Αντέλα Γιούσιτς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αντέλα Γιούσιτς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1982[1][2]
Εκπαίδευση και γλώσσες
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Σαράγιεβο
Πανεπιστήμιο της Μπολόνια
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητακαλλιτέχνης του βίντεο
καλλιτέχνιδα
τηλεοπτικός παραγωγός
Ιστότοπος
adelajusic.wordpress.com

Η Αντέλα Γιούσιτς (γεννηθείσα την 20 Οκτωβρίου 1982) είναι μία σύγχρονη εικαστική καλλιτέχνιδα από τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη.[3][4] Γεννήθηκε στο Σαράγεβο. Είναι γνωστή για την κοινωνικού περιεχομένου τέχνη της με θέμα τον πόλεμο στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη[5][6] και τον ρόλο των ανταρτισσών στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία.[7] Τα έργα της έχουν εκτεθεί σε περισσότερες από 100 διεθνείς εκθέσεις, όπως τις: Φρέστας – Τριετία Τεχνών (Σάο Πάολο),[8] Το Γυναικείο Δωμάτιο (Νέα Υόρκη),[9][3] Βαλκανική Συντεχνία Καλλιτεχνών (Λονδίνο),[10][11] Μανιφέστα 8 (Μούρθια),[12] ISCP (Νέα Υόρκη),[13][14] Βιντεονάλ (Βόννη),[15] Image Counter Image (Μόναχο).[16] Η Γιούσιτς είναι συνιδρύτρια του Συλλόγου για την Τέχνη και τον Πολιτισμό Crvena. Η Αντέλα Γιούσιτς έχει συνεισφέρει στη δημιουργία του διαδικτυακού αρχείου για τον αντιφασιστικό αγώνα των γυναικών στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τη Γιουγκοσλαβία. Ζει και εργάζεται στο Σαράγιεβο.

Εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την περίοδο 1997-2001 η Αντέλα σπούδασε στο Λύκειο Εφαρμοσμένων Τεχνών. Το 2007 έλαβε το πτυχίο Μάστερ από την Ακαδημία Καλών Τεχνών, το Τμήμα της Χαρακτικής του Πανεπιστήμιου του Σαράγιεβο. Το 2013 έλαβε το δεύτερο Μάστερ της, με θέμα τη Δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στη νοτιοανατολική Ευρώπη, από τα πανεπιστήμια του Σαράγιεβο και της Μπολόνια.[17] Την ίδια χρονιά ολοκλήρωσε την πρακτική της άσκηση ως μέρος του προγράμματος ERMA στο Ινστιτούτο Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών στα Σκόπια Μακεδονίας.

Σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αντέλα μεγάλωσε στο Σαράγιεβο κατά τη διάρκεια του Βοσνιακού πολέμου της περιόδου 1992-1995 που επηρέασε έντονα την τέχνη της.[4] Οι κύριες πτυχές του έργου της είναι η προσωπική της εμπειρία από τον πόλεμο και την πολεμική πολιτική, η μεγάλη της προσήλωση στον φεμινισμό, η κοινωνικότητα και η αλληλεγγύη.[18] Χρησιμοποιεί διαφορετικά μέσα: βίντεο, κινηματογραφικές λήψεις, παραστάσεις θεάματος, κολάζ και ζωγραφική.[6][4][19](Ο ελεύθερος σκοπευτής, Δεν θα ξαναμιλήσω για τον πόλεμο, Μεταξένιο μενεξεδένιο πουκάμισο, Ride the Recoil). Το δεύτερο μέρος των έργων της απεικονίζει τον ρόλο των ανταρτισσών στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τον ρόλο των γυναικών στον Σοσιαλισμό (Άγνωστες Ηρωίδες, Τι μας πρόσφερε ο αγώνας μας;, Άγνωστη παρτιζάνα). Μέχρι το 2017, έχει δημιουργήσει περισσότερα από 50 εικαστικά έργα. Τα έργα της έχουν επισκοπηθεί από τους Μάρινα Γκρζίνιτς, Ντέιβιντ Έλιοτ, Έλενα Πέτροβιτς, Μάθιου Βέμπερ, Τζόναθαν Μπλάκγουντ, Αλεσάντρα Φερίνι, Χοντάρα Σούζαν, και άλλοι. Το έργο της έχει περιγραφεί ως «αφοπλιστικά ειλικρινές και ανυπόκριτο, ανεξάρτητα από το αν αφορά οικογενειακές ιστορίες ή ευρύτερες πολιτικές αφηγήσεις.»[4]

