαταστάθηκε στη Γερμανία.

Ο Κέλερ σπούδασε διαδοχικά στο Πανεπιστήμιο του Τύμπινγκεν (1905-1906), στο Πανεπιστήμιο της Βόννης (1906-1907) και στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου (1907-1909). Ως φοιτητής στο τελευταίο, επικεντρώθηκε στη σύνδεση της φυσικής με την ψυχολογία, και για τον λόγο αυτόν μελέτησε με δύο από τους κορυφαίους τότε εκπροσώπους των δύο επιστημών στη χώρα, τον Μαξ Πλανκ και τον Καρλ Στουμπφ. Τελείωσε τη διδακτορική διατριβή του στην ψυχοακουστική, με τίτλο Akustische Untersuchungen (= «Ακουστικές διερευνήσεις»), το 1909 υπό την εποπτεία του Στουμπφ.

Ψυχολογία Γκεστάλτ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την περίοδο 1910-1913 ο Κέλερ ήταν βοηθός στο Ψυχολογικό Ινστιτούτο στη Φραγκφούρτη, όπου συνεργάσθηκε με τους ψυχολόγους Μαξ Βερτχάιμερ και Κουρτ Κόφκα. Οι Κέλερ και Κόφκα χρησίμευσαν ως «πειραματόζωα» στις μετέπειτα περίφημες μελέτες του Βερτχάιμερ για τη φαινομενική κίνηση (ή φαινόμενο φ), γεγονός που τους οδήγησε σε συμπεράσματα σχετικώς με τη φύση της οράσεως. Συνεργάσθηκαν στη θεμελίωση μιας νέας ολιστικής στάσεως προς την ψυχολογία, που ονομάσθηκε θεωρία Γκεστάλτ (Gestalttheorie, από τη γερμανική λέξη Gestalt = μορφή, απείκασμα, σχήμα), κάποιες πλευρές της οποίας οφείλονται σε προηγηθέν έργο του Στουμπφ (του δασκάλου του Κέλερ) και Κρίστιαν φον Έρενφελς (του οποίου τις διαλέξεις στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα είχε παρακολουθήσει ο Βερτχάιμερ).

Στην εισαγωγή του στο βιβλίο The Task of Gestalt Psychology ο Κάρολ Πρατ υπογραμμίζει το πόσο εκνεύριζε τον Κέλερ η παρερμηνεία της διάσημης φράσεώς του «Το όλον είναι διαφορετικό από το άθροισμα των μερών του.» Εξαιτίας ίσως ενός απλού μεταφραστικού λάθους, πολλά συγγράμματα της σημερινής ψυχολογίας αναφέρονται στη θεωρία Gestalt με τη φράση «το όλον είναι περισσότερο/μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του». Η χρήση της λέξεως «διαφορετικό», όπως στην αρχική διατύπωση του Κέλερ, υπονοεί ότι το όλον δεν μοιάζει με τα μέρη που το δημιουργούν. Ωστόσο οι πολλοί ψυχολόγοι κατανοούν το «μεγαλύτερο» ως σημαίνον ότι η σχέση μεταξύ των μερών είναι η ίδια ένα σημαντικό μέρος του όλου, πράγμα που απουσιάζει στα μέρη εάν αυτά απλώς συναθροίζονται. Παράδειγμα: Εάν όλα τα εξαρτήματα ενός αυτοκινήτου απλωθούν στο πάτωμα ενός συνεργείου, δεν αποτελούν ένα αυτοκίνητο. Μόνο όταν ο παράγοντας της συναρμολογήσεως προστεθεί στα μέρη γίνονται αυτά αυτοκίνητο.

