Αχαΐα Αρίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Αχαΐα Αρείας)

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πόλη αναφέρεται από τον Στράβωνα[1] και μεταγενέστερους συγγραφείς.[2] Η πόλη ίσως κτίστηκε από τον Αχαιό, τον δευτερότοκο υιό του Σελεύκου του Νικάτορος και της Απάμας. Πάντως δεν είναι σίγουρο εάν κτίστηκε στα χρόνια του πατέρα του Αχαιού, του Σελεύκου ή μεταγενέστερα.

Η ύπαρξη της πόλης δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί από τους σύγχρονους ερευνητές, οι οποίοι διατυπώνουν επίσης ερωτήματα για την πιθανή ταύτισή της με αυτήν της Αχαΐας της Παρθίας,[3] σύμφωνα και με την αναφορά του Αππιανού,[4] ενώ η σημερινή της τοποθεσία παραμένει άγνωστη. Ίσως να βρισκόταν στα σύνορα Ιράν-Αφγανιστάν.

Οι απόψεις των ερευνητών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τον Getzel M. Cohen, στο έργο του The Hellenistic Settlements in the East from Armenia and Mesopotamia to Bactria and India ,[3] τίθενται τα εξής δυο διλήμματα: Α.- Είναι άραγε οι πόλεις με την ονομασία «Αχαΐα», που αναφέρουν ο Αππιανός και ο Στράβων πανομοιότυπες ή όχι; Δηλαδή, αφού ο Αππιανός εντοπίζει την Αχαΐα στην Παρθία και ο Στράβων την τοποθετεί στην Αρία, είναι αυτές όπως αναφέρονται διαφορετικές πόλεις, ή ένας από τους δυο αρχαίους συγγραφείς έχει υποπέσει σε πλάνη; Β.- Και αν ισχύει η τελευταία αυτή περίπτωση, ποιος απ’ τους δυο; Σε αυτά τα ερωτήματα ο William W. Tarn απάντησε [5] ως εξής: Οι λέξεις «Αχαΐα» και «Αχαΐς» αναφέρονται σε μία και την ίδια πόλη. Επιπλέον, το επίθετο «Αχαιοί» σημαίνει την Ηράκλεια «την Αχαϊκή», αυτό είναι όλο, δηλαδή, ο πληθυσμός της πόλης περιλάμβανε μεγάλο αριθμό αυτών των ανθρώπων μεταξύ των οικιστών. Τέλος, ο William W. Tarn απέρριψε ως «λάθος» την ένταξη της Αχαΐας από τον Στράβωνα στον κατάλογο των πόλεων που φέρουν το όνομα του ιδρυτή τους.[6] Θα πρέπει, ωστόσο, να διαχωριστούν σε δυο οι ισχυρισμοί του Στράβωνα: (α) ότι υπήρχε Αχαΐα στην Άρια, και (β) ότι πήρε το όνομά της από τον ιδρυτή της. Ακόμη και αν υποτεθεί ότι η τελευταία αυτή πληροφορία είναι εσφαλμένη εξακολουθεί να είναι αρκετά πιθανό ότι υπήρχε Αχαΐα στην Αρία.[3]

Ο Victor Tcherikover[7] προσδιόρισε ότι η Αχαΐα στην Αρία καταγράφεται από τον Στράβωνα και τον Πλίνιο, ενώ η Αχαΐα στην Παρθία αναφέρεται από τον Αππιανό.[8] Σχολίασε επίσης ότι η αναφορά από τον Αππιανό στην ίδρυση της Αχαΐας στην Παρθία την περίοδο του Σελεύκου Νικάτορα ήταν εσφαλμένη, διότι ο Αχαιός, ο οποίος έδωσε το όνομά του στην πόλη, ήταν συγγενής του Αντιόχου Α΄ (ένας άλλος Αχαιός επίσης αναφέρεται σε επιγραφή που χρονολογείται στο 267 π.Χ., από το Demnizli, κοντά στη Σμύρνη).[9] Ως αποτέλεσμα ο ίδιος, ο Tcherikover, θεώρησε ότι αυτή η πόλη ήταν θεμελιωμένη από τον τελευταίο αυτόν βασιλιά. Αλλά οι J. Andre και J. Filliozat,[10] αντιτάχθηκαν – σωστά κατά τον Getzel M. Cohen – θεωρώντας ότι ο Tcherikover μπέρδεψε την «Ηράκλεια / Αχαΐς» με την Αχαΐα στην Αρία.[3]

