Αμπντουλάχ Τσατλί

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αμπντουλάχ Τσατλί
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Abdullah Çatlı (Τουρκικά)
Γέννηση1  Ιουνίου 1956
Νεβσεχίρ
Θάνατος3  Νοεμβρίου 1996
Susurluk
Αιτία θανάτουτροχαίο ατύχημα και Susurluk car crash
Συνθήκες θανάτουθανατηφόρο δυστύχημα
Χώρα πολιτογράφησηςΤουρκία
ΘρησκείαΙσλάμ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσατουρκικά
Ομιλούμενες γλώσσεςτουρκικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Άγκυρας
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΑφεντικό του εγκλήματος
Περίοδος ακμής1974
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΓκρίζοι Λύκοι
δεδομένα

Ο Αμπντουλάχ Τσατλί (τουρκικά: Abdullah Çatlı‎‎), (1 Ιουνίου 1956 – 3 Νοεμβρίου 1996) ήταν μυστικός πράκτορας της τουρκικής κυβέρνησης,[1][2][3] καθώς και πληρωμένος δολοφόνος για την Εθνική Οργάνωση Πληροφοριών (MİT).[4] Ηγήθηκε των Γκρίζων Λύκων, του κλάδου νεολαίας του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970. Ο θάνατός του στο αυτοκινητιστικό δυστύχημα του Σουσουρλούκ, ενώ ταξίδευε με ένα αυτοκίνητο με κρατικούς αξιωματούχους,[5] αποκάλυψε το βάθος της συνενοχής του κράτους στο οργανωμένο έγκλημα σε αυτό που έγινε γνωστό ως το Σκάνδαλο Σουσουρλούκ. Συμμετείχε στις δολοφονίες ύποπτων μελών του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) και του Αρμενικού Μυστικού Στρατού για την Απελευθέρωση της Αρμενίας (ASALA).

Καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τσατλί γεννήθηκε σε τουρκική οικογένεια στο Νεβσεχίρ. Μεγάλωσε στο Νεβσεχίρ, μια μικρή επαρχία στην Κεντρική Ανατολία. Ο Τσατλί ήταν εξοικειωμένος με τις απόψεις του ακροδεξιού MHP και των Τούρκων υπερεθνικιστών.

1978–1984[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τσατλί ήταν υπεύθυνος, μαζί με τον Χαλούκ Κίρτσι και πολλά άλλα μέλη του MHP, για τη σφαγή του Bahçelievler στις 9 Οκτωβρίου 1978, κατά την οποία δολοφονήθηκαν επτά φοιτητές, μέλη του Εργατικού Κόμματος της Τουρκίας (TIP).[1][6]

Λέγεται επίσης ότι βοήθησε τον Μεχμέτ Αλί Αγκτσά να δολοφονήσει τον εκδότη της αριστερής εφημερίδας Αμπντί Ιπεκτσί την 1η Φεβρουαρίου 1979 στην Κωνσταντινούπολη.[7] Σύμφωνα με την ερευνήτρια δημοσιογράφο Λούσι Κομίσαρ, ο Τσατλί "σύμφωνα με πληροφορίες βοήθησε στην οργάνωση της απόδρασης του Αγκτσά από μια στρατιωτική φυλακή της Κωνσταντινούπολης, και ορισμένοι υποστήριξαν ότι ο Τσατλί συμμετείχε ακόμη και στην απόπειρα δολοφονίας του Πάπα το 1981". Τον Φεβρουάριο του 1982 πιάστηκε με ηρωίνη στην Ελβετία, αλλά κατάφερε να γλιτώσει από την κράτηση.[8] Το 1998 το περιοδικό Monde diplomatique ισχυρίστηκε ότι ο Τσατλί είχε οργανώσει την απόπειρα δολοφονίας «σε αντάλλαγμα το ποσό των 3 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων » για τους Γκρίζους Λύκους.[2] Το 1985 στη Ρώμη, ο Τσατλί δήλωσε σε έναν δικαστή «ότι είχε έρθει σε επαφή με το BND, την γερμανική υπηρεσία πληροφοριών, που του υποσχέθηκε ένα καλό χρηματικό ποσό εάν ενέπλεξε τις ρωσικές και βουλγαρικές υπηρεσίες στην απόπειρα δολοφονίας κατά του Πάπα».[5]