Επίλυση προβλημάτων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1913 ο Κέλερ εγκαταστάθηκε στην Τενερίφη, ως διευθυντής του εκεί ερευνητικού σταθμού ανθρωποειδών πιθήκων της Πρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Εργάσθηκε εκεί επί μία εξαετία, κατά την οποία συνέγραψε ένα βίβλιο με θέμα την επίλυση προβλημάτων στα πρωτεύοντα υπό τον τίτλο Η νοοτροπία των πιθήκων (1917), που θεωρείται ορόσημο στην ηθολογία, τη γνωστική ψυχολογία και τη μελέτη των ανθρωποειδών πιθήκων. Περιέχει παρατηρήσεις του Κέλερ για το πώς, για παράδειγμα, οι χιμπαντζήδες φθάνουν μπανάνες τοποθετημένες σε υψηλά σημεία. Ανεκάλυψε ότι έβαζαν ξύλινα κασόνια το ένα πάνω στο άλλο προκειμένου να φθάσουν την τροφή τους. Αν πάλι οι μπανάνες τοποθετούνταν στο έδαφος έξω από το κλουβί τους, χρησιμοποιούσαν ραβδιά προκειμένου να επεκτείνουν την ακτίνα δράσεώς τους. Ο Κέλερ συμπέρανε ότι τα ζώα αυτά δεν είχαν φθάσει στις μεθόδους αυτές με τη νοοτροπία της δοκιμής και λάθους (την οποία ο Αμερικανός ψυχολόγος Έντουαρντ Θόρντάικ είχε θεωρήσει τη βάση όλης της μαθήσεως των ζώων), αλλά ότι είχαν μια διαισθητική κατανόηση της σχέσεως αιτίου-αποτελέσματος, και αυτό που έπρατταν ήταν, με τα λόγια του ίδιου του Κέλερ, «σταθερά σκόπιμο».

Τα ερευνητικά αυτά αποτελέσματα του Κέλερ στη νοημοσύνη των πιθήκων θεωρήθηκαν ως σημείο καμπής για την ψυχολογία της σκέψεως γενικότερα. Ο Κέλερ πίστευε ότι υπήρχε μια υποεκτίμηση της επιδράσεως ορισμένων εξωτερικών συνθηκών πάνω σε τέτοια ανώτερα ζώα. Στο Η νοοτροπία των πιθήκων γράφει ότι εμπνεύσθηκε στο να ερευνήσει τους χιμπαντζήδες για δύο βασικούς λόγους. Ο πρώτος ήταν επειδή «η δομή του εγκεφάλου τους συγγενεύει περισσότερο με τη δομή του ανθρώπινου εγκεφάλου και με τη χημεία του ανθρώπινου σώματος, παρά με τη χημεία και την ανάπτυξη των εγκεφάλων των κατώτερων πιθήκων».[15] Ο δεύτερος λόγος ήταν ότι με τη μελέτη των χιμπαντζήδων αποσκοπούσε να αποκτήσει γνώσεις για τη φύση των ευφυών πράξεων γενικότερα.

Από τα πρώτα ήδη στάδια των παρατηρήσεων των χιμπαντζήδων, έγινε σαφές ότι τα αποτελέσματα δεν έπρεπε να θεωρούνται γενικά για όλα τα μέλη του είδους. Ο Κέλερ ανεγνώρισε ότι, όπως συμβαίνει και στους ανθρώπους, ο ένας χιμπαντζής παρουσίαζε σημαντικές διαφορές στο διανοητικό πεδίο από τον άλλο. Αποδείχθηκε ότι ήταν ικανοί να συλλαμβάνουν τα αντικείμενα γύρω τους με διαφορετικούς τρόπους. Αυτό ενσωματώνεται στις καθημερινές συμπεριφορές τους όταν παίζουν. Για τούτο, δεν ήταν απαραίτητη η χρήση πειραματικών ελέγχων προκειμένου να μάθουν στους πιθήκους να χειρίζονται αντικείμενα. Στο βιβλίο του ο Κέλερ περιγράφει το πώς οι χιμπαντζήδες χρησιμοποιούν τα χέρια τους, προσθέτοντας ότι «τα μεγάλα, ισχυρά και ευέλικτα χέρια τους αποτελούν φυσικούς συνδέσμους μεταξύ του χιμπαντζή και του κόσμου των αντικειμένων, καθώς φθάνει στο απαραίτητο επίπεδο μυϊκής δυνάμεως και συντονισμού κινήσεων σε μικρότερη ηλικία από όσο το παιδί του ανθρώπου».[15]

Ο Κέλερ πραγματοποίησε τις περισσότερες από τις παρατηρήσεις του κατά το πρώτο εξάμηνο του 1914, συνεργαζόμενος με τον Τέουμπερ. Αμφότεροι έθεταν στα ζώα προβλήματα που θα ήταν δύσκολο αλλά όχι αδύνατο να επιλυθούν από αυτά.

