Δάλι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 35°1′26.39935″N 33°25′21.31979″E / 35.0239998194°N 33.4225888306°E / 35.0239998194; 33.4225888306

Δάλι
Δήμος της Κυπριακής Δημοκρατίας
Η τοποθεσία του Ιδαλίου στην Επαρχία Λευκωσίας.
Τοποθεσία στον χάρτη της χώρας.
Τοποθεσία στον χάρτη της χώρας.
Δάλι

Το έμβλημα του δήμου.
ΧώραΚύπρος[1]
Διοικητική μονάδαΕπαρχία Λευκωσίας[1]
Διοίκηση
 • ΣώμαΔημοτικό Συμβούλιο Ιδαλίου[2]
 • Δήμαρχος ΙδαλίουΛεόντιος Καλλένος (από 2007)[2]
 • Μέλος του/τηςΈνωση Δήμων Κύπρου[3]
Έκταση31,3197 km²[4][5]
Υψόμετρο225 μέτρα[6]
Πληθυσμός10.466 (2011)[7][8]
Γ.Κ.1107[9][10]
Τ.Κ.2540[11]
Ζώνη ώραςUTC+02:00 (επίσημη ώρα)
UTC+03:00 (θερινή ώρα)
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος

Το Δάλι είναι δήμος της επαρχίας Λευκωσιάς στην Κύπρο. Αποτελεί ένα από τους δώδεκα δήμους της επαρχίας Λευκωσίας.[12] Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, ένα πολύ μικρό μέρος της διοικητικής έκτασης του Δήμου Ιδαλίου βρίσκεται εντός της Νεκρής Ζώνης.

Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Δάλι βρίσκεται 17 χιλιόμετρα νότια της Λευκωσίας.[12] Στα βόρεια συνορεύει με τα Λατσιά και το Γέρι, στα ανατολικά με τον Άγιο Σωζόμενο, την Ποταμιά και τη Λουρουκίνα, στα νοτιοανατολικά με τα Λύμπια, στα νοτιοδυτικά με την Αλάμπρα και με το Πέρα Χωριό και στα δυτικά με τη Νήσου.

Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το αρχαίο βασίλειο Ιδάλιον ιδρύθηκε από τον Χαλκάνορα. Ο Χαλκάνορας καταγόταν από την πόλη Αμύκλαις της Πελοποννήσου. Μετά το τέλος του Τρωικού πολέμου πήρε χρησμό να κτίσει μια πόλη εκεί που θα ανέτειλε ο ήλιος. Φτάνοντας στην Κύπρο, ένας στρατιώτης του αναφώνησε ιδού άλιον, δηλαδή είδα τον ήλιο. Από την εκφώνηση του στρατιώτη η πόλη ονομάστηκε Ιδάλιο.[13][14] Από την ονομασία του αρχαίου Ιδαλίου προέκυψε η ονομασία Δάλι.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Ιδάλιον

Το Ιδάλιον ήταν αρχαία πόλη το οποίο ιδρύθηκε από τον Χαλκάνωρ τον 12ο π.Χ. αιώνα. Ο Χαλκάνορας καταγόταν από την πόλη Αμύκλαις της Πελοποννήσου. Μετά το τέλος του Τρωικού πολέμου ήλθε στην Κύπρο όπου ίδρυσε το Ιδάλιον.[14]

Το αρχαίο Ιδάλιον έφτασε σε παρακμή τον 5ο π.Χ. αιώνα. Ωστόσο, δεν εγκαταλείφθηκε ποτέ. Την περίοδο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας αποτελούσε μια μικρή επαρχιακή πόλη.[14]

Ακολούθησε η βυζαντινή περίοδος και η φραγκοκρατία, περίοδοι κατά την οποία ο οικισμός εξακολουθούσε να υπάρχει. Την περίοδο των Σταυροφοριών και των Λουζιανιανών το Ιδάλιον αποτελεί φέουδο. Το 1474 μ.Χ. παραχωρήθηκε από τη βασίλισσα της Κύπρου Αικατερίνη Κορνάρο στον ευγενή Γεώργιο Κονταρίνι.[14]

Δημαρχείο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1996 πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα στην κοινότητα μέσα από το οποίο οι κάτοικοι υπερψήφισαν την μετεξέλιξη της κοινότητας τους σε δήμο. Ο δήμος ονομάστηκε Δήμος Ιδαλίου.[12]

Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι το 1974 ο πληθυσμός του Ιδαλίου αποτελείτο από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Οι Ελληνοκύπριοι αποτελούσαν την συντριπτική πλειοψηφία. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 οι λιγοστοί Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του μετακινήθηκαν στην κατεχόμενη Κύπρο.[15][12] Στο Δάλι εγκαταστάθηκαν Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες από τις πλέον κατεχόμενες περιοχές του νησιού. Ακολούθησε η οικοδόμηση προσφυγικών συνοικισμών αυτοστέγασης.[15][14]

Ο πίνακας, που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του Ιδαλίου όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

Ιστορικό απογραφών Διάγραμμα Εξέλιξης Πληθυσμού
Ιστορικό απογραφών [16]
Απογραφή Πληθυσμός Άνδρες Γυναίκες
1881867[17]—  388479
1891955[18]10.1%445510
19011.109[19]16.1%542567
19111.345[20]21.3%661684
19211.413[21]5.1%696717
19311.486[22]5.2%710776
19461.965[23]32.2%
19602.609[24]32.8%1,3031,306
19733.056[25]17.1%
19763.498[26][27]14.5%1,7701,728
19823.877[28]10.8%1,9631,914
19924.757[29][30]22.7%2,3972,360
20015.802[31][32]22.0%2,8602,942
201110.466[7][8]80.4%5,2465,220
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Διοικητική διαίρεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Δήμος Ιδαλίου, για διοικητικούς σκοπούς, χωρίζεται σε 2 συνοικίες:[12][33]

