Αικατερίνη Χάουαρντ
![]() |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται μορφοποίηση ώστε να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές μορφοποίησης της Βικιπαίδειας. |
![]() |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Αικατερίνη Χάουαρντ | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Catherine Howard (Αγγλικά) |
Γέννηση | 1524 (περίπου)[1][2] Λάμπεθ |
Θάνατος | 13 Φεβρουαρίου 1542 Πύργος του Λονδίνου |
Αιτία θανάτου | αποκεφαλισμός |
Συνθήκες θανάτου | θανατική ποινή |
Τόπος ταφής | Church of St Peter ad Vincula, Tower Hamlets |
Χώρα πολιτογράφησης | Βασίλειο της Αγγλίας |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Ομιλούμενες γλώσσες | Αγγλικά |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | σύζυγος ηγεμόνα Κυρία επί των τιμών[3] |
Οικογένεια | |
Σύζυγος | Ερρίκος Η΄ της Αγγλίας (1540–1542)[4][5] |
Γονείς | Lord Edmund Howard[6][4] και Joyce Culpeper[6][4] |
Αδέλφια | Sir George Howard (μεγαλύτερος αδελφός) Charles Howard (μεγαλύτερος αδελφός) |
Συγγενείς | Άννα Μπολέυν (male paternal parallel cousin), Μαρία Α΄ της Αγγλίας (θετή κόρη), Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας (θετή κόρη και δευτερανιψιά), Εδουάρδος ΣΤ΄ της Αγγλίας (θετός υιός) και Thomas Culpeper (ξάδελφος) |
Οικογένεια | οικογένεια Χάουαρντ |
Υπογραφή | |
![]() | |
Θυρεός | |
![]() | |
![]() | |
Η Αικατερίνη Χάουαρντ (αγγλικά: Catherine Howard, π. 1523 - 13 Φεβρουαρίου 1542) ήταν βασίλισσα της Αγγλίας από τον Ιούλιο του 1540 έως τον Νοέμβριο του 1541 ως πέμπτη σύζυγος του βασιλιά Ερρίκου Η'. Ήταν κόρη του Λόρδου Εδμόνδου Χάουαρντ και της Τζόις Κάλπεπερ, ξαδέλφη της Άννας Μπολέυν (της δεύτερης συζύγου του Ερρίκου Η') και ανιψιά του Τόμας Χάουαρντ, Τρίτου Δούκα του Νόρφολκ. Ο Τόμας Χάουαρντ ήταν ένας εξέχων πολιτικός στην αυλή του Ερρίκου. Της εξασφάλισε μια θέση στο σπίτι της τέταρτης συζύγου του Ερρίκου, της Άννας της Κλέβης, όπου η Αικατερίνη τράβηξε το ενδιαφέρον του Βασιλιά. Τον παντρεύτηκε στις 28 Ιουλίου 1540 στο Παλάτι του χωριού Όουτλαντς στο Σάρεϊ, μόλις 19 ημέρες μετά την ακύρωση του γάμου του με την Άννα της Κλέβης. Ο Ερρίκος ήταν 49 ετών και είναι ευρέως αποδεκτό ότι η Χάουαρντ ήταν περίπου 17 ετών τη στιγμή του γάμου.
Η Αικατερίνη έχασε τον τίτλο της ως βασίλισσα τον Νοέμβριο του 1541 και αποκεφαλίστηκε τρεις μήνες αργότερα με την αιτιολογία της προδοσίας επειδή διέπραξε μοιχεία με τον μακρινό ξάδερφό της, Τόμας Κάλπεπερ.
Καταγωγή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Αικατερίνη ήταν εγγονή του Τόμας Χάουαρντ, Δεύτερου Δούκα του Νόρφολκ, αλλά ο πατέρας της, Λόρδος Εδμόνδος Χάουαρντ, ήταν ο τρίτος γιος του πατέρα του, και λόγω πρωτοτοκίας ο μεγαλύτερος γιος κληρονόμησε την περιουσία του πατέρα τους. Από την πατρική της πλευρά, η Αικατερίνη ήταν ανιψιά του Τόμας Χάουαρντ, Τρίτου Δούκα του Νόρφολκ,[7][8] και πρώτη ξαδέρφη του ποιητή και στρατιώτη Ερρίκου Χάουαρντ, κόμη του Σάρεϊ,[9][10] και της Μαίρης Χάουαρντ, συζύγου του νόθου γιου του Ερρίκου Η', Ερρίκου Φιτζρόι, δούκα του Ρίτσμοντ και του Σόμερσετ.[11]
Η μητέρα της Αικατερίνης, η Τζόις Κάλπεπερ, είχε ήδη πέντε παιδιά από τον πρώτο της σύζυγο, Ραλφ Λέι (περίπου 1476 – 1509) όταν παντρεύτηκε τον Λόρδο Εδμόνδο Χάουαρντ, και απέκτησαν άλλα έξι μαζί, ενώ η Αικατερίνη ήταν περίπου το δέκατο παιδί της μητέρας της. Με λίγα για να συντηρήσει την οικογένεια, ο πατέρας της έπρεπε συχνά να εκλιπαρεί για τη βοήθεια των πιο εύπορων συγγενών του.
Η αδερφή του πατέρα της, η Ελισάβετ Χάουαρντ, ήταν μητέρα της Άννας Μπολέυν. Επομένως, η Αικατερίνη ήταν πρώτη ξαδέρφη της Μπολέυν και θεία της Ελισάβετ Α', κόρης της Άννας από τον Ερρίκο Η'. Ήταν επίσης η δεύτερη ξαδέρφη της Τζέιν Σέιμουρ, καθώς η γιαγιά της, Ελισάβετ Τίλνεϊ, ήταν η αδερφή της γιαγιάς της Σέιμουρ, της Άννας Σέι.[12]
Μετά τον θάνατο της μητέρας της Αικατερίνης το 1528, ο πατέρας της παντρεύτηκε άλλες δύο φορές. Το 1531 διορίστηκε ελεγκτής του Καλαί.[13] Απολύθηκε από τη θέση του το 1539 και πέθανε τον Μάρτιο του 1539. Η Αικατερίνη ήταν η τρίτη από τις συζύγους του Ερρίκου Η' που ήταν μέλος της κοινωνικής τάξης των Άγγλων ευγενών. Η Αικατερίνη της Αραγονίας[14] και η Άννα της Κλέβης[15] ήταν μέλη βασιλικών οικογενειών από την ηπειρωτική Ευρώπη.
Πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Αικατερίνη γεννήθηκε στο Λάμπεθ περίπου το 1523, αν και η ακριβής ημερομηνία είναι άγνωστη.[16][17] Η Αικατερίνη δεν είχε καλή παιδική ηλικία, κυρίως λόγω των συνήθως κακών αποφάσεων του πατέρα της, Εδμόνδου Χάουαρντ. Όντας ο τρίτος γιος μιας επιφανούς οικογένειας, οι ευκαιρίες του Έντμουντ περιορίζονταν στο να βασίζεται στη γενναιοδωρία των πλουσιότερων μελών της οικογένειάς του και στη δική του ικανότητα να ανοίξει το δρόμο του. Δυστυχώς, ήταν υπερβολικά περήφανος και σπάταλος. Η προσβολή του προς τον Βασιλιά και περαιτέρω γεγονότα θα συνέχιζαν να παγιδεύουν τον ίδιο και κατ' επέκταση την οικογένειά του. Ο Εδμόνδος ανέπτυξε εθισμό στον τζόγο, κάτι που σήμαινε την διαρκή απειλή των οφειλετών, και κρύφτηκε πολλές φορές. Στην απελπισμένη επιστολή του το 1527 προς τον Τόμας Γούλσεϋ, δηλώνει: "Ταπεινά παρακαλώ τη χάρη σου να γίνεις ο καλός μου άρχοντας, γιατί χωρίς την ευγενική βοήθειά σου έχω ανατραπεί τελείως. Λόγω του χρέους που έχω, δεν τολμώ να φύγω στο εξωτερικό, ούτε να έρθω στο σπίτι μου και δεν μπορώ να λείπω από τη γυναίκα μου και τα καημένα μου παιδιά... Κύριε, δεν υπάρχει βοήθεια παρά, με τη χάρη σας και την καλή σας μεσολάβηση στη Χάρη του Βασιλιά».[18]
Εάν ο καρδινάλιος Γούλσεϋ βοήθησε πράγματι την οικογένεια ως απάντηση στην επιστολή που γράφτηκε το 1527, για την οποία υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία, τα χρήματα έφτασαν αποσπασματικά και πιθανότατα δεν ήταν αρκετά. Το χαμηλότερο σημείο για την οικογένεια ήρθε μεταξύ 1524 και 1531, περίοδος που αντιστοιχεί περίπου με τη γέννηση και τα πρώτα χρόνια της Αικατερίνης. Αυτό υποδεικνύει ένα κορίτσι που πιθανότατα παραμελήθηκε και ήταν δυνητικά ανεπιθύμητο, καθώς η γέννησή της σήμαινε ότι μελλοντικά θα έπρεπε να βρεθεί προίκα για εκείνη. Η νεαρή ζωή της Αικατερίνης ήταν γεμάτη αβεβαιότητα και αστάθεια, επομένως είναι κατανοητό το γεγονός ότι την έχουν περιγράψει συχνά ως ελάχιστα εγγράμματη και γενικά αμαθής. Σαφώς δεν αποτελούσαν υψηλή προτεραιότητα για τον πατέρα της η εκπαίδευσή της και οι μελλοντικές της προοπτικές. Το 1531, ήρθε βοήθεια στην Αικατερίνη έμμεσα μέσω της παρέμβασης της ξαδέρφης της και σύντομα μέλλουσας βασίλισσας, Άννας Μπολέυν, την οποία ο Εδμόνδος προσέγγισε σχετικά με μια θέση - του ανατέθηκε να είναι ο Έφορος στο Καλαί.[19]
Είτε λόγω του θανάτου της μητέρας της, Τζόις, το 1528 περίπου, είτε λόγω των οικονομικών προβλημάτων της οικογένειάς της, η οικογένεια της Αικατερίνης διαλύθηκε το 1531, όταν ήταν περίπου 8 ετών. Δύο από τις μεγαλύτερες ετεροθαλείς αδερφές της παντρεύτηκαν και τόσο η Αικατερίνη όσο και ο αδερφός της, Ερρίκος, στάλθηκαν να γίνουν προστατευόμενοι της Άγκνες Χάουαρντ, τη θετή της γιαγιά και τη Δούκισσα του Νόρφολκ. Η δούκισσα διαχειριζόταν μεγάλα νοικοκυριά στο Τσέσγουορθ Χάουζ στο Χόρσαμ του Σάσεξ και στο Νόρφολκ Χάουζ στο Λάμπεθ όπου διέμεναν δεκάδες υπάλληλοι, μαζί με τους πολλούς προστατευόμενούς της - συνήθως τα παιδιά αριστοκρατικών αλλά φτωχών συγγενών.[20] Ενώ η αποστολή μικρών παιδιών για εκπαίδευση σε αριστοκρατικά νοικοκυριά ήταν συνηθισμένη στους Ευρωπαίους ευγενείς εκείνη την εποχή, η επίβλεψη τόσο στο Τσέσγουορθ Χάουζ όσο και στο Λάμπεθ Χάουζ ήταν χαλαρή. Η Δούκισσα ήταν συχνά στο δικαστήριο και φαίνεται να είχε μικρή άμεση ανάμειξη στην ανατροφή των προστατευόμενων και των νεαρών γυναικών συνοδών της.[21][22][23]
Στο σπίτι της Δούκισσας στο Χόρσαμ, γύρω στο 1536, η Αικατερίνη ξεκίνησε μαθήματα μουσικής με δύο δασκάλους, ο ένας από τους οποίους ήταν ο Ερρίκος Μάνοξ, με τον οποίο είχε ερωτική σχέση. Η ακριβής ηλικία του Μάνοξ εκείνη τη στιγμή είναι άγνωστη. Πρόσφατα έχει αναφερθεί ότι ήταν στα τέλη των 30, ίσως 36, αλλά αυτό δεν υποστηρίζεται από τους βιογράφους της Αικατερίνης. Υπάρχουν αποδείξεις ότι ο Μάνοξ δεν ήταν ακόμη παντρεμένος και θα ήταν πολύ ασυνήθιστο κάποιος από το υπόβαθρό του εκείνη την εποχή να μην έχει νυμφευθεί στα 35. Παντρεύτηκε κάποια στιγμή στα τέλη της δεκαετίας του 1530, ίσως το 1539, και υπάρχουν επίσης κάποιες ενδείξεις ότι ήταν στην ίδια ηλικία με δύο άλλους άνδρες που υπηρετούσαν στο νοικοκυριό, συμπεριλαμβανομένου του ξαδέλφου του, Εδουάρδου Γουόλγκρειβ, ο οποίος ήταν στα τέλη της εφηβείας του ή στις αρχές των 20 μεταξύ του 1536 και 1538. Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι και ο Μάνοξ ήταν στις αρχές ή τα μέσα των 20 το 1536.[24]
