Κράκεν

"Κολοσσιαίος Χταπόδι" απο τον Pierre Denys de Montfort

Το Κράκεν (/ˈkrɑːkən/) είναι ένα μυθικό κεφαλόποδο πλάσμα/τέρας της θάλασσας και ανήκει στους Σκανδιναβικούς αστικούς θρύλους. Σύμφωνα με νορβηγικές ιστορίες, το Κράκεν κατοικεί στις ακτές της Νορβηγίας και της Γροιλανδίας και τρομοκρατεί όσους ναυτικούς τύχει να περάσουν απο κοντά του. Οι αρχές λένε ότι ο μύθος μάλλον ήρθε με τα χρόνια απο την θέαση γιγαντιαίων καλαμαριών που μπορούν να φτάσουν εως και 15 μέτρα (50 πόδια) μάκρος.

Ετοιμολογία

Η λέξη Κράκεν (Αγγ. Kraken) έχει παρθεί απο την Σουηδική γλώσσα και την Νορβηγική Γλώσσα. Και στις δύο γλώσσες η λέξη αποδίδει το νόημα του άρρωστου ζώου αλλά και του στρεβλωμένου (twisted). Στα μοντέρνα Γερμανικά η λέξη Krake σημαίνει χταπόδι.

Αναφορές

Απο τις πιο γνωστές αναφορές που έχουν γίνει στο μυθικό Κράκεν είναι οι εξείς:

• Ο διάσημος Σουηδός φυσιοδίφης Carl von Linné (18ος αιώνας), περιέλαβε το Kraken στην πρώτη έκδοση του καταλόγου φυσικού συστήματος Systema Naturae από το 1735. Εκεί έδωσε στο ζώο την επιστημονική ονομασία Microcosmus, αλλά το παρέλειψε σε μεταγενέστερες εκδόσεις του καταλόγου.

• Το Κράκεν περιγράφηκε εκτενώς από τον Erik Pontoppidan, επίσκοπο του Bjørgvin, (μία απο τις 11 μητροπόλεις που αποτελλούν την εκκλησία της Νορβηγίας) στο «Det første Forsøg paa Norges naturlige Historie, Κοπεγχάγη, 1752 («Η πρώτη απόπειρα στη φυσική ιστορία της Νορβηγίας»).
• Ο Σουηδός συγγραφέας Jacob Wallenberg περιέγραψε το kraken στο έργο του 1781 Min son på galejan ("Ο γιος μου στο μαγειρείο").

Αρχαίο βάζο που απεικονίζει τον τρομερό μύθο του Kraken.

Εμφάνιση και προέλευση

Από τα τέλη του 18ου αιώνα, τα Kraken έχουν απεικονιστεί με διάφορους τρόπους, κυρίως ως μεγάλα πλάσματα που μοιάζουν με χταπόδι, και συχνά υποστηρίζεται ότι το Kraken που αναφέρει ο επίσκοπος Pontoppidan μπορεί να βασίστηκε στις παρατηρήσεις των ναυτικών γιγαντιαίων καλαμαριών.

Στις πρώτες περιγραφές, όμως, τα πλάσματα περιγράφηκαν ότι έμοιαζαν περισσότερο με καβούρια παρά χταπόδια, και γενικά διέθεταν χαρακτηριστικά που σχετίζονται με μεγάλες φάλαινες και όχι με γιγαντιαία καλαμάρια.

Κατά τα λεγόμενα "μαρτύρων" κάποια απο τα σημάδια το ότι το Κraken είναι αληθινό είναι οι υποθαλάσσιες ηφαιστειακές δραστηριότητες, φυσαλίδες που έρχονται απο τον βυθό στην επιφάνεια του νερού, ξαφνικά και επικίνδυνα ρεύματα και η εμφάνιση νέων βραχονησίδων.

Στην κουλτούρα

Το 1830, ο Βρετανός ποιητής Λόρδος Alfred Tennyson δημοσίευσε μία σονάτα ονόματι The Kraken και περιέγραφε ένα τεράστιο πλάσμα που κατοικεί στα βάθη του ωκεανού.

Στην νουβέλα του Herman Melville, Μόμπι Ντικ (1851), στο κεφάλαιο 59 ονόματι Squid (καλαμάρι), φαίνεται το πλοίο του πρωταγωνιστή να συναντάει το "The great live squid, which, they say, few whale-ships ever beheld, and returned to their ports to tell of it." (Το μεγάλο ζωντανό καλαμάρι, το οποίο, λένε, πως λίγα φαλαινόπλοια άντεξαν και επέστρεψαν στα λιμάνια τους για να το πουν).

Η περιγραφή που έδωσε ο Pontoppidan για το Kraken έμπνευσε τον Ιούλιο Βερν στο μυθιστόρημά του, του 1870, "20,000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα".

Βιβλιογραφία

• Boer, Richard Constant, επιμ. (1888). Ǫrvar-Odds saga. E.J. Brill. σελ. 132. 
• Rafn, Carl Christian, επιμ. (1829). Örvar-Odds saga. Fornaldarsögur Norðurlanda. 2. Copenhagen: Enni Poppsku. σελίδες 248–249. 
• Keyser, Rudolph· Munch, Peter Andreas· Unger, Carl Rikard, επιμ. (1848). «12». Speculum regale. Konungs-skuggsjá. Christiana: Carl C. Werner. σελ. 32.