Βαλεντία (Ρωμαϊκή Βρετανία)
Η Βαλεντία, λατιν.: Valentia (λατινικά σημαίνει "Γη τού Βάλη"), ήταν πιθανώς μία από τις ρωμαϊκές επαρχίες της διοίκησηςς των "Βρετανών" στην ύστερη Αρχαιότητα. Η θέση, η πρωτεύουσα, ακόμη και η ύπαρξή της παραμένουν θέμα επιστημονικής συζήτησης. Δεν αναφέρεται στον Κατάλογο της Βερόνας, που συντάχθηκε γύρω στο 312 μ.Χ. και έτσι πιθανότατα σχηματίστηκε από μία ή περισσότερες από τις άλλες επαρχίες, που ιδρύθηκαν κατά τη διάρκεια των Διοκλητιανών Μεταρρυθμίσεων. Ορισμένοι μελετητές προτείνουν ότι η Βαλεντία ήταν ένα νέο όνομα για ολόκληρη τη διοίκηση, αλλά ο Κατάλογος των Αξιωμάτων την ονομάζει ως υπατική επαρχία μαζί με τη Mεγάλη Καισαρησία (Μaxima Caesariensis) και τις άλλες επαρχίες, που κατατάσσονται στις επαρχίες για την τάξη των ιππέων. [1] Οι παρούσες υποθέσεις για την τοποθέτηση της Βαλεντίας περιλαμβάνουν την Ουαλία, με πρωτεύουσα την Ντέβα (Τσέστερ). [2] Η Κούμπρια νότια του τείχους του Αδριανού, με πρωτεύουσά της το Λουγκουβάλιον (Κάρλαϊλ) [3] Οι σύγχρονοι μελετητές απορρίπτουν την παλαιά ιδέα, ότι ήταν τα εδάφη μεταξύ τού τείχους του Αντωνίνου και τού τείχους τού Αδριανού, πιθανώς με πρωτεύουσα το Αμπιτάνκον (Ρίσινγκχαμ), λόγω της έλλειψης ρωμαϊκών ευρημάτων σε εκείνη την περιοχή. [3] [4]
Όνομα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το όνομά της παραπέμπει σωστά στον ανατολικό Αυτοκράτορα Βάλη (Balens), αλλά κάποιοι το θεωρούν επίσης ότι τιμούσε τον Βαλεντινιανό Α΄. [6] Μερικοί ερευνητές όπως ο Σ. Χ. Ροζενμπαουμ, που τοποθετούν τη Βαλεντία στην μακρινή βόρεια Βρετανία, πιστεύουν επίσης ότι το όνομα είναι λογοπαίγνιο με το λατινικό vallum («τείχος»), παράβαλε τη νήσο Munitia (λογοπαίγνιο τού munitio, οχύρωση) της Κοσμογραφίας του Aιθίκου Ίστριου.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αμμιανός Μαρκελλίνος καταγράφει ότι, μετά από συναναστροφή με τον Παννόνιο επαναστάτη Βαλεντίνο, ο κόμης Θεοδόσιος
- «...έστρεψε την προσοχή του να κάνει πολλές απαραίτητες τροποποιήσεις, νιώθοντας εντελώς ελεύθερος από κάθε κίνδυνο σε τέτοιες απόπειρες, αφού ήταν προφανές ότι όλες οι επιχειρήσεις του παρακολουθούνταν από μία ευνοϊκή τύχη. Έτσι αποκατέστησε πόλεις και φρούρια, όπως ήδη αναφέραμε, και ίδρυσε σταθμούς και φυλάκια στα σύνορά μας, και ανέκτησε τόσο ολοκληρωτικά την επαρχία που είχε υποταχθεί στον εχθρό, που μέσω των ενεργειών του τέθηκε ξανά υπό την εξουσία του νόμιμου ηγεμόνα της, και από τότε ονομαζόταν Βαλεντία, από επιθυμία του Αυτοκράτορα, ως μνημείο της επιτυχίας του»
Αυτό συνέβη το 369 μ/Χ.. Αντιπροσώπευε τη ρωμαϊκή ανάκαμψη από τη Μεγάλη Συνωμοσία, η οποία κατέλαβε τη βόρεια και δυτική Βρετανία το 367, παράλληλα με τις γερμανικές επιθέσεις στις ρωμαϊκές ακτές.
