Μάρια Σιμανόφσκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μάρια Σιμανόφσκα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Maria Agata Szymanowska (Πολωνικά)
Γέννηση14  Δεκεμβρίου 1789[1][2]
Βαρσοβία[3][4][5]
Θάνατος24  Ιουλίου 1831[1][2]
Αγία Πετρούπολη[6][4][7]
Αιτία θανάτουχολέρα
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςMitrofanievskoe Cemetery
ΚατοικίαΑγία Πετρούπολη[8]
ΕθνικότηταΠολωνοί[9]
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά
Γαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπιανίστα[7]
συνθέτρια[10]
οικοδέσποινα λογοτεχνικού σαλονιού
βιρτουόζος
Οικογένεια
ΤέκναΤσελίνα Σιμανόφσκα
ΣυγγενείςFilipina Brzezinska-Szymanowska (κουνιάδα)
Οικογένειαd:Q63531324
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Μάρια Σιμανόφσκα (πολωνικά: Maria Szymanowska), γεννήθηκε ως Μαριάννα Αγκάτα Βοουόφσκα (Marianna Agata Wołowska), (14 Δεκεμβρίου 1789, Βαρσοβία - 25 Ιουλίου 1831, Αγία Πετρούπολη) ήταν Πολωνή συνθέτρια και μία από τους πρώτους επαγγελματίες βιρτουόζους πιανίστες του 19ου αιώνα. Περιόδευσε εκτενώς σε όλη την Ευρώπη, ειδικά τη δεκαετία του 1820, πριν εγκατασταθεί μόνιμα στην Αγία Πετρούπολη. Στην πρωτεύουσα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, συνέθετε για την αυλή, έδινε κονσέρτα, δίδαξε μουσική και έτρεχε ένα εξέχων σουαρέ.

Οι συνθέσεις της - μεγάλα κομμάτια πιάνου, τραγούδια και άλλα έργα μικρών θαλάμων, καθώς και η πρώτη συναυλία πιάνου σπουδών και νυκτωδιών στην Πολωνία - χαρακτηρίζει το stile brillant της εποχής, που προηγείται του Φρεντερίκ Σοπέν. Ήταν η αδερφή της Τσελίνα Σιμανόφσκα, η οποία παντρεύτηκε τον Πολωνό Ρομαντικό ποιητή Άνταμ Μιτσκιέβιτς.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μαριάννα Αγκάτα Βοουόφσκα γεννήθηκε στη Βαρσοβία σε μια ευημερούσα πολωνική οικογένεια με φρανκιστικές εβραϊκές ρίζες.[11][12] Ένας από τους προγόνους της ήταν ο Σάλομον Μπεν Ελάιτζα (ή Γιάκομπ Μπεν Τζούντα Λέιμπ/Γιάκομπ Λειμπόβιτς), προσωπικός βοηθός του Γιάκομπ Φρανκ.[13] Ο πατέρας της, Φραντσίσεκ Βοουόφσκι, ήταν σπιτονοικοκύρης και ζυθοποιός. Η μητέρα της, Μπαρμπάρα Βοουόφσκα (το γένος Λαντσκορόνσκα) προερχόταν από την αριστοκρατική πολωνική οικογένεια Λαντσκορόνσκι.[14] Η ιστορία των πρώτων χρόνων της και ιδιαίτερα των μουσικών της σπουδών είναι αβέβαιη. Φαίνεται να έχει σπουδάσει πιάνο με τον Αντόνι Λισόφσκι και τον Τόμας Γκρεμ[15] και σύνθεση με τους Φραντσίσεκ Λέσσελ, Γιούζεφ Έλσνερ και Κάρολ Κουρπίνσκι. Έδωσε τα πρώτα δημόσια ρεσιτάλ της στη Βαρσοβία και στο Παρίσι το 1810.

Τον ίδιο χρόνο, παντρεύτηκε τον Γιούζεφ Σιμανόφσκι (γ. 1832), με τον οποίο απέκτησε τρία παιδιά ενώ ζούσε στην Πολωνία: την Χελένα (1811-1861), η οποία παντρεύτηκε τον Πολωνό δικηγόρο Φραντσίσεκ Μαλέφσκι και τα δίδυμα Τσελίνα (1812-1855), η οποία παντρεύτηκε τον Άνταμ Μιτσκιέβιτς, και Ρόμουαλντ (1812-1840), ο οποίος έγινε μηχανικός). Τα παιδιά παρέμειναν με τη Μάρια μετά το χωρισμό της από το Σιμανόφσκι το 1820. Ο γάμος τελείωσε με διαζύγιο.