Αρχικά, ο οικισμός του σύγχρονου Ιδαλίου ήταν η συνοικία Παναγίας Ευαγγελίστριας, δηλαδή στη νότια πλευρά του ποταμού Ιδαλία (Γυαλιάς). Το 1983 δημιουργήθηκε νέος οικισμός στη βορειοανατολική περιοχή του Ιδαλίου, ο οποίος αποτελεί τη συνοικία Αγίων Κωνσταντίνων και Ελένης.[12]

Δήμαρχοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δήμαρχοι Δήμου Ιδαλίου διετέλεσαν κατά σειρά οι:[34][35]

Αδελφοποιήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Δήμος Ιδαλίου είναι αδελφοποιημένος με:[12]

Τοπικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχαίου Ιδαλίου

Ιεροί ναοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι εκκλησίες της περιοχής είναι οι εξής:[36]

Επιπλέον στο Δάλι βρίσκεται η έδρα της Μητρόπολης Τριμιθούντος.

Αθλητικά σωματεία και αθλητικές εγκαταστάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα σημαντικότερα αθλητικά σωματεία που εδρεύουν στο Δάλι είναι ο Χαλκάνωρ και ο Άδωνις. Η ποδοσφαιρική ομάδα του Χαλκάνορα έχει συμμετοχές στην Α΄ κατηγορία Κύπρου ενώ η ποδοσφαιρική ομάδα του Άδωνη έφτασε μέχρι τη Β΄ κατηγορία. Έδρα του Χαλκάνορα αποτελεί το Στάδιο Χαλκάνορα Δημήτρης Χάματσος και του Άδωνι το Στάδιο Άδωνη Ιδαλίου.

Σημαντικό αθλητικό σωματείο αποτελούσε η Βάμος Ιδαλίου η οποία διέθετε γυναικεία ποδοσφαιρική ομάδα. Είχε κατακτήσει μια φορά το πρωτάθλημα Κύπρου. Άλλα σωματεία της περιοχής είναι ο Πανιδαλιακός (πετοσφαίριση ανδρών και γυναικών), η ΑΕΚ Ιδαλίου και Λέφτερος Ιδαλίου (ποδόσφαιρο) και ο Μιχαήλ Ολύμπιος (χειροσφαίριση).

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 «Επαρχία Λευκωσίας». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28  Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 28  Οκτωβρίου 2018.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «Δημοτικό Συμβούλιο». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10  Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10  Νοεμβρίου 2018.
  3. «Επαρχία Λευκωσίας». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28  Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 28  Οκτωβρίου 2018.
  4. 4,0 4,1 «ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  5. 5,0 5,1 «CLASSIFICATION FOR THE DEGREE OF URBANISATION IN CYPRUS». (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  6. 6,0 6,1 «Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών». (Ελληνικά, Αγγλικά) Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4  Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Απριλίου 2018. σελ. 8.
  7. 7,0 7,1 «Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 11  Ιανουαρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2018.
  8. 8,0 8,1 «Census of population 2011». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 11  Ιανουαρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2018.
  9. «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Ελληνικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  10. «STATISTICAL CODES OF MUNICIPALITIES/COMMUNITIES AND QUARTERS OF CYPRUS, 2015». (Αγγλικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  11. «Dali (Idalion)». (Αγγλικά) Ταχυδρομικός Κώδικας Έρευνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10  Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10  Νοεμβρίου 2018.
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 12,6 «Επαρχία Λευκωσίας – Ένωση Δήμων Κύπρου». ucm.org.cy. Ένωση Δήμων Κύπρου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2018. 
  13. «Εσείς ξέρετε από πού πήρε το όνομά του ο Δήμος σας;». 6 Απριλίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2018. 
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 «Ιστορική Αναδρομή». www.dali.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2018. 
  15. 15,0 15,1 «Dali». www.prio-cyprus-displacement.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2018. 
  16. Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα Wikidata.
  17. 17,0 17,1 «Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881. 4  Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2018. σελ. 7.
  18. «Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891. 6  Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2018. σελ. 5.
  19. «Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901. 31  Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 4.
  20. «Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911. 2  Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 4.
  21. «Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921. 24  Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 4.
  22. «Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931. 27  Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 2.
  23. «Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946. 10  Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 3.
  24. «Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960. 11  Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 4.
  25. «Cyprus census 1973» (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
  26. «Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30  Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10  Αυγούστου 2018.
  27. «Census of households, 1976». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30  Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10  Αυγούστου 2018.
  28. «Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10  Αυγούστου 2018.
  29. «Απογραφή πληθυσμού 1992». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2018.
  30. «Census of population 1992». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2018.
  31. «Απογραφή πληθυσμού 2001». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2018. σελ. 47.
  32. «Census of population 2001». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2018. σελ. 47.
  33. «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2018. 
  34. «Διατελέσαντες Δήμαρχοι κατά το έτος 1986 μέχρι σήμερα – Ένωση Δήμων Κύπρου». ucm.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2018. 
  35. «Τμήματα Δήμου - Δήμος Ιδαλίου, Κύπρος». www.dali.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2020. 
  36. «Εκκλησίες». www.dali.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2018. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]