Αυτοβιογραφικά έργα για τον πόλεμο στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ελεύθερος Σκοπευτής (2007)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ελεύθερος σκοπευτής (Snajperist), είναι ένα σύντομο βίντεο που θεωρείται αυτοβιογραφικό έργο. Ο πατέρας της Αντέλα Γιούσιτς ήταν μέλος του Βοσνιακού Στρατού στο Σαράγιεβο από την έναρξη του πολέμου. Η αποστολή του κατά την πολιορκία του Σαράγιεβο ήταν να αναζητά τους ελεύθερους σκοπευτές που πυροβολούν πολίτες παραβιάζοντας τις συνθήκες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της Γενεύης. Την 3 Δεκεμβρίου 1992, ενώ ήταν ελεύθερος σκοπευτής, σκοτώθηκε από τη σφαίρα ενός ελεύθερου σκοπευτή που τον χτύπησε στο μάτι.[20] Στον Ελεύθερο Σκοπευτή, η καλλιτέχνιδα αφηγείται ένα μέρος από τις σημειώσεις του πατέρα τους όπου απαριθμούσε τους στρατιώτες που είχε σκοτώσει στις πολεμικές του αποστολές, ζωγραφίζοντας έναν κόκκινο κύκλο πίσω από τον οποίο φαίνεται η εικόνα του πατέρα της.

Ο Σκοπευτής ήταν μέρος της έκθεσης ΜΟΜΕΝΤΟΥΜ: «ΗΡΩΙΔΑ ΜΗΤΈΡΑ / Σύγχρονη Τέχνη από τις Μετα-Κομμουνιστικές Γυναίκες που Επανεξετάζουν τον Ηρωισμό», με επιμέλεια των Ρέιτσελ Ριτς-Βόλοκ και Μπόγιανα Πέγιτς στο Βερολίνο.[21] Η Μπόγιανα αναφέρει ότι: «Η μνήμη επανέρχεται από τα κομμάτια που αντιμετωπίζουν το τραύμα και τις απώλειες που προκάλεσε ο πόλεμος στη Βοσνία (Μάγια Μπάγεβιτς και Αντέλα Γιούσιτς), και στα έργα αυτά διακρίνεται ότι οι αναμνήσεις των γυναικών, ακόμη και του στρατού, διαφέρουν από εκείνες των ανδρών[22] Η Αλεσάντρα Φερίνι, εικαστική καλλιτέχνιδα, ερευνήτρια και εκπαιδευτικός, είπε:[21][23]

Αποκαλύπτοντας τον τρόπο που οι πολεμικές αναμνήσεις αλληλοσυνδέονται με τις οικογενειακές και παιδικές αναμνήσεις, η Ιούσιτς μας υπενθυμίζει την δύναμη του αυτοβιογραφικού έργου στην αμφισβήτηση της ιστορίας και των διενέξεων. Αυτό που τίθεται υπό αμφισβήτηση στον Ελεύθερο σκοπευτή είναι η πραγματικότητα του ίδιου του πολέμου, σε μια προσπάθεια να ξεπεραστούν τα εθνικιστικά, εθνικά ή θρησκευτικά θέματα, τα οποία ήταν τα κύρια σημεία των συζητήσεων της μεταπολεμικής περιόδου.

