Μανόλης Αναγνωστάκης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μανόλης Αναγνωστάκης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Μανόλης Αναγνωστάκης (Ελληνικά)
Γέννηση10  Μαρτίου 1925[1][2][3]
Θεσσαλονίκη[4]
Θάνατος23  Ιουνίου 2005[5][1][2]
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα[6][7]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιατρός συγγραφέας
ακτινολόγος
ποιητής
κριτικός λογοτεχνίας[8]
συνεισφέρων συντάκτης[8]
ιατρός[8]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας και Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας Εσωτερικού
Οικογένεια
ΣύζυγοςΝόρα Αναγνωστάκη
ΑδέλφιαΛούλα Αναγνωστάκη
Υπογραφή

Ο Μανόλης Αναγνωστάκης (Θεσσαλονίκη, 10 Μαρτίου 1925Αθήνα, 23 Ιουνίου 2005) ήταν Έλληνας ποιητής της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου σπούδασε ιατρική. Αδελφή του ήταν η θεατρική συγγραφέας Λούλα Αναγνωστάκη. Καταγόταν από το χωριό Ρούστικα Ρεθύμνης, όπου σώζεται το σπίτι του πατέρα του Ανέστη και του θείου του Χρήστου, σπουδαίων Θεσσαλονικέων ιατρών, των οποίων ο πατέρας τους Εμμανουήλ Ανεστ. Αναγνωστάκης ήταν δάσκαλος Ρουστίκων και εισαγγελέας εφετων [9]. Ο έτερος παππούς του Ιωάννης Κασιμάτης ήταν βουλευτής του Ελευθερίου Βενιζέλου.[10]

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής συμμετείχε στην ΕΠΟΝ. Κατά τη διετία 1943-1945 ήταν αρχισυντάκτης του περιοδικού Ξεκίνημα, που ανήκε στον εκπολιτιστικό όμιλο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Είχε έντονη πολιτική δράση στο φοιτητικό κίνημα για την οποία φυλακίστηκε το 1948, ενώ το 1949 καταδικάστηκε σε θάνατο από έκτακτο στρατοδικείο. Βγήκε από τη φυλακή με την γενική αμνηστία το 1951.

Την περίοδο 1955-1956 ειδικεύτηκε ως ακτινολόγος στη Βιέννη και κατόπιν άσκησε το επάγγελμα του ακτινολόγου για ένα διάστημα στη Θεσσαλονίκη, ενώ το 1978 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.

Ήταν ενταγμένος για κάποια χρόνια στο ΚΚΕ και μετά τη διάσπαση του, το 1968, εντάχθηκε στην πτέρυγα του ΚΚΕ εσωτερικού.[11][12] Κατά την επταετή Χούντα ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση, ενώ το 1984 υπήρξε υποψήφιος ευρωβουλευτής με το ΚΚΕ Εσωτερικού.[13][14]

Δημοσίευσε κείμενά του για πρώτη φορά στο περιοδικό Πειραϊκά Γράμματα (1942) και αργότερα στο φοιτητικό περιοδικό Ξεκίνημα (1944), του οποίου υπήρξε και αρχισυντάκτης για μία περίοδο. Ποιήματά του, καθώς και κριτικές δημοσιεύτηκαν αργότερα σε αρκετά περιοδικά. Την περίοδο 1959-1961 εξέδιδε το περιοδικό Κριτική, ενώ υπήρξε μέλος της εκδοτικής ομάδας των Δεκαοκτώ κειμένων (1970), των Νέων Κειμένων και του περιοδικού Η Συνέχεια (1973).

Το 1986 του απονεμήθηκε το Α΄ Βραβείο ποίησης για το έργο του «Τα Ποιήματα 1941-1971» και το 2002 το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας από τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία, ενώ το 1997 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Συνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου και ο Μιχάλης Γρηγορίου έχουν μελοποιήσει αρκετά ποιήματά του, ενώ έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα γερμανικά και τα ιταλικά.

Εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Εποχές, Θεσσαλονίκη, ιδιωτ. έκδοση, 1945, σσ. 32.
  • Εποχές 2, Σέρρες, ιδιωτ. έκδοση, 1948, σσ. 24
  • Εποχές 3, Θεσσαλονίκη, ιδιωτ. έκδοση, 1954, σσ. 16.
  • Τα Ποιήματα (1941-1956) (Εποχές, Εποχές 2, Παρενθέσεις, Εποχές 3, Η Συνέχεια 2), Αθήνα, ιδιωτ. έκδοση, 1956.
  • Η Συνέχεια 3, Θεσσαλονίκη, ιδιωτ. έκδοση, 1962, σσ. 32.
  • Υπέρ και Κατά, Θεσσαλονίκη, Α.Σ.Ε., 1965, σσ. 112.
  • Τα Ποιήματα (1941-1971), (Εποχές, Εποχές 2, Παρενθέσεις, Εποχές 3, Η Συνέχεια 2, Η Συνέχεια 3, Ο στόχος), Θεσσαλονίκη, ιδιωτ. έκδοση, 1971· Αθήνα, Πλειάς, 1976· Αθήνα, Στιγμή, 1985· Αθήνα, Νεφέλη, 2000, σσ. 192, ISBN 960-211-538-6.
  • Αντιδογματικά: Άρθρα και σημειώματα (1946-1977), Αθήνα, Πλειάς, 1978· Αθήνα, Στιγμή, 1985, σσ. 232.
  • Το περιθώριο '68-69, Αθήνα, Πλειάς, 1979· Αθήνα, Στιγμή, 1985· Αθήνα, Νεφέλη, 2000, σσ. 48, ISBN 960-211-552-1.
  • Μανούσος Φάσσης: Παιδική Μούσα (τραγούδια για την προσχολική και σχολική ηλικία), Αθήνα, Αμοργός, 1980.
  • Υ.Γ., Αθήνα, ιδιωτ. έκδοση, 1983· Αθήνα, Νεφέλη, 1992, σσ. 40.
  • Τα Συμπληρωματικά (σημειώσεις κριτικής), Αθήνα, Στιγμή, 1985, σσ. 176.
  • Ο ποιητής Μανούσος Φάσσης. Η ζωή και το έργο του. Μία πρώτη απόπειρα κριτικής προσέγγισης, Αθήνα, Στιγμή, 1987, σσ. 144. ISBN 960-269-029-1.
  • Η χαμηλή φωνή: Τα λυρικά μιας περασμένης εποχής στους παλιούς ρυθμούς - μία προσωπική ανθολογία του Μανόλη Αναγνωστάκη, Αθήνα, Νεφέλη, 1990, σσ. 224.

Δισκογραφία (σε στίχους του ποιητή)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Μίκης Θεοδωράκης
    • Στο έργο Αρκαδία VIII, 1974
      • Μιλώ
      • Χάρης (από το ποίημα Χάρης 1944)
    • Στο έργο Της εξορίας, 1973
      • Ήτανε νέοι, ήταν παιδιά
      • Δεν έφταιγεν ο ίδιος
      • Έφτασες Αργά
      • Κάθε πρωί
    • Στο έργο Μπαλάντες, 1975, επανέκδοση 2004
      • Το Ναυάγιο
      • Δρόμοι Παλιοί
      • Κάτω απ’ τα ρούχα μου
      • Χαρά χαρά
      • Οι στίχοι αυτοί
      • Μες στην κλειστή μοναξιά μου
      • Και περνούσανε τα τραμ
      • Όλα έχουν αποδελτιωθεί
      • Όταν μιαν άνοιξη
      • Ίσκιοι βουβοί
  • Μιχάλης Γρηγορίου
    • Η αγάπη είναι ο φόβος, 1980
  • Δημήτρης Παπαδημητρίου
    • Το σκάκι, 1996

Ο Μανώλης Αναγνωστάκης διαβάζει Αναγνωστάκη, σειρά Διόνυσος – Ελληνικά Ποιήματα, 1977