Οι λεπτομέρειες και οι ημερομηνίες αυτής της σχέσης συζητούνται μεταξύ των σύγχρονων ιστορικών. Η πιο δημοφιλής θεωρία, που διατυπώθηκε για πρώτη φορά το 2004 από τη Ρίθα Γουόρνικ, ήταν ότι η σχέση μεταξύ τους ήταν κακοποιητική, με τον Μάνοξ να εκμεταλλεύεται την Αικατερίνη μεταξύ 1536 και 1538. Αυτό επεκτείνεται λεπτομερώς από τον Κόνορ Μπάιρν.[25] Άλλοι βιογράφοι, όπως ο Γκάρεθ Ράσελ, πιστεύουν ότι οι αλληλεπιδράσεις του Μάνοξ με την Αικατερίνη πραγματοποιήθηκαν σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα, ότι ο Μάνοξ ήταν περίπου συνομήλικός της, αλλά ότι «η σχέση τους ήταν παρόλα αυτά ακατάλληλη, σε πολλά επίπεδα». Πιστεύει ότι η Αικατερίνη ήταν αηδιασμένη από την πίεση του Μάνοξ να έρθουν σε ερωτική επαφή και εκνευριζόταν λόγω του κουτσομπολιού του με τους υπηρέτες για τις λεπτομέρειες όσων συνέβησαν μεταξύ τους.[26]
Ο Μάνοξ και η Αικατερίνη ομολόγησαν και οι δύο κατά τη διάρκεια των ανακρίσεών της για μοιχεία ως σύζυγος του Βασιλιά Ερρίκου ότι είχαν εμπλακεί σε σεξουαλική επαφή, αλλά όχι σε πραγματική συνουσία. Όταν ερωτήθηκε, η Αικατερίνη φέρεται να δήλωσε: «Με τις κολακείες και τις όμορφες πειθούς του Μάνοξ, ούσα απλώς ένα νεαρό κορίτσι, τον άφησα, κατά καιρούς, να αγγίξει και να θωπεύσει τα κρυφά μέρη του σώματός μου, κάτι που ούτε με τιμούσε να το επιτρέψω ούτε εκείνον να το ζητήσει.»[27][28]
Η Αικατερίνη διέκοψε την επαφή με τον Μάνοξ το 1538, πιθανότατα την άνοιξη.[29] Δεν είναι αλήθεια, όπως λέγεται μερικές φορές, ότι αυτό συνέβη επειδή άρχισε να περνά περισσότερο χρόνο στην έπαυλη της Δούκισσας στο Λάμπεθ, καθώς το Λάμπεθ ήταν η ενορία του Μάνοξ και παντρεύτηκε επίσης εκεί, ίσως το 1538 ή το 1539. Ζούσε ακόμη στο Λάμπεθ το 1541.[30] Λίγο αργότερα, στην Αικατερίνη έδειξε ενδιαφέρον ο Φράνσις Ντέρεχαμ, γραμματέα της Δούκισσας. Φέρεται ότι έγιναν εραστές, αποκαλώντας ο ένας τον άλλον «σύζυγο». Ο Ντέρεχαμ εμπιστεύτηκε επίσης στην Αικατερίνη διάφορα καθήκοντα συζύγου, όπως να κρατά τα χρήματά του όταν έλειπε για επαγγελματικούς λόγους. Πολλές από τις συγκατοίκους της Αικατερίνης μεταξύ των των συνοδών της Δούκισσας γνώριζαν για τη σχέση, η οποία έληξε το 1539 όταν το έμαθε η Δούκισσα. Παρόλα αυτά, η Αικατερίνη και ο Ντέρεχαμ μπορεί να είχαν χωρίσει με την πρόθεση να παντρευτούν μετά την επιστροφή του από την Ιρλανδία, συμφωνώντας σε ένα προσύμφωνο γάμου. Αν πράγματι είχαν ανταλλάξει όρκους πριν από τη σεξουαλική επαφή, θα θεωρούνταν παντρεμένοι στα μάτια της Εκκλησίας.[27]
Άφιξη στην Αυλή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο θείος της Αικατερίνης, ο Δούκας του Νόρφολκ, της εξασφάλισε μια θέση στην Αυλή, στην οικογένεια της τέταρτης συζύγου του Βασιλιά, Άννας της Κλέβης.[31] Ως νέα και ελκυστική κυρία των τιμών, η Αικατερίνη τράβηξε γρήγορα την προσοχή πολλών ανδρών, συμπεριλαμβανομένου του Βασιλιά και του Τόμας Κάλπεπερ. Στα πρώτα στάδια της παρουσίας της στην Αυλή, και πριν από την άφιξη της Άννας της Κλέβης, η σχέση μεταξύ του Βασιλιά και της Κατερίνας δεν έχει ιδιαίτερα αναφερθεί. Φαίνεται ότι τη βρήκε ελκυστική, και όποτε βρέθηκαν μαζί δημόσια, φλέρταραν, αλλά δεν φαίνεται να συνέβη κάτι περισσότερο. Με την άφιξη της Άννας και την έλλειψη ενδιαφέροντος του Βασιλιά για αυτήν, μια ευκαιρία για την Αικατερίνη άρχισε να διαφαίνεται.[32]
Πριν από αυτό το σημείο, η Αικατερίνη και ο Τόμας Κάλπεπερ είχαν αργά σχηματίσει μια σχεδόν-σχέση, η οποία δεν ήταν σεξουαλική – αν και, σύμφωνα με μεταγενέστερες μαρτυρίες, ο Κάλπεπερ περίμενε ότι σύντομα θα γινόταν, λέγοντας μάλιστα στην Αικατερίνη ότι την αγαπούσε (πιθανώς περισσότερο λαγνεία παρά πραγματική αγάπη). Η Αικατερίνη το απέρριψε, και σε απάντηση, εκείνος στράφηκε σε μια άλλη γυναίκα από την οικογένεια της Βασίλισσας. Αυτό στεναχώρησε βαθιά την Αικατερίνη, η οποία φαίνεται να είχε κάποια συναισθήματα για αυτόν την εποχή εκείνη, καθώς μία φορά κατέρρευσε σε δάκρυα μπροστά στις άλλες κυρίες των τιμών. Μέχρι τότε, η ίδια είχε τον έλεγχο για το πόσο θα διαρκούσαν οι σχέσεις της και πότε θα τελείωναν. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι φήμες για έναν πιθανό γάμο μεταξύ τους έφτασαν στα αυτιά του Φράνσις Ντέρεχαμ, ο οποίος έφτασε στην Αυλή για να το αμφισβητήσει και με τους δύο. Όταν, για άλλη μια φορά, απορρίφθηκε από την Αικατερίνη, επέστρεψε στο νοικοκυριό της Δούκισσας, ζητώντας να αποχωρήσει, καθώς η Αικατερίνη δεν ήταν πλέον εκεί. Πιστεύοντας ότι αυτή η απελπισία ήταν προσωρινή, η Άγκνες Χάουαρντ απέρριψε το αίτημά του.[33]
