Μετάβαση στο περιεχόμενο

Άροτρο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Άροτρο με πέντε υνιά που έλκεται από τρακτέρ.

Το άροτρο είναι το σπουδαιότερο εργαλείο για το όργωμα. Εκτελεί μια παρόμοια εργασία με το φτυάρι, δηλαδή διακόπτει τη συνέχεια της επιφάνειας του εδάφους και εκθέτει νέες επιφάνειες στην επίδραση της ατμόσφαιρας. Την ίδια στιγμή αναποδογυρίζει το έδαφος θάβοντας χορτάρια, ξεριζώνοντας φυτά και άλλα άχρηστα υλικά. Η μεγάλη κατανάλωση ενέργειας για το όργωμα απαιτεί την προσαρμογή ενός σύγχρονου άροτρου σε τρακτέρ.

Πριν την ανακάλυψη του αρότρου η καλλιέργεια της γης ήταν μια εξαιρετικά επίπονη δουλειά, διότι το έδαφος έπρεπε να σκαφτεί με μεγάλο κόπο με σκαλιστήρια, πριν από το φύτεμα του σπόρου. Σε πολλές κοινωνίες η λαϊκή παράδοση αποδίδει την εμφάνιση του αρότρου σε κάποιο θεό ή θεόπνευστο βασιλιά.

Αιγυπτιακό άροτρο, περίπου 1250 π.Χ.

Η ανάπτυξη του αρότρου μπορεί να χρονολογηθεί από τη λίθινη εποχή. Τότε ήταν ένα απλό εργαλείο, κάτι παραπάνω από ένα διχαλωτό βραχίονα που κατέληγε σε ένα αιχμηρό άκρο, το υνί. Υπάρχουν αποδείξεις ότι τα πρώτα άροτρα χρησιμοποιήθηκαν στην Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία περίπου το 4000 π.Χ. Οι εικόνες δείχνουν ζευγάρια βοδιών να έλκουν το άροτρο, είναι πιθανόν αρχικά να σερνόταν από τον άνθρωπο.

Προϊστορικό άροτρο τύπου Ard

Λόγω των διαφορετικών ειδών των εδαφών στη Μεσόγειο Θάλασσα, στη Μεσοποταμία, στην Αίγυπτο και στην προϊστορική Ευρώπη, είχαν διαδοθεί και διαφορετικοί τύποι αρότρων (όπως το aratrum και το ard). Στη Μεσοποταμία έγινε μια τροποποίηση με μια κατακόρυφη τρύπα στο υνί, στην οποία έμπαινε ένα χωνί και χύνονταν οι σπόροι τη στιγμή του οργώματος. Οι Ρωμαίοι πρόσθεσαν τη σπάθη ή μαχαίρι, μπροστά από το υνί, το οποίο έσχιζε το έδαφος. Το 10ο αιώνα εμφανίστηκε ο βαρύς τύπος carruca, ο οποίος έφερε ένα "φτερό" που έσπρωχνε πέρα το σκαμμένο έδαφος, από την ίδια μεριά (συνήθως από δεξιά). Σημαντικότερες αλλαγές έγιναν από τους Ολλανδούς το 17ο αιώνα, προσθέτοντας μεταλλικά μέρη και βελτιώνοντας το σχεδιασμό προκειμένου να αυξηθεί η απόδοση του οργώματος με λιγότερη ενέργεια από άλογα και περισσότερη δεξιοτεχνία στο χειρισμό τους (τύπος Rotherham).

Με τη βιομηχανική επανάσταση άρχισε να χρησιμοποιείται περισσότερος σίδηρος και o Τζέιμς Σμολ το 1760 κατασκεύασε το πρώτο άροτρο από χυτοσίδηρο. Η σημασία της χύτευσης και γενικότερα της βελτίωσης των μεταλλικών τμημάτων του άροτρου ήταν η εμφάνιση ανταλλακτικών, η μαζική παραγωγή και η επέκταση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων σε δυσκολότερα ως τότε εδάφη. Γύρω στο 1850 εμφανίστηκαν τα πρώτα ατμοκίνητα τρακτέρ για την έλκυση των αρότρων.

Αναστρέψιμο άροτρο με τέσσερα υνιά

Τα σύγχρονα άροτρα διατίθενται σε πολλούς τύπους, ανάλογα με το είδος και την έκταση του εδάφους, την καλλιέργεια, την αντοχή τους σε εμπόδια. Επίσης γίνεται επιλογή του τύπου και του αριθμού των υνίων (π.χ. σε σχήμα σμίλης ή ρόμβου), την ύπαρξη ή όχι υδραυλικής υποβοήθησης στο άροτρο. Διακρίνεται επίσης ο τύπος του σταθερού και αναστρέψιμου άροτρου.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Λεξιλογικός ορισμός του άροτρο στο Βικιλεξικό
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Ploughs στο Wikimedia Commons