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) SNAC. w6960pwm. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) Discogs. 945817. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. anagnostakis-manolis.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 19  Δεκεμβρίου 2014.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13738500q. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13738500q. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub20201082777. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  8. 8,0 8,1 8,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub20201082777. Ανακτήθηκε στις 19  Δεκεμβρίου 2022.
  9. Εκκεκάκης Γ.Π. Ρεθεμνιώτες που πέρασαν αφήνοντας ίχνη Τόμος Α' Γράμμα Α σελ.8 Ρέθυμνο Ιανουάριος 2010
  10. Who is Who στην Ελλάδα Ηubners Who is Who 2006, σελ.63
  11. Epochi, rizospastis.gr | Synchroni. «rizospastis.gr - Σίγησε μια σημαντική ποιητική φωνή». ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2016. 
  12. «90 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή Μανώλη Αναγνωστάκη | Λημνιακός Λόγος | Εφημερίδα της Λήμνου με νέα και ειδήσεις». www.limnosnea.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2016. [νεκρός σύνδεσμος]
  13. «Μανόλης Αναγνωστάκης: Χρονολόγιο». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2016. 
  14. «Μανόλης Αναγνωστάκης». 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Αφιέρωμα στο περιοδικό Αντί, περίοδος β΄, τεύχος 846, 1 Ιουλίου 2005.
  • Αφιέρωμα, Φιλόλογος, τχ. 162 (Οκτ. - Δεκ. 2015), σ. 506 - 571.
  • Αφιέρωμα, Πόρφυρας, τχ. 153 (Οκτ. - Δεκ. 2015), σ. 187 236.
  • Αφιέρωμα, Athens Book Review, τχ. 52 (Ιουν. 2014), σ. 36 - 44.
  • Αφιέρωμα, Χρονικά [Πειραματικού], τχ. 16 (2006), σ. 3 - 30.
  • Αφιέρωμα, Η Λέξη, τχ. 186 (Οκτ. - Δεκ. 2005), σ. 419 - 507
  • Αφιέρωμα, Αντί, τχ. 846 (1/7/2005), σ. 4 - 46.
  • Αφιέρωμα, Φιλόλογος, τχ. 121 (Ιουλ. - Σεπ. 2005), σ. 323-463.
  • Αφιέρωμα, Νέο Επίπεδο, τχ. 32 (Νοεμ. 2000), σ. 3 - 61.
  • Αφιέρωμα, Ελίτροχος, τχ. 7 (Φθιν. 1995), σ. 7 - 86.
  • Αφιέρωμα, Αντί, τχ. 527 - 528 (Ιουλ. 1993), σ. 5 - 94.
  • Αφιέρωμα, Εντευκτήριο, τχ. 6 (Απρ. 1989), σ. 5 - 28
  • Ο Στόχος και η Σιωπή Εισαγωγή στην ποίηση του Μ. Αναγνωστάκη, Vincenzo Orsina, Μτφρ. Αυγή Καλογιάννη, Εισαγ.-Επιμ. Αλέξης Ζήρας. Νεφέλη, Αθήνα 1995.
  • Ο Χρόνος Ο Λόγος Η ποιητική δοκιμασία του Μανόλη Αναγνωστάκη· μια οπτική, Άννα Τζούμα, Νεφέλη, Αθήνα 1982.
  • Μανόλης Αναγνωστάκης Ένας φανατικός πεζοπόρος της ποίησης, Γιάννης Πιπίνης, Σόκολης, Αθήνα 1999.
  • Τρία κείμενα για τον Μανόλη Αναγνωστάκη, Παν. Μουλλάς, στιγμή, Αθήνα 1998.
  • Ο Μανόλης Αναγνωστάκης της Θεσσαλονίκης: αφιέρωμα, περ. Εντευκτήριο, τχ.71, (Δεκ. 2005), σ. 8 - 160.
  • Μανόλης Αναγνωστάκης – Ντίνος Χριστιανόπουλος Πέραν των Ανομοιοτήτων, Δημήτρης Κόκορης, περ. Αντί, τχ.775, 2002.
  • Το ΥΓ. του Μανόλη Αναγνωστάκη Η ποίηση έξω από τη σελίδα, Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, περιοδ. Γράμματα και Τέχνες Ιανουάριος 1984.
  • Πολιτική και ποίηση, Δ.Ν.Μαρωνίτης, Εφημερίδα Το ΒΗΜΑ, Αθήνα 3/7/2005.
  • Παναγώτης Νούτσος, "Ο M. Αναγνωστάκης αυτοβιογραφούμενος", Ο Πολίτης, αρ. 50 (27-3-1998), 43-46.
  • Για τον Αναγνωστάκη: Κριτικά κείμενα, Συλλογικό, Κριτ.-Ανθολ. Νάσος Βαγενάς, Επιμ. Σάββας Παύλου, εκδ. Αιγαίον, Λευκωσία, 1996, σσ. 309, ISBN 9963-7912-4-7

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]