Ο Βασιλιάς είχε δείξει μικρό ενδιαφέρον για την Άννα από την αρχή, αλλά μερικοί ιστορικοί έχουν υποστηρίξει ότι, με τον Τόμας Κρόμγουελ να μην καταφέρνει να βρει μια νέα υποψήφια, ο Νόρφολκ είδε μια ευκαιρία. Η οικογένεια των Χάουαρντ πιθανώς ήλπιζε να αναδημιουργήσει την επιρροή που είχε κατά τη βασιλεία της Άννας Μπολέυν ως βασίλισσας. Σύμφωνα με τον Νίκολας Σάντερ, η θρησκευτικά συντηρητική οικογένεια Χάουαρντ μπορεί να έβλεπε την Αικατερίνη ως πρόσωπο-σύμβολο για την προσπάθειά τους να επαναφέρουν τον Καθολικισμό στην Αγγλία. Ο Καθολικός επίσκοπος Στίβεν Γκάρντινερ φιλοξένησε το ζευγάρι στο Παλάτι του Ουίντσεστερ με «γλέντια».[34] Ωστόσο, ο Ράσελ δεν αποδέχεται αυτή την ερμηνεία.[35]
Καθώς το ενδιαφέρον του Βασιλιά για την Αικατερίνη αυξανόταν, αυξανόταν και η επιρροή του Οίκου του Νόρφολκ. Η νεότητα, η ομορφιά και η ζωντάνια της την έκαναν ακαταμάχητη για τον μεσήλικα μονάρχη, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι δεν είχε γνωρίσει ποτέ «καμία γυναίκα σαν κι αυτήν». Μέσα σε λίγους μήνες από την άφιξή της στην Αυλή, ο Ερρίκος της δώρισε εκτάσεις και ακριβά υφάσματα. Το πρώτο διοικητικό στοιχείο αυτών των δώρων ήταν μια επιχορήγηση που έγινε στις 24 Απριλίου 1540.[36] Ο Ερρίκος την αποκαλούσε «το πολύτιμο κόσμημα της γυναικείας φύσης» (ότι την αποκάλεσε «το ρόδο χωρίς αγκάθι» είναι πιθανότατα μύθος).[37] Ο Γάλλος πρέσβης, Σαρλ ντε Μαριλάκ, τη θεωρούσε «γοητευτική». Το πορτρέτο του Χολμπάιν δείχνει ένα νεαρό κορίτσι με κόκκινα μαλλιά και χαρακτηριστική γαμψή μύτη των Χάουαρντ· η Αικατερίνη λέγεται ότι είχε ένα «ευγενικό, σοβαρό πρόσωπο»,[38] ενώ η Ελίζαμπεθ και η Άγκνες Στρικλαντ, που ήταν συν-συγγραφείς της βιογραφίας της Αικατερίνης Χάουαρντ στην εποχή της Βικτωριανής περιόδου, τη χαρακτηρίζουν μικρόσωμη αλλά με πληθωρικό σώμα.
Γάμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο βασιλιάς Ερρίκος Η' και η Αικατερίνη παντρεύτηκαν από τον Επίσκοπο του Λονδίνου Εδμόνδο Μπόννερ στο Παλάτι του Όουτλαντς στις 28 Ιουλίου 1540, την ίδια ημέρα που εκτελέστηκε ο Τόμας Κρόμγουελ. Ήταν έφηβη και εκείνος 49 ετών. Η Αικατερίνη υιοθέτησε το γαλλικό μότο «Non autre volonté que la sienne», που σημαίνει «Καμία άλλη θέληση εκτός από τη δική του». Ο γάμος δημοσιοποιήθηκε στις 8 Αυγούστου και οι προσευχές έγιναν στο Βασιλικό Παρεκκλήσι στο Παλάτι του Χάμπτον Κορτ.[39] Ο Ερρίκος «έκανε ό,τι εκείνη ήθελε» χάρη στην «ιδιοτροπία» της.[39]
Η Αικατερίνη ήταν νέα, χαρούμενη και ανέμελη. Ήταν πολύ μικρή για να λάβει μέρος σε διοικητικά θέματα του Κράτους. Παρ' όλα αυτά, κάθε βράδυ ο Σερ Τόμας Χένεγκ ερχόταν στο δωμάτιό της για να της γνωστοποιήσει την ευημερία του Βασιλιά. Δεν είχαν γίνει σχέδια για στέψη, ωστόσο ταξίδεψε στον ποταμό με τη βασιλική φορτηγίδα στο Λονδίνο και της δόθηκαν ένας χαιρετισμός με όπλο και κάποια επευφημία. Εγκαταστάθηκε από κοινού στο Κάστρο Μπέιναρντ. Ελάχιστα άλλαξαν, εκτός από την άφιξη πολλών Χάουαρντ. Κάθε μέρα ντυνόταν με νέα ρούχα στη γαλλική μόδα, στολισμένα με πολύτιμα κοσμήματα, διακοσμημένα με χρυσό γύρω από τα μανίκια της.[40]
Η Βασίλισσα δραπέτευσε από το Λονδίνο τον Αύγουστο του 1540 όταν βρισκόταν σε εξέλιξη η πανώλη. Η συνοδεία του βασιλικού ζεύγους ταξίδεψε για μήνα του μέλιτος μέσω του Ρέντινγκ και του Μπάκιγχαμ. Ο Βασιλιάς ξεκίνησε πλούσιες δαπάνες για να γιορτάσει το γάμο του, με εκτεταμένες ανακαινίσεις και εξελίξεις στο Παλάτι του Γουάιτχολ. Ακολούθησαν πιο ακριβά δώρα για τα Χριστούγεννα στο Παλάτι του Χάμπτον Κορτ.[41]
Εκείνο τον χειμώνα οι κακές διαθέσεις του Βασιλιά, που προκλήθηκαν εν μέρει από τον πόνο στα ελκώδη πόδια του, έγιναν χειρότερες. Κατηγόρησε τους δημοτικούς συμβούλους ως ψεύτες και άρχισε να μετανιώνει που εκτέλεσε τον Κρόμγουελ. Μετά από έναν σκοτεινό και καταθλιπτικό Μάρτιο, η διάθεσή του ανέβηκε το Πάσχα.