— Αλεσάντρα Φερίνι

Ο Ελεύθερος Σκοπευτής ήταν μέρος των μαθημάτων για την απόκτηση του πτυχίου Μάστερ Καλών Τεχνών από το Κολέγιο Τσέλσι Τέχνης και Σχεδίου, Το Πανεπιστήμιο Τεχνών του Λονδίνου και το Κέντρο Ερευνών Tate,[24] και διέγειρε «το ζήτημα του πώς το πεδίο της κάθαρσης καταλαμβάνεται από προσωπικό υλικό στην δημιουργία, τη βίωση και την αποκατάσταση αναμνήσεων.»[24] Το 2013 η Γιούσιτς παρουσίασε το έργο της Ο Ελεύθερος Σκοπευτής στο πάνελ «Τέχνη στη Σύγρουση» της Σχολής Οικονομικών του Λονδίνου..[25] Ο Σκοπευτής έχει συμπεριληφθεί στα αρχεία του ιδρύματος imai (ινστιτούτο διαδραστικών μέσων τέχνης) [26] και του Τράνσιτλαντ: Καλλιτεχνικά βίντεο από την Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη.[27] Το Τράνσιτλαντ ΕΥΡΩΠΗ είναι ένα συλλογικό αρχείο από 100 βίντεο που ατνικατοπτρίζουν τις μεταβάσεις και τους μετασχηματισμούς στις μετα-Σοσιαλιστικές χώρες της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης. Το βίντεο περιλαμβάνει έργα από τα τελευταία είκοσι χρόνια, από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου ως το παρόν.[28]

Άμα πεθάνω, κάντε ό, τι θέλετε (2011)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο αρχικός τίτλος του έργου είναι Kad ja umrem, radite šta hoćete. Σε αυτό το βίντεο, η καλλιτέχνιδα στοργικά βάφει τα μαλλιά της εκλείπουσας γιαγιάς της. Στη μουσική επένδυση, η Γιούσιτς ψιθυρίζει στα Βοσνιακά, επαναλαμβάνοντας τις ιστορίες που μοιράστηκε η γιαγιά της για τη δύσκολη ζωή της. «Τότε ήταν εκατό φορές χειρότερα,» γράφουν οι υπότιτλοι, και, «ο Θάνατος ήταν μια ανακούφιση.».[29] Η γιαγιά Γιούσιτς είχε ζήσει τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τον προηγούμενο Βοσνιακό πόλεμο.[30]

Το Άμα πεθάνω, κάντε ό,τι θέλετε έχει συμπεριληφθεί στα αρχεία του imai (ινστιτούτο διαδραστικών καλλιτεχνικών μέσων) μαζί με 3.000 καλλιτεχνικά βίντεο και ντοκιμαντέρ για την πρωτοποριακή περίοδο του '60 μέχρι και σήμερα.[31]

Δεν θα ξαναμιλήσω για τον πόλεμο (2011)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο αρχικός τίτλος του έργου ήταν Ja više nikada neću pričati o ratu. Σε αυτό το συλλογικό βίντεο των Αντέλα Γιούσιτς και Λάνα Κμάτζανιν, οι δύο καλλιτέχνιδες από τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη υπόσχονται μεταξύ τους να μην ξαναμιλήσουν για τον πόλεμο ποτέ, αλλά επαναλαμβάνοντας την ίδια πρόταση ξανά και ξανά, ταράζονται ολοένα και περισσότερο σε σημείο που δεν ξεφεύγουν από το θέμα ακόμη και όταν δεν μιλάνε.[32][33]

Το 2011 η πρώτη έκδοση του έργου Δεν θα ξαναμιλήσω για τον πόλεμο στο Ζάγκρεμπ Κροατίας συμπεριλήφθηκε στην συλλογή Περπέτουουμ Μόμπιλ του Ζωντανού Αρχείου, ως «αναπόσπαστο μέρος, μια προσπάθεια και πρόκληση για να αναδιαρθρωθούν πολιτικά αυτοί οι αλληλεπικαλυπτόμενοι, αντικρουόμενοι και ανακάμπτοντες λόγοι».[34] Η Έλενα Πέτροβιτς, μέλος της επιμελητικής ομάδας, ανέφερε ότι «το ίδιο το έργο αποτελεί το έναυσμα για την τοποθέτηση των επιμελητών σε σχέση με το έργο, καθώς και ένα ορόσημο για το πλαίσιο μέσα στο οποίο παρουσιάζεται στο κοινό, τα μέσα ενημέρωσης και τους πολιτικούς του τόπου.»[35]

