Βαγγέλης Ρογκάκος
| Βαγγέλης Ρογκάκος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1917 |
| Θάνατος | 1949 |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός στρατιωτικός |
Ο Βαγγέλης Ρογκάκος ή Πετρακάκος[1] (1917-1949) ήταν Έλληνας κομμουνιστής, στέλεχος του ΕΑΜ Πελοποννήσου και πολιτικός επίτροπος στο ΔΣΕ. Σκοτώθηκε στον Πάρνωνα το 1949, κατά την τελευταία φάση του Ελληνικού Εμφυλίου.
Βιογραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Καταγωγή και δράση στον Μεσοπόλεμο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Βαγγέλης Ρογκάκος γεννήθηκε το 1917 στον μικρό οικισμό Κόκκινα Λουριά κοντά στη Μελιτίνη της Μάνης. Γιος φτωχού γεωργού, είχε γραμματικές γνώσεις δημοτικού, ενώ αργότερα εργάστηκε στον κλάδο της γεωργίας[2].
Έφηβος ακόμη οργανώθηκε στην ΟΚΝΕ και αναδείχτηκε σε στέλεχός της[3]. Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας του Μεταξά πέρασε στην παρανομία συνεχίζοντας την κομματική του δράση. Το 1938 πιάστηκε στην Αθήνα, ως μέλος της ΝΕ της ΟΚΝΕ. Βασανίστηκε για να ονοματίσει τους συνεργάτες του, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Έπειτα στάλθηκε στις φυλακές της Αίγινας και το 1940, μεταφέρθηκε στην Ακροναυπλία[4][5].
Στην Εθνική Αντίσταση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Κατοχή τον βρήκε έγκλειστο στην Ακροναυπλία. Στις 7 Απριλίου 1943 απελευθερώθηκε από τον ΕΛΑΣ από το "Σανατόριο Σωτηρία" στην Αθήνα μαζί με άλλους 55 φυματικούς συντρόφους του. Στη συνέχεια μετέβη στη Λακωνία, όπου έλαβε τη θέση του γραμματέα Αχτίδας του ΚΚΕ και συνέβαλε αποφασιστικά στη δημιουργία και την ανάπτυξη του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ στην ευρύτερη περιοχή[3]. Αργότερα ήταν β' γραμματέας της Περιφερειακής Επιτροπής του ΚΚΕ και στη συνέχεια α' γραμματέας.
Εμφύλιος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά τη Συνθήκη της Βάρκιζας και το ξέσπασμα της επονομαζόμενης «λευκής τρομοκρατίας» στην Πελοπόννησο, ο Βαγγέλης Ρογκάκος συνελήφθη στη Σπάρτη. Κατά τη μεταφορά του προς το Αστυνομικό Τμήμα, δραπέτευσε, αλλά συνελήφθη και πάλι έπειτα από καταδίωξη, αποκομίζοντας ένα διαμπερές τραύμα στο χέρι και πολλά μικρά τραύματα στα πόδια. Λόγω των τραυμάτων του, μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο της Σπάρτης από όπου δραπέτευσε εκ νέου χάρη στη βοήθεια στελεχών του ΚΚΕ[3][4].
Έπειτα κατέφυγε στον Πάρνωνα όπου είχε μεγάλη συμβολή στη συγκρότηση τμημάτων του ΔΣΕ. Μάλιστα τον Ιανουάριο του 1946, με δική του εντολή αντάρτες εκτέλεσαν σε επαρχιακό δρόμο έπειτα από ενέδρα, τον αρχηγό της Χ Λακωνίας, δικηγόρο Γρηγόριο Κοντοβουνήσιο, ως απάντηση στις διώξεις που υφίσταντο τα πρώην μέλη του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ από το επίσημο κράτος και τις παρακρατικές ένοπλες ομάδες. Κατά τη διάρκεια της επίθεσης σκοτώθηκαν επίσης ο εξάχρονος γιος του και οι δύο συνοδοί τους[6]. Από τα τέλη του 1946, όταν έφυγε ο Νίκος Μπελογιάννης από την Πελοπόννησο[7], ο Ρογκάκος ανέλαβε τη θέση του γραμματέα του Γραφείου Περιοχής Πελοποννήσου, καθώς και την ηγεσία των ένοπλων τμημάτων[8]. Στη συνέχεια, με την τοποθέτηση του Στέφανο Γκιουζέλη στην ηγεσία του ΔΣΕ Πελοποννήσου[9] έγινε πολιτικός επίτροπος της III Μεραρχίας[3].