Τα συμπεράσματα του Κέλερ ήταν ότι οι πίθηκοι δείχνουν μια διαίσθηση και ευφυή συμπεριφορά, και ότι αυτά αποτελούν γενικά χαρακτηριστικά του είδους. Γράφει ότι «η συσχέτιση μεταξύ ευφυΐας και αναπτύξεως του εγκεφάλου επιβεβαιούται».[15] Ο Κέλερ τονίζει ότι μια ανεπάρκεια της ψυχολογίας της εκπαιδεύσεως ήταν ότι εκείνη την εποχή δεν είχε ακόμα δημιουργήσει ένα τεστ που να μπορούσε να κρίνει το πόσο μπορούσαν να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες καταστάσεις υγιή και διανοητικώς καθυστερημένα παιδιά. Πίστευε ότι μελέτες αυτού του είδους μπορούσαν να γίνουν σε μικρά παιδιά και ότι μελλοντικές έρευνες θα έπρεπε να εστιάσουν σε αυτές τις δυνατότητες. Δήλωσε ότι «όπου η έλλειψη ανθρώπινων προτύπων γίνεται τόσο πολύ αισθητή, θα ήθελα να τονίσω ιδιαιτέρως τη σημασία και (αν οι ανθρωποειδείς πίθηκοι δεν μάς εξαπατούν) την αποδοτικότητα που θα έχει μια μελλοντική εργασία σε αυτή την κατεύθυνση».[15]

Κριτική της ενδοσκοπήσεως[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο έργο του Ψυχολογία Gestalt ο Κέλερ επέκρινε τις έννοιες της ψυχολογικής ενδοσκοπήσεως-αυτοαναλύσεως, πεδίου της ψυχολογίας που κυριαρχούσε στη Γερμανία στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού. Ξεκινώντας από τις ιδέες των στρουκτουραλιστών ψυχολόγων, η ενδοσκόπηση οριζόταν ως η αυτοαναφορά των συνειδητών σκέψεων και αισθημάτων. Πιστευόταν ότι η συνείδηση θα μπορούσε να κατανοηθεί με διάσπαση των συστατικών της σε βασικά μέρη.

Ο Κέλερ απέρριψε από νωρίς αυτή τη σχολή σκέψεως. Υπεστήριξε ότι οι ενδοσκόποι ήταν υπερβολικά υποκειμενικοί στις μεθοδολογίες τους και δεν έλεγχαν την αξιοπιστία των ευρημάτων τους. Π.χ. η περιγραφή της αντιλήψεως του κόκκινου χρώματος που γίνεται από έναν άνθρωπο μπορεί να διαφέρει από την αντίστοιχη περιγραφή ενός άλλου ανθρώπου. Εκεί όπου απετύγχαναν οι ενδοσκόποι ήταν η κατάλληλη αναπαραγωγή συγκεκριμένων αισθημάτων. Επιπλέον, ο Κέλερ ισχυρίσθηκε ότι η ενδοσκοπική ψυχολογία δεν επικεντρωνόταν σε άμεσα προβλήματα της ευθείας ανθρώπινης εμπειρίας. Πίστευε ότι ένας σημαντικός στόχος της εμπειρικής επιστήμης ήταν το να αποκτά αντικειμενικά αποτελέσματα που θα ίσχυαν για όλους ή σχεδόν όλους. Οι ενδοσκόποι κατά τον Κέλερ δεν θεωρούσαν την αντικειμενική εμπειρία κρίσιμο σημείο της επιστήμης τους.

