Χρήστης:Άποικος/πρόχειρο
 |
Εδώ υπάρχει ενσωματωμένο το πρότυπο {{σε χρήση}} το οποίο δεν χρειάζεται σε σελίδες χρήστη και πρόχειρα τα οποία είναι εξαιρετικά απίθανο να τα επεξεργαστεί άλλος χρήστης. |
| Άγιος Νικόλαος Πλανάς | |
|---|---|
[[File:/ | |
| Γέννηση | 1851 Νάξος |
| Κοίμηση | 1932 Αθήνα |
| Αγιοκατάταξη | 1992 |
| Εορτασμός | 2 Μαρτίου |
| δεδομένα () | |
Άγιος Νικόλαος Πλανάς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Άγιος Νικόλαος Πλανάς (Νάξος, 1851 – Αθήνα, 2 Μαρτίου 1932) είναι σύγχρονος Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ήταν ιερέας και έγινε γνωστός αρχικά στο αθηναϊκό ποίμνιο και αργότερα σε όλη την Ελλάδα για τη ζωή του και το έργο του. Η αγιοκατάταξή του έγινε με πράξη του Οικουμενικού Πατριαρχίου που κοινοποιήθηκε στις 29 Απριλίου 1992.[1] Η μνήμη του γιορτάζεται στις 2 Μαρτίου, ημέρα της κοίμησής του.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παιδικά χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε το 1851 στη Νάξο και ήταν γιος του Ιωάννη Πλανά, ναυτικού και της Αυγουστίνας, το γένος Μελισσουργού, παλιά και αρχοντική οικογένεια της Νάξου. Από μικρό παιδί δεν είχε κλίση στα πολλά γράμματα. Παρακολούθησε κάποιες τάξεις στο Αλληλοδιδακτικό σχολείο, αλλά η φοίτησή του δεν ήταν συστηματική. Διάβαζε κυρίως τα συναξάρια των αγίων και τα ιερά βιβλία, ενώ τον συγκινούσε βαθύτατα η λατρευτική ζωή. Στις 16 Απριλίου του 1868 πεθαίνει ο πατέρας του και η οικογένειά του αποφασίζει να μετακομίσει στην Αθήνα για βιοποριστικούς λόγους.[2]
Τα πρώτα χρόνια στην Αθήνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην Αθήνα εγκαταστάθηκε ανάμεσα στον Αι Γιάννη της Πλάκας και στον Άγιο Παντελεήμονα Ιλισσού. Επισκεπτόταν εκκλησίες και μοναστήρια και συνδιαλεγόταν με φωτισμένους κληρικούς, θεολόγους και μοναχούς. Για βιοποριστικούς λόγους έκανε θελήματα και γυρνούσε σπίτι με φιλέματα και χρήματα. Σύχναζε στο ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στην Πλάκα.[2]
Ο γάμος και οι χειροτονίες του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 14 Απριλίου 1879 ο Νικόλαος Πλανάς παντρεύτηκε στο Ναό Μεταμόρφωσης του Σωτήρος την Ελένη Προβελέγγιου από τα Κύθηρα.[3] Στον ίδιο ναό χειροτονήθηκε διάκονος στις 28 Ιουλίου 1879. Το 1880 γεννήθηκε ύστερα από δύσκολο τοκετό, ο γιος του Γιάννης. Λίγο καιρό μετά τη γέννηση του παιδιού, έχασε τη γυναίκα του. Έτσι παρέδωσε το νήπιο στη μάνα του και στη Σουσάνα την αδερφή του για να το μεγαλώσουν, εκπληρώνοντας την παιδική του επιθυμία να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στην Εκκλησία. Για πέντε χρόνια ο παπα-Νικόλας λειτουργούσε στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος στην Πλάκα και στον Άγιο Ελισσαίο που βρισκόταν στην καρδιά της Αγοράς. Στις 2 Μαρτίου του 1884 χειροτονήθηκε σε πρεσβύτερο και διορίστηκε εφημέριος στον Άγιο Παντελεήμονα Ιλισσού.[4]
Η πνευματική του διακονία και η γνωριμία με τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο παπα-Νικόλας ιερούργησε για πέντε χρόνια σαν εφημέριος στο ναό του Αγίου Παντελεήμονος Ιλισσού (οδός Καλλιρρόης) και στη συνέχεια στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, τον λεγομένο «Κυνηγό», στη σημερινή οδό Βουλιαγμένης. Τις καθημερινές λειτουργούσε στο εκκλησάκι του Αγίου Ελισσαίου, όπου οι αγρυπνίες του άφησαν εποχή και προσήλκυαν τον πνευματικό κόσμο της πρωτεύουσας, ειδικά όταν στο ψαλτήρι βρισκόταν το δίδυμο Παπαδιαμάντη και Μωραϊτίδη. Οι δύο συγγραφείς ήταν αυτοί οι οποίοι στα κείμενά τους ύμνησαν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε, αλλά και την απλότητα, την ταπεινότητα και την αγιοσύνη του. (Νικόλαος Πλανάς: Ο αγαπημένος άγιος του Παπαδιαμάντη - Κιβωτός της Ορθοδοξίας.[5] Ο Παπαδιαμάντης νοσταλγούσε τους ταπεινούς ποιμένες του νησιού του κι έγραφε μάλιστα γι’ αυτούς και για την αγιοσύνη τους. Έτσι στην Αθήνα στο πρόσωπο του παπά-Νικόλα έβλεπε να ενσαρκωνόταν ολοζώντανα όσα πίστευε για τον ορθόδοξο ιερέα. Κι αμέσως προσφέρθηκε με όλη του την καρδιά να συνεργαστεί μαζί του αλλά και να δοθεί ολοκληρωτικά σε αυτόν τον γνήσιο πνευματικό ποιμένα. Ο ταπεινός και φωτισμένος παπάς του Αγίου Ελισσαίου είχε λοιπόν παραδειγματίσει αλλά και για πολλά χρόνια καθοδηγήσει πνευματικά, τον σπουδαίο λογοτέχνη.[2] Σ ένα άρθρο του είχε γράψει: « Γνωρίζω έναν ιερέα εις τας Αθήνας. Είναι ο ταπεινότερος των ιερέων και ο απλοϊκώτερος των ανθρώπων. Διά πάσαν ιεροπραξίαν αν τού δώσης μίαν δραχμήν, ή πενήντα λεπτά, ή μίαν δεκάραν, τα παίρνει. Αν δεν τού δώσης τίποτε, δεν ζητεί. Διά τρεις δραχμάς εκτελεί παννύχιον Ακολουθίαν. Λειτουργίαν. Απόδειπνον. Εσπερινόν. Όρθρον. Ώρας. Λειτουργίαν. Το όλον διαρκεί εννέα ώρας. Αν τού δώσης μόνο δύο δραχμάς, δεν παραπονείται. Κάθε ψυχοχάρτι, φέρον τα μνημονευτέα ονόματα των τεθνεώτων, αφού άπαξ τού το δώσης, το κρατεί διά πάντοτε. Επί δύο, τρία έτη εξακολουθεί να μνημονεύη τα ονόματα. Εις κάθε προσκομιδήν μνημονεύει δύο ή τρεις χιλιάδας ονόματα. Δεν βαρύνεται ποτέ. Η προσκομιδή παρ’ αυτώ διαρκεί δύο ώρας. Η Λειτουργία άλλας δύο. Εις την απόλυσιν της Λειτουργίας, όσα κομμάτια έχει εντός τού ιερού, από πρόσφορα ή αρτοκλασίαν, τα μοιράζει όλα εις όσους τύχουν. Δεν κρατεί σχεδόν τίποτε».[6]
Ο ακοίμητος εργάτης και λειτουργός του Υψίστου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο παπα- Νικόλας, , ζούσε για να τελεί τη Θεία Ευχαριστία την οποία τελούσε ανελλιπώς κάθε ημέρα, όπως την όριζαν οι λειτουργικοί κανόνες.Δεν ήταν γι' αυτόν ένα απλό εφημερικό καθήκον. Χαρακτηριστικό ήταν το επί ώρες παρατεινόμενο μνημόσυνο των ζωντανών και των κοιμηθέντων, από τον όγκο των σημειωμάτων που κρατούσε πάντα σ’ ένα δισάκι.[7]
Για τον παπά-Νικόλα χρόνος και καιρός σήμαινε προσευχή , αγρυπνία, έκσταση μπροστά στο θυσιαστήριο και στην αγάπη. Δεν κήρυττε από τον άμβωνα, ούτε μιλούσε πολύ, ούτε έγραφε βιβλία. Αλλά έριχνε βάλσαμο στις ψυχές των ανθρώπων και λάτρευε τον Θεό. Έρχονταν και του ζητούσαν έλεος υπάρξεις πονεμένες, ψυχές ταλαιπωρημένες κι έλεγε πως αυτοί ήταν πραγματικοί άγγελοι. «Ιερέας» για τον παπά-Πλανά δε σήμαινε κάτι ξεχωριστό από το λαό , απόμακρο από τα προβλήματα της κοινότητας. Αλλά εμπλοκή, συμμετοχή, σύνδεση και συμπόρευση, γνωριμία και στενή αγάπη με τους ανθρώπους. Μέρες έμενε νηστικός και βδομάδες έκανε νηστεία. Όχι κλεισμένος στο κελί του αλλά τρέχοντας στις φτωχογειτονιές και στα ξωκκλήσια διακονώντας. Ο Θεός τον αξίωσε να κάνει πολλά θαύματα ενώ ήταν στη ζωή, για τα οποία ποτέ δεν υπερηφανεύτηκε. Θεράπευε ασθενείς, προφήτευε τα μέλλοντα, έβγαζε δαιμόνια από δαιμονισμένους.[8] Όμως τα τελευταία χρόνια αυτός ο καθημερινός μόχθος κατέτρωγε την υγεία του. Εξαιτίας της ορθοστασίας, της συστηματικής νηστείας και της αδιάκοπης προσευχής, βρισκόταν μόνιμα εξαντλημένος και ανήμπορος να τελέσει το έργο του.[2] Έτσι ο αείμνηστος Γέροντας, αφού έφθασε στα 82 του χρόνια , εκοιμήθηκε οσίως εν ειρήνη το 1932 μ.Χ. και τον έθαψαν μπροστά στον Ναό του Αγίου Ιωάννη του Κυνηγού.Στις 29 Αυγούστου του 1992, τα ιερότατα και θαυματουργά Λείψανα του Αγίου Νικολάου του Πλανά τοποθετήθηκαν σε ασημένια λάρνακα, που σήμερα βρίσκεται στο δεξιό κλίτος του Ιερού αυτού Ναού.
Η Αγία μας Εκκλησία ανακήρυξε και επισήμως ως άγιο τον Άγιο Νικόλαο τον Πλανά κατά την 135 η Συνοδική Περίοδο (1991 – 1992 μ.Χ.) του Πανσέπτου Οικουμενικού Πατριαρχείου, με εισήγηση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρών κ.κ. Νικοδήμου.[9]
Υμνολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Απολυτίκιο
Τας του πλάνου παγίδας εκφυγών, ιερώτατε, απλανῶς επορεύθης δια βίου, πατὴρ ημών, Νικόλαε αοίδιμε Πλανά, ουράνια χαρίσματα λαβών, αγρυπνίαις και νηστείαις, ιερουργών οσίως τω Κυρίῳ σου. Όνπερ καθικετεύων εκτενῶς, Νάξιον ιεράτευμα, πρέσβευε δωρηθῆναι καὶ ημίν το θείον έλεος.
Κοντάκιο
Εν παντί έθνει, καιρώ και χρόνω Θεός αμάρτυρον ουκ αφήκεν Αυτού την θείαν δόξαν και την θειότητα τους δε όντας αγίους εν τη γη αυτού και Πλανάν τον Νικόλαον εδόξασε και ημίν εδωρήσατο πρεσβευτήν, πατέρα και θερμόν εν ανάγκαις αντιλήπτορα.
Μεγαλυνάριο
Χαίροις, του Προδρόμου δούλος πιστός, των αγρυπνιών τε ο εργάτης ο θαυμαστός, χαίροις, εκκλησίας προφήτου Ελισσαίου το σέμνωμα και δόξα, πάτερ Νικόλαε!
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Μητροπολίτης Πατρών, Νικόδημος (1 Νοεμβρίου και 15 Δεκεμβρίου 1992). «Ανακήρυξις του μακαριστού ιερέως Νικολάου Πλανά, του εκ της νήσου Νάξου αγίου». Εφημέριος, αρ. φ. 6 και 7.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Φερούσης, Δημήτρης. Ο παπακαλόγερος Νικόλαος Πλανάς. Αθήνα: Αποστολική Διακονία. ISBN 978-960-315-693-2.
- ↑ Σήμερα .gr, Σαν. «Άγιος Νικόλαος Πλανάς». Σαν Σήμερα .gr. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2023.
- ↑ «Άγιος Νικόλαος Πλανάς». Εκκλησία online. 2 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2023.
- ↑ «Νικόλαος Πλανάς: Ο αγαπημένος άγιος του Παπαδιαμάντη». Κιβωτός της Ορθοδοξίας. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2023.
- ↑ Παπαδιαμάντης, Αλέξανδρος. Ιερείς των πόλεων και ιερείς των χωρίων, Άπαντα. Αθήνα: Δόμος. σελ. 138, τόμος Β.
- ↑ «O Άγιος Νικόλαος Πλάνας». iEllada.gr. 2 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2023.
- ↑ svillias (2 Μαρτίου 2023). «Αγ. Νικόλαος Πλανάς: Ο Εκφραστής του Ελληνορθόδοξου Ιδεώδους και ο φορέας του Κολλυβάδικου Πνεύματος». Ενωμένη Ρωμηοσύνη. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2023.
- ↑ «Άγιος Νικόλαος ο Πλανάς». Διακόνημα. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2023.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Φερούσης Δημήτρης (2012): Ο παπακαλόγερος Νικόλαος Πλανάς, Αθήνα, Αποστολική Διακονία ISBN 978-960-315-693-2
- Μάρθα, μοναχή (1965): Ο παπά- Νικόλας Πλανάς, Αθήνα, Αστήρ
- Μουστάκης Βασίλειος (1983): Παπα-Νικόλας Πλανάς "Το ρόδον της Νάξου", Εκκλησιαστική Αλήθεια, φύλλα 161,162, 164, Αθήνα