Έλιελ Σάαρινεν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Έλιελ Σάαρινεν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Gottlieb Eliel Saarinen (Φινλανδικά)
Γέννηση20  Αυγούστου 1873[1][2][3]
Rantasalmi[3]
Θάνατος1  Ιουλίου 1950[1][3][4]
Μπλούμφιλντ Χιλς (Μίσιγκαν)[5][3]
Χώρα πολιτογράφησηςΦινλανδία
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής[6][7]
ΘρησκείαΛουθηρανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[8]
ΣπουδέςHelsinki University of Technology
Former Real Lyceum
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααρχιτέκτονας[9][10][4]
πολεοδόμος
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο του Μίσιγκαν
Αξιοσημείωτο έργοΚεντρικός σιδηροδρομικός σταθμός του Ελσίνκι
Οικογένεια
ΣύζυγοςLoja Saarinen[11]
Mathilda Tony Charlotta Gyldén[11]
ΤέκναΈερο Σάαρινεν[11]
Pipsan Saarinen Swanson[12]
ΓονείςJuho Saarinen
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΧρυσό μετάλλιο ΑΙΑ (1947)
Βασιλικό Χρυσό Μετάλλιο του Βασιλικού Ινστιτούτο Βρετανών Αρχιτεκτόνων (1950)
επίτιμος διδάκτωρ του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καρλσρούης (1933)
επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου Χάρβαρντ (1940)
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ (1940)
Εταίρος του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτόνων
Ταξιάρχης 1ης κλάσης του Τάγματος του Λευκού Ρόδου της Φινλανδίας (22  Δεκεμβρίου 1924)[13]
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Λέοντος της Φινλανδίας (20  Ιουλίου 1946)[14]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Γκότλιμπ Έλιελ Σάαρινεν (φινλανδικά: Gottlieb Eliel Saarinen) (20 Αυγούστου 1873 – 1 Ιουλίου 1950) ήταν Φινλανδός-Αμερικανός αρχιτέκτονας, γνωστός για τα κτίρια αρτ νουβό που σχεδίασε τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα. Ήταν επίσης ο πατέρας του διάσημου αρχιτέκτονα Έερο Σααρίνεν.[15][16]

Ζωή και εργασία στη Φινλανδία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κεντρικός Σιδηροδρομικός Σταθμός του Ελσίνκι

Ο Σάαρινεν σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Ελσίνκι. Από το 1896 έως το 1905 εργάστηκε ως συνεργάτης με τους Χέρμαν Γεσέλιους και Άρμας Λίντγκρεν στην εταιρεία "Γεσέλιους, Λίντγκρεν, Σααρίνεν". Η πρώτη του σημαντική δουλειά με την εταιρεία, ήταν το φινλανδικό περίπτερο στην Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού του 1900, στην οποία παρουσίασε μια εξαιρετική σύγκλιση στυλιστικών επιρροών: Φινλανδική ξύλινη αρχιτεκτονική, Νεογοτθική Αρχιτεκτονική και το Γιούγκεντστιλ. Το αρχικό στύλ του Σάαρινεν βαφτίστηκε αργότερα Φινλανδικός Εθνικός Ρομαντισμός και κορυφώθηκε με τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό του Ελσίνκι, που σχεδιάστηκε το 1904 και κατασκευάστηκε την περίοδο 1910–14.[15]

Από το 1910 έως το 1915 εργάστηκε για το εκτεταμένο πολεοδομικό έργο του Munksnäs-Haga και αργότερα δημοσίευσε ένα βιβλίο σχετικό με το θέμα. Τον Ιανουάριο του 1911 έγινε σύμβουλος της πολεοδομίας για το σχέδιο του Ταλίν στο Κυβερνείο της Εσθονίας και προσκλήθηκε στη Βουδαπέστη να δώσει συμβουλές για την ανάπτυξη της πόλης. Το 1912, δημοσιεύτηκε μια μπροσούρα που έγραψε ο Σάαρινεν για τα προβλήματα σχεδιασμού της Βουδαπέστης. Ήταν δεύτερος μετά από τον Γουόλτερ Μπάρλεϊ Γκρίφιν σε διεθνή διαγωνισμό για το σχεδιασμό της νέας αυστραλιανής πρωτεύουσας της Καμπέρας το 1912, αλλά την επόμενη χρονιά έλαβε το βραβείο της πρώτης θέσης σε έναν διεθνή διαγωνισμό για το σχέδιο του Ταλίν. Από το 1917 έως το 1918 εργάστηκε στο σχέδιο πόλης για την ευρύτερη περιοχή του Ελσίνκι. Σχεδίασε επίσης μια σειρά από γραμματόσημα που εκδόθηκαν το 1917 και τα τραπεζογραμμάτια του φινλανδικού μάρκου εισήχθησαν το 1922.[15]