Γίνονταν προετοιμασίες για τυχόν σημάδια μιας βασιλικής εγκυμοσύνης, με αναφορά από τον Μαριλάκ στις 15 Απριλίου ως «αν αποδειχθεί αλήθεια, να στεφθεί την εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή»."[42]
Πτώση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Αικατερίνη μπορεί να είχε εμπλακεί κατά τη διάρκεια του γάμου της με τον Βασιλιά με τον αγαπημένο αυλικό του Ερρίκου, τον Τόμας Κάλπεπερ, έναν νεαρό άνδρα που «τον είχε διαδεχτεί στις στοργές της βασίλισσας», σύμφωνα με την μετέπειτα μαρτυρία του Ντέρεχαμ. Είχε σκεφτεί να παντρευτεί τον Κάλπεπερ όσο ήταν κυρία των τιμών της Άννας της Κλέβης.[43]
Ο Κάλπεπερ αποκάλεσε την Αικατερίνη «μικρή μου, γλυκιά ανόητη» σε μια ερωτική επιστολή.[44] Έχει υποστηριχθεί ότι την άνοιξη του 1541 το ζευγάρι συναντιόταν κρυφά. Οι συναντήσεις τους φέρεται να κανονίστηκαν από μια από τις μεγαλύτερες κυρίες των τιμών της Αικατερίνης, την Τζέιν Μπολέυν, λαίδη Ρόχφορντ, τη χήρα του εκτελεσμένου ξαδέρφου της Αικατερίνης, Γεωργίου Μπολέυν, αδελφού της Άννας Μπολέυν.[42]
Άνθρωποι που ισχυρίστηκαν ότι είχαν δει την προηγούμενη σεξουαλική της συμπεριφορά ενώ ζούσε στο Λάμπεθ, φέρεται να επικοινώνησαν μαζί της για χάρες ως αντάλλαγμα για τη σιωπή τους, και μερικοί από αυτούς τους εκβιαστές μπορεί να είχαν διοριστεί στο βασιλικό της σπιτικό. Ο Τζον Λάσελς, υποστηρικτής του Κρόμγουελ, πλησίασε τον Αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπουρυ, Τόμας Κράνμερ, λέγοντάς του ότι η αδελφή του Μαίρη αρνήθηκε να γίνει μέλος του σπιτιού της βασίλισσας Αικατερίνης, δηλώνοντας ότι είχε δει τους «ελαφρούς» τρόπους της βασίλισσας Αικατερίνης ενώ ζούσαν μαζί στο Λάμπεθ. Στη συνέχεια, ο Κράνμερ ανέκρινε τη Μαίρη Λάσελς, η οποία ισχυρίστηκε ότι η Κάθριν είχε σεξουαλικές σχέσεις ενώ βρισκόταν υπό τη φροντίδα της Δούκισσας του Νόρφολκ, πριν από τη σχέση της με τον Βασιλιά.
Ο Κράνμερ ανέλαβε αμέσως την υπόθεση για να ανατρέψει τους αντιπάλους του, τη Ρωμαιοκαθολική οικογένεια Νόρφολκ. Η λαίδη Ρόχφορντ ανακρίθηκε και ομολόγησε ότι ήταν σε επιφυλακή για την Αικατερίνη στον πίσω όροφο καθώς ο Κάλπεπερ έφευγε από το δωμάτιο της Βασίλισσας.[45]
Κατά τη διάρκεια της έρευνας, μια ερωτική επιστολή γραμμένη με τον χαρακτηριστικό γραφικό χαρακτήρα της Βασίλισσας βρέθηκε στα δωμάτια του Κάλπεπερ. Αυτή είναι η μόνη επιστολή της που έχει διασωθεί (εκτός από την μετέπειτα «ομολογία» της).[46][47][48]
Την Ημέρα των Αγίων Πάντων, 1 Νοεμβρίου 1541, ο Βασιλιάς κανόνισε να βρεθεί να προσεύχεται στο Βασιλικό Παρεκκλήσι.[49] Εκεί έλαβε μια επιστολή που περιέγραφε τις κατηγορίες εναντίον της Αικατερίνης. Στις 7 Νοεμβρίου 1541, ο Αρχιεπίσκοπος Κράνμερ οδήγησε μια αντιπροσωπεία συμβούλων στο Παλάτι του Γουίντσεστερ στο Σάουθγουαρκ, για να την ανακρίνουν. Ακόμη και ο Κράνμερ βρήκε την ασυνάρτητη κατάσταση της έφηβης Αικατερίνης αξιολύπητη, λέγοντας: «Τη βρήκα σε τόσο θρήνο που δεν είχα δει ποτέ κανένα πλάσμα, ώστε θα είχε λυπηθεί η καρδιά οποιουδήποτε ανθρώπου να την κοιτάξει».[50] Διέταξε τους φρουρούς να αφαιρέσουν τυχόν αντικείμενα που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να αυτοκτονήσει.