Στη συνέχεια ο Τσατλί πήγε στη Γαλλία, όπου, με το ψευδώνυμο Χασάν Κουρτόγλου, σχεδίασε μια σειρά επιθέσεων (18 στη Γαλλία και οι υπόλοιπες στη Γιουγκοσλαβία, τον Λίβανο, τη Γερμανία, τον Καναδά, τις ΗΠΑ και την Αυστρία) κατά των αρμενικών συμφερόντων και της ASALA με τη βοήθεια της MİT. Αυτά περιελάμβαναν τη βομβιστική επίθεση στο Μνημείο της Γενοκτονίας των Αρμενίων στο Άλφορτβιλ 3 Μαΐου 1984 και την απόπειρα δολοφονίας του ακτιβιστή Αρά Τορανιάν.[2][9]

1984–1996[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η τουρκική υπηρεσία πληροφοριών (MIT) πλήρωσε τον Τσατλί σε ηρωίνη και τελικά συνελήφθη στο Παρίσι στις 24 Οκτωβρίου 1984 για διακίνηση ναρκωτικών. Καταδικάστηκε σε επτά χρόνια φυλάκιση και το 1988 παραδόθηκε στην Ελβετία, όπου καταζητούνταν επίσης με την κατηγορία της διακίνησης ναρκωτικών. Ωστόσο, δραπέτευσε από τη φυλακή[8] τον Μάρτιο του 1990 με τη βοήθεια των Γκρίζων Λύκων. Μετά την επιστροφή του στην Τουρκία, φάνηκε να είχε στρατολογηθεί από την αστυνομία, ενώ καταδικάστηκε και επίσημα σε θάνατο ερήμην από τις τουρκικές αρχές για αρκετές δολοφονίες.[10]

Η Τουρκάλα πρωθυπουργός Τανσού Τσιλέρ δήλωσε στις 4 Οκτωβρίου 1993: «Γνωρίζουμε τη λίστα των επιχειρηματιών και των καλλιτεχνών που υποβλήθηκαν σε εκβιασμό από το ΡΚΚ και θα φέρουμε τα μέλη τους υπόλογα». Ξεκινώντας στις 14 Ιανουαρίου 1994, σχεδόν εκατό άνθρωποι απήχθησαν από κομάντο που φορούσαν στολές και ταξίδευαν με αστυνομικά οχήματα και στη συνέχεια σκοτώθηκαν κάπου κατά μήκος του δρόμου από την Άγκυρα προς την Κωνσταντινούπολη. Ο Τσατλί ζήτησε χρήματα από άτομα που ήταν στη «λίστα της Τσιλέρ», υποσχόμενος να αφαιρέσει τα ονόματά τους. Ένα από τα θύματά του, ο Μπετσέκ Καντούρκ, επρόκειτο να πληρώσει δέκα εκατομμύρια δολάρια, στα οποία ο βασιλιάς του καζίνο Ομέρ Τοπάλ πρόσθεσε άλλα δεκαεπτά εκατομμύρια. Ωστόσο, αφού έλαβε τα χρήματα, συνέχισε να τις απαγωγές, και μερικές φορές να τους βασανίζει εκ των προτέρων.[2]

Σύμφωνα με τον Μεχμέτ Εΐμουρ, μια ομάδα με επικεφαλής τον Τσατλί ήταν υπεύθυνη για το θάνατο των Ιρανών κατασκόπων Λαζίμ Εσμάελι και Ασκάρ Σίμιτκο το 1995. Το δακτυλικό αποτύπωμα του Τσατλί φέρεται να βρέθηκε επίσης στο τύμπανο ενός από τα πολυβόλα που χρησιμοποιήθηκαν για τη δολοφονία του Ομέρ Τοπάλ.[11] Το 1996, ο Τσατλί απήγαγε τον τηλεοπτικό επιχειρηματία Μεχμέτ Αλί Γιαπράκ και ζήτησε λύτρα τεσσάρων εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων.[12]

