Φιλώτι Νάξου

Φιλώτι Νάξου
Το Φιλώτι από τους πρόποδες του βουνού Ζα
Φιλώτι Νάξου 37°3′7″N 25°29′54″E
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων
Γεωγραφική υπαγωγή	Νάξος
Υψόμετρο	402 μέτρα
Πληθυσμός	1.610 (2021)
Ταχ. κωδ.	84300
Τηλ. κωδ.	22850
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα

Γενική ΝΑ. άποψη του Φιλωτιού Νάξου, στο βάθος δεξιά διακρίνεται η Μονή Νάξου, ενώ στο βάθος αριστερά, μέρος από το Χαλκί Νάξου.

Το Φιλώτι είναι χωριό της Νάξου που βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Ζας σε υψόμετρο 400 μέτρων περίπου, και σε απόσταση 19 χλμ. από τη Χώρα. Είναι από τα μεγαλύτερα χωριά της Νάξου αλλά και όλων των Κυκλάδων, τόσο από πληθυσμιακής, με 1.477 κατοίκους, όσο και από χωροταξικής πλευράς. Βρίσκεται στις πλαγιές δύο λόφων και αποτελείται από 3 τμήματα, το Ραχίδι, τον Κλέφαρο και το Λιοίρι. Εικάζεται ότι οι περισσότεροι κάτοικοι του έχουν κρητική καταγωγη, ωστόσο αυτό δεν είναι ιστορικά επιβεβαιωμένο. Φημίζεται για τα αγροτικά προϊόντα του (σύκα, σταφύλια, κρασί, ελιές, ελαιόλαδο), προϊόντα που παράγονται και στην υπόλοιπη ορεινή Νάξο αλλά κυρίως για τα κτηνοτροφικά προϊόντα όπως τα αμνοερίφια και τα γαλακτοκομικά. Τοπική γαστριμαργική περηφάνια αποτελεί το αιγοπρόβειο κεφαλοτύρι που οι ντόπιοι ονομάζουν «αρσενικό». Το μεγαλύτερο πανηγύρι της Νάξου με χορούς και παραδοσιακά ναξιώτικα βιολιά πραγματοποιείται στο Φιλώτι τον δεκαπενταύγουστο που γιορτάζει η εκκλησία της Παναγιάς της Φιλωτίτισσας, (αφιερωμένη στη Κοίμηση της Θεοτόκου), με το υπέροχο γλυπτό καμπαναριό, κτισμενη στα τελη του 18ου αιωνα. Στο Φιλώτι επίσης βρίσκεται ο Πύργος του Μπαρότσι που κτίσθηκε στην εποχή που η Νάξος αποτελούσε έδρα του ομώνυμου Δουκάτου της Νάξου.
Στα νότια όρια του χωριού πάνω στη κορυφή ενός πολύ απότομου βράχου βρίσκεται το βυζαντινό ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου που φαντάζει σαν φύλακας και πνευματικός φάρος. Σε απόσταση 2 χλμ. από το Φιλώτι, βρίσκεται η βρύση των Αργιώ(ν), η οποία είναι προσεγγίσιμη και από ένα μονοπάτι το οποίο ξεκινά από τις παρυφές του χωριού και προσφέρεται για τους λάτρεις των πεζοποριών. Η θέα από την λιθόχτιστη βρύση είναι μοναδική.

Το επίνειο του Φιλωτίου, δεν βρίσκεται σε κοντινή στο χωριό απόσταση, αλλά 23 χλμ. νοτιότερα, στον ορμίσκο Καλαντός ή Γκαλαντός, στο νοτιότερο άκρο του νησιού, ιστορικός όρμος από την εκεί απόβαση των Ενετών. Ετυμολογικά η ονομασία Φιλώτι οφείλεται σε αρχαίο τοπωνύμιο που μάλλον προέρχεται από το ιωνικό προσωνύμιο Φιλώτης που απαντάται και στη Θάσο.
Στο Φιλώτι εδρεύουν περιφερειακό Ιατρείο, Αστυνομικό Τμήμα και γραφείο ΕΛΤΑ,

Πανόραμα

Αθλητισμός

Στο χωριό εδρεύει ο Αθλητικός Μορφωτικός Σύλλογος Φιλωτίου Νάξου Ο Ζεύς (Α.Μ.Σ. Φιλωτίου),ο οποίος ιδρύθηκε το 1952. Συντηρεί μεταξύ άλλων ποδοσφαιρική ομάδα με έδρα στην είσοδο του χωριού, καθώς και τμήματα στίβου και βόλεϊ.

Δείτε επίσης

• Πύργος Μπαρότζι

• Πύργος Χειμάρρου

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Σύλλογος Φιλωτιτών Νάξου
• Blog με αρκετές πληροφορίες για το Φιλότι (εδώ)
• Νάξος. Ενας Ναξιώτης δάσκαλος διηγείται…