Άλταμαχα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Άλταμαχα
Πηγέςκοντά στο Χάζλχερστ της Τζόρτζια
(31°57΄33΄΄ Β, 82°32΄37΄΄ Δ)
ΕκβολέςΑτλαντικός Ωκεανός
Ροή383 κυβ.m/sec (μέση)
Χώρες ΛεκάνηςΗΠΑ
ΗΠΑΗΠΑ
Μήκος220 km
Υψόμετρο Πηγών25 μέτρα
Υψόμετρο Εκβολών0 μέτρα
Λεκάνη απορροής36.000 km²
ΠαραπόταμοιOcmulgee River, Oconee River και Ohoopee River
wikidata (π • σ • ε )

Ο Άλταμαχα (Altamaha) είναι ένας από τους μεγαλύτερους ποταμούς στην πολιτεία Τζόρτζια των ΗΠΑ, με μήκος 220 χιλιόμετρα και λεκάνη απορροής εκτάσεως περίπου 36.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων (το 24% της εκτάσεως όλης της Τζόρτζια και μία από τις μεγαλύτερες ποτάμιες λεκάνες της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ). Ο Άλταμαχα ρέει γενικώς προς τα ανατολικά-νοτιοανατολικά και εκβάλλει στον Ατλαντικό Ωκεανό, κοντά στην πόλη Μπράνσουικ.[1]

Ρους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Άλταμαχα στα σύνορα των Κομητειών Μάκιντος και Γκλυν της Τζόρτζια. Η γέφυρα είναι της Εθνικής οδού 17 (US Highway 17).

Ο ποταμός Άλταμαχα σχηματίζεται από τη συμβολή δύο ποταμών, του μήκους 350 χιλιομέτρων Οκόνη και του μήκους 410 χιλιομέτρων Οκμάλτζη (Ocmulgee), κοντά στον οικισμό Λάμπερ Σίτυ. Στα πρώτα χιλιόμετρα του ρου του ο ποταμός αποτελεί το φυσικό σύνορο ανάμεσα στην Κομητεία Τζεφ Ντέιβις στα νότια και την Κομητεία Μοντγκόμερυ στα βόρεια.

Αναφέρεται ότι ο Άλταμαχα έχει την τρίτη μεγαλύτερη ροή νερού στον Ατλαντικό Ωκεανό από όλους τους ποταμούς της Βόρειας Αμερικής.[2] Αν τώρα προσθέσουμε στο μήκος του εκείνο του μακρύτερου συμβάλλοντος ποταμού (του Οκμάλτζη), όπως πράττει συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ, το συνολικό μήκος των 760 χιλιομέτρων τον κατατάσσει έβδομο μεταξύ των ποταμών των ΗΠΑ που βρίσκονται ολόκληροι μέσα σε μία πολιτεία.[3]

Ο Άλταμαχα διασχίζει μια ευρεία πεδινή, αλλά σχετικώς αραιοκατοικημένη περιοχή, με λιγοστές αξιόλογες πόλεις κατά μήκος του ρου του. Μετά τις προαναφερθείσες κομητείες, ο ποταμός αποτελεί το σύνορο ανάμεσα στην Κομητεία Τουμπς στα βόρεια και την Κομητεία Άπλινγκ στα νότια.

Στη συνέχεια του ρου, στη βόρεια όχθη η Κομητεία Τουμπς παραχωρεί τη θέση της στην Κομητεία Τάτνωλ, από την οποία ο Άλταμαχα δέχεται τα νερά του παραπόταμου Οχούπη (Ohoopee River), εκεί όπου διαρρέει την Big Hammock Natural Area, ένα «Εθνικό Φυσικό Τοπόσημο» (National Natural Landmark) αξιοσημείωτο για την οικολογική του βιοποικιλότητα και τα πολλά σπάνια είδη φυτών.

Παρακάτω ο Άλταμαχα δέχεται τα νερά του μικρού παραπόταμου Μπερντς Κρηκ (Beards Creek), μετά τον οποίο συνεχίζοντας αποτελεί το σύνορο ανάμεσα στην Κομητεία Λονγκ στα βόρεια και την Κομητεία Γουέιν στα νότια. Κατόπιν ο Άλταμαχα περνά δίπλα από την Ντόκτορτάουν, κοντά στην πόλη Τζέσαπ. Στην περιοχή αυτή ο ποταμός πλαισιώνεται από ευρεία βαλτώδη πεδιάδα, την οποία πλημμυρίζει τακτικά.