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τσατλί πέθανε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στις 3 Νοεμβρίου 1996 στο Σουσουρλούκ, μια πόλη στην επαρχία Μπαλίκεσιρ. Στο δυστύχημα σκοτώθηκαν επίσης ο Χουσέιν Κοσαντάγκ, διευθυντής της Αστυνομικής Ακαδημίας στην Κωνσταντινούπολη και η Γκόντζα Ους (κοπέλα του Τσατλί).[10] Ο Σεντάτ Μπουσάκ, βουλευτής του Κόμματος Ορθού Δρόμου (DYP) για την επαρχία Σανλιούρφα και αρχηγός των Κούρδων φρουρών του χωριού, ήταν το μόνο άτομο που επέζησε από τη συντριβή. Η πολιτοφυλακή του, χρηματοδοτούμενη από το τουρκικό κράτος, δραστηριοποιήθηκε κατά του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK).[8][10] Το σκάνδαλο Σουσουρλούκ αποκάλυψε το βαθύ κράτος στην Τουρκία.[8][13][10]

Τη στιγμή του θανάτου του, ο Τσατλί ήταν καταδικασμένος φυγάς, καταζητούμενος για διακίνηση ναρκωτικών και δολοφονία, αλλά έφερε πάνω του 6 διαφορετικές ταυτότητες εκ των οποίων η μία ήταν επίσημο διπλωματικό διαβατήριο με το όνομα Μεχμέτ Οζμπάι.[8] Ο Αλπαρσλάν Τουρκές, ιδρυτής των Γκρίζων Λύκων και του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος, και πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Τουρκίας, παραδέχτηκε ότι γνώριζε ότι ο Τσατλί είχε συνεργαστεί με τις τουρκικές αρχές για την ευημερία του κράτους.[14][15] Ο υπουργός Εσωτερικών Μεχμέτ Αγκάρ έχει υπογράψει πολλά από τα επίσημα έγγραφα που είχε, συμπεριλαμβανομένης της άδειας οπλοφορίας.[16] Μετά τον θάνατο του Τσατλί, ο Αγκάρ αρχικά υποστήριξε ότι ο Τσατλί πιθανώς συνελήφθη από τις τουρκικές αρχές και οδηγήθηκε στη δικαιοσύνη μέχρι που ανακαλύφθηκε ότι η ομάδα είχε μείνει στο ίδιο ξενοδοχείο για τρεις ημέρες, και ήταν το ίδιο ξενοδοχείο στο οποίο έμεινε και ο Αγκάρ.[15] Στη συνέχεια, ο Αγκάρ παραιτήθηκε.[15] Ο Τσατλί καταζητήθηκε επίσης από την Ιντερπόλ για απόδραση από ελβετική φυλακή.[10]