Απόψεις του για τον συμπεριφορισμό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κέλερ ήταν εξίσου «μεγαλόφωνος» στη στάση του έναντι του συμπεριφορισμού. Εκείνη την εποχή, αυτό το ρεύμα της ψυχολογίας εστίαζε αποκλειστικά σε εμφανείς πράξεις, που ήταν εύκολα παρατηρήσιμες και μετρήσιμες. Οι εσώτερες σκέψεις, τα αισθήματα και οι διεργασίες που μεσολαβούσαν από την παρουσίαση ενός ερεθίσματος μέχρι την έναρξη της σχετικής συμπεριφοράς, θεωρούνταν ως μέρος ενός μαύρου κουτιού, που δεν θα μπορούσε να κατανοηθεί εύκολα. Αυτό το «κουτί» που σήμερα θα περιγραφόταν ως «συνείδηση», δεν ήταν προσβάσιμο και για τον λόγο αυτόν οι συμπεριφοριστές θεωρούσαν ότι θα έπρεπε να απορριφθεί από την ψυχολογία ως κάτι το ασήμαντο. Ο Κέλερ επέκρινε τη στάση τους αυτή, όπως και την απόρριψη της άμεσης εμπειρίας.

Ο Κέλερ ανέλυσε τη διαφορά ανάμεσα στις εμφανείς και στις καλυμμένες συμπεριφορές. Υπεστήριξε ότι οι συμπεριφοριστές εστίαζαν αποκλειστικά στις πρώτες προκειμένου να συμπεράνουν πλευρές της ανθρώπινης λειτουργίας. Με το υπόβαθρό του στη φυσιολογία, ο Κέλερ πρότεινε ότι οι καλυμμένες συμπεριφορές (όπως ο καρδιακός ρυθμός και η πίεση του αίματος) θα μπορούσαν να προσφέρουν πρόσθετη κατανόηση στο πώς λειτουργούμε και αλληλεπιδρούμε με το περιβάλλον. Στο βιβλίο του Ψυχολογία Gestalt περιγράφει τις προόδους που είχαν γίνει στη φυσιολογία και τα εργαλεία που είχαν δημιουργηθεί για τη μέτρηση των οργανικών παραγόντων και συμπεριφορών. Αυτές οι συμπεριφορές θα μπορούσαν να δώσουν πρόσθετα στοιχεία για το πώς οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν με συγκεκριμένα ερεθίσματα. Οι συμπεριφοριστές κατά τον Κέλερ δεν χρησιμοποίησαν ποτέ με τον κατάλληλο τρόπο αυτά τα νέα όργανα προκειμένου να προβούν σε εδραιωμένα συμπεράσματα πάνω στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Ο Κέλερ αντιτάχθηκε στην ιδέα ότι η απευθείας εμπειρία ήταν αδύνατο να μετρηθεί ή να χρησιμεύσει σε κάτι.

Στο Ψυχολογικό Ινστιτούτο του Βερολίνου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κέλερ επέστρεψε στη Γερμανία το 1920 και διορίσθηκε ως εκτελεστικός διευθυντής (αργότερα ως καθηγητής και διευθυντής, στη θέση του Καρλ Στουμπφ) στο Ψυχολογικό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Βερολίνου, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1935. Σε αυτή τη δεκαπενταετία η δραστηριότητά του υπήρξε επίσης σημαντική, όπως π.χ. η αύξηση του κύρους του μεταπτυχιακού προγράμματος ψυχολογίας του Ινστιτούτου, η συμβολή στην ίδρυση ενός επιστημονικού περιοδικού με μεγάλη επίδραση στην ψυχολογία της αντιλήψεως, με τίτλο Psychologische Forschung, και η συγγραφή του βιβλίου Ψυχολογία Gestalt (1929), που ήταν προσανατολισμένο προς το αμερικανικό κοινό. Εκτός από τον Κέλερ, αρκετοί άλλοι ψυχολόγοι με μεγάλη επίδραση στην επιστήμη τους εργάζονταν εκεί: Ο Μαξ Βερτχάιμερ παρέμεινε μέχρι το 1929, οπότε έφυγε για χάρη μιας θέσεως στη Φραγκφούρτη. Ο Κουρτ Λεβίν παρέμεινε μέχρι το 1933. Ο Κέλερ είχε επιπλέον πολλούς γνωστούς επιστήμονες ως βοηθούς στο Ινστιτούτο, όπως τον Καρλ Ντούνκερ, το έργο του οποίου περιστρεφόταν γύρω από την επίλυση προβλημάτων και την επαγόμενη κίνηση, και τον φον Λάουενστάιν ερευνητή των χρονικών σφαλμάτων και της μνήμης. Επίσης, η Χέντβιχ φον Ρέστορφ είναι γνωστή για τη συνεργασία της με τον Κέλερ στο ομώνυμο φαινόμενο Von Restorff και στη θεωρία της ανακλήσεως.