Η Σιμανόφσκα πέθανε από χολέρα κατά τη διάρκεια της θερινής επιδημίας του 1831 στην Αγία Πετρούπολη.[15]

Θεωρείται ότι δεν σχετίζεται με τον Κάρολ Σιμανόφσκι, ο οποίος θεωρείται ο πιο διάσημος Πολωνός συνθέτης του 20ού αιώνα.[16]

Παραστάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σιμανόφκσα στο πιάνο. Προσωπογραφία του Αλεξάντερ Κοκούλαρ.

Η επαγγελματική της σταδιοδρομία στο πιάνο ξεκίνησε το 1815, με παραστάσεις στην Αγγλία το 1818, μια περιοδεία στη Δυτική Ευρώπη 1823-1826, συμπεριλαμβανομένων δημόσιων και ιδιωτικών παραστάσεων στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αγγλία (σε πολλές περιπτώσεις), την Ιταλία, το Βέλγιο και την Ολλανδία.[17] Μια σειρά από αυτές τις παραστάσεις δόθηκαν ιδιωτικά για δικαιώματα. Μόνο στην Αγγλία κατά τη διάρκεια του 1824, το πρόγραμμα ερμηνείας της περιελάμβανε συναυλίες στη Βασιλική Φιλαρμονική Εταιρεία (18 Μαΐου 1824), στα Δωμάτια της Πλατείας Αννόβερου (με μέλη της βασιλικής οικογένειας παρόντες, 11 Ιουνίου 1824) και άλλες παραστάσεις για αρκετούς Άγγλους δούκες.

Το παίξιμό της έγινε πολύ καλά δεκτό από κριτικούς και ακροατήρια, που της καθιέρωσε τη φήμη για ένα λεπτό τόνο, λυρικής βιρτουόζικης αίσθησης και λειτουργικής ελευθερίας. Ήταν μια από τις πρώτες επαγγελματικές βιρτουόζους πιάνου στην Ευρώπη του 19ου αιώνα και μία από τις πρώτες πιανίστριες που έπαιξαν απομνημονευμένα ρεπερτόρια στο κοινό, μια δεκαετία μπροστά από τους Φραντς Λιστ και Κλάρα Σούμαν. Μετά από χρόνια περιοδείας, επέστρεψε στη Βαρσοβία για κάποιο διάστημα πριν μετεγκατασταθεί στις αρχές του 1828, πρώτα στη Μόσχα και στη συνέχεια στην Αγία Πετρούπολη, όπου υπηρέτησε ως πιανίστρια της Αυτοκράτειρας Αλεξάνδρας Φεοντόροβνας.

Συνθέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σιμανόφσκα συνέθεσε περίπου 100 κομμάτια πιάνου. Όπως πολλές γυναίκες συνθέτριες της εποχής της, έγραψε μουσική κυρίως για τα όργανα στα οποία είχε πρόσβαση, συμπεριλαμβανομένων πολλών σόλο κομματιών πιάνου και μινιατούρες, τραγούδια και μερικά έργα δωματίου. Η δουλειά της είναι συνήθως χαρακτηριστική, στυλιστική, ως μέρος της προ-ρομαντικής περιόδου stile brillant και του πολωνικού συναισθηματισμού.

Ενώ οι μελετητές έχουν συζητήσει την εμβέλεια της επιρροής της στον συμπατριώτη της Σοπέν,[18] η καριέρα της ως πιανίστρια και συνθέτρια απεικονίζει εντυπωσιακά τη δική του, καθώς και την ευρύτερη τάση στην Ευρώπη του 19ου αιώνα των βιρτουόζων πιανιστών/συνθετών, της οποίας η ικανότητα ως ερμηνεύτριας επέκτεινε τις τεχνικές της δυνατότητες ως συνθέτρια.

Φήμη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λόγω του κύρους της ως καλλιτέχνις παράστασης και λόγω του σουαρέ της, η Σιμανόφσκα ανέπτυξε ένα ισχυρό δίκτυο συνδέσεων με μερικούς από τους πιο αξιοσημείωτους συνθέτες, μουσικούς ερμηνευτές και ποιητές της εποχής της, όπως οι: Λουίτζι Κερουμπίνι, Τζοακίνο Ροσσίνι, Γιόχαν Νέπομουκ Χούμελ, Τζον Φιλντ, Πιέρ Μπαιγιό, Τζουντίτα Πάστα, Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε και Άνταμ Μιτσκιέβιτς. Οι Χούμελ και Φιλντ αφιέρωσαν συνθέσεις σε αυτήν. Ο Γκαίτε φημολογείται ότι ερωτεύτηκε βαθιά μαζί της.[19] Το σουαρέ που ίδρυσε στην Αγία Πετρούπολη προσέλκυσε ιδιαίτερα εξέχοντα πλήθη, αυξάνοντας το κύρος της ως μουσικός της αυλής.