Ο Αμμιανός μιλά για την ίδρυση της Βαλεντίας ως τη μετονομασία μίας ανακτημένης επαρχίας (ή πιθανώς ολόκληρης της επικράτειας στη Βρετανία), αλλά ο Κατάλογος των Αξιωμάτων ονομάζει τον κυβερνήτη της Βαλεντίας ξεχωριστά μαζί με όλες τις τέσσερις βρετανικές επαρχίες, γνωστές από προηγούμενες πηγές. Είναι πιθανό μία νέα επαρχία να κατακτήθηκε ή σχηματίστηκε κάποια στιγμή μετά τη σύνθεση τού Καταλόγου της Βερόνας. Ο Κατάλογος των Αξιωμάτωων απαριθμεί επίσης δύο ομάδες στρατευμάτων υπό τον δούκα των Βρετανών (Dux Britanniarum). Ο ένας κάλυπτε την ανατολική ακτή τού νησιού, ενώ ο δεύτερος φύλαγε τη βορειοδυτική ακτή και σχημάτιζε φρουρές από ανατολή προς δύση κατά μήκος του τείχους του Αδριανού. Οι μελετητές που τοποθετούν τη Βαλεντία στην Κούμπρια επισημαίνουν τροποποιήσεις των παραπομπών του σωζόμενου κειμένου στις δυτικές μονάδες, ως απόδειξη ότι η περιοχή είχε καταληφθεί πλήρως κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Συνωμοσίας, και έτσι αποτέλεσε τον κύριο υποψήφιο για την ανάκτηση και τη νέα διοίκηση τού Θεοδοσίου.
Ο Αμμιανός σημείωσε επίσης ότι η επαρχία ονομάστηκε "σαν να εόρταζε έναν μικρό θρίαμβο " (velut ovans). Αυτός ήταν ένας μικρότερος εορτασμός, που γινόταν για μη θεαματικές νίκες, όπως στις εξεγέρσεις των σκλάβων, και ασυνήθιστος για την καταστροφή μ;iας βαρβαρικής ορδής. Μία εξήγηση είναι ότι εξεγερμένοι στρατιώτες ή ακόμη και στασιαστές κυβερνήτες μπορεί να εμπλέκονται, καθώς ποτέ δεν εορτάζονταν πλήρεις θρίαμβοι σε νίκες επί Ρωμαίων πολιτών. Η επιεικής μεταχείριση τού Θεοδόσιου προς τους συνωμότες που εμπλέκονται με τον επαναστάτη Βαλεντίνο, υποδηλώνει ότι η δυσαρέσκεια ήταν ήδη άβολα διαδεδομένη.
Περιγράφοντας τις μητροπολιτικές έδρες της πρώιμης βρετανικής εκκλησίας που ιδρύθηκε από τους Σ. Σ.Φάγκαν και « Δουβιανό», ο Γεράλδος της Ουαλίας τοποθέτησε τη Βαλέντια στη Σκωτία [7] [8], και κατά πάσα πιθανότητα καθόρισε την έδρα τού επισκόπου της (και επομένως την πρωτεύουσα της επαρχίας) στο Σαιντ Άντριους. [7] Ο Γουίλιαμ Κάμντεν, κοιτάζοντας τον Αμμιανό, το θεώρησε το ανακαταληφθέν βόρειο τμήμα της Mεγάλης Καισαρησίας (Μaxima Caesariensis), το οποίο τοποθέτησε γύρω από το Eβόρακον (Γιορκ). [5] Αυτό έγινε γενικά αποδεκτό μετά την εμφάνιση της με μεγάλη επιρροή πλαστογραφίας του Τσαρλς Μπέρτραμ της δεκαετίας του 1740, Η Περιγραφή της Βρετανίας, που τοποθέτησε την επαρχία ανάμεσα στα δύο τείχη, και μάλιστα ονόμασε την περιοχή βόρεια τού τείχους τού Αντωνίνου ως ξεχωριστή επαρχία της Βεσπασιανής. [9] Το έργο του, ωστόσο, απομυθοποιήθηκε κατά τη διάρκεια των μέσων του 19ου αι.
Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ A.L.F. Rivet and C. Smith, Place-names of Roman Britain (1979), 216-25.
- ↑ A. Dornier, 'The Province of Valentia', Britannia, 13 (1982), pp. 253-260.
- ↑ 3,0 3,1 S.S. Frere, Britannia: a history of Roman Britain (3rd edn, Guild Publishing, London 1987), 200.
- ↑ P. Salway, Roman Britain (1981), 392-6.
- ↑ 5,0 5,1 Camden, William (1610), «The Division of Britaine», Britain, or, a Chorographicall Description of the most flourishing Kingdomes, England, Scotland, and Ireland, http://www.visionofbritain.org.uk/travellers/Camden/7
- ↑ Frere, Sheppard Sunderland (1999), Britannia: a history of Roman Britain (3rd έκδοση), σελ. 205, https://books.google.com/books?id=XKU9AAAAIAAJ
- ↑ 7,0 7,1 Giraldus Cambriensis [Gerald of Wales]. De Inuectionibus [On Invectives], Vol. II, Ch. I, in Y Cymmrodor: The Magazine of the Honourable Society of Cymmrodorion, Vol. XXX, pp. 130–1. George Simpson & Co. (Devizes), 1920. (in Latin)
- ↑ Gerald of Wales. Translated by W.S. Davies as The Book of Invectives of Giraldus Cambrensis in Y Cymmrodor: The Magazine of the Honourable Society of Cymmrodorion, Vol. XXX, p. 16. George Simpson & Co. (Devizes), 1920.
- ↑ Hughes, William. The Geography of British History: A Geographical Description of the British Islands at Successive Periods from the Earliest Times to the Present Day: With a Sketch of the Commencement of Colonisation on the Part of the English Nation, p. 87. Longman, Green, Longman, Roberts, & Green (London), 1863.