Πεταλίδι Μεσσηνίας
Συντεταγμένες: 36°57′30.6″N 21°55′41.9″E / 36.958500°N 21.928306°E
| Πεταλίδι | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Πελοποννήσου |
| Δήμος | Μεσσήνης |
| Δημοτική Ενότητα | Πεταλιδίου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος |
| Νομός | Μεσσηνίας |
| Υψόμετρο | 21 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 1.053 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 240 05 |
| Τηλ. κωδικός | 2722 |
Το Πεταλίδι είναι χωριό στη Μεσσηνία, στην Πελοπόνησσο. Ύστερα από τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης το 2011 αποτελεί μέρος του Δήμου Μεσσήνης.[1] Το Πεταλίδι βρίσκεται στη δυτική όχθη του Μεσσηνιακού κόλπου, 13 χλμ. νοτιοδυτικά της Μεσσήνης, 18 χλμ. νοτιοδυτικά της Καλαμάτας, 18 χλμ. βόρεια της Κορώνης και 21 χλμ. ανατολικά της Πύλου[2]. Με το Πρόγραμμα «Καποδίστριας» ήταν έδρα του Δήμου Πεταλιδίου. Κατά την απογραφή πληθυσμού του 2021 έχει 1.203 κατοίκους, ενώ η Δημοτική Ενότητα Πεταλιδίου αριθμούσε 2.555 κατοίκους.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην περιοχή Νιχώρια, κοντά στο Πεταλίδι, έχει ανασκαφεί σημαντικός προϊστορικός οικισμός, ο οποίος άκμασε ιδιαίτερα στην μυκηναϊκή εποχή. Εγκαταλείφθηκε στα μέσα του 8ου αιώνα π.Χ.[3] Το Πεταλίδι έχει αναγνωριστεί ως θέση όπου βρισκόταν η αρχαία Αίπεια. Η Αίπεια ήταν μία από τις επτά Μεσσηνιακές πόλεις που παραχωρούσε ο Αγαμέμνονας σαν προίκα της κόρης του Ιφιγένειας, εάν την παντρευόταν ο Αχιλλέας. Η Αίπεια καταστράφηκε από τους Λακεδαιμόνιους στον Γ΄ Μεσσηνιακό Πόλεμο, καθώς είχε συμμαχήσει με την Μεσσήνη, και οι κάτοικοί της κατέφυγαν στη Σικελία.[4]
Το 369 π.Χ. ο Θηβαίος Επιμενίδης στη θέση της Αίπειας ίδρυσε μια νέα πόλη την οποία ονόμασε Κορώνεια - Κορώνη, από το όνομα της Κορώνειας της Βοιωτίας, από όπου καταγόταν. Η Κορώνη εντάχθηκε στην Αχαϊκή Συμπολιτεία, της οποίας ήταν μέλος το 175 π.Χ.[4] Η Κορώνη συνέχισε να υπάρχει μέχρι τους πρώτους βυζαντινούς χρόνους. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ιουστινιανού, λόγω διαφόρων καταστροφών, είτε φυσικών είτε λόγω επιδρομών, οι πόλεις της Πελοποννήσου γνώρισαν κάμψη. Ο Ιουστινιανός προχώρησε σε οικιστική αναδιαμόρφωση, μετακινώντας ολόκληρο των πληθυσμό πόλεων σε νέες τοποθεσίες και συχνά άλλαζε το όνομα της πόλης. Τέτοιες μετακινήσεις αναφέρονται από τον Προκόπιο στο Περί κτισμάτων, αν και οι αναφορές του για την Πελοπόννησο είναι σπάνιες.[5] Ανάμεσα στις πόλεις που μετακινήθηκαν εκείνη την περίοδο ήταν η Κορώνη, η οποία από τη θέση της Αρχαίας Αιπείας μετακινήθηκε στη θέση της Αρχαίας Ασίνης, στη σημερινή Κορώνη.[6]
Ο σύγχρονος οικισμός δημιουργήθηκε το 1830. Με το διάταγμα 3016/11-08-1830, ο Ιωάννης Καποδίστριας παραχώρησε το χώρο του Πεταλιδίου, ο οποίος ανήκε στις εθνικές γαίες, στον συνταγματάρχη Νικόλαο Πιεράκο–Μαυρομιχάλη,[4] ως αμοιβή για τις υπηρεσίες του κατά τη διάρκεια της Επανάστασης. Στον οικισμό εγκαταστάθηκαν σύντομα και άλλοι Μανιάτες. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Αναγεννηθείσα Ελλάς», με τόπο έκδοσης το Ναύπλιο, το 1836 στο Πεταλίδι είχαν εγκατασταθεί περισσότερες από 200 οικογένειες και είχαν οικοδομηθεί 120 οικίες.[7][8]
Εξέλιξη πληθυσμού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Έτος | Πληθυσμός χωριού | Πληθυσμός δημοτικής ενότητας |
|---|---|---|
| 1928 | 1.444[9] | |
| 1940 | 1.530[9] | |
| 1951 | 1.491[9] | |
| 1961 | 1.634[9] | |
| 1971 | 1.233[9] | |
| 1981 | 1.113[9] | - |
| 1991 | 1.138[9] | 3.906 |
| 2001 | 1.191 | 3.601 |
| 2011 | 1.065 | 3.217 |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ νόμος Καλλικράτης Αρχειοθετήθηκε 2017-07-12 στο Wayback Machine. Το Υπουργείο Εσωτερικών της Ελλάδας (Ελληνικά)
- ↑ Χιλιομετρικές αποστάσεις σημείων σε ευθεία γραμμή (apostaseis gr).
- ↑ «Νιχώρια - Καρποφόρα». Υπουργείο Πολιτισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Πεταλίδι». Δήμος Μεσσήνης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Καλλιγά 2010, σελ. 25
- ↑ Καλλιγά 2010, σελ. 30
- ↑ Δίκαιος Βαγιακάκος (Νοέμβριος 2000). «Το Πεταλίδι αποικία των Μανιατών». η Φωνή της Μάνης. mani.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Παναγία η Πεταλιδιώτισσα: Προστάτις του Πεταλιδίου και Έφορος της Μεσσηνίας |Amen.gr». Amen.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-11-08. https://web.archive.org/web/20171108204534/http://www.amen.gr/article/panagia-i-petalidiotissa-prostatis-tou-petalidiou-kai-eforos-tis-messinias#.WoIQixW1nb4. Ανακτήθηκε στις 2018-04-10.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 Μιχαήλ Σταματελάτος, Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου (2001). Επίτομο Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδος. Αθήνα: Ερμής. σελ. 620. ISBN 960-320-133-2.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Καλλιγά, Χάρις Α. (2010). Μονεμβασία: Μια βυζαντινή πόλις-κράτος. Αθήνα: Ποταμός. ISBN 978-960-6691-64-5.