Ο Edwyn Robert Bevan, στο έργο του The House of Seleucus, προτείνει ότι ιδρυτής της Αχαΐας της Αρίας ήταν «χωρίς αμφιβολία ο στρατηγός και πεθερός του Σελεύκου Β', (δηλαδή ο Αχαιός) ή ένας γηραιότερος Αχαιός της ίδιας οικογένειας».[3] [11]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Στράβων, «Γεωγραφικά», ΙΑ', 10: [...] "[...] "μήκος δε της Αρίας όσον δισχίλιοι στάδιοι, πλάτος δε τριακόσιοι του πεδίου• πόλεις δε Αρτακάηνα και Αλεξάνδρεια και Αχαΐα, επώνυμοι των κτισάντων. ευοινεί δε σφόδρα η γη• και γαρ εις τριγονίαν παραμένει εν απιττώτοις άγγεσι". [...] Strabonis Geographicorum tabulæ XV, A. Firmin-Didot, 1853, Ἀχαΐα Αρία, p. 442.
  2. Alexander MacBean, Samuel Johnson, A Dictionary of Ancient Geography: Explaining the Local Appellations in Sacred, Grecian, and Roman History; Exhibiting the Extent of Kingdoms, and Situations of Cities, &c. And Illustrating the Allusions and Epithets in the Greek and Roman Poets. The Whole Established by Proper Authorities, and Designed for the Use of Schools, G. Robinson, 1773, Λήμμα: Αχαΐα.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Getzel M. Cohen, "The Hellenistic Settlements in the East from Armenia and Mesopotamia to Bactria and India", p. 275.
  4. Αππιανός, «Ρωμαϊκά», «Συριακὴ και Παρθικὴ», Κεφάλαιον 9, 57: [...] "[57] τοσαῦτα μὲν δὴ περὶ τῶν Σελεύκῳ προμαντευθέντων ἐπυθόμην: γίγνεται δ᾽ εὐθὺς Ἀλεξάνδρου μεταστάντος ἡγεμὼν τῆς ἵππου τῆς ἑταιρικῆς ἧς δὴ καὶ Ἡφαιστίων ἡγήσατο Ἀλεξάνδρῳ καὶ ἐπὶ Ἡφαιστίωνι Περδίκκας, μετὰ δὲ τὴν ἵππον σατράπης τε τῆς Βαβυλωνίας καὶ βασιλεὺς ἐπὶ τῇ σατραπείᾳ. γενομένῳ δὲ αὐτῷ τὰ ἐς πολέμους ἐπιτυχεστάτῳ Νικάτωρ ἐπώνυμον γίγνεται: τῷδε γὰρ ἀρέσκομαι μᾶλλον τοῦ Νικάτορα κτεῖναι. καὶ τὸ σῶμα ὄντι εὐρώστῳ τε καὶ μεγάλῳ, καὶ ταῦρον ἄγριον ἐν Ἀλεξάνδρου θυσίᾳ ποτὲ ἐκθορόντα τῶν δεσμῶν ὑποστάντι μόνῳ καὶ ταῖς χερσὶ μόναις κατειργασμένῳ, προστιθέασιν ἐς τοὺς ἀνδριάντας ἐπὶ τῷδε κέρατα. πόλεις δὲ ᾤκισεν ἐπὶ τὸ μῆκος τῆς ἀρχῆς ὅλης ἑκκαίδεκα μὲν Ἀντιοχείας ἐπὶ τῷ πατρί, πέντε δὲ ἐπὶ τῇ μητρὶ Λαοδικείας, ἐννέα δ᾽ ἐπωνύμους ἑαυτοῦ, τέσσαρας δ᾽ ἐπὶ ταῖς γυναιξί, τρεῖς Ἀπαμείας καὶ Στρατονίκειαν μίαν. καὶ εἰσὶν αὐτῶν ἐπιφανέσταται καὶ νῦν Σελεύκειαι μὲν ἥ τε ἐπὶ τῇ θαλάσσῃ καὶ ἡ ἐπὶ τοῦ Τίγρητος ποταμοῦ, Λαοδίκεια δὲ ἡ ἐν τῇ Φοινίκῃ καὶ Ἀντιόχεια ἡ ὑπὸ τῷ Λιβάνῳ ὄρει καὶ ἡ τῆς Συρίας Ἀπάμεια. τὰς δὲ ἄλλας ἐκ τῆς Ἑλλάδος ἢ Μακεδονίας ὠνόμαζεν, ἢ ἐπὶ ἔργοις ἑαυτοῦ τισιν, ἢ ἐς τιμὴν Ἀλεξάνδρου τοῦ βασιλέως: ὅθεν ἔστιν ἐν τῇ Συρίᾳ καὶ τοῖς ὑπὲρ αὐτὴν ἄνω βαρβάροις πολλὰ μὲν Ἑλληνικῶν πολλὰ δὲ Μακεδονικῶν πολισμάτων ὀνόματα, Βέρροια, Ἔδεσσα, Πέρινθος, Μαρώνεια, Καλλίπολις, Ἀχαΐα, Πέλλα, Ὠρωπός, Ἀμφίπολις, Ἀρέθουσα, Ἀστακός, Τεγέα, Χαλκίς, Λάρισα, Ἥραια, Ἀπολλωνία, ἐν δὲ τῇ Παρθυηνῇ Σώτειρα, Καλλιόπη, Χάρις, Ἑκατόμπυλος, Ἀχαΐα, ἐν δ᾽ Ἰνδοῖς Ἀλεξανδρόπολις, ἐν δὲ Σκύθαις Ἀλεξανδρέσχατα. καὶ ἐπὶ ταῖς αὐτοῦ Σελεύκου νίκαις ἔστι Νικηφόριόν τε ἐν τῇ Μεσοποταμίᾳ καὶ Νικόπολις ἐν Ἀρμενίᾳ τῇ ἀγχοτάτω μάλιστα Καππαδοκίας". [...]
  5. William W. Tarn: "The Greeks in Bactria and India". Cambridge 1951, GBI 2, 15 and nn. 1 and 2.
  6. Στράβων, 11.10.1.
  7. Victor Avigdor Tcherikover, HS: "Die hellenistischen städtegründungen von Alexander dem Grossen bis auf die Römerzeit", Dieterich'sche verlagsbuchhandlung, Leipzig 1927, HS 102.
  8. H.J. Kissling, RE s.v. "Herakleia 22"
  9. M. Worrle, "Chiron" 5 [1975] 59-87, επίσης D. Musti, CAH2 7:195-96 ("a high Seleucod funcionary") και Holt, "Thundering Zeus" 28 n. 16.
  10. J. Andre και J. Filliozat > Pline VI.2 63-64.
  11. Edwyn Robert Bevan, "The House of Seleucus", 1902, 2 volumes: Volume I. Volume II, Τόμος 1ος, σελ. 269.

Πηγές – βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρωτογενείς πηγές

Δευτερογενείς πηγές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Erdosy, M. «Places: 60403 (Achaia)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2017.  (Στράβων 11.10.1, André 1980, 64): Αρχαίος οικισμός, ο οποίος πιστοποιείται από λογοτεχνικές ή άλλες έγγραφες πηγές, του οποίου η ακριβής τοποθεσία δεν μπορεί να προσδιοριστεί ως σήμερα.