Αυτό το έργο, μαζί με τον Ελεύθερο Σκοπευτή και το Άμα πεθάνω, κάντε ό,τι θέλετε έχουν συμπεριληφθεί στο Κινηματογραφικές Μεταλλάξεις: το Φεστιβάλ του Αόρατου Κινηματογράφου 08 Παράλληλη Ταινία, Ζάγκρεμπ 2014.[36][37] Για την επιλογέα του Φεστιβάλ, θεωρητική και καλλιτέχνιδα Μάρινα Γκρζίνιτς, τα έργα δείχνουν την «τεταμένη, στρατιωτικοποιημένη αποικιοκρατία και την μηχανή του πολέμου (που ρυθμίζει το βλέμμα, επηρεάζει και τη ζωή)».[35][38]

Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ειδικό Βραβείο του Σαλονιού 54ης Οκτωβρίου Σαλόνι, 2013[39][40]
  • Βραβείο CEE Νέων Καλλιτεχνών Χένκελ, 2011[41]
  • Βραβείο της γκαλερί Τσάρλαμα για το καλύτερο έργο νεαρής καλλιτέχνιδας, 2011[42]
  • YVAA Ζβόνο για την καλύτερη Βόσνια νεαρή καλλιτέχνιδα, 2010[43][44]

Συμμετοχές, υποτροφίες, χρηματοδοτούμενες έρευνες και συναφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 2017, Πρόγραμμα καλλιτεχνικής φιλοξενίας, Κέντρο Kulturni Tobačna 001, Λιουμπλιάνα, Σλοβενία
  • 211 Νοεμβρίου 2017 - 11 Ιανουαρίου 2018 – τρανσδημιουργία, η έρευνα με βάση την τέχνη στην Οικονομική Σχολή Ίζμιρ, Τμήμα Καλών Τεχνών, Σμύρνη, Τουρκία
  • 25 Απριλίου - 25 Ιουνίου 2017 – τρανσδημιουργία, η έρευνα με βάση την τέχνη στην Οικονομική Σχολή Ίζμιρ, Τμήμα Καλών Τεχνών, Σμύρνη, Τουρκία
  • 1η-25η Σεπτεμβρίου 2017– Καλλιτεχνική φιλοξενία, Εκθεσιακός χώρος frei_raum Ε21, Μουσεία Quartier, Βιέννη, Αυστρία[45]
  • 2016 Διεθνής πλατφόρμα Καλλιτεχνικής φιλοξενίας, Δωμάτιο Μάριμπορ, Σλοβενία
  • 2014 TICA, Τίρανα, Αλβανία
  • 2013 αποδέκτης της Υποτροφίας ERMA , Σαράγεβο, Βοσνία και Ερζεγοβίνη
  • 2013 i.a.a.b., Βασιλεία, Ελβετία
  • 2012 Kulturkontakt, Βιέννη, Αυστρία[46]
  • 2011 ISCP, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ[47]
  • 2010 Προσωρινή Πόλη, Kozelites Approach Art Association, Πετς, Ουγγαρία
  • 2010 Μίσκολτς Ινστιτούτο για τη Σύγχρονη Τέχνη, Μίσκολτς, Ουγγαρία