Φυλάκιση και θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η διαπίστωση της ύπαρξης προσυμφώνου μεταξύ της Αικατερίνης και του Ντέρεχαμ θα είχε ως αποτέλεσμα τον τερματισμό του γάμου της Αικατερίνης με τον Ερρίκο, αλλά θα επέτρεπε επίσης στον Ερρίκο να ακυρώσει τον γάμο τους και να την διώξει από την Αυλή για να ζήσει στη φτώχεια και την ντροπή αντί να την εκτελέσει, αν και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο Ερρίκος θα είχε επιλέξει αυτή την εναλλακτική. Αρχικά η Αικατερίνη εξομολογήθηκε τη σχέση της με τον Ντέρεχαμ, αλλά στη συνέχεια αρνήθηκε σταθερά οποιοδήποτε προσύμφωνο, υποστηρίζοντας ότι ο Ντέρεχαμ την είχε βιάσει.[51]
Ο τίτλος της Αικατερίνης ως βασίλισσα αφαιρέθηκε από εκείνη στις 23 Νοεμβρίου 1541. Φυλακίστηκε στο νέο Αβαείο του Σιόν, στο Μίντλσεξ, όπου παρέμεινε καθ' όλη τη διάρκεια του χειμώνα του 1541.[49] Ήταν υποχρεωμένη από έναν Μυστικό Σύμβουλο να επιστρέψει το δαχτυλίδι που ανήκε προηγουμένως στην Άννα της Κλέβης, το οποίο της είχε δώσει ο Βασιλιάς - ήταν σύμβολο αφαίρεσης των βασιλικών και νόμιμων δικαιωμάτων της. Ο Βασιλιάς θα ήταν στο Χάμπτον Κορτ, αλλά δεν θα τον έβλεπε ξανά. Παρά αυτές τις ενέργειες, ο γάμος της με τον Ερρίκο δεν ακυρώθηκε ποτέ επίσημα.[52]
Ο Κάλπεπερ και ο Ντέρεχαμ οδηγήθηκαν στο Γκίλντχολ την 1η Δεκεμβρίου 1541 για εσχάτη προδοσία. Εκτελέστηκαν στο Τάιμπερν στις 10 Δεκεμβρίου 1541 - ο Κάλπεπερ αποκεφαλίστηκε και ο Ντέρεχαμ κρεμάστηκε, τραβήχτηκε και κόπηκε στα τέσσερα. Σύμφωνα με το έθιμο, τα κεφάλια τους τοποθετήθηκαν σε αιχμές στη γέφυρα του Λονδίνου. Πολλοί από τους συγγενείς της Αικατερίνης κρατήθηκαν επίσης στον Πύργο, δικάστηκαν, κρίθηκαν ένοχοι για απόκρυψη προδοσίας και καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη και κατάσχεση αγαθών. Ο θείος της, ο δούκας του Νόρφολκ, απομακρύνθηκε από το σκάνδαλο υποχωρώντας στο Κένινγκχολ για να γράψει μια επιστολή απολογίας, ρίχνοντας όλη την ευθύνη στην ανιψιά και τη θετή του μητέρα.[53] Ο γιος του, Ερρίκος Χάουαρντ, κόμης του Σάρεϊ, ποιητής, παρέμεινε αγαπημένος του βασιλιά. Εν τω μεταξύ, ο Βασιλιάς βυθίστηκε περαιτέρω στη νοσηρότητα και στην όρεξή του για φαγητό και γυναίκες.[54]
Η Αικατερίνη παρέμεινε σε αναμονή έως ότου το Κοινοβούλιο παρουσίασε στις 29 Ιανουαρίου 1542 ένα νομοσχέδιο, το οποίο ψηφίστηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1542.[55] Ο νόμος του 1541 από τη Βασιλική Συναίνεση της Επιτροπής κατέστησε προδοσία και άξιο τιμωρίας με θάνατο για μια σύζυγο βασίλισσα να μην αποκαλύψει το σεξουαλικό της ιστορικό στον Βασιλιά εντός 20 ημερών από τον γάμο τους ή να υποκινήσει κάποιον να διαπράξει μοιχεία μαζί της.[56][57] Αυτό το μέτρο έλυσε αναδρομικά το θέμα του υποτιθέμενου προσυμφώνου της Αικατερίνης και την κατέστησε κατηγορηματικά ένοχη.[58] Δεν έγινε επίσημη δίκη.
Όταν οι Άρχοντες του Συμβουλίου την πήραν, φέρεται να πανικοβλήθηκε και να ούρλιαξε καθώς την οδήγησαν στη φορτηγίδα που θα τη συνόδευε στον Πύργο την Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου 1542, με το στολίσκο της να περνά κάτω από τη Γέφυρα του Λονδίνου, όπου καρφώθηκαν τα κεφάλια των Κάλπεπερ και Ντέρεχαμ (και όπου παρέμειναν μέχρι το 1546). Μπαίνοντας από την Πύλη των Προδοτών, την οδήγησαν στο κελί της φυλακής. Την επόμενη μέρα το νομοσχέδιο έλαβε Βασιλική συγκατάθεση και η εκτέλεσή της προγραμματίστηκε για τις 7:00 π.μ. της Δευτέρας 13 Φεβρουαρίου 1542.[58] Οι λεπτομέρειες για την εκτέλεση επιβλέπονταν από τον Σερ Τζον Γκέιτζ στο ρόλο του ως αστυφύλακας του Πύργου.[59]
Το βράδυ πριν από την εκτέλεσή της, η Αικατερίνη πιστεύεται ότι πέρασε πολλές ώρες εξασκώντας πώς να βάλει το κεφάλι της στο κούτσουρο του αποκεφαλισμού, το οποίο της είχαν φέρει κατόπιν αιτήματός της.[60] Πέθανε με σχετική ψυχραιμία αλλά φαινόταν χλωμή και τρομοκρατημένη. Χρειάστηκε βοήθεια για να σκαρφαλώσει στο ικρίωμα. Σύμφωνα με τη λαογραφία, τα τελευταία της λόγια ήταν: «Πεθαίνω ως βασίλισσα, αλλά θα προτιμούσα να πέθαινα η γυναίκα του Κάλπεπερ», αλλά καμία αναφορά αυτόπτη μάρτυρα δεν το υποστηρίζει. Αντίθετα, έχει αναφερθεί ότι έμεινε στα παραδοσιακά τελευταία λόγια, ζητώντας συγχώρεση για τις αμαρτίες της, και αναγνωρίζοντας ότι της άξιζε να πεθάνει «χίλιους θανάτους» επειδή πρόδωσε τον Βασιλιά, που πάντα της φερόταν με τόση ευγένεια. Χαρακτήρισε την τιμωρία της «άξια και δίκαια» και ζήτησε έλεος για την οικογένειά της και προσευχές για την ψυχή της. Αυτό ήταν χαρακτηριστικό των ομιλιών των ανθρώπων που εκτελέστηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, πιθανότατα για να προστατεύσουν τις οικογένειές τους, αφού τα τελευταία λόγια του καταδικασμένου θα μεταδίδονταν στον Βασιλιά. Στη συνέχεια, η Αικατερίνη αποκεφαλίστηκε με το τσεκούρι του δήμιου.[61]
Ο Φραγκίσκος Α', όταν είπε ο Σερ Γουλιέλμος Πάτζετ πώς η Βασίλισσα είχε «κακομεταχειριστεί υπέροχα τον Βασιλιά», έβαλε το χέρι του στην καρδιά του και ανακοίνωσε ότι «Έκανε θαυμαστές αταξίες».[62] Όταν άκουσε τα νέα για την εκτέλεση της Αικατερίνης, ο βασιλιάς Φραγκίσκος έγραψε μια επιστολή στον Ερρίκο μετανιώνοντας για την «άσεμνη και άτακτη κακή συμπεριφορά της Βασίλισσας» και τον συμβούλεψε ότι «η ελαφρότητα των γυναικών δεν μπορεί να κάμψει την τιμή των ανδρών».[63]
Η Λαίδη Ρόχφορντ εκτελέστηκε αμέσως μετά στον Πύργο Γκριν. Και τα δύο σώματα θάφτηκαν σε έναν τάφο χωρίς επιγραφή στην Εκκλησία Saint Peter ad Vincula ("Άγιος Πέτρος Αλυσοδεμένος"), όπου κείτονται επίσης τα σώματα των ξαδέρφων της Αικατερίνης, Άννας και Γεωργίου Μπολέυν.[64] Άλλα ξαδέρφια ήταν επίσης στο πλήθος, συμπεριλαμβανομένου του κόμη του Σάρεϊ. Ο βασιλιάς Ερρίκος δεν παρευρέθηκε. Το σώμα της Αικατερίνης δεν ήταν ένα από αυτά που αναγνωρίστηκαν κατά τις αναστηλώσεις του παρεκκλησίου κατά τη διάρκεια της βασιλείας της Βασίλισσας Βικτώριας. Η μνήμη της τιμάται σε μια πλάκα στον δυτικό τοίχο αφιερωμένη σε όλους όσους πέθαναν στον Πύργο.[65][66]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 αναμνηστική πλακέτα. 8011. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 GeneaStar. howardk.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 «Kindred Britain»
- ↑ p10151.htm#i101501. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ Graves, Michael A. R. (2008). «Howard, Thomas, third duke of Norfolk (1473–1554)». Oxford Dictionary of National Biography (online έκδοση). Oxford University Press. doi: . (Subscription or UK public library membership required.)