Μετά το διαζύγιο από την πρώτη του σύζυγο, Ματθίλδη (που παντρεύτηκε τον Χέρμαν Γεσέλιους), στις 6 Μαρτίου 1904, ο Σάαρινεν παντρεύτηκε τη δεύτερη σύζυγο του, η Λουίζ Γεσέλιους, γλύπτρια στο Ελσίνκι και μικρότερη αδερφή του Χέρμαν Γεσέλιους. Απέκτησαν μια κόρη την Πιπσάν Σάαρινεν Σουάνσονστις στις 31 Μαρτίου 1905 και έναν γιο τον Έερο στις 20 Αυγούστου 1910.[15]

Μετακόμιση στις Ηνωμένες Πολιτείες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Έλιελ Σάαρινεν μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1923 μετά τη συμμετοχή του στο διαγωνισμό για τον Πύργο Tribune στο Σικάγο του Ιλινόις όπου κέρδισε τη δεύτερη θέση. Αν και δεν κατασκευάστηκε, ο σχεδιασμός ενέπνευσε την αρχιτεκτονική πολλών άλλων ουρανοξυστών.[17] Ο  Σααρίνεν εγκαταστάθηκε για πρώτη φορά στο Έβανστον του Ιλινόις, όπου εργάστηκε στο σχέδιο για την ανάπτυξη του μετώπου της λίμνης του Σικάγο. Το 1924 έγινε επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.[15] Το 1925 ο Τζορτζ Γκοφ Μπουθ του ζήτησε να σχεδιάσει την πανεπιστημιούπολη της Εκπαιδευτικής Κοινότητας του Κράνμπρουκ, που προοριζόταν να είναι το Αμερικανικό ισοδύναμο του Μπαουχάους. Ο Σααρίνεν δίδαξε εκεί και έγινε πρόεδρος της Ακαδημίας Τέχνης του Κράνμπρουκ το 1932. Ανάμεσά στους μαθητές-συνεργάτες ήταν η Ρέι Ιμς (τότε Ρέι Κάιζερ) και ο Τσαρλς Ιμς. Ο Σααρίνεν επηρέασε τον σχεδιασμό των δικών τους επίπλων [15] Κατά την περίοδο 1929–34, ο Σααρίνεν συνεισέφερε σχέδια προϊόντων για το «Wilcox SilverPlate Co./International Silver Company» στο Μέριντεν του Κονέκτικατ.[18] Η εμβληματική του φιάλη τσαγιού (περίπου 1934) εκτέθηκε για πρώτη φορά το 1934–35 στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης.[19]Με την πάροδο των χρόνων, η φιάλη τσαγιού έχει εκτεθεί πολλές φορές, μεταξύ άλλων στο "St. Louis Modern" (2015–16) στο Μουσείο Τέχνης του Σεντ Λούις [20], στο "Cranbrook Goes to the Movies: FilmsandtheirObjects", 1925-1975 στο Μουσείο Τέχνης του Κράνμπρουκ (2014–15)[21] και το 2005–07, στην περιοδεύουσα έκθεση "Modernism in American Silver: 20th Century Design", που διοργάνωσε το Μουσείο Τέχνης του Ντάλας, το οποίο ταξίδεψε και στο Ίδρυμα Σμιθσόνιαν στην Ουάσιγκτον, DC.[22] Το 1951–52, η φιάλη τσαγιού παρουσιάστηκε στην έκθεση "Eliel Saarinen Memorial" που ταξίδεψε σε πολλούς χώρους στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκτός από το Κράνμπρουκ, στο Μουσείο του Ντάλας και στο Μουσείο του Σεντ Λούις, στο Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο και στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, καθώς  επίσης και σχέδια του Έλιελ Σααρίνεν που σχετίζονται με δοχεία τσαγιού. Ο Έλιελ Σααρίνεν έγινε καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Ο γιος του, Έρο (1910–1961), έγινε ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς αρχιτέκτονες στα μέσα του 20ού αιώνα, και ένας από τους ηγέτες του Διεθνούς στυλ. Ο μαθητής του Έλιελ Σααρίνεν, ο αρχιτέκτονας Έντμουντ Νόργουντ Μπέικον πέτυχε εθνική διάκριση ως Εκτελεστικός Διευθυντής της Επιτροπής Πολεοδομίας της Φιλαδέλφειας από το 1949 έως το 1970.

Έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Φινλανδικό περίπτερο στην Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού του 1900, σχεδιασμένο με τους Χέρμαν Γεσέλιους και Άρμας Λίντγκρεν
  • Εθνικό Μουσείο της Φινλανδίας (1904)
  • Κεντρικός Σιδηροδρομικός Σταθμός του Ελσίνκι, σχεδιάστηκε το 1904 και κατασκευάστηκε την περίοδο 1910–14
  • Δημαρχείο Λάχτι, Φινλανδία (1911)      
  • Πρώην Κεντρική Τράπεζα Πίστεως ("Saarinen House"), Ταλίν, Εσθονία (1912)      
  • Σιδηροδρομικός Σταθμός Βίμποργκ (1913)      
  • Δημαρχείο Γιόενσου, Φινλανδία (1914)      
  • Εκκλησία του Αγίου Παύλου, Ταρτού, Εσθονία (1917)      
  • Μαρμάρινο Παλάτι, Ελσίνκι, Φινλανδία (1918)      
  • Πανσιόν Munkkiniemi, Ελσίνκι, Φινλανδία (1920)      
  • Μουσικό υπόστεγο Koussevitzky Lenox, Η.Π.Α. (1938)      
  • Kleinhans Music Hall, Μπάφαλο, Νέα Υόρκη, Η.Π.Α. (1940)      
  • Σχολείο Crow Island, Winnetka, Ιλινόις, Η.Π.Α. (1940–41)              
  • Πρώτη Χριστιανική Εκκλησία, Κολόμπους, Ιντιάνα, Η.Π.Α. (1942)      
  • Εκπαιδευτική Κοινότητα Κράνμπρουκ, Μπλούμφιλντ Χιλς, Η.Π.Α. (δεκαετία του 1940)        
  • Κέντρο Τέχνης Ντι Μόιν, Ντι Μόιν, Άιοβα, Η.Π.Α.(1948)      
  • Λουθηρανική Εκκλησία του Χριστού, Μινεάπολη, Η.Π.Α. (1949)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12439023k. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Kansallisbiografia». (Φινλανδικά) The National Biography of Finland. Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, Suomen Historiallinen Seura. Ανακτήθηκε στις 23  Μαρτίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/eliel-saarinen/. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2020.
  4. ↑ 4,0 4,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/13451. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  5. ↑ Angela Sanna: d:Q18565389. ISBN-13 978-88-6637-024-6. ISBN-10 88-6637-025-8.
  6. ↑ Smithsonian American Art Museum person/institution ID. 4204. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  7. ↑ «Kansallisbiografia» (Φινλανδικά) Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, Suomen Historiallinen Seura. 3614. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  8. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12439023k. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  9. ↑ Arkitekter verksamma i Sverige. 11  Ιουλίου 2014.
  10. ↑ Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2020.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 «Kindred Britain»
  12. ↑ URN:NBN:fi:sls-4814-1416928957420.
  13. ↑ «Korkeimpien suomalaisten kunniamerkkien haltijat 1918–1969». (Φινλανδικά) d:Q118976675. d:Q102045575. 1970. σελ. 31.
  14. ↑ Antti Matikkala: «Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat» (Φινλανδικά) Edita. Ελσίνκι. 2017. σελ. 492. ISBN-13 978-951-37-7005-1.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 Lupton, Kennie (Φεβρουάριος 2000). Saarinen, Eliel (1873-1950), architect. American National Biography Online. Oxford University Press. 
  16. ↑ Korvenmaa, Pekka (2003). «Saarinen, (Gottlieb) Eliel». Oxford Art Online (Oxford University Press). ISBN 978-1-884446-05-4. http://dx.doi.org/10.1093/oao/9781884446054.013.90000370924. 
  17. ↑ Banham, Reyner (1981-10-01). «Review: Chicago Tribune Tower Competition and Late Entries to the Chicago Tribune Tower Competition by Stanley Tigerman, Stuart Cohen». Journal of the Society of Architectural Historians 40 (3): 257–257. doi:10.2307/989717. ISSN 0037-9808. http://dx.doi.org/10.2307/989717. 
  18. ↑ «Pole, Sir John (Chandos), (born 27 April 1952), company director». Who's Who (Oxford University Press). 2010-12-01. http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.250757. 
  19. ↑ Downs, Joseph (1935-06). «New York Silver». The Metropolitan Museum of Art Bulletin 30 (6): 130. doi:10.2307/3255404. ISSN 0026-1521. http://dx.doi.org/10.2307/3255404. 
  20. ↑ Loehr, Max (1958-02). «Early Chinese Bronzes in the City Art Museum of St. Louis. By J. Edward Kidder Jr. St. Louis: The City Art Museum of St. Louis, 1956. 110. 34 Plates. $10.00.». The Journal of Asian Studies 17 (2): 281–283. doi:10.2307/2941493. ISSN 0021-9118. http://dx.doi.org/10.2307/2941493. 
  21. ↑ Greg, Andrew (2003). «Cranbrook Colony». Oxford Art Online (Oxford University Press). http://dx.doi.org/10.1093/gao/9781884446054.article.t020132. 
  22. ↑ DeWitt, Karen (2006-04). «MODERNISM IN AMERICAN SILVER: 20TH CENTURY DESIGN. Jewel Stern». Art Documentation: Journal of the Art Libraries Society of North America 25 (1): 65–66. doi:10.1086/adx.25.1.27949412. ISSN 0730-7187. http://dx.doi.org/10.1086/adx.25.1.27949412. 
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Έλιελ_Σάαρινεν&oldid=10251757"