Στέλλα Χασκίλ
Αυτό το λήμμα χρειάζεται μορφοποίηση ώστε να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές μορφοποίησης της Βικιπαίδειας. |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Στέλλα Χασκίλ | |
---|---|
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Στέλλα Χασκίλ (Ελληνικά) |
Γέννηση | 1918 Θεσσαλονίκη |
Θάνατος | 27 Φεβρουαρίου 1954 (36 ετών) Αθήνα |
Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
Ιδιότητα | τραγουδιστής |
Όργανα | φωνή |
Είδος τέχνης | ρεμπέτικο |
Η Στέλλα Χασκίλ (πραγματικό όνομα: Στέλλα Γαέγου-Ιεχασκέλ) (Θεσσαλονίκη, 1918 - Αθήνα, 27 Φεβρουαρίου 1954) ήταν Ελληνίδα κορυφαία ερμηνεύτρια του ρεμπέτικου.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το πατρικό της επίθετο είναι Γαέγου. Ο πατέρας της, Χαΐμ Γαέγος, από τα λίγα που έχουν γίνει γνωστά γι' αυτόν, μέσα από αφηγήσεις συγγενικών προσώπων, είναι ότι είχε μεγάλη διαφορά ηλικίας από την σύζυγό του και μητέρα της Στέλλας Χασκίλ, καθώς άγνωστη παραμένει και η ακριβής ημερομηνία γέννησής του.
Πιθανολογείται μόνο ότι βρίσκεται μεταξύ 1870–1875. Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, πολύ ευκατάστατος, απ' ό,τι φαίνεται λόγω του επαγγέλματός του, εμπόριο σιδήρου. Από τις κόρες του δεν έλειπε τίποτα, φρόντιζε για την προίκα τους όντας ακόμα όλες σε πολύ μικρή ηλικία. Δυστυχώς, όμως, με την εισβολή των Γερμανών στη Θεσσαλονίκη, όλα έγιναν στάχτη και ο ίδιος πέθανε γύρω στο 1941 – 42.
Η μητέρα της Πέρλα Καμχή, γεννημένη στα Σκόπια το 1890, φτάνει με τους γονείς της, το 1911, στη Θεσσαλονίκη. Παντρεύεται τον Χαΐμ Γαέγο το 1911 και φέρνει στον κόσμο 5 κορίτσια:
- τη Ραχήλ (1912 – 17 Δεκέμβρη 1998),
- την Ασιρέα (1914 – 1934 ή 1936),
- τη Στέλλα (1918 – 1954),
- την Έλλη (Λιλή) (1920 – 1982) και
- τη Δώρα (1925 – 2021)
Περί το 1927–28 παντρεύεται τον Ανδρέα Δαπόλλα. Μαζί του αποκτά στις 25 Δεκεμβρίου 1929 την κόρη της, Μαρίκα. Η Πέρλα φεύγει απ' τη ζωή γύρω στο 1961.
Καριέρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Λίγο πριν την Κατοχή θα κατέβει στην Αθήνα με την προτροπή της άλλης μεγάλης σεφαραδίτισσας του ρεμπέτικου, της Ρόζας Εσκενάζυ. Με την είσοδο των Γερμανών στην Ελλάδα η αδερφή της Ραχήλ συλλαμβάνεται και στέλνεται στο Άουσβιτς ενώ η υπόλοιπη οικογένεια της θα καταφέρει να καταφύγει κοντά στη Στέλλα στην Αθήνα.
Τα μαύρα χρόνια της Κατοχής εμφανίζεται, κυριολεκτικά κάτω από την μύτη των Γερμανών, στο λαϊκό μαγαζί της οικογένειας των Αυστριακών μουσικών Μπέρναν στην Ομόνοια, οι οποίοι και την προστατεύουν. Χρησιμοποιεί για προφανείς λόγους το πατρικό της Γαέγου και κρύβεται με την οικογένειά της με την βοήθεια των οργανώσεων του ΕΑΜ.
Μετά την απελευθέρωση το 1945 παντρεύεται με τον επιζώντα του Άουσβιτς, Ιακώβ (Τζάκ) Ιεχασκέλ, εξ ου και το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Χασκίλ, με το οποίο θα μεσουρανήσει στα πάλκα και τη δισκογραφία.
Στο τέλος του 1946 θα μπει στα στούντιο της Κολούμπια για να ηχογραφήσει τα πρώτα τραγούδια της και πολύ σύντομα θα αποτελέσει έναν από τους στυλοβάτες του ρεμπέτικου τραγουδιού, έτσι όπως αυτό διαμορφώνεται μετά τον πόλεμο.
Κορυφαία φυσιογνωμία του ρεμπέτικου τραγουδιού, στη σύντομη ζωή της, πρόλαβε να καταγράψει την υπέροχη φωνή της 4 τραγούδια το 1934 με το πατρικό της Γαέγου, 106 καταπληκτικές ερμηνείες πρώτη φωνή και 33 ακόμη δεύτερη φωνή.