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 iscp-nyc.org/resident/adela-jusic.
  2. 2,0 2,1 trans-making.eu/en/users/adela-jusic.
  3. 3,0 3,1 Hodara, Susan (2014-11-08). «Personal Ways of Untangling the Political» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2014/11/09/nyregion/personal-ways-of-untangling-the-political.html. Ανακτήθηκε στις 2017-12-20. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 «Without Pity or Sentiment : Conflict in the art of Adela Jušić» (στα αγγλικά). Jon Blackwood. 2016-01-27. https://jonblackwood.net/2016/01/27/30/. Ανακτήθηκε στις 2018-01-06. 
  5. Myers, Arielle M (Άνοιξη 2016). «Performing Identity Afer Yugoslavia: Contemporary Art Beyond and Trough the Ethno-National» (PDF). Art History Theses & Dissertations 52. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-12. https://web.archive.org/web/20180612141501/https://scholar.colorado.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=https%3A%2F%2Fwww.google.ba%2F&httpsredir=1&article=1032&context=arth_gradetds. Ανακτήθηκε στις 2020-01-26. 
  6. 6,0 6,1 Kosmala, Katarzyna· Cocos, Inga Fonar (2014). «From feminism to transfeminism: From sexually queer to politically queer». Sexing the Border: Gender, Art and New Media in Central and Eastern Europe. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing. σελ. 246. ISBN 9781443867856. 
  7. Trebušak, Alenka (Φεβρουάριος 2017). «Adela Jušić: Real but not true » Tobačna 001 Cultural Centre». www.mgml.si. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2018. 
  8. «The first edition of Frestas – Art Triennial is born out of a plural score, expository cores, symposium and diversified actions. - Biennial Foundation» (στα αγγλικά). Biennial Foundation. 2014-12-09. http://www.biennialfoundation.org/2014/12/the-first-edition-of-frestas-art-triennial-is-born-out-of-a-plural-score-expository-cores-symposium-and-diversified-actions/. Ανακτήθηκε στις 2017-12-20. 
  9. «The Women’s Room» (στα αγγλικά). Hudson Valley Center for Contemporary Art. 2014-12-09. http://www.hvcca.org/past-exhibitions/the-womens-room/. Ανακτήθηκε στις 2017-12-20. 
  10. «Two mouthsful of silence». balkanartistsguild (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2018. 
  11. «two mouthsful of silence: Lana Čmajčanin i Adela Jušić izlažu u Londonu» (στα αγγλικά). Fashion.Beauty.Love. 2015-09-04. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-03-09. https://web.archive.org/web/20180309054022/http://fbl.ba/two-mouthsful-of-silence-lana-cmajcanin-i-adela-jusic-izlazu-u-londonu/. Ανακτήθηκε στις 2018-01-07. 
  12. «Manifesta 8 and the Problems of Sincerity • Online • Afterall». www.afterall.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2017. 
  13. Sheleff, Maayan (27 Ιουνίου 2012). Secondary Witness: June 27-July 26, 2012 : Participating Artists: Lana Čmajčanin, Dor Guez, Adela Jusic, Juan Manuel Echavarría, Avi Mograbi and Michael Zupraner (στα Αγγλικά). ISCP International Studio & Curatorial Program. ISBN 9780985574109. 
  14. NYFA.org. «Con Edison Immigrant Artist Program Newsletter, Issue No. 36». NYFA.org - NYFA Current. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2018. 
  15. «Adela Jušić: Videonale Onlinearchiv». archiv.videonale.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2017. 
  16. «Exhibition Image Counter Image» (στα αγγλικά). Crvena. 2012-06-14. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-03-09. https://web.archive.org/web/20180309120358/http://www.crvena.ba/exhibition-image-counter-image-6/. Ανακτήθηκε στις 2017-12-20. 
  17. «Adela Jušić» (στα Κροατικά). Vox Feminae. https://www.voxfeminae.net/info-baza/umjetnice/interdisciplinarna/item/7265-adela-jusic. Ανακτήθηκε στις 2018-01-06. 
  18. «Solo Exhibition: Adela Jušić, STEALTH, Movement». www.riskchange.eu (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2018. 
  19. «Adela Jusic». iscp-nyc.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2018. 
  20. «ADELA JUŠIĆ – THE SNIPER» (στα αγγλικά). mnemoscape. 2013-06-19. https://mnemoscape.wordpress.com/2013/06/19/adela-jusic-the-sniper/. Ανακτήθηκε στις 2018-02-27. 
  21. 21,0 21,1 «HERO MOTHER: Contemporary Art by Post-Communist Women / Rethinking Heroism». momentumworldwide.org. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2018. 
  22. Pejic, Bojana (Μάιος 2016). «Resisting the Limits of Now». HERO MOTHER: Contemporary Art by Post-Communist Women Rethinking Heroism (Berlin): 13. http://momentumworldwide.org/wp-content/uploads/2016/05/Bojana-Pejic_Catalogue-Text_Edited-Adela-Eisentstein.pdf. 