Αρκετά μίλια μετά την Ντόκτορτάουν, στη βόρεια όχθη συναντάται η Κομητεία Μάκιντος. Από εκεί μέχρι τις εκβολές του, ο Άλταμαχα πλαισιώνεται από αρκετές περιοχές διαχειρίσεως της άγριας ζωής (Wildlife Management Areas). Το Εθνικό Καταφύγιο άγριας ζωής της Νήσου Γουλφ καταλαμβάνει την ομώνυμη νήσο στην ακτή του Ατλαντικού Ωκεανού. Επί πολλά χιλιόμετρα μέχρι την εκβολή του ο ποταμός αποτελεί το σύνορο ανάμεσα στην Κομητεία Μάκιντος στα βόρεια και στην Κομητεία Γκλυν στα νότια.

Η κωμόπολη Ντεριέν βρίσκεται βόρεια και δίπλα στο στόμιο του Άλταμαχα, ενώ αρκετά χιλιόμετρα προς τα νότια είναι κτισμένη η πόλη Μπράνσουικ. Η κατοικημένη νήσος Σαιν Σάιμονς βρίσκεται στη νότια πλευρά της εκβολής του ποταμού.[4]

Η εκβολή του Άλταμαχα, όπου σμίγουν γλυκό και αλμυρό νερό, έχει μέγεθος περίπου 67 τετραγωνικά χιλιόμετρα, αποτελώντας μία από τις μεγαλύτερες αδιατάρακτες, σχετικώς μη υποβαθμισμένες εκβολές των ακτών των ΗΠΑ στον Ατλαντικό.[2] Το «Δέλτα του ποταμού Άλταμαχα» έχει ανακηρυχθεί τόπος περιφερειακής σημασίας[5] to shorebirds by the Western Hemisphere Shorebird Reserve Network.[6]

Φυσική ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρά το ότι χρησιμοποιήθηκε κατά τον 19ο αιώνα ως πλωτή οδός για το εμπόριο ανάμεσα στην κεντρική Τζόρτζια και την ακτή, ο ποταμός βρίσκεται σχεδόν ολοκληρωτικά ακόμα στη φυσική του κατάσταση και ανακηρύχθηκε φυσικό καταφύγιο από τον οργανισμό The Nature Conservancy το 1991.

Ο Άλταμαχα διαρρέει μια πλημμυρική πεδιάδα πλάτους έως οκτώ χιλιομέτρων, που αποτελείται από μερικές από τις τελευταίες εναπομένουσες χαμηλές δασικές εκτάσεις σκληρόξυλων φυτών και βάλτους με δένδρα στον Αμερικανικό Νότο. Τουλάχιστον 120 είδη σπάνιων ή απειλούμενων φυτών και ζώων συναντώνται στη λεκάνη του Άλταμαχα, μεταξύ των οποίων και 11 διαφορετικά είδη μυδιών, επτά από τα οποία είναι ενδημικά στον ποταμό.

Η λεκάνη του ποταμού υποστηρίζει επίσης το μοναδικό γνωστό δείγμα παρθένου δάσους πεύκου Pinus palustris και μαύρης βελανιδιάς στις ΗΠΑ. Αξιοσημείωτα είδη ζώων και φυτών είναι επίσης τα ψάρια Acipenser brevirostrum και Acipenser oxyrinchus oxyrinchus, το θαλάσσιο θηλαστικό Trichechus manatus, το φίδι Drymarchon couperi, η ορχιδέα Epidendrum magnoliae και το απειλούμενο είδος θάμνου Elliottia racemosa που βρίσκεται μόνο στην Τζόρτζια.[1]

Το ασυνήθιστο είδος δέντρου Franklinia alatamaha, που σήμερα έχει εξαφανισθεί στη φύση, ανακαλύφθηκε από τον Τζων Μπάρτραμ κατά μήκος του ποταμού Άλταμαχα το 1765. Ο Μπάρτραμ έστειλε σπόρους του στην Αγγλία και φύτευσε μερικούς και στον κήπο του στη Φιλαδέλφεια[2], όπου μερικά από αυτά τα δέντρα είναι ακόμα ζωντανά.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τη Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ, παραλλαγές του ονόματος και ιστορικές ονομασίες του ποταμού Άλταμαχα είναι Α-λοτ-αμάχα, Άλαταχάμα, Άλαταμάχα, Άλαμαχ, Ποταμός Φρεντερίκα, Ρίο Αλ Τάμα, Ρίο δε Ταλάχε ή απλώς Ταλάχε.[4]

Κατά την προϊστορική εποχή η περιοχή από τον ποταμό Άλταμαχα και νότια (έως και τη βόρεια Φλόριντα) κατοικούνταν από τους Τιμουκούα. Η φυλή Ουτιναΐκα (Utinahica) ζούσε κατά μήκος του ποταμού και η ισπανική ιεραποστολή Σάντα Ισαβέλ δε Ουτιναΐκα ιδρύθηκε περί το 1610 κοντά στις πηγές του Άλταμαχα. Την εποχή της ισπανικής κυριαρχίας (βλ. Ισπανική Φλόριντα) ο ποταμός ήταν το σύνορο ανάμεσα στις «ιεραποστολικές επαρχίες» των Γουάλε και των Μοκάμα.

