Βρασνά Θεσσαλονίκης

Βρασνά
Παραδοσιακές πέτρινες οικίες των Βρασνών.
Βρασνά Βρασνά
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κεντρική Μακεδονία
Περιφερειακή Ενότητα	Θεσσαλονίκης
Δήμος	Βόλβης
Δημοτική Ενότητα	Αγίου Γεωργίου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Μακεδονία
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	570 21

Τα Βρασνά είναι χωριό στο ανατολικό τμήμα του νομού Θεσσαλονίκης στη Μακεδονία, ανήκει στον Δημο Βόλβης και μαζί με τα Νέα Βρασνά και τα Παλιάμπελα αποτελούν την Τοπική Κοινότητα Βρασνών. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 το χωριό έχει 278 κατοίκους. Εκκλησιαστικά υπάγονται στην Ιερά Μητρόπολη Σερρών και Νιγρίτης.

Ιστορικά στοιχεία

Αρχαιότητα

Στα Βρασνά τοποθετείται πιθανώς η αρχαία θρακική πόλη της Βισαλτίας Βρέα που αναφέρει ο Θουκυδίδης (Ι,64,4).Το 446/5 π.Χ. ο Περικλής είχε ιδρύσει σε αυτήν αθηναϊκή κληρουχία, που το ιδρυτικό της ψήφισμα είχε βρεθεί παλιότερα στο χωριό αυτό. Η Βρέα, που το όνομά της έχει σχέση με τη θρακική λέξη βρία (= πόλη) (πρβ. π.χ. την πόλη Μεσημ-βρία), υπήρχε ως την εποχή του Φιλίππου Β', ενώ αργότερα (κατά τη ρωμαϊκή εποχή) φαίνεται πως ο πληθυσμός της ίσως απορροφήθηκε από την Αμφίπολη ή κάποια άλλη γειτονική πόλη. Το αρχαίο τοπωνύμιο "Βρέα" διασώθηκε πιθανώς παραφθαρμένο στη νεότερη ονομασία (Βραστά > Βρασνά) του χωριού.

Βυζάντιο

Κατά την Παλαιολόγεια περίοδο - αρχές του 15ου αιώνα - στο κέντρο του οικισμού των Βραστών (μετονομάσθηκε σε "Βρασνά" το 1918), κτίσθηκε πύργος χρησίμευε για την οχύρωση του οικισμού και ίσως για την ενίσχυση της φρούρησης του δρόμου από τη Βόλβη προς την πεδιάδα του Στρυμόνα.. Τα Βραστά μνημονεύονται στους αθωνικούς καταλόγους. Στα 1300 ανήκουν στο Κατεπανίκιο Στεφανινών, ενώ αργότερα στο Κατεπανίκιο της Ρεντίνας.

Νεότερα χρόνια - Μακεδονικός Αγώνας

Από τα Βρασνά κατάγονταν οι Μακεδονομάχοι Δημήτριος Κρουστάλης και Αναστάσιος Φυλακτός. Προσέφεραν σημαντικές υπηρεσίες στον Μακεδονικό Αγώνα γνωρίζοντας μυστικά περάσματα της περιοχής και συνεργαζόμενοι με αντάρτικα σώματα που δρούσαν στα Βρασνά αλλά και ευρύτερα στη Θεσσαλονίκη, τις Σέρρες και την Χαλκιδική.

Αξιοθέατα

• Το Λαογραφικό Μουσείο το οποίο στεγάζεται στο παλιό ιστορικό σχολείο των Βρασνών, μαζί με τη Βιβλιοθήκη, το Πολιτιστικό Κέντρο και την έκθεση ορυκτών πετρωμάτων και κρυστάλλων.
• Ο Βυζαντινός Πύργος Βρασνών, ο οποίος χρονολογείται από τις αρχές του 15ου αιώνα, στην εποχή των Παλαιολόγων.
• Ο Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου και Αγίου Γεωργίου με το ιστορικό καμπαναριό κτισμένο το 1846, στην τοιχοποιία του ενσωματώθηκαν ρωμαϊκά ταφικά ανάγλυφα.
• Οι πέτρινες οικίες παραδοσιακής μακεδονικής αρχιτεκτονικής.
• Οι κρήνες (βρύσες) του χωριού.
• Το σπήλαιο των Βρασνών "Δρακότρυπα": είναι ένα μικρό σε μέγεθος σπήλαιο, που αποτελείται από τρεις θαλάμους, οι οποίοι επικοινωνούν μεταξύ τους. Πλήθος εντόμων εγκαταβιούν στο σπήλαιο, μεταξύ των οποίων και το ενδημικό είδος Acanthopetalum chalkidicense, ενώ εντοπίζονται και αποικίες τριών ειδών νυχτερίδων, που απειλούνται με εξαφάνιση. Η περιοχή προστατεύεται από διεθνείς συμβάσεις για το περιβάλλον.
• Ο Αρχαιολογικoς χώρος περιοχής "Τρυπημένη Πέτρα": φρουριακό οικοδόμημα πεντάπλευρου σχήματος, με αμυντικούς πύργους, αποθηκευτικούς χώρους και ελαιοτριβείο.Στην εσωτερική ΒΑ γωνία του φρουριακού συγκροτήματος των Βρασνών, ανασκάφτηκε ένα ελαιοτριβείο. Ο χώρος προσδιορίστηκε αμέσως από τον εξοπλισμό του, με ένα μεγάλο λίθινο τραπητή (trapetum) επάνω από έναν αγωγό, τον κεντρικό αγωγό του κτηρίου για την απαγωγή των αποβλήτων από την επεξεργασία των καρπών της ελιάς έξω από το συγκρότημα, καθώς και από μια μεγάλη ποσότητα θραυσμένων ελαιοπυρήνων στον αμέσως προς τα νότια χώρο.

Εικόνες

• 
  Ποτάμι στο δάσος των Βρασνών.
• 
  Κεραμίδες στέγης με σφραγίδες ελέγχου. Βρασνά 3ος αι. π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
• 
  Πέτρινη οικία στα Βρασνά.

Δείτε επίσης

• Ασπροβάλτα
• Νέα Βρασνά

Πηγές

• Πίνακας αποτελεσμάτων μόνιμου Πληθυσμού - Απογραφής 2011, Ελληνική Στατιστική Αρχή.
• Τα Βρασνά του Δήμου Βόλβης