Ο Μουχσίν Γιαζικιόγλου από το ακροδεξιό Κόμμα Μεγάλης Ένωσης παρευρέθηκε στην κηδεία του και ο Μεχμέτ Αλί Αγκτσά έστειλε λουλούδια από τη φυλακή της Ρώμης.[17] Στον τάφο του γίνονται ετήσιες τελετές μνήμης, στις οποίες παρευρίσκονται και τα μέλη των Γκρίζων Λύκων.[13]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 Kinzer, Stephen (10 December 1996). «Scandal Links Turkish Aides to Deaths, Drugs and Terror». The New York Times: σελ. A1, A14. https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C06E7DC113FF933A25751C1A960958260&sec=&spon=&partner=permalink&exprod=permalink. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Nezan, Kendal (5 July 1998). «Turkey's pivotal role in the international drug trade». Le Monde diplomatique. http://mondediplo.com/1998/07/05turkey. 
  3. ↑ Kinzer, Stephen (10 December 1996). «Scandal Links Turkish Aides To Deaths, Drugs and Terror» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/1996/12/10/world/scandal-links-turkish-aides-to-deaths-drugs-and-terror.html. Ανακτήθηκε στις 1 April 2020. 
  4. ↑ Jenkins, Gareth (28 December 2008). «Susurluk and the Legacy of Turkey's Dirty War». Terrorism Monitor (Jamestown Foundation) 6 (9). http://www.jamestown.org/programs/gta/single/?tx_ttnews%5Btt_news%5D=4897&tx_ttnews%5BbackPid%5D=167&no_cache=1. Ανακτήθηκε στις 28 December 2008. «...Abdullah Catli, a wanted Mafia hitman and convicted heroin smuggler...». 
  5. ↑ 5,0 5,1 Lee, Martin A. (1 Μαρτίου 1997). «Les liaisons dangereuses de la police turque». Le Monde diplomatique (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2022. 
  6. ↑ Yalçın, Soner· Yurdakul, Doğan (1997). «The Bahcelievler Massacre». Reis: Gladio'nun Türk Tetikçisi (στα Τουρκικά). Su Yayinlari. 
  7. ↑ Lucy Komisar (6 April 1997), The Assassins of a Pope Αρχειοθετήθηκε 11 July 2007 στο Wayback Machine., Albion Monitor.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 «TÜRKEI : Hochachtung vor einem Killer». www.spiegel.de. Οκτωβρίου 1997. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2020. 
  9. ↑ Dündar, Can (5 December 1996). «Biraz Daha Gayret, Çözülüyor...» (στα tr). Milliyet. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 October 2007. https://web.archive.org/web/20071016233750/http://www.candundar.com.tr/index.php?Did=195. Ανακτήθηκε στις 23 December 2008. «Saint-Pierre'in Kurtları kitabıyla tanıdığımız Fransız gazeteci Stoerkel, Abdullah Çatlı'nın 1982 yılında İtalyan Gladio ajanı Chiaie ile birlikte Amerikan koruması altında Miami'ye girdiğini açıklıyordu.» 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Gunter, Michael M. (1998-06-01). «Susurluk: The connection between turkey's intelligence community and organized crime». International Journal of Intelligence and CounterIntelligence 11 (2): 120. doi:10.1080/08850609808435368. ISSN 0885-0607. https://doi.org/10.1080/08850609808435368. 
  11. ↑ Hurriyet Daily News, 16 December 1996, Turkish Press Scanner
  12. ↑ Sterling, Bruce (10 Δεκεμβρίου 2008). Tomorrow Now: Envisioning the Next 50 Years (στα Αγγλικά). Random House Publishing Group. σελ. 144. ISBN 978-0-307-49199-2. 
  13. ↑ 13,0 13,1 «Who's who in Politics in Turkey» (PDF). Heinrich Böll Stiftung. σελίδες 6–7. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 15 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2020. 
  14. ↑ Yeni Yuzyil, 5 December 1996. Quoted in «Turkish Press Scanner». Turkish Daily News (Hürriyet). 6 December 1996. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 July 2012. https://archive.today/20120701112830/http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-502189. Ανακτήθηκε στις 1 January 2009. 
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 Gunter, Michael M. (1 June 1998).p.121
  16. ↑ Park, Bill (October 2008). «Turkey's Deep State: Ergenekon and the Threat to Democratisation in the Republic» (στα αγγλικά). The RUSI Journal 153 (5): 54. doi:10.1080/03071840802521937. ISSN 0307-1847. 
  17. ↑ Hakan Aslaneli and Zafer F. Yoruk (6 November 1996). «'Traffic Monster' reveals state-mafia relations». Turkish Daily News (Hürriyet). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 January 2013. https://archive.today/20130114053340/http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-501919. Ανακτήθηκε στις 11 December 2008. 
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αμπντουλάχ_Τσατλί&oldid=10287836"