Στη ναζιστική Γερμανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αμέσως μετά την άνοδο των ναζιστών στην εξουσία τον Ιανουάριο του 1933, το καθεστώς τους άρχισε να νομοθετεί πολιτικές διακρίσεων εναντίον των Εβραίων, ανάμεσα στις οποίες ήταν και η απόλυση των καθηγητών εβραϊκής καταγωγής από τα γερμανικά πανεπιστήμια. Ο Κέλερ δεν πήρε δημόσια στάση κατά του καθεστώτος μέχρι τα τέλη του Απριλίου του 1933. Στις αρχές του μήνα εξέφραζε ακόμα την αμφιβολία του κατά πόσο το νέο καθεστώς αποτελούσε απειλή. Το κρίσιμο γεγονός ήταν η απόλυση του πειραματικού φυσικού Καρλ Πλανκ. Στις 28 Απριλίου 1933 ο Κέλερ έγραψε ένα άρθρο με τίτλο «Gespräche in Deutschland« (= «Συνομιλίες στη Γερμανία»). Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Deutsche Allgemeine Zeitung και ήταν το τελευταίο δημοσιευμένο στη Γερμανία άρθρο επί ναζιστικού καθεστώτος που το επέκρινε ανοικτά.

Μετά τη δημοσίευση του άρθρου αυτού, ο Κέλερ περίμενε να τον συλλάβουν αμέσως. Αλλά αυτό δεν έγινε και μάλιστα μήνες μετά ανατυπώσεις του άρθρου του εξακολουθούσαν να διανέμονται. Ο Κέλερ δέχθηκε πολλές επιστολές από Εβραίους και μη που εξέφραζαν την ευγνωμοσύνη τους και τον θαυμασμό τους για το θάρρος του. Προς ενίσχυση της στάσεώς του εναντίον του καθεστώτος, ο Κέλερ επεδίωξε τη στήριξη των συναδέλφων του, αλλά προς απογοήτευσή του αυτοί αρνήθηκαν να αναμιχθούν στο αντιναζιστικό κίνημα. Μερικοί είπαν ότι οι Ναζί δεν θα μπορούσαν να κατακτήσουν το μεγάλο και πολύπλοκο γερμανικό πολιτικό σύστημα, ενώ άλλοι υπεστήριξαν ότι η αντίσταση του Κέλερ δεν εντασσόταν στις δικές τους σφαίρες επιρροής.

Στις 3 Νοεμβρίου 1933 η ναζιστική κυβέρνηση εξέδωσε διάταγμα το οποίο απαιτούσε όλοι οι πανεπιστημιακοί καθηγητές να ξεκινούν τις διαλέξεις τους με τον ναζιστικό χαιρετισμό «Χάιλ Χίτλερ». Ο Κέλερ θεώρησε κάτι τέτοιο παραβίαση των πιστεύω του και δήλωσε στους φοιτητές του ότι δεν μπορούσε να το πράξει. Οι εξηγήσεις του σχετικώς επικροτήθηκαν ακόμα και από συμπαθούντες τους ναζιστές. Τον Δεκέμβριο του 1933 αξιωματούχοι του κόμματος στάθηκαν έξω από την αίθουσα όπου δίδασκε και σταματούσαν τους εξερχόμενους φοιτητές για να εξετάσουν τις φοιτητικές τους ταυτότητες. Αν και ο Κέλερ δεν αναμίχθηκε, αργότερα διαμαρτυρήθηκε στον πρύτανη Όυγκεν Φίσερ ότι είχε λάβει χώρα μια μη προαναγγελθείσα «επιδρομή». Μετά από διαφωνίες και αρκετές ακόμα μη προαναγγελθείσες ταυτοποιήσεις των φοιτητών του, ο Κέλερ, καθώς οι επιθυμίες του δεν λαμβάνονταν υπόψη, ούτε γίνονταν σεβαστές, ζήτησε να φύγει από το Ινστιτούτο[16] τον Μάιο του 1934. Μετά και τον αποκλεισμό του από τη λήψη των σημαντικότερων αποφάσεων στο Ψυχολογικό Ινστιτούτο και την απώλεια σημαντικών βοηθών του που αντιπροσώπευαν νέες απόψεις, ο Κέλερ θεώρησε αδύνατο να συνεχίσει το έργο του εκεί.[16] Παραιτήθηκε επισήμως από το Ινστιτούτο και μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής το 1935.

Τα ύστερα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις ΗΠΑ προσφέρθηκε στον Κέλερ θέση καθηγητή στο Κολέγιο Σουόρθμορ στην Πενσυλβάνια, την οποία διετήρησε τα επόμενα είκοσι χρόνια.

Το 1956 έγινε καθηγητής στο Κολλέγιο Ντάρτμουθ και λίγο αργότερα έγινε πρόεδρος της Αμερικανικής Ψυχολογικής Ενώσεως. Επιπλέον έδινε διαλέξεις σε διάφορα μέρη της χώρας και κάθε χρόνο επισκεπτόταν το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, όπου δρούσε ως σύμβουλος του Δ.Ε.Π. και διατηρούσε σε επαφή τους ψυχολόγους με την αμερικανική ψυχολογία, συνεργαζόμενος και συζητώντας με αυτούς.

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κέλερ νυμφεύθηκε τη ζωγράφο και γλύπτρια Τέκλα Άχενμπαχ (Thekla Achenbach) το 1912. Απέκτησαν δύο τέκνα στη Γερμανία (τον Κλάους που γεννήθηκε το 1912 και τη Μαριάνε που γεννήθηκε το 1913) και δύο ακόμα την εποχή που ζούσαν στην Τενερίφη (τον Πέτερ και τον Μάρτιν).[17][18][19] Ο γάμος αυτός κατέληξε σε διαζύγιο και το 1927 ο Κέλερ νυμφεύθηκε τη Λίλι Χάρλεμαν (Lili Harlemann), με την οποία απέκτησαν μία κόρη, την Κάριν (γενν. 1928).[17][20]

Ο Βόλφγκανγκ Κέλερ πέθανε σε ηλικία ογδόντα ετών, το 1967, στο Ένφηλντ του Νιου Χάμσαϊρ.[21]

Τιμητικές διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 1917: Intelligenzprüfungen an Anthropoiden, Βερολίνο (2η έκδοση με τίτλο Intelligenzprüfungen an Menschenaffen: εκδ. Springer, 1921)
  • 1929: Gestalt psychology, εκδ. Liveright, Νέα Υόρκη. Ευρύτατα αναθεωρημένη μετάφρ. στη γερμανική: Psychologische Probleme, εκδ. Springer, Βερολίνο 1933.
  • 1938: The place of value in a world of facts, εκδ. Liveright, Νέα Υόρκη, και σε ανατύπωση: εκδ. W.W. Norton & Co., 1976, ISBN 978-0871401076
  • 1940: Dynamics in psychology, εκδ. Liveright, Νέα Υόρκη
  • 1947: Gestalt psychology: an introduction to new concepts in modern psychology, εκδ. Liveright, Νέα Υόρκη (αναθεωρημένη έκδοση του βιβλίου του 1929, ανατυπώθηκε από τις εκδ. W.W. Norton & Co. το 1992, ISBN 978-0871402189
  • 1969: The task of gestalt psychology, Princeton University Press, ISBN 978-0691086149
  • 1971: The selected papers of Wolfgang Köhler, επιμ. Mary Henle, εκδ. Liveright, Νέα Υόρκη