- ↑ David M. Head (1 Ιανουαρίου 1995). The Ebbs and Flows of Fortune: The Life of Thomas Howard, Third Duke of Norfolk. University of Georgia Press. σελίδες 249–. ISBN 978-0-8203-1683-3.
- ↑ William A. Sessions (2003). Henry Howard, the Poet Earl of Surrey: A Life. Oxford University Press. σελίδες 202–. ISBN 978-0-19-818625-0.
- ↑ "Earl of Surrey Henry Howard", A Dictionary of British History, (John Cannon, ed.), OUP, 2009 Πρότυπο:Isbn
- ↑ Murphy, Beverley A. (3 January 2008). «Fitzroy (nee Howard), Mary, Duchess of Richmond». Oxford Dictionary of National Biography (online έκδοση). Oxford University Press. doi:. https://doi.org/10.1093/ref:odnb/9638. Ανακτήθηκε στις 28 August 2020. (Subscription or UK public library membership required.)
- ↑ Norton 2009, σελ. 9.
- ↑ Hyde 1982.
- ↑ Edwards, John (19 May 2011). «Katherine [Catalina, Catherine, Katherine of Aragon»]. Oxford Dictionary of National Biography (online έκδοση). Oxford University Press. doi:. https://www.oxforddnb.com/display/10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-4891. Ανακτήθηκε στις 13 February 2023. (Subscription or UK public library membership required.)
- ↑ Warnicke, Retha M (23 September 2004). «Anne [Anne of Cleves (1515–1557), queen of England, fourth consort of Henry VIII»]. Oxford Dictionary of National Biography (online έκδοση). Oxford University Press. doi:. https://doi.org/10.1093/ref:odnb/558. Ανακτήθηκε στις 13 February 2023. (Subscription or UK public library membership required.)
- ↑ Byrne 2019, σελίδες 25, 183–187.
- ↑ Russell 2017, σελίδες 19, 55–60.
- ↑ Russell 2017, σελ. 41.
- ↑ Russell 2017, σελίδες 44–45.
- ↑ Roberts 1951, σελίδες 137–140.
- ↑ Russell 2017, σελ. 50.
- ↑ «Catherine Howard». Spartacus Educational. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2016.
- ↑ Weir 2001, σελ. 424.
- ↑ Russell 2017, σελ. 63.
- ↑ Byrne 2019, σελίδες 58–60.
- ↑ Russell 2017, σελ. 54.
- ↑ 27,0 27,1 Ridgway, Claire (28 Ιουλίου 2010). «The Marriage of Henry VIII and Catherine Howard». Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2016.
- ↑ Russell 2017, σελ. 279.
- ↑ Russell 2017, σελίδες 55–56.
- ↑ Letters and Papers, Henry VIII, 16, 1321.
- ↑ Weir 1991, σελ. 413.
- ↑ Russell 2017, σελίδες 89–90, 97–98.
- ↑ Russell 2017, σελ. 99.
- ↑ Weir 2011, σελ. 432.
- ↑ Russell 2017, σελ. 89.
- ↑ MacCulloch 2018, σελίδες 519, 696.
- ↑ Weir 2001, σελίδες 432–433.
- ↑ Weir 2011, σελ. 433.
- ↑ 39,0 39,1 Weir 2001, σελ. 437.
- ↑ Weir 2001, σελίδες 440–441.
- ↑ Weir 2001, σελίδες 446–447.
- ↑ 42,0 42,1 Weir 2001, σελ. 449.
- ↑ «Tudor Times».
- ↑ Weir 2001, σελ. 454.
- ↑ Smith 1961, σελ. 173.
- ↑ «Letter of Queen Catherine Howard to Master Thomas Culpeper, Spring 1541». Catherine Howard. Englishhistory.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2013.
- ↑ Farquhar 2001, σελ. 77.
- ↑ Smith 1961, σελίδες 170–171.
- ↑ 49,0 49,1 Weir 2001, σελ. 453.
- ↑ Herman 2006, σελίδες 81–82.
- ↑ Russell 2017, σελίδες 313-319.
- ↑ Weir 1991, σελ. 483.
- ↑ Weir 1991, σελ. 474.
- ↑ Weir 2001, σελίδες 456–457.
- ↑ Weir 1991, σελ. 478.
- ↑ Weir 2009, σελ. 82.
- ↑ Ives 1992, σελίδες 651–664.
- ↑ 58,0 58,1 Weir 1991, σελ. 481.
- ↑ Potter 2002, σελ. 1129.
- ↑ Weir 1991, σελ. 480.
- ↑ Russell 2011.
- ↑ State Papers 8 (5), p. 636.
- ↑ Weir 1991, σελ. 475.
- ↑ Weir 1991, σελ. 482.