  23. «ADELA JUŠIĆ – THE SNIPER» (στα αγγλικά). mnemoscape. 2013-06-19. https://mnemoscape.wordpress.com/2013/06/19/adela-jusic-the-sniper/. Ανακτήθηκε στις 2018-01-07. 
  24. 24,0 24,1 Tate. «Where Theory Belongs: Four Ways to Experience a Seminar in Contemporary Art» (στα αγγλικά). Tate. http://www.tate.org.uk/research/research-centres/tate-research-centre-learning/working-papers/where-theory-belongs. Ανακτήθηκε στις 2018-01-06. 
  25. «LSE hosts panel discussion ‘Art in Conflict’ as part of Literary Festival 2013» (στα αγγλικά). kelise soixante-douze. 2013-04-29. https://kelise72.com/2013/04/29/lse-host-talk-art-in-conflict/. Ανακτήθηκε στις 2018-01-04. 
  26. «About imai». www.stiftung-imai.de (στα Γερμανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2018. 
  27. Andras, Edit (2009) (στα αγγλικά) (PDF). Transitland Video art from Central and Eastern Europe 1989-2009. Ludwig Museum—Museum of Contemporary Art, σελ. 241, 287. https://www.academia.edu/4241499/Transitland_Video_art_from_Central_and_Eastern_Europe_1989-2009?auto=download. 
  28. Réka Deim. «Transitland: Video Art from Central and Eastern Europe 1989-2009 (Interview)». ARTMargins Online (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2018. 
  29. Hodara, Susan (2014-11-08). «Personal Ways of Untangling the Political» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2014/11/09/nyregion/personal-ways-of-untangling-the-political.html. Ανακτήθηκε στις 2017-12-20. 
  30. «Longing to be Close: Zymryte Hoxhaj and Adela Jusic at Femart». femart-ks.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2018. 
  31. «About imai». www.stiftung-imai.de (στα Γερμανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2018. 
  32. Webber, Matthew. «Art of War». Zymbol magazine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2018. 
  33. «Don't Mention the War» (στα αγγλικά). M R Webber. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-09-30. https://web.archive.org/web/20160930194453/http://mrwebber.org/journalism/2015/6/25/art-of-war. Ανακτήθηκε στις 2018-01-04. 
  34. «The Bring In Take Out – Living Archive (LA) Interactive Contemporary Art Exhibition» (στα Βοσνιακά, Κροατικά, Σερβικά). Bring In Take Out. 2011-10-02. https://bringintakeout.wordpress.com/la-editions/zagreb/. Ανακτήθηκε στις 2018-01-07. 
  35. 35,0 35,1 Petrovic, Jelena (2015). «I Will Never Talk about the War Again». www.lanacmajcanin.com (στα Βοσνιακά). Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2018. 
  36. «Filmske mutacije: Osmi festival nevidljivog filma». FILM-mag.net (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2018. 
  37. «FILMSKE MUTACIJE: OSMI FESTIVAL NEVIDLJIVOG FILMA» (PDF). Muzej savremene umjetnosti Zagreb (στα Κροατικά). 2014. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2018. [νεκρός σύνδεσμος]
  38. Grzinic, Marina (2014). «Politicizing and rewriting counter histories: for a new politics of empowerment and interventions» (PDF). Adela Jusic. 
  39. «Nagrade 54. Oktobarca». www.seecult.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2018. 
  40. «Flaka Haliti and Adela Jusic: Honored at the Oktobarski Salon». archive.kosovotwopointzero.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2018. [νεκρός σύνδεσμος]
  41. «KulturKontakt Austria - Henkel Art.Award». www.kulturkontakt.or.at. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2018. [νεκρός σύνδεσμος]
  42. «Jušić Adela | Gallery 90-60-90». udruga906090.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2018. [νεκρός σύνδεσμος]
  43. «Adela Jušić - scca.ba» (στα αγγλικά). scca.ba. http://scca.ba/zvono-award/the-zvono-award-2010/artists/adela-jusic/. Ανακτήθηκε στις 2018-02-06. 
  44. «Adela Jušić - When I die, you can do what you want (Zvono award) - scca.ba» (στα αγγλικά). scca.ba. http://scca.ba/zvono-award/solo-exhibitions/when-i-die-you-can-do-what-you-want-adela-jusic/. Ανακτήθηκε στις 2018-01-05. 
  45. «ArtistInfo». www.q21.at. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2018. 
  46. «KulturKontakt Austria - Artists in Residence». www.kulturkontakt.or.at. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2018. [νεκρός σύνδεσμος]
  47. «Adela Jusic». iscp-nyc.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2018. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]