Μετάβαση στο περιεχόμενο

Καραμελοποίηση

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αριστερά: Μερικά καραμελοποιημένοι κύβοι ζάχαρης Δεξιά: Βίντεο από καραμελοποίηση ζάχαρης

Η Καραμελοποίηση είναι το καφέτισμα της ζάχαρης, μια διεργασία που χρησιμοποιείται ευρέως στη μαγειρική για την προκύπτουσα γλυκιά καρυοειδή γεύση και το καστανό χρώμα. Τα καφετιά χρώματα οφείλονται σε τρεις ομάδες πολυμερών: καραμελάνες (C24H36O18), καραμελένες (C36Χ50O25), και καραμελίνες (C125H188O80). Κατά την διάρκεια της διεργασίας, απελευθερώνονται πτητικές χημικές ουσίες όπως το διακετύλιο, που δίνουν την χαρακτηριστική γεύση και το άρωμα καραμέλας.[1]

Όπως και η αντίδραση Maillard, η καραμελοποίηση είναι ένας τύπος μη-ενζυμικού μαυρίσματος τροφίμων. Διαφέρει από την αντίδραση Maillard που είναι αντίδραση με αμινοξέα στο ότι η καραμελοποίηση είναι αντίδραση πυρολυτική.

Η καραμελοποίηση περιλαμβάνει διάσπαση του δισακχαρίτη σακχαρόζη προς τον μονοσακχαρίτη φρουκτόζη και γλυκόζη.

Πρόκειται για περίπλοκη διαδικασία που παράγει εκατοντάδες χημικά προϊόντα, και περιλαμβάνει τους ακόλουθους τύπους αντίδρασεων:

Συνθήκες καραμελοποίησης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η διεργασία είναι εξαρτώμενη από τη θερμοκρασία. Κάθε σάκχαρο έχει χαρακτηριστική μοναδική θερμοκρασία στην οποία ενεργοποιείται το σύνολο αντιδράσεων . Ακαθαρσίες στη ζάχαρη, όπως η μελάσα που παραμένει στην καστανή ζάχαρη, επιταχύνουν τις αντιδράσεις.

Θερμοκρασίες καραμελοποίησης[2]
Ζάχαρη Θερμοκρασία
Φρουκτόζη 110 °C, 230 °F
Γαλακτόζη 160 °C, 320 °F
Γλυκόζη 160 °C, 320 °F
Σακχαρόζη 160 °C, 320 °F
Μαλτόζη 180 °C, 356 °F

Οι αντιδράσεις καραμελοποίησης είναι, επίσης, ευαίσθητες στο χημικό περιβάλλον. Ελέγχοντας το επίπεδο της οξύτητας (pH), η ταχύτητα αντίδρασης (ή η θερμοκρασία καραμελοποίησης) μπορεί να μεταβληθεί. Γενικά, ο ρυθμός καραμελοποίησης είναι χαμηλότερος σε ουδέτερη οξύτητα (pH 7), και επιτάχυνεται σε όξινες (ειδικά γι pH < 3) και βασικές (ειδικά pH > 9) συνθήκες.[3]

Η καραμελί κρούστα στο κρεμ μπρουλέ οφείλεται σε καραμελοποίηση μέσω θέρμανσης.

Εφαρμογές στα τρόφιμα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καραμελοποίηση είναι θέμα ενδιαφέροντος στην επιστήμη τροφίμων με την οποία παράγεται πληθώρα τροφίμων, με συμπεριλαμβανόμενα τα:

  • Σάλτσα καραμέλας, σάλτσα που γίνεται με καραμέλα
  • Καραμέλα γάλακτος, από καραμελωμένο ζαχαρούχο γάλα
  • Καραμέλες κεράσματα
  • Τα καραμελωμένα κρεμμύδια.[4][5]
  • Καραμελωμένες πατάτες
  • Καραμελωμένα αχλάδια[6]
  • Κόλα, όπου προστίθεται καραμελωμένη ζάχαρη σε μικρές ποσότητες χρωματισμό

Σημειώνεται ότι η προετοιμασία πολλών "καραμελωμένων" τροφίμων περιλαμβάνει και αντίδραση Maillard, ιδιαίτερα σε συνταγές με συστατικά πλούσια σε πρωτεΐνες και/ή αμινοξέα.

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα caramelization στο Wikimedia Commons

  1. Miller, Dennis (1998). Food Chemistry: A Laboratory Manual. Wiley-Interscience. ISBN 978-0471175438. 
  2. Food-Info on caramelization
  3. Villamiel, M.· del Castillo, M. D. (2006). «4. Browning Reactions». Στο: Hui, Y. H. Food biochemistry and food processing. Wiley-Blackwell. σελίδες 83–85. ISBN 978-0-8138-0378-4. 
  4. Scocca, Tom. Layers of Deceit: Why do recipe writers lie and lie and lie about how long it takes to caramelize onions? Slate.com, May 2, 2012.
  5. Child, Julia. «French Onion Soup». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2017. 
  6. «Caramelizing Pears | Stemilt» (στα αγγλικά). Stemilt. 2016-10-10. https://www.stemilt.com/stem-blog/caramelizing-pears-tips/. Ανακτήθηκε στις 2016-10-27.