Τον Φεβρουάριο του 1949, μετά από μάχη στον Άγιο Βασίλειο Κυνουρίας όπου οι δυνάμεις του ΔΣΕ υπέστησαν βαριές απώλειες, ο Ρογκάκος[10] χωρίς να ενημερώσει τον μέραρχο της III Μεραρχίας και υψηλόβαθμο στέλεχος του ΚΚΕ Στέφανο Γκιουζέλη, διέταξε τη διεξαγωγή ανταρτοδικείου που καταδίκασε σε θάνατο τον διοικητή του δεύτερου τάγματος της 55ης ταξιαρχίας του ΔΣΕ, Αλέκο Τσουκόπουλο, με τον οποίο σύμφωνα με μαρτυρίες ο Ρογκάκος είχε και προσωπική αντιπαλότητα που πήγαζε από διάσταση απόψεων πάνω σε στρατολογικά ζητήματα[11]. Μάλιστα, αρκετοί συγγραφείς[10][12][13], υποστηρίζουν ή αφήνουν να εννοηθεί πως ο Ρογκάκος προέβη στη στοχοποίηση του Τσουκόπουλου προκειμένου να συγκαλύψει τις όποιες δικές του ευθύνες. Παράλληλα, ο Ρογκάκος φέρεται να είχε προσωπική αντιπαράθεση και με τον Γκιουζέλη, τον οποίο θεωρούσε ακατάλληλο για τη θέση του μέραρχου[14].
Ο Ρογκάκος σκοτώθηκε μαζί με άλλα ηγετικά στελέχη του ΔΣΕ Πελοπόννησος|Πελοποννήσου, την 7η Αυγούστου του 1949 στο Πλατανάκι Κυνουρίας, στον Πάρνωνα[2], κατά την τελευταία φάση του Εμφυλίου Πολέμου.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Κώστα Καραλή, Ιστορία των Δραματικών Γεγονότων Πελοποννήσου 1943 - 1949, Αθήναι 1958, τόμος δεύτερος, σελ. 284.
- ↑ 2,0 2,1 Κώστα Καραλή, 1958, B', σελ. 284.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Κώστα Καραλή, 1958, B', σελ. 285.
- ↑ 4,0 4,1 Ριζοσπάστης, Τετάρτη 20 Μάρτη 1996, ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ.
- ↑ Γιάννης Καραμούζης, Να! Γιατί σας πολεμώ, Αθήναι 1949, σελ. 102.
- ↑ Ιωάννης Καρακατσιάνης, Η μεταβαρκιζιανή πολιτική κατάσταση στο Νότιο-Πελοποννησιακό χώρο, στο Ιωάννης Καρακατσιάνης (επιμ.), Νότια Πελοπόννησος 1935-1950, Αλφειός, 2009, σελ. 34 - 35.
- ↑ Ιωάννης Καρακατσιάνης, Η Μάνη στον πόλεμο: κατοχή, αντίσταση και εμφύλιος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2010, σελ. 395.
- ↑ Γιάννης Καραμούζης,1949, σελ. 103.
- ↑ Γιάννης Καραμούζης,1949, σελ. 98 και 102.
- ↑ 10,0 10,1 Γιάννης Καραμούζης, 1949, σελ. 101.
- ↑ Νίκος Μαραγκός, Αδικαίωτη θυσία, Αλέκος Τσουκόπουλος: Οι σύντροφοί του, η εποχή τους: Αλβανία - ΕΛΑΣ - Δημοκρατικός Στρατός, Αλφειός, 2002, σελ. 257.
- ↑ Τάσος Βουρνάς, Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας, Ο Εμφύλιος, εκδόσεις Αδελφών Τολίδη, Αθήνα 1981, σελ. 285.
- ↑ Κων. Παπακωνσταντίνου (Μπελάς), Η νεκρή μεραρχία ( Η ΙΙΙ Μεραρχία των νεκρών το ΔΣ Πελοποννήσου ), Εκδόσεις Αλφειός, τόμος Β', Αθήνα 1987, σελ. 914 - 926.
- ↑ Γιάννης Καραμούζης, 1949, σελ. 104 - 105.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ιστορία της Αντίστασης 1940-45, εκδόσεις Αυλός, Αθήνα 1979.
- Ιωάννης Καρακατσιάνης (επιμ.), Νότια Πελοπόννησος 1935-1950, Αλφειός, 2009.
- Ιωάννης Καρακατσιάνης, Η Μάνη στον πόλεμο: κατοχή, αντίσταση και εμφύλιος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2010.
- Κώστα Καραλή, Ιστορία των Δραματικών Γεγονότων Πελοποννήσου 1943 - 1949, τόμος δεύτερος, Αθήναι 1958.
- Γιάννης Καραμούζης, Να! Γιατί σας πολεμώ, Αθήναι 1949.
- Νίκος Μαραγκός, Αδικαίωτη θυσία, Αλέκος Τσουκόπουλος: Οι σύντροφοί του, η εποχή τους: Αλβανία - ΕΛΑΣ - Δημοκρατικός Στρατός, Αλφειός, 2002.
- Κων. Παπακωνσταντίνου (Μπελάς), Η νεκρή μεραρχία ( Η ΙΙΙ Μεραρχία των νεκρών το ΔΣ Πελοποννήσου ), Εκδόσεις Αλφειός, τόμος Β', Αθήνα 1987