- ↑ Wheeler 2008.
- ↑ Weir 2001, σελίδες 457–458.
Έργα που αναφέρονται
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Byrne, Conor (2019). Katherine Howard: Henry VIII's Slandered Queen. Stroud: The History Press. ISBN 9780750990608.
- Cust, Lionel (July 1910). «A Portrait of Queen Catherine Howard, by Hans Holbein the Younger». The Burlington Magazine 17 (88): 193–199.
- Dolman, Brett (2013). «Wishful Thinking: Reading the Portraits of Henry VIII's Queens». Στο: Betteridge, Thomas· Lipscomb, Suzannah, επιμ. Henry VIII and the Court: Art, Politics and Performance. Farnham: Ashgate Publishing. σελίδες 115–129. ISBN 9781409411857.
- Edwards, J. Stephan (2015). A Queen of New Invention: Portraits of Lady Jane Grey Dudley, England's 'Nine Days Queen'. Palm Springs: Old John Publishing. ISBN 9780986387302.
- Farquhar, Michael (2001). A Treasure of Royal Scandals
. New York: Penguin Books. ISBN 0-7394-2025-9.
- Fitzgerald, Teri (18 Αυγούστου 2019). «All that Glitters: Hans Holbein's Lady of the Cromwell Family». queenanneboleyn.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2023.
- Fitzgerald, Teri (4 Νοεμβρίου 2019). «Catherine Howard and the Cromwells». onthetudortrail.com. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2020.
- Fraser, Antonia (2002). The Six Wives of Henry VIII. London, UK: Phoenix. ISBN 978-1-8421-2633-2.
- Great Britain. Record Commission (1849). State Papers. 8 (5): King Henry the Eighth: Foreign Correspondence: 1537-1542. Published Under the Authority of her Majesty's Commission. London: [Printed by George E. Eyre and William Spottiswoode]. σελ. 636.
She hath done wonderous naughtly
- Heard, Kate· Whitaker, Lucy (2013). The Northern Renaissance: Dürer to Holbein. London: Royal Collection Publications. ISBN 9781905686827.
- Herman, Eleanor (2006). Sex with the Queen
(hardback). New York: William Morrow. ISBN 0-06-084673-9.
- Hyde, Patricia (1982). «Howard, Sir George (by 1519–80), of London and Kidbrooke, Kent». Στο: Bindoff, S. T., επιμ. The History of Parliament: the House of Commons 1509–1558. Historyofparliamentonline.org. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2020.
- Ives, Eric W. (1992). «The Fall of Anne Boleyn Reconsidered». The English Historical Review 107 (424): 651–664. doi: .
- James, Susan E.· Franco, Jamie S. (2000). «Susanna Horenbout, Levina Teerlinc and the Mask of Royalty». Jaarboek Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. σελίδες 91–125.
- «Letters and Papers, Henry VIII (1509–1547)». British History Online. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2020.
- MacCulloch, Diarmaid (2018). Thomas Cromwell: A Life. London: Allen Lane. ISBN 9780141967660.
- Moyle, Franny (2021). The King's Painter: The Life and Times of Hans Holbein. London: Head of Zeus. ISBN 9781788541206.
- Norris, Herbert (1998). Tudor Costume and Fashion
. With a new introduction written by Richard Martin (new έκδοση). New York: Dover Publications. ISBN 0486298450.
- Norton, Elizabeth (2009). Jane Seymour: Henry VIII's True Love (hardback). Chalford: Amberley Publishing. ISBN 9781848681026.
- Parker, K. T. (1945). The Drawings of Hans Holbein in the Collection of His Majesty the King at Windsor Castle. London: Phaidon Press.
- Potter, David (2002). «Sir John Gage, Tudor Courtier and Soldier (1479–1556)». The English Historical Review 117 (474): 1109–1146. doi: .
- Roberts, Howard· Godfrey, Walter H., επιμ. (1951). Norfolk House and Old Paradise Street. Survey of London. 23. British History Online. σελίδες 137–140. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2016.
- Rowlands, John (1985). Holbein: The Paintings of Hans Holbein the Younger. Oxford: Phaidon. ISBN 9780714823584.
- Russell, Gareth (13 Φεβρουαρίου 2011). «February 13th, 1542: The Execution of Catherine Howard and Jane Boleyn». Confessions of a Ci-Devant. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2016.
- Russell, Gareth (2017). Young and Damned and Fair: the Life of Catherine Howard. London: William Collins. ISBN 9780008128296.
- Smith, Lacey Baldwin (1961). A Tudor Tragedy: The Life and Times of Catherine Howard. New York: Pantheon.
- Starkey, David (2003). Six Wives: The Queens of Henry VIII
. London: Chatto & Windus. ISBN 0701172983.
- Starkey, David (2007). Grosvenor, Bendor, επιμ. Lost Faces: Identity and Discovery in Tudor Royal Portraiture. Catalogue of an exhibition held at the galleries of Philip Mould Ltd, 6–18 March 2007. London: Philip Mould Ltd. σελίδες 70–75, ill. (col.), 109–124: Inventory is BL Stowe MS 599, ff. 55–68.
- Strong, Roy (May 1967). «Holbein in England – I and II». The Burlington Magazine 109 (770): 276–281.
- Strong, Roy (1983). Artists of the Tudor Court: The Portrait Miniature Rediscovered, 1520–1620. Catalogue of an exhibition held at the Victoria & Albert Museum, 9 July–6 November 1983. London: Victoria & Albert Museum. ISBN 0905209346.
- Wagner, John A.· Schmid, Susan Walters (2012). Encyclopedia of Tudor England (hardback). 3. Santa Barbara: ABC-CLIO. ISBN 9781598842982.
- Weir, Alison (1991). The Six Wives of Henry VIII. New York: Grove Press. ISBN 0-8021-3683-4.
- Weir, Alison (2001). Henry VIII: King and Court (hardback). London: Jonathan Cape. ISBN 0-224-06022-8.
- Weir, Alison (2011). Henry VIII: King and Court (ebook). Random House.
- Weir, Alison (2009). The Lady in The Tower: The Fall of Anne Boleyn. London. ISBN 978-0-224-06319-7.
- Wheeler, Elisabeth (2008). Men of Power: Court intrigue in the life of Catherine Howard. Glastonbury: Martin Wheeler. ISBN 9781872882017.
- Wilson, Derek (2006). Hans Holbein: Portrait of an Unknown Man (revised έκδοση). London, UK: Random House. ISBN 9781844139187.
![]() |
Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα ιστορικό θέμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |