Πούβλιος Λέντουλος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Πούβλιος Λέντουλος είναι το όνομα που χρησιμοποιήθηκε στην υπογραφή μιας επιστολής, στην οποία ο υπογράφων ως κυβερνήτης της Ιερουσαλήμ (φερόμενος ως προκάτοχος του Ποντίου Πιλάτου στη διοίκηση της ρωμαϊκής επαρχίας της Ιουδαίας) ενημερώνει τη ρωμαϊκή Σύγκλητο (ή τον ίδιο τον Αυτοκράτορα) για την περίπτωση του Ιησού Χριστού.

Γνησιότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το όνομα Πούβλιος Λέντουλος (Λατινικά: Publius Lentulus, παραφρασμένο και ως Πουβέλιος Λεόντιος) δανείστηκε από ρωμαϊκή οικογένεια πατρικίων του 1ου αιώνα π.Χ. και δόθηκε σε ένα πλασματικό πρόσωπο, καθώς η επιστολή την οποία υπογράφει είναι πλαστή στο σύνολό της για μια σειρά από λόγους:

- Η υπογραφή: Δεν υπήρξε ποτέ κυβερνήτης (ή διοικητής) της Ιερουσαλήμ ή έπαρχος (ή επίτροπος) της Ιουδαίας (όπως ο Πιλάτος) ή τετράρχης ή άλλος ηγεμόνας της περιοχής γνωστός με το όνομα Λέντουλος.

- Η προσφώνηση: Ένας Ρωμαίος κυβερνήτης δεν θα απευθυνόταν στη Σύγκλητο (ή τον Αυτοκράτορα) με τον τρόπο που γίνεται στην εν λόγω επιστολή.

- Η φρασεολογία: Ένας Ρωμαίος συγγραφέας δεν θα χρησιμοποιούσε εβραϊκά ιδιώματα (π.χ. “υιοί των ανθρώπων”).

- Η γλώσσα: Η επιστολή έχει χαρακτηριστικά μεταφρασμένου κειμένου από τα Ελληνικά στα Λατινικά, ώστε δεν μπορεί να απευθύνεται σε Ρωμαίους.

- Η αναλογία: Δεν δικαιολογείται το μεγαλύτερο μέρος της ενημέρωσης για ένα άτομο να επικεντρώνεται σε λεπτομέρειες της εξωτερικής του εμφάνισης, σαν να ήταν περιγραφή έργου τέχνης.

- Το ύφος: Δεν δικαιολογείται η χρησιμοποίηση κοσμητικών επιθέτων υποκειμενικής αξίας, σαν να ήταν λογοτεχνικό έργο.

- Η διασταύρωση: Η επιστολή επικαλείται μαρτυρίες τρίτων, πράγμα που σημαίνει ότι δεν εκφράζει απαραίτητα την προσωπική άποψη του συντάκτη, ώστε θα μπορούσε να ειπωθεί ότι, ναι μεν η υπογραφή είναι πλαστή, όμως οι μαρτυρίες είναι αληθινές. Αλλά και αυτό αποκλείεται, επειδή η περιγραφή του Ιησού δεν συνάδει με καμία σχετική αναφορά στα βιβλία της Αγίας Γραφής (π.χ. Ησαΐας 53:2 "ουκ είχεν είδος ουδέ κάλλος"). Αν και αυτό κατά πολλούς δεν ισχύει ως προς την εμφάνιση Τού Χριστού, αλλά κατά τον εξευτελισμό της ημέρας των παθών.

Προέλευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η επιστολή τυπώθηκε πρώτη φορά στο “Η Ζωή του Χριστού”, του Λουδόλφου της Σαξονίας (Κολονία, 1474) και μετά στο “Εισαγωγή στα έργα του Άγ. Άνσελμ” (Νυρεμβέργη, 1491). Όμως δεν είναι έργο ούτε του Άγ. Άνσελμ, ούτε του Λουδόλφου. Σύμφωνα με το χειρόγραφο της Ιένης, κάποιος Τζιάκομο Κολόνα βρήκε την επιστολή το 1421 σε ένα ρωμαϊκό έγγραφο που στάλθηκε από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη. Πιθανότατα γράφτηκε αρχικά στα Ελληνικά και μεταφράστηκε στα Λατινικά κατά τη διάρκεια του 13ου ή 14ου αιώνα, αν και έλαβε την παρούσα μορφή του στα χέρια ενός Ανθρωπιστή του 15ου ή 16ου αιώνα.


Ο Friedrich Münter ("Die Sinnbilder und Kunstvorstellungen der alten Christen", Altona, 1825, σελ. 9) υποστηρίζει ότι μπορεί να ανατρέξει την προέλευση της επιστολής μέχρι την περίοδο του Διοκλητιανού, πράγμα που αμφισβητείται.


Η Επιστολή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια εκδοχή της υποτιθέμενης επιστολής σε μετάφραση είναι η εξής:

ΤΙ ΛΕΓΕΙ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΑΡΧΑΙΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Επιστολή γραμμένη εις την Λατινικήν επί παπύρου που ευρίσκεται εις το μουσείον της βιβλιοθήκης των Λαζαρινών της Ρώμης, την οποίαν έστειλεν ο προκάτοχος του Ποντίου Πιλάτου, Πουβέλιος Λεόντιος, προς τον Καίσαρα της Ρώμης.-


ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝ

Ήκουσα, ώ Καίσαρ, ότι επιθυμείς να μάθης, ό,τι σοι γράφω νυν περί ανθρώπου, δηλαδή λίαν εναρέτου, καλουμένου Ιησού Χριστού. Ενώ ο λαός θεωρεί αυτόν θεόν, οι δε μαθηταί αυτού λέγουσιν ότι είναι Υιός Θεού, του Δημιουργού του ουρανού και της γης και παντός ότι εν αυτοίς ευρίσκεται και υπάρχει.

Τη αληθεία, ώ Καίσαρ, ακούονται καθ' έκαστην θαυμαστά πράγματα περί του ανθρώπου τούτου. Ανεγείρει νεκρούς και θεραπεύει ασθενείς δια μίας λέξεως. Είναι ανήρ αναστήματος μετρίου, καλός την όψιν και μεγαλοπρέπειαν περιβεβλημένος, ιδίως κατά το πρόσωπον, ούτως ώστε όσοι ατενίζωσι αυτόν αναγκάζωνται να αγαπώσι και να φοβώνται αυτόν.

Έχει την κόμην μέχρι των ώτων χρώματος καρύου, εκείθεν μέχρι των ωμοπλατών κρεόχρουν αλλά μάλλον στιλπνήν, διχάζεται δε αυτή εν τω μέσω κατά το σύστημα των Ναζωραίων.

Το μέτωπόν του είναι λείον, το πρόσωπόν του άνευ ρυτίδων ή κηλίδος, η ρις αυτού και τα χείλη κανονικότατα. Το γένειον πυκνόν και χρώματος του αυτού ως η κόμη, δεν είναι μακρόν και διχάζεται εις το μέσον. Το βλέμμα του είναι σοβαρόν και εμποιεί φόβον, έχει δε δύναμιν ηλιακής ακτίνος. Ουδείς δύναται να προσείδη αυτόν ατενώς. Όταν επιτιμά εμποιεί φόβον, όταν δε πονεί τότε κλαίει. Είναι αξιαγάπητος και χαριής μετά σοβαρότητος. Λέγουσι ότι ουδέποτε ώφθη γελών αλλά πλειστάκις κλαίων. Έχει ωραίας τας χείρας και τους βραχίονας, εν τη συνομιλία του ευαρεστεί πάντας. Δυσκόλως εμφανίζεται αλλά όταν εμφανισθή σου φέρεται μετριοφρόνως και έχει το ωραιότερον παράστημα του κόσμου. Είναι δε ωραίος ως και η μήτηρ αυτού, ήτις εισί η ωραιοτέρα γυνή εξ όσων εθεάθησαν εις ταύτα τα μέρη.

Εάν όμως, η Σεβαστή Σου Μεγαλειότης, ώ Καίσαρ, ποθεί να ίδει αυτόν, ως μοι έγραφες άλλοτε, γνώρισόν μοι τούτο, ίνα αποστείλω αυτόν πάραυτα. Καίτοι δε ουδέποτε εσπούδασε τι, είναι κάτοχος πάσης γλώσσης και πάσης επιστήμης. Περιπατεί ανυπόδητος και ασκεπής την κεφαλήν, πολλοί βλέποντες αυτόν γελώσιν, αλλά όταν εμφαίνεται ενώπιον αυτών τρέμωσι και θαυμάζωσιν αυτόν. Λέγουσι ότι ουδέποτε άνθρωπος ως ούτος ενεφανίσθη εις ταύτα τα μέρη. Τη αληθεία ως μοι λέγουσιν οι Εβραίοι, ουδέποτε εκηρύχθη η διδασκαλία αυτού. Πολλοί δε των Ιουδαίων θεωρούσιν αυτόν Θεόν. Άλλοι πάλι μοι λέγουσιν ότι είναι εχθρός της Σης Μεγαλειότητος, ώ Καίσαρ.

Πολύ με παραινούσιν οι μοχθηροί ούτοι Εβραίοι.


Λέγουσιν οτί ουδέποτε δυσηρέστησεν τινά, αλλά μάλλον το αγαθόν εποίησεν. Όλοι όσοι γνωρίζωσιν αυτόν λέγουσιν ότι ευηρεστήθησαν παρ' αυτού. Εν τούτοις, ώ Καίσαρ, είμαι πρόθυμος να υπακούσω την Σην Μεγαλείοτητα εις ότι μοι διατάξει.


Εν Ιερουσαλήμ Ινδικτίωνος 7ης Σελήνης Ι

Πουβέλιος Λεόντιος - Διοικητής Ιουδαίας.


Άλλα χειρόγραφα διαφέρουν από το παραπάνω κείμενο σε πολλές λεπτομέρειες. Ο Ernst von Dobschűtz ("Christusbilder", Leipzig, 1899) απαριθμεί τα χειρόγραφα και δίνει ένα “apparatus criticus“. Ζωγραφιές με τον Ιησού που θυμίζουν την περιγραφή της επιστολής βρίσκονται στα έργα του Νικηφόρου, του Άγ. Ιωάννη του Δαμασκηνού, στο μοναστήρι της Αγ. Αικατερίνης στο Σινά και στο Βιβλίο των Ζωγράφων στο Άγ. Όρος.


Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το παρόν άρθρο βασίζεται κυρίως στην εξής (πλέον κοινόχρηστη) δημοσίευση: Herbermann, Charles, ed (1913). "Publius Lentulus". Catholic Encyclopedia. Robert Appleton Company.