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb124310945. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6rf5whh. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  6. ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2015.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb123781389. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. ↑ Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  9. ↑ Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2019.
  10. ↑ www.apa.org/about/governance/president/former-presidents.
  11. ↑ www.apa.org/about/awards/scientific-contributions?tab=3.
  12. ↑ www.dgps.de/die-dgps/preise-und-ehrungen/wilhelm-wundt-medaille/.
  13. ↑ www.sepsych.org/warren-medal-recipients/.
  14. ↑ Haggbloom, Steven J.; Warnick, Renee; Warnick, Jason E.; Jones, Vinessa K.; Yarbrough, Gary L.; Russell, Tenea M.; Borecky, Chris M.; McGahhey, Reagan και άλλοι. (2002). «The 100 most eminent psychologists of the 20th century». Review of General Psychology 6 (2): 139-152. doi:10.1037/1089-2680.6.2.139. http://www.apa.org/monitor/julaug02/eminent.aspx. 
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 Köhler (1925)
  16. ↑ 16,0 16,1 Henle, M.: «One man against the Nazis: Wolfgang Köhler», American Psychologist, τόμ. 33(10), έτος 1978, σσ. 939-944, https://doi.org/10.1037/0003-066X.33.10.939
  17. ↑ 17,0 17,1 Henle, Mary (2000). «Köhler, Wolfgang (1887-1967), psychologist». American National Biography. doi:10.1093/anb/9780198606697.article.1400856. ISBN 978-0-19-860669-7. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2020. 
  18. ↑ Teuber, Marianne L. (1994). «The Founding of the Primate Station, Tenerife, Canary Islands». The American Journal of Psychology 107 (4): 551-581. doi:10.2307/1423000. ISSN 0002-9556. https://www.jstor.org/stable/1423000. 
  19. ↑ Herzfeld, Chris (Ιανουάριος 2017). The great apes : a short history. Frey, Kevin, Goodall, Jane, 1934-. New Haven. ISBN 978-0-300-22137-4. 
  20. ↑ «Ancestry»Απαιτείται συνδρομή επί πληρωμή. ancestry.co.uk. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2023. 
  21. ↑ University of Waterloo Dictionary of Philosophy of Mind: Köhler, Wolfgang
  22. ↑ «Wolfgang Köhler». American Academy of Arts & Sciences. 9 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2023. 
  23. ↑ «Wolfgang Kohler». www.nasonline.org. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2023. 
  24. ↑ «Wolfgang Köhler Primate Research Center». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2018. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ash, Mitchell G.: Gestalt Psychology in German Culture, 1890-1967: Holism and the Quest for Objectivity, Cambridge Studies in the History of Psychology, Cambridge 1996
  • Benjafield, J.G.: «Revisiting Wittgenstein on Köhler and Gestalt psychology», Journal of Historical Behavior, τόμος 44, νο. 2 (2008), σσ. 99-118
  • Ellis, Willis D.: A source book of Gestalt psychology, εκδ. Routledge, Νέα Υόρκη 1999
  • Henle, Mary: «One man against the Nazis — Wolfgang Kohler», American Psychologist, τόμος 33 (1978), σσ. 939-944
  • Henle, M.: «Man's place in nature in the thinking of Wolfgang Köhler», Journal of the History of the Behavioral Sciences, τόμ. 29 (1993), σσ. 3-7
  • Jaeger, Siegfried: Gestaltpsychologie: Wolfgang Köhler und seine Zeit, Universitätsbibliothek der Freien Universität Berlin, Βερολίνο 1990.
  • King, D. Brett και Michael Wertheimer: Max Wertheimer and Gestalt Theory, εκδ. Transaction Publishers, Piscataway 2007
  • Müller, M.: «Wolfgang Köhler in Germany: His life, word and influence until the beginning of the 1930s», Gestalt Theory, τόμ. 9 (1987), σσ. 288-298
  • Smith, Barry: Foundations of Gestalt Theory, εκδ. Philosophia, Μόναχο και Βιέννη 1988
  • Von Hornbostel, Erich M.: «The unity of the senses», Psyche, τόμ. 7, νο. 28 (έτος 1927), σσ. 83-89

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βόλφγκανγκ_Κέλερ&oldid=10324709"