Το Φορ Καρολίν (Fort Caroline), που ανεγέρθηκε από τους Γάλλους το 1564 και είναι ίσως ο παλαιότερος ευρωπαϊκός οχυρωμένος οικισμός σε ολόκληρη τη Βόρεια Αμερική, βρισκόταν πιθανώς κοντά στις εκβολές του Άλταμαχα.[7]

Στον ύστερο 17ο αιώνα μια ομάδα Ινδιάνων Γιαμάση υπό τον αρχηγό τους Άλτα Μάχα εποίκισαν μια περιοχή κοντά στις εκβολές του ποταμού, ο οποίος αποτελούσε το δυτικό σύνορο της βρετανικής Αποικίας της Γεωργίας μέχρι την Αμερικανική Επανάσταση. Το 1738 ο Τζέιμς Όγκλθορπ έγραψε στον Δούκα του Νιούκασλ ότι είχε κατεδαφίσει το «Φρούριο Βασιλέως Γεωργίου» επί του Άλταμαχα, επειδή η ύπαρξή του «προσέβαλλε τους Ισπανούς».[8] Η σημερινή ονομασία του ποταμού προήλθε από το όνομα του φυλάρχου εκείνου των Γιαμάση.

Επί αιώνες, βάρκες και ποταμόπλοια χρησιμοποιούσαν τον Άλταμαχα ως τη βασική συγκοινωνιακή οδό προς τις μικρές πόλεις και τις φυτείες που είχαν δημιουργηθεί κατά μήκος του ποταμού.[9] Ο Άλταμαχα αποτελούσε επίσης έναν διάδρομο μεταφοράς ξυλείας ολόκληρο τον 19ο αιώνα, με σχεδίες που μετέφεραν κορμούς δέντρων στους λιμένες Μπράνσουικ και Ντεριέν, όπου φορτώνονταν σε ειδικές σκούνες και μεταφέρονταν σε μακρινούς προορισμούς, όπως το Λίβερπουλ, το Ρίο ντε Τζανέιρο και την Αβάνα.[10]

Στο ποίημα του Όλιβερ Γκόλντσμιθ «The Deserted Village» (1770) ο ποιητής θρηνεί για την εγκατάλειψη των αγγλικών χωριών και διαζωγραφίζει μια εικόνα δυστυχίας σχετικώς με τους τόπους στους οποίους έχουν καταφύγει οι κάτοικοι, αναφέροντας ονομαστικά τον Άλταμαχα ως Altama.

Βιομηχανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας «Έντγουιν Χατς», ισχύος 1.759 μεγαβάτ, είναι κτισμένο στη νότια όχθη του Άλταμαχα στην Κομητεία Άπλινγκ.[11]

Μια χαρτοποιία, που παράγει ίνες κυτταρίνης για χρήση σε πλαστικά και απορροφητικά υλικά, βρίσκεται στη νότια όχθη του Άλταμαχα, στην Κομητεία Γουέιν.


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 The Altamaha River Αρχειοθετήθηκε 2007-09-27 στο Wayback Machine.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Altamaha River Αρχειοθετήθηκε 2009-03-04 στο Wayback Machine., The New Georgia Encyclopedia
  3. ↑ USGS and World Facts and Figures, John Wiley and Sons
  4. ↑ 4,0 4,1 Πληροφορίες κυρίως από Georgia Atlas & Gazetteer. DeLorme. 2001. ISBN 978-0-89933-253-6.  και από Topozone.com. Accessed November 8, 2022.
  5. ↑ Altamaha River Delta | WHSRN.org, WHSRN
  6. ↑ "A Strategy for Saving Shorebirds", Western Hemisphere Shorebird Reserve Network (WHSRN.org). Accessed December 8, 2022.
  7. ↑ «Oldest fortified settlement ever found in North America? Location of Fort Caroline may be in Georgia». Science Daily. February 21, 2014. https://www.sciencedaily.com/releases/2014/02/140221111218.htm. 
  8. ↑ K.G. Davies, επιμ. (1969). «America and West Indies: April 1738». Calendar of State Papers Colonial, America and West Indies: τόμ. 44, έτος 1738. Λονδίνο: Her Majesty's Stationery Office. σελίδες 59–74. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2021 – μέσω British History Online. 
  9. ↑ «Four Days on Georgia's Amazon–the Altamaha River». Paddle Georgia, A Project of Georgia River Network - Weblog. 14 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2017. 
  10. ↑ Mark V. Wetherington (1 Σεπτεμβρίου 2001). The New South Comes to Wiregrass Georgia, 1860-1910 - Timber Is King. Univ. of Tennessee Press. σελίδες 113–114. ISBN 978-1-57233-168-6. 
  11. ↑ «Southern Company» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2013. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Άλταμαχα&oldid=10019159"