Σύγχρονα έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb148012226. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 13  Δεκεμβρίου 2014.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  5. ↑ psb.34205.1.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  7. ↑ 7,0 7,1 Nikolaj Fedorovič Findejzen: «Шимановская» (Ρωσικά)
  8. ↑ (Πολωνικά) www.polskipetersburg.pl/hasla/szymanowska-maria-agata. Ανακτήθηκε στις 7  Ιουλίου 2022.
  9. ↑ bigenc.ru/c/shimanovskaia-mariia-fe0131.
  10. ↑ (Γαλλικά, Ολλανδικά, Αγγλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ισπανικά) Musicalics. 95815. Ανακτήθηκε στις 5  Απριλίου 2022.
  11. ↑ Τζόναθαν Μπέλμαν, Chopin's Polish Ballade: Oσελ. 38 as Narrative of National Martyrdom, Oxford University Press, USA (2010), σελ. 120
  12. ↑ Χαλίνα Γκόλντμπεργκ, Music in Chopin's Warsaw, Oxford University Press (2008), σελ. 183
  13. ↑ ΣΟυαβόμιρ Ντομπζάνσκι, Maria Szymanowska: pianist and composer, Polish Music Center στο USC (2006), σελ. 27
  14. ↑ Ίγκορ Μπέλζα, Maria Szymanowska. Μόσχα: Nauka, 1956, σελ. 186
  15. ↑ 15,0 15,1 Σαπέλ, Ελίζαμπεθ Ζαπόλσκα (2011). «Maria Szymanowska, a great talent bordering on madness». PIANO 25. http://www.maria-szymanowska.eu/kto-to-jest-en?cmn_id=1017&ph_content_start=show. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2015. 
  16. ↑ «Szymanowska, Symanoffska, Maria, Marie, Marie Agata, geb. Wołowska» (στα Γερμανικά). Sophie Drinker Institut. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2016. 
  17. ↑ Ντομπζάνσκι, Σουαβόμιρ (2001). Maria Szymanowska (1789-1831): Pianist and Composer. Αν Άρμπορ: Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ. 
  18. ↑ Ντομπζάνσκι, Σουαβόμιρ (Καλοκαίρι 2002). «Maria Szymanowska and Fryderyk Chopin: Parallelism and Influence». Polish Music Journal 5 (1). ISSN 1521-6039. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2015. https://web.archive.org/web/20150918024432/http://www.usc.edu/dept/polish_music/PMJ/issue/5.1.02/dobrzanski.html. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2015. 
  19. ↑ Μπρίσκο, Ζ. Ρ. (Εκδ.). (2004). New historical anthology of music by women (Vol. 1). Indiana University Press. Σελ. 126-127.

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Χεχλίνσκα, Ζόφια (2001). Σιμανόφκσα [το γένος Βοουόφσκα], Μάρια Αγκάτα, στο Grove Music OnlineΑρχειοθετήθηκε 2008-05-16 στο Wayback Machine., εκδ. Λ. Μέσι. (Πρόσβαση στις 13 Φεβρουαρίου 2007).
  • Φιέρο, Νάνσι (1987). Maria Agata Szymanowska, 1789-1831 . Σε: Η Ιστορική Ανθολογία της Μουσικής από Γυναίκες, επιμέλεια Τζέιμς Ρ. Μπρίσκο, 101-102. Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press. Περιλαμβάνει μια έκδοση της Nocturne στο B-flat Major .
  • Σάρα Χανκ Καρλόβιτς (1998). Maria Szymanowska (1789–1831). Σε: Γυναίκες συνθέτες. Music Through the Ages, επιμέλεια των Sylvia Glickman & Martha Furman Schleifer, Vol. 5, Νέα Υόρκη 1998, 364–369.
  • Μαρία Άννα Χάρλεϊ (1998). Maria Szymanowska (1789–1831). Σε: Γυναίκες συνθέτες. Music Through the Ages, επιμέλεια των Σίλβια Γκλίτσκμαν & Μάρθα Φούρμαν Σλάιφερ, Vol. 4, Νέα Υόρκη 1998, 396–420.
  • Ιβανέικο, Μαρία (1959). Μαρία Szymanowska . Κρακοβία: PWM
  • Κίγιας, Άννα (2010). Maria Szymanowska (1789-1831): Μια βιο-βιβλιογραφία . Lanham: Scarecrow Press.
  • Σβαρτς, Αν (1985). "Maria Szymanowska and the Salon Music of the Early δέκατου ένατου αιώνα." The Polish Review 30 (1): 43–58.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μάρια_Σιμανόφσκα&oldid=9787809"