Πρώτο τραγούδι που ηχογράφησε με το Χασκίλ ήταν οι ''Σεβιλλιάνες'' του Γιώργου Λαύκα το 1947 αν και οι πρώτοι δίσκοι δεν ανέφεραν το επίθετο πάνω στο δίσκο παρά μόνο έγραφε ΣΤΕΛΛΑ. Tραγούδησε τούρκικα και (λαντίνο: djudeo-espanyol, εβραϊκά: גודיאו-איספאנייול), είναι ποικιλία της ισπανικής (καστιλιάνικης), η οποία ομιλείται επί πολλούς αιώνες από τους Σεφαραδίτες, τους Εβραίους που εκδιώχθηκαν από την Ισπανία το 1492, δυστυχώς δεν καταγράφηκαν σε δίσκους. Στα 7 χρόνια που της απέμειναν είχε την τύχη να ηχογραφήσει μερικά από τα ωραιότερα τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη (''Ακρογιαλιές δειλινά'', ''Αράπικο λουλούδι'', ''Γκιουλμπαχάρ'', ''Κάποια μάνα αναστενάζει'', ''Της φτώχειας τα κουρέλια'') του Απόστολου Καλδάρα "Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι", του Μάρκου Βαμβακάρη "Μες στη χασάπικη αγορά", του Μανώλη Χιώτη "Θέλω άντρα να αγαπάει" και πολλών άλλων δημιουργών.
Τον Ιούλιο του 1953 πηγαίνουν μαζί με τον Οδυσσέα Μοσχονά στη Σμύρνη και στην Πόλη:
Μετά την "Τριάνα" ήτανε ένα συμβόλαιο να φύγουμε μαζί με την Στέλλα την Χασκίλ για τη Σμύρνη, ήτανε η έκθεση της Σμύρνης. Καθίσαμε μερικές μέρες στη Σμύρνη, από κει ήρθε άλλο συμβόλαιο από την Κωνσταντινούπολη. Το μαγαζί αυτό λεγότανε "Καζαμπλάνκα", Τούρκος ο ιδιοκτήτης, όνομα Χατζή Μπαμπά, είχε και το "Κρυστάλ", δυο μαγαζιά. Βγαίναμε οι δυο μας. Εγώ πότε μπουζούκι, πότε κιθάρα. Στο άλλο μαγαζί, στο "Κρυστάλ", παίζανε μόνο τούρκικα όργανα με την τραγουδίστρια Χαμιέτ, η πρώτη στην Κωνσταντινούπολη. Η Στέλλα η Χασκίλ γνώριζε τούρκικα τραγούδια καλύτερα από τις Τουρκάλες και τα έλεγε πιο όμορφα, όπως και τ' αράπικα. Στην Πόλη άρχισαν τα κακά μαντάτα, είχε κάτι φοβερούς πόνους στην πλάτη, πήγαμε εκεί σε ένα γιατρό. Δεν ήξερε κι αυτός τι ήταν. Από την Κωνσταντινούπολη φύγαμε και παίξαμε στην Θεσσαλονίκη, το μαγαζί λεγότανε "Ρομάντζο". Όταν γυρίσαμε στην Αθήνα, οι γιατροί είπανε ότι η Στέλλα είχε καρκίνο.
Η φωνή της Στέλλας Χασκίλ είχε την αυστηρότητα του κλασικού ρεμπέτικου, αλλά και την ευλυγισία των μεγάλων φωνών του δημοτικού και του λαϊκού.
Πέθανε σε ηλικία 36 χρονών στην Αθήνα, στις 27 Φεβρουαρίου 1954. Έχει ταφεί στο εβραϊκό τμήμα του Γ΄ νεκροταφείου στη Νίκαια στης 28 Φεβρουαριου 1954.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- https://www.facebook.com/profile.php?id=100063466303105
- ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ <ΗΤΑΝΕ ΚΙΣΜΕΤ> ΣΤΕΛΛΑ ΧΑΣΚΙΛ https://www.ogdoo.gr/politismos/vivlio/diavasame-itane-kismet-stella-xaskil-tis-efis-maximari-taksideftis
- «ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΣΤΕΛΛΑ ΧΑΣΚΙΛ». www.tch.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2019.
- «Στέλλα Χασκίλ: Μια από τις «μεγάλες κυρίες» του ρεμπέτικου (βίντεο)». left.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2019
- «Η… Σεβιλλιάνα Στέλλα Χασκίλ στη Θεσσαλονίκη μετά από 55 χρόνια». voria.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2019.
- Φωτογραφία της στο Διαδίκτυο
- https://rempetikogeo69.blogspot.com/2012